Στον απόηχο της χιονόπτωσης,θα σας παρουσιάσω κάποια πανέμορφα ποιήματα εμπνευσμένα από το παραμύθι της Χιονάτης !
Οἱ 7 νάνοι στὸ s/s Cyrenia-ΝΙΚΟΣ ΚΑΒΒΑΔΙΑΣ
Στὴν Ἔλγκα
Ἑφτά. Σὲ παίρνει ἀριστερά, μὴν τὸ ζορίζεις.
Μάτσο χωρᾶνε σὲ μία κούφιαν ἀπαλάμη.
Θυμίζεις κάμαρες κλειστὲς, στεριὰ μυρίζεις.
Ὁ πιὸ μικρὸς ἀχολογάει μ᾿ ἕνα καλάμι.
Γυαλίζει ὁ Σὴμ τῆς μηχανῆς τὰ δύο ποδάρια.
Ὁ Ρὲκ λαδώνει στὴν ἀνάγκη τὸ τιμόνι.
Μ᾿ ἕνα φτερὸ ξορκίζει ὁ Γκόμπι τὴ μαλάρια
κι ὁ στραβοκάνης ὁ Χαρὰμ πίτες ζυμώνει.
Ἀπ᾿ τὸ ποδόσταμο πηδᾶν ὡς τὴ γαλέτα.
-Μπορῶ ποτὲ νὰ σοῦ χαλάσω τὸ χατίρι;
Κόρη ξανθὴ καὶ γαλανὴ ποὺ ὅλο ἐμελέτα
ποιὸς ρήγα γιὸς θὲ νὰ τὴν πιεῖ σ᾿ ἕνα ποτήρι.
Ραμὰν ἀλλήθωρε, τρελέ, ποὺ λύνεις μάγια,
κατάφερε τὸ σταυρωτὸ τοῦ Νότου ἀστέρι
σωρὸς νὰ πέσει, νὰ σκορπίσει στὰ σπιράγια
καὶ πές του κάτω ἀπὸ ἕνα δέντρο νὰ μὲ φέρει.
Ὁ Τότ, τοῦ λείπει τὸ ἕνα χέρι μὰ ὅλο γνέθει,
τοῦτο τὸ ἀπίθανο σινάφι νὰ βρακώσει.
Ἐσθήρ, ποιὰ βιβλικὴ σκορπᾶς περνώντας μέθη;
Ρούθ, δὲ μιλᾶς; Γιατί τρεκλίζουμε οἱ διακόσιοι;
Κουφὸς ὁ Σάλαχ, τὸ κατάστρωμα σαρώνει.
-Μ᾿ ἕνα ξυστρὶ καθάρισέ με ἀπ᾿ τὴ μοράβια.
Μὰ εἶν᾿ ἕνα κάτι πιὸ βαθὺ ποὺ μὲ λερώνει.
-Γιέ μου, ποῦ πᾶς; -Μάνα, θὰ πάω μὲ τὰ καράβια.
Κι ἔτσι μαζὶ μὲ τοὺς ἑφτὰ κατηφορᾶμε.
Μὲ τὴ βροχή, μὲ τὸν καιρὸ ποὺ μᾶς ὁρίζει.
Τὰ μάτια σου ζοῦνε μία θάλασσα, θυμᾶμαι ...
Ὁ πιὸ στερνὸς μ᾿ ἕναν αὐλὸ μὲ νανουρίζει.
Colombo 1951
Πηγή: Τραβέρσο,1975
Η λιποταξία της Χιονάτης-ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ
Έτσι
χωρίς ποτέ να μου διαβάσεις παραμύθια
όπως χωρίς σε μεγαλώσανε και σένα
σπαρτιάτικα - ενώ καλοπερνούν τα ψέματα
και ψέμα ότι τρέφονται με μέλανα ζωμό.
Τρέφονται με τις ανάγκες μας
ανώτερες κι από βασιλικό πολτό.
