Βότσαλο. Αγιασμένη πέτρα της θαλάσσης. Συνυφασμένο με τα παιδικά μας παιχνίδια. Λεία απ' τ' ακρογιάλια που μας έκλεισαν στην αγκαλιά τους. Για να δούμε τι είπαν οι ποιητές!
Τ’ άσπρα βότσαλα-ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ
Ετούτα τ’ άσπρα βότσαλα στο γυμνό σου τραπέζι
λάμπουν στον ήλιο. Κανένας δε μαντεύει
από ποιους βυθούς ανασύρθηκαν. Κανένας
δεν υποπτεύεται με τί ριψοκίνδυνες
καταδύσεις τ’ ανέβασες’ με τι
στερήσεις κι αρνήσεις τ’ απέσπασες
από τα νύχια κοραλλόδεντρων και βράχων. Γι’ αυτό
λαμποκοπούν τόσο λευκά με τη σεμνή τους περηφάνια
ν’ αποσκεπάζουν το σκοτάδι της καταγωγής τους και ποτέ
να μη σε μαρτυρήσουνε την ώρα της Μεγάλης Δίκης.
Αθήνα, 21.ΙΙΙ.85
Πηγή: Υπερώον,2013
Μυρίσαι το άριστον- ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ
ΧΙΙ
Από το βότσαλο στο φύλλο της συκιάς κι από το φύλλο της συκιάς
στο ρόδι,όπως από τον Κούρο στον Ηνίοχο κι από τον Ηνίοχο στην
Αθηνά.
Ονειρεύομαι μιαν Ηθική που η έσχατη αναγωγή της να οδηγεί στην
ίδια ομοούσια και αδιαίρετη Τριάδα.
Πηγή: Ο μικρός ναυτίλος
Όσο πιο ταχύνεται η περιστροφή της γης μικραίνει το περιούσιο σύνολο-ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΕΛΥΤΗΣ
Σ'ένα τετράγωνο αιγιαλού βότσαλο ρόζ-βιολετί' κίτρινα του κηρού
και άγριου πρασίνου τοποθετημένα με τάξη μαθηματική εξορκίζουν
την αταξία των νοημάτων, επαυξάνοντας το επιπλέον τρωτόν του
τρωτού.
Πηγή: Εκ του πλησίον
Με την υπομονή της πέτρας-ΓΙΩΡΓΟΣ Χ. ΘΕΟΧΑΡΗΣ
Αν κάποια μέρα φύγεις
προς τη μεριά της θάλασσας
θα γίνω έν’ άσπρο βότσαλο
να καρτερώ το γυρισμό σου
στην ακρογιαλιά.
Θα καρτερώ με την υπομονή της πέτρας
όσο κι αν αργείς.
Οι πέτρες ξέρεις περιμένουν χρόνια.
Πηγή: Πτωχόν Μετάλλευμα, Εμβόλιμον 1990
Το βότσαλο-ΞΑΝΘΙΠΠΗ ΖΑΧΟΠΟΥΛΟΥ
Το βότσαλο
Σημάδι του καλοκαιριού
Εισχώρησε στις μέρες μας
Του χειμώνα
Άλλοτε πέφτει στις λίμνες μας
με κύκλους διαστέλλοντας των αισθημάτων
Άλλοτε πολύτιμο πετράδι
κρέμεται στον λαιμό μας
Άλλοτε γεννάει βράχους
και μας συνθλίβει
Το βότσαλο
της ακτής που ξαπλώσαμε τα σώματά μας
με γυμνό τον έρωτα
κουβαλά τα μυστικά της Μεσογείου
τα μυστικά των ερώτων
Κατοίκησε τις μέρες μας
κυλάει ανάμεσα στις στιγμές μας
αναζητώντας τη σχισμή επίμονα
για να γλιστρήσει για πάντα στη Ζωή μας.
Πηγή: Ξανθίππη Ζαχοπούλου,Βαθύς ουρανός,βυθός θάλασσας,Το ροδακιό,2020
Παγόδες σε βότσαλα-ΜΑΙΡΗ ΜΠΡΙΛΗ
Ζωγράφιζε παγόδες σε λίμνες
πάνω σε αστραφτερά βότσαλα
που ήταν σαν χαμόγελα καλημέρας
στο περίγραμμα των χειλιών της.
Και είχε μεν, εκείνο το χάρισμα
να τα κάνει τόσο εύθραυστα
-σαν φίνα κινέζικη πορσελάνη-
της έλειπε δε, εκείνο
το φλύαρο γυναικείο χαρακτηριστικό
κι έτσι δεν μου άφησε περιθώρια συζήτησης .
Χαμήλωσε το θαμπό βλέμμα στον λεπτό
μελαγχολικό κύκνο του λαιμού της , μόλις με είδε
σαν να ήθελε να κοιμηθεί
στο μαξιλάρι της πλάτης της
κι αγόρασα εκείνο με την παγόδα
και το αγκυροβολημένο πλοίο
στην άλλη όψη του.
Έφυγε με το υπόλοιπα
στο βαθούλωμα της ομπρέλας της
πάνω στον ρυθμό που έδιναν
τα ξύλινα πέδιλα, με το κιμονό της
ν’ ανεμίζει ανέμελα.
Πολλές φορές που κοιτάζω
το μοναχικό βότσαλο ανακαλώ στη μνήμη
έτσι αστραφτερά όλα εκείνα που άφησε
στην παραλία που τη γνώρισα,
μαζί με τη μορφή της
όχι όμως σαν γυναίκα,
αλλά σαν λίμνη.
Πηγή : Άνθρωποι στη θάλασσα
Χωρισμός –ΝΙΚΟΣ ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΗΣ
Σαν κύμα με σκέπασες
κι ήμουν το βότσαλο που αναριγεί στο χάδι.
Ύστερα γλίστρησες πάνω μου,
όπως όταν αλλάζουν τα νερά.
Πηγή: Το βάθος της ληκύθου ,1963
Απέραντης διάρκειας στιγμές (I)-ΝΙΚΟΣ ΜΥΛΟΠΟΥΛΟΣ
Ανέμελη σαν στρόγγυλο βότσαλο
Ειλικρινής σαν χώμα οργωμένο
Κι απόμακρη όσο η θέα παραδείσου νοερού
Αβίαστα η χρυσαλλίδα φτερουγίζει
Με την ανακούφιση από τη γνώση
Να σβήνει το τίμημα της ανασφάλειας
Πώς θ’ αποφύγει διακριτικά
Το μοιραίο αγκάλιασμα με τη λάμψη
Όπως συνήθιζαν οι πρόγονοί της
Στις ιδιαίτερες στιγμές τους.
Γνωρίζει η χρυσαλλίδα... Γνωρίζει!
Της ζωής της το νήμα φαντάζει αμέτρητο.
Πηγή: Οι εραστές πάντα σιωπούν ,2007
Άσπρα βότσαλα –ΠΟΛΑ ΒΑΚΙΡΛΗ
Λευκά πετράδια σήμαντρα
στις εκκλησιές του Αιγαίου
σπαρμένα στ' ακρογιάλια του
το φως καλωσορίζουν
και με διάφανη φωνή
που δεν τη φθείρει ο χρόνος
πιάνουν κουβέντα πρωινή
στο κιόσκι των ψαράδων.
Χορό στήνουν αντικρυστό
ύστερα με το κύμα
κι ο βιολιτζής απ' τη στεριά
γλυκά τα συντροφεύει
στέλνει τις νότες στο γιαλό
τα βήματα να σύρουν
μαζί με τ' άσπρα βότσαλα
να γίνουνε ζευγάρι.
Γελάγανε τ' αφρόψαρα
με το ζευγάρωμά τους
κοπαδιαστά περνάγανε
γι' άλλα καινούργια μέρη.
Πηγή: https://ennepe-moussa.gr
Με βότσαλα μοιάζουν οι σκέψεις-ΠΟΛΥΞΕΝΗ ΖΑΡΚΑΔΟΥΛΑ
Σαν βότσαλα οι σκέψεις μου
ταράζουν τα ήρεμα νερά
έρχονται ξανά και ξανά
κάθε φορά με περισσότερη δύναμη.
Συνήθως πέφτουν πάνω σε βράχια
ξεσπούν οι σκέψεις μου κι εκρήγνυνται
στροβιλίζονται χωρίς να ρωτούν
εισχωρούν στο μυαλό μου.