Σε νυχτωμένο δάσος σε άφησε ο ποιός
και συ δεν ρώτησες ποτέ κανένα παραμύθι
πως να διαφύγεις και από που.
Και μόνο φόβοι
δίνανε στους φόβους σου κουράγιο
εκεί αμετακίνητη να μένεις
στου ανέμου τα μουγκρίσματα
τη νύχτα όσο ξέσκιζε των δέντρων τα κλαδιά
τα ώτα και τα χρόνια.
Έτσι ακριβώς μεγάλωσες και μένα,
σπαρτιάτικα, με νυχτωμένου δάσους
τον μέλανα ζωμό
δε μ΄έστειλες ποτέ σε παραμύθι
να διαφύγω από που.
Κι εγώ όπως εσύ ποτέ δε διανοήθηκα
σπιτάκι φωτισμένο στο βάθος να διακρίνω
ποτέ δεν μπήκα στης Χιονάτης τη δανεική οδό
δε χώθηκα ποτέ σε ξένη σούπα
να κοιμηθώ
ούτε ξεπαγιασμένη καταβρόχθισα
μικρόσωμο κρεβάτι με νάνους σκεπασμένο
για να κρατιέται ζεστουλό.
Μάνα, λες να είναι
κληρονομική η πραγματικότης;
Πηγή: Χλόη θερμοκηπίου,Ίκαρος,2005
Woman in Sale (ή αλλιώς Χιονάτη)-ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΓΚΙΤΣΗ
Και οι επτά με διεκδίκησαν
από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο.
Αφέθηκα
-άλλο που δεν ήθελα!
σε ορέξεις λάγνες
σε επιθυμίες τεμαχισμένες
την δική μου την κράτησα καλά φυλαγμένη ωστόσο.
Με διεκδίκησαν και οι επτά
από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο.
Μετρούσα
-ανάγκη βλέπετε!
λαχτάρας πόντους
μοναξιάς μήκη
και πήρα κοντές ξεφτισμένες λινάτσες
παραμυθιών που κανείς πια δεν διαβάζει.
Προσύμφωνα γάμου, γάμου προσύμφωνα
παράφωνα ερώτων.
Ξεπουλήθηκα
από τον πρώτο μέχρι τον τελευταίο
κι ας με διεκδικούσαν σαν γίγαντες.
Μα να μην προσέξω πώς ήταν νάνοι!
Πηγή:15η Biennale Νέων Μεσογείου 25-28 Οκτωβρίου 2011
Στη μακριά και τυραννική αρρώστια της-ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΦΤΑΝΤΖΗΣ
Σαν ήλιος φθινοπωρινός
θάμπωνε το ματάκι σου θωρώντας λυπημένο
σαν τρεμουλιάρικος φανός
καταμεσής σε πέλαγο βαθύ, τρικυμισμένο.
Τη δύναμή σου τη στερνή
τη σκόρπισες όλους φιλιά, χάδια να μας κεράσεις
όταν ψυχούλα ταπεινή
ένιωσες πως δεν έμενε καιρός να μας χορτάσεις.
Βασανισμένη μου αδερφή
παρθένα λεπτοκάματη, κρουσταλλοβραχιονάτη
πώς της αρρώστιας η κρυφή
θέρμη, σα να ’σουν σ’ έλιωσε παραμυθιού χιονάτη;
Πηγή:Τα μοιρολόγια της Ιωάννας, 1940
Οι νάνοι-ΑΡΓΥΡΗΣ ΜΑΡΝΕΡΟΣ
Κάποτε ζούσε μια Χιονάτη
Και τη φρόντιζαν
Επτά Νάνοι
Αυτό είναι το παραμύθι
Κάποτε υπήρχε μια Ελλάδα
Που την καβάλησαν
Εφτά χρόνια
Αυτό είναι η Ιστορία
Τα παραμύθια υπάρχουν
Όταν λείπει η Ιστορία
Κι όταν γράφει η Ιστορία
Δεν είναι καιρός για παραμύθια
Ας μιλούμε λοιπόν στα παιδιά μας
Όχι για τους επτά Νάνους
Μα για τα επτά χρόνια
Που ήταν γεμάτα
Με Νάνους.