Βυθίζονται στα ήρεμα νερά μου
ταράζουν τον εσωτερικό μου κόσμο
ξεσπούν με βία και με γρονθοκοπούν
ψάχνουν διέξοδο να βρουν.
Η δύναμη με την οποία πέφτουν
κάνει τόσο μεγάλο κρότο
που νοιώθω σα να τ' ακούω
σε κλάμα γοερό ξεσπάω!
Η ψυχή μου διασπάται σε μικρά αιχμηρά κομμάτια
το σώμα μου μέρα με την ημέρα διαλύεται
το νοιώθω ν' αποσυντίθεται,θρύψαλα να γίνεται
το σώμα μου καταρρέει,πάνω στα βράχια
κι αυτό σκοντάφτει!
Πηγή: “Διαδρομές ψυχής”, εκδόσεις Όστρια
Μορφής κομμάτια-ΛΕΝΑ ΦΑΤΟΥΡΟΥ
Στης άμμου το σεντόνι έγραψα τ’ όνομά σου
με του ιδρώτα μου σταγόνες.
Στου βότσαλου την άκρια σχημάτισα δυο χείλη
με της αλμύρας την υφή.
Κουρτίνα διάφανη στα μάτια μου η θάλασσα
φαντάζει, κρύβοντας σε κοχύλια
κομμάτια της μορφής σου.
Πηγή: https://ennepe-moussa.gr
Δεν έχει τεράστια υπομονή η θάλασσα;- ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΪΚΑΣ
Δεν έχει τεράστια υπομονή η θάλασσα;
Πόσοι αιώνες κύματα χτυπούν ετούτη δω τη γη
Μέχρι να λειανθούν τα βράχια, τα απόκρημνα
Ν’ αμβλυνθούν οι αιχμηρές γωνίες αυτής εδώ της ξέρας
Μέχρι οι πέτρες, οι ταπεινές –οι ασήμαντες–
Να γίνουν λείες, ολοστρόγγυλες, πλακουτσωτές
–Από την παλάμη στο κύμα να πετάξουν πεταλούδες–
Και, εντέλει, να ενδυθούν –ωσάν πριγκίπισσες παραμυθιού–
Την έσχατη αλχημεία του βοτσάλου;
Πηγή:https://greekpoet.wordpress.com/
Βότσαλο-ΒΑΣΚΟ ΠΟΠΑ
Δίχως μέλη και δίχως κεφάλι
τρομαγμένο προβάλλει
και βηματίζει
στου χρόνου τον ασύδοτο ρυθμό.
Μέσα του κλείνει μια παράφορη αγκαλιά
και πάντα μένει πάναγνο
λείο,γυμνό κορμί.
Κ'είναι στιγμή
όπου γελά το φρύδι της σελήνης.
Μετάφραση: Κώστας Ασημακόπουλος
Πηγή:Νέα παγκόσμια ποιητική ανθολογία,Διόσκουροι
Βότσαλο- ΖΜΠΙΓΚΝΙΕΦ ΧΕΡΜΠΕΡΤ
Το βότσαλο
είναι ένα τέλειο ον
ίσο με τον εαυτό του
με συνείδηση των ορίων του
γεμάτο ακριβώς
μ’ ένα βοτσαλένιο νόημα
με μιαν οσμή που δε θυμίζει τίποτα
δεν τρομάζει κανένα και δεν ξυπνάει καμιάν επιθυμία
η ψυχρότης κι η θερμότης του ισορροπούν
είναι δίκαιες και πλήρεις αξιοπρεπείας
αισθάνομαι βαθιά τύψη
κάθε φορά που το κρατώ στο χέρι μου
και το ευγενές σώμα του
επηρεάζεται απ’ την απατηλή ζέστη
- Τα βότσαλα δεν είναι δυνατόν να δαμαστούν
ως το τέλος θα μας κοιτούν
μ’ ένα σταθερό και τέλεια καθαρό μάτι
Μετάφραση: Σπύρος Τσακνιάς.
Πηγή: Χέρμπερτ, «Επιλογή από το έργο του», Η μικρή Εγνατία, Θεσσαλονίκη 1979
Έρευνα-Επιμέλεια αφιερώματος: Αγγελική Καραπάνου