Πηγή: Σκοτεινός θάλαμος, 1975
Παρενέργειες-ΕΛΕΝΗ ΑΡΤΕΜΙΟΥ-ΦΩΤΙΑΔΟΥ
Για μια Χιονάτη
φυγάδευσαν τα μήλα
απ'την αγάπη
Πηγή: Κατεπείγον,2011
Snow white-ΟΛΓΑ ΠΑΠΑΚΩΣΤΑ
Ωραία τα παραμύθια, ωραία τα ψέματα. Παραδείγματος
χάριν η μητέρα: πετάει το έψιλον, παίρνει ένα γιώτα,
κατεβάζει τον τόνο στη λήγουσα. Παραμένει μητέρα παρ' όλα
αυτά. Μια φορά κι έναν καιρό τρυπήθηκε το δάχτυλό της και
τρεις σταγόνες αίμα κύλησαν στο χιόνι. Εκείνη τη στιγμή
ακριβώς οραματίστηκε εμένα. Μια κόρη με δέρμα λευκό και
λοιπά και λοιπά. Μια Χιονάτη.
Πρόσεξε καλά τι λες, μητέρα. Πρόσεξε καλά τι εύχεσαι.
Εννοείται πως δεν ήταν μάγισσα. Το περίφημο μαγικό
καθρεφτάκι της ήμουν εγώ. Η βελτιωμένη έκδοση της Αυτής
Μεγαλειότητος. Προσπάθησε να με σκοτώσει. Ζήτησε την
καρδιά μου. Της διέφυγε προφανώς πως ήταν ήδη δική της.
Την σκεφτόμουν καθώς έπαιζα τη νοικοκυρά στο σπιτάκι των
νάνων – και συνέχιζα βλακωδώς να την αγαπώ. Τα παιδιά,
ως γνωστόν, συγχωρούν στους γονείς τους τα πάντα. Οι
αστείες μεταμφιέσεις της ποτέ δεν με γέλασαν. Ήξερα ποια
ήταν αυτή που μου χτυπούσε την πόρτα. Πρώτα ο στενός
κορσές, μετά η φαρμακωμένη χτένα, το άγουρο μήλο που μου
στάθηκε στο λαιμό.
Α, ήμουν ήδη νεκρή πολύ πριν ξαπλώσω στο γυάλινο φέρετρο.
Δεν ξέρω ποια διαστροφή εξασφάλισε και σε μένα έναν
Πρίγκιπα. Στο γάμο μου την στένευαν τα παπούτσια της,
αλλά χόρεψε μέχρι τελικής πτώσεως. Νόμιζε ότι κάποιος θεός
θα την βραβεύσει.
Πηγή: Όχι ακόμη Κάρμεν, Εκδόσεις Πατάκη, 2013
Δημιουργικότητα ή Ο Η/Υ ξέρει- ΑΡΧΟΝΤΟΥΛΑ ΔΙΑΒΑΤΗ
Κάθε πρωί ρωτάω τον υπολογιστή μου
όπως η μητριά της Χιονάτης τον καθρέφτη της
ποια είμ’ εγώ, ποιοι είστ’ εσείς,
κι αυτός μου απαντάει όλο και πιο ελλειπτικά
μέχρι που σήμερα
δε μου απάντησε καθόλου.
Δεν με θυμόταν γενικά –διαταραχή της μνήμης–
Η γνωστή εκφυλιστική ασθένεια.
Κι έτσι ξαναγυρίζω
–ανάστροφη φορά της βιντεοταινίας–
γυρίζω στο κρεβάτι μου
τον εαυτό μου ξανά να επινοήσω,
εσάς,
τον κόσμο μου.
Όπως η Μπερλίνα, εκδόσεις Νησίδες, 2017
Θυσία-ΜΑΡΙΑ ΠΙΣΙΩΤΗ
[V]
Όταν έρχεται ο Έρωτας, ο Θάνατος αποσύρεται.
Απόδειξη το δηλητηριασμένο μήλο που ξέρασε
η Χιονάτη σαν γεύτηκε αληθινό αγάπης φιλί.
Μα και η ωραία Κοιμωμένη του δάσους
άφησε τον αιώνιο ύπνο της
για το φιλί του γενναίου της ιππότη.
Η Περσεφόνη πάλι αγάπη τον Άδη.
Αιώνες τώρα το Σκοτεινό Βασίλειο φωτίζεται
απ’ το Μοιραίο Φως της Ένωσής τους.
Αυτό το Φως μοιράστηκαν ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα,
ο Αντώνιος και η Κλεοπάτρα. Αυτό το Φως μοιράζονται
όσοι δεν αφήνουν τα τετριμμένα και τις συμβάσεις
να τους φθείρουν,
όσοι απλά γνωρίζουν πως
ο Έρωτας είναι από κοινού θυσία.
Πηγή: Ηδύλη-ακά τοπία;-2008
Τα παζλ-ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΑΓΙΑΝΝΗ
[Μυστική δίοδος, Ι, 1980-1986]
Η Πίπη μού γυρεύει τις νύχτες
παραμύθια
Όχι για τη Χιονάτη ή τέτοια
μου λέει σοβαρά,
πες μου γι’ αυτά που γίνονται
και πες μου πώς να φεύγω
στις ράχες των πουλιών
να παίζω στο βυθό με τα δελφίνια
κι όταν πλησιάζουν οι σουβλεροί ξιφίες
πώς να φοράω όστρακο αγκάθι συρματόπλεγμα
να τους τσιμπώ κι εγώ
Πες, λέγε πώς να ξεγελώ το λύκο
μες στην πόλη
και κείνον τον κροκόδειλο που με κοιτάζει
το πρωί απ’ το τζάμι
Πίπη, της λέω
δεν ξέρω
μήτε κι εγώ δεν ξέρω
Μα εκείνη επιμένει∙ πες, μου φωνάζει
ταίριαξε τα παζλ
Πηγή: Μυστική δίοδος, 1989
Αυτοβιογραφία-ΝΙΚΗ ΧΑΛΚΙΑΔΑΚΗ
Την ώρα που ένας πληρωμένος δολοφόνος
μου ξεριζώνει την καρδιά
οι βελανιδιές αιμορραγούν
οι σκίουροι γεννούν μελάτα αυγά
τα τρώνε με τρυφερότητα
τα παραμύθια κλείνονται στο ψυχιατρείο
Ξυπνώ σαν ελάφι
Σαν ελάφι σταρ
Πρωταγωνιστώ σε αμερικάνικα κινούμενα σχέδια
Δώδεκα
Ώρα να γίνω πάλι κολοκύθα
ΕΓΩ πρόδωσα τη Χιονάτη
ΕΓΩ τη σταχτοπούτα
την Bambi
EΓΩ
Δεν κράτησα ποτέ το στόμα μου κλειστό
Πηγή:Ανάσκελη με πυρετό, Εκδόσεις Μανδραγόρας, 2012
Η καταγωγή της ποίησης -ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΡΤΑΚΗΣ
Πιο πολύ μισώ τη Χιονάτη,
γιατί ’ναι ολόλευκη –
τη μοίρα της.
Στα μαύρα δάση να ’μενε η τρελή,
στο διάφανο κουτί της•
εκεί που πρίγκιπες αβροί
ψάχνουν την ποίηση
κατάκοποι απ’ τα βαριά καθήκοντα της εξουσίας.
Δεν έχει λαούτα στον πύργο απόψε,
ψητά αχνιστά, ασημένια κροντήρια, κρασί.
Δεν πέφτουν πάνω σου γυναίκες μεθυσμένες, γυμνόστηθες,
να σου πιούνε το σπέρμα
μ’ ένα σάπιο φιλί.
Να τώρα, στον δαντελένιο της γιακά
πνίγεται η άσπιλη Ελισάβετ,
ρήγισσα. Οι νάνοι κλαίνε. Στα άπλυτα μαντίλια τους
με το οικόσημο της μοναρχίας
φυσούν τις μύτες τους.
Μουγκρίζει ένας αέρας δυνατός,
τα ξύλα καίνε,
στο σκοτεινό διάδρομο ο πάπας τρέχει με το δισκοπότηρο.
Φοράει κόκκινο ταφτά, βαρύτιμο,
τα μάτια του είναι γερασμένα από τις προσευχές.
Όταν φέρει το ποτήρι στα χείλη,
είναι ήδη αργά –
ο κεραυνός έχει πέσει,
η ποίηση έχει ελευθερωθεί
και η Ευρώπη ταξιδεύει αμέριμνη πάνω από τη Μεσόγειο.
– Πάτερ, λέει το ξυπόλυτο παιδί, πατέρα,
ποιος σου ’μαθε
να περπατάς στ’ αστέρια;
Πηγή:https://www.greekstixoi.gr/
Στη σιδερένια σκάλα, αγκαλιά με τη γάτα που την έλεγαν Χιονάτη-ΠΑΥΛΙΝΑ ΠΑΜΠΟΥΔΗ
Στο πρώτο γύρισμα της σκάλας, τέσσερα σκαλιά
– Δε φαίνεται η σκουριά –
Στο πρώτο
Γύρισμα του καιρού,
τέσσερα χρόνια
Σιδερένια.
(Το σπίτι είναι της θείας Πηνελόπης
Στην Πλατεία Αγάμων
– ποιοι Να ’τανε αυτοί οι άγαμοι;)
Φορώ άσπρο φουστάνι με τιράντες
Κάτασπρος ουρανός, κατακαλόκαιρο.
Πάνω μου, εκείνη η μνημειώδης γάτα.
Δεν μου ’χει πει ποτέ κανένας
Κανένα παραμύθι.
Χιόνι δεν έχω δει,το όνομά της δε σημαίνει τίποτα.
Η Χιονάτη, με προσέχει
Με κοιτά στα μάτια σαν πνεύμα προγόνου
Άσπρη και κουφή. Χαμογελάω.
Το ζώον, το κτήνος
(Έτσι φωνάζει η θεία την ψυχοκόρη – πώς να την έλεγαν; –
Πάντα στο ουδέτερο)
Σε λίγο θα μας διώξει και τις δυο
Για να περάσει
Ν’ απλώσει στην ταράτσα τα ασπρόρουχα.
Πηγή:Το μαύρο άλμπουμ, εκδόσεις Κέδρος, 1999
Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι-ΝΙΚΗ ΡΟΔΟΠΟΥΛΟΥ
Μια κουκούλα να φορέσω
να εξαφανιστώ μες τους επτά νάνους
και μια Χιονάτη να με περιμένει να γυρίσω
Μέσα στο δάσος τους βρήκα όλους
περπάτησα μαζί τους στο γυρισμό στο μέτρημα
επτά ήμασταν και ήμουν μέσα
Το βράδυ οι άλλοι νάνοι
με ρωτούν τι ξέρω να τους πω
Η Χιονάτη τους σταματά
για ποιο σκοπό ξεκίνησαν όλα
και τι έχω με ρωτά μέσα σ’ αυτό το σώμα
Έχω ελπίδες και φορώντας την κουκούλα
σηκώνομαι πάω να κοιμηθώ
Έναν τόπο άγνωστο ονειρεύομαι
έχω αμφιβολίες για το τι θα συναντήσω
Δεν ξέρω αν θα φτάσει το νερό να πιούμε
οι δυο μας και αν η γη είναι έτοιμη
να μας υποδεχτεί ένα κομμάτι
να μας δώσει δικό μας
Δεν ξέρω αν θα υπάρχουν δέντρα
να μας κάνουν σκιά όταν το φως από τα λόγια
θα έχει γίνει η νέα όρασή μας
Δεν ξέρω αν θα υπάρχει θάλασσα
να πάρουν μια σχεδία οι ελπίδες να φύγουν
μακριά και τότε ίσως έχει έρθει η ώρα
να βγάλω πια το μήλο από την κουκούλα
Πηγή: Χα!,Εκδόσεις Τύρφη,2019
Τα λίγα που είχα -ΒΑΛΙΑ ΓΚΕΝΤΣΟΥ
Είχα πέντε κούκλες
τη Χιονάτη
μια σκούρα σοκολατένια
τη Βαρβάρα που μιλούσε
αλλά ήταν σκληρή κι αλύγιστη
κι ένα ζευγαράκι
αυτό το έβαζα συνέχεια να φιλιέται
Είχα δυο μαμάδες
βγαίναμε βόλτα με κρατούσαν στη μέση
χεράκια ψηλά αλατιέρα ανάποδη
Είχα έναν πατέρα
μισό θεό σε πτήσεις χαμηλές
κοντά κι ο αδερφός
χλομό φαγιούμ σε άλλο σώμα
λιγόστευε στον χρόνο
Όταν ζοριζόμουν πολύ
δάγκωνα τα χείλη
μου έλεγαν πως αυτή η κίνηση
κρύβει έρωτα
Πηγή: Παραμύθια Ανάποδα,Θεμέλιο,2020
Χιονάτη-ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΟΛΟΒΕΝΤΖΟΥ
Εκπνέω πάντα ένα δειλινό αργότερα
Κουλουριασμένη αγκαλιάζω τα γόνατά μου, χαζεύω τη θάλασσα,
ξεχωρίζω μια κουκκίδα
Επικεντρώνομαι σ’ αυτήν
Δυο σημεία: παρόν - μέλλον, ενώνονται με μια μολυβιά
Ισορροπώ πάνω της, περπατώ, φτάνω και τα γυμνά μου πόδια
νιώθουν τους κόκκους
της άμμου, με δομούν απ’ την αρχή, σαν ο χρόνος να μετρά ανάποδα
μες σε κλεψύδρα
Το λευκό μου φουλάρι στον λαιμό λύνεται
και χωρίζει τα γαλάζια του ορίζοντα
Πάνω - κάτω; Ουρανός - θάλασσα; Μήπως τα όρια επανέρχονται;
Ένα βότσαλο κρέμεται απ’ τα σύννεφα και γίνεται καθρέφτης
Κάποτε έλεγε ομορφότερη μιαν άλλη, τώρα σιωπά
Μαυροφορεμένη φιγούρα κρατά το μήλο· εγώ.
Να μου χαρίσω θάνατο· ή μνήμη
Μασώ μπουκιά από το σώμα μου
Λευκή Χιονάτη γευστική
Τώρα εγώ χωρίζω τον ορίζοντα
Ανάσα μού δίνουν τα δάχτυλα
Τα χείλη μου μένουν βουβά
Κανείς άλλος παρών
Εγώ μελάνι βουτώ στο λευκό χαρτί
Πηγή: Έκπτωτος, Βακχικόν,2021
Γουέντυ-ΧΛΟΗ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΕΛΗ
Βαρέθηκα να νταντεύω τα Χαμένα Παιδιά.
Όλη μέρα κολλούν το στόμα τους
στο εφηβικό μου στήθος
θέλουν να με θηλάσουν,
στο τέλος θα με καταβροχθίσουν
όπως οι Επτά νάνοι τη Χιονάτη.
Πηγή: Η γυμνή μοναξιά του ποιητή Όμικρον, Εκδόσεις Πόλις, 2021.
Έρευνα-Επιμέλεια αφιερώματος : Αγγελική Καραπάνου
Η αναδημοσίευση του περιεχομένου του παρόντος διαδικτυακού ιστότοπου ΕΝΝΕΠΕ ΜΟΥΣΑ επιτρέπεται ΜΟΝΟ με την παράθεση πηγής και ενεργού συνδέσμου (link).
