Γαρδένια. Το άρωμά της ζαλίζει, αλλά ο ανθός της ζει για λίγο...όπως πολλά όμορφα πράγματα στη ζωή. Για να δούμε πώς την ύμνησαν οι ποιητές!
Χαϊκού για τη γαρδένια-ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΟΥΜΑΝΙΔΗΣ
Τρέχουν οι δείχτες.
Η γαρδένια στη γλάστρα.
"Αύριο πάλι..."
Πηγή:Από την δίγλωσση (ελληνικά-ισπανικά) διαδικ/ακή συλλογή ΑΘΗΝΑ-ΜΠΟΥΕΝΟΣ ΑΪΡΕΣ, 2015 (μαζί με την Mirta Gili Gili)
Γαρδένια- ΤΑΚΗΣ ΚΟΛΙΑΒΑΣ- ΜΩΛΙΟΤΑΚΗΣ
Γαζία,στα σκαλιά τα μαρμαρένια
φούλι στη γλάστρα,βουκαμβίλια στην πρασιά,
ματάκια και χειλάκια φαρφουρένια
με της αυγής φρεσκολουσμένα τη δροσιά.
Όμως το δάκρυ σου κατάλευκη γαρδένια
μοιάζει με νότα λυπημένου τραγουδιού,
για την αγάπη την πλατιά και για την έννοια
κάποιου,για πάντα,πεθαμένου λουλουδιού.
Πηγή:Ραγισμένη πέτρα,Νέα σκέψη,Αθήνα 1994
Ποίημα που του λείπει η χαρά αφιερωμένο σε γυναίκα υπέροχη δωρήτρια πόθου και γαλήνης- ΝΙΚΟΣ ΕΓΓΟΝΟΠΟΥΛΟΣ
αφού το θέλεις
γυναίκα αρμονική κι ωραία
έτσι καθώς ένα βράδυ του Μαϊού ετοποθέτησες απλά κι ευγενικά μιαν άσπρη ζωντανή γαρδένια
ανάμεσα στα νεκρά λουλούδια
μέσα στο παλιό –ιταλικό μού φαίνεται– βάζο με παραστάσεις γαλάζιες τεράτων και χιμαιρών
έλα
πέσε στα χέρια μου
και χάρισέ μου
–αφού το θέλεις–
τη θλίψη του πρασίνου βλέμματός σου
τη βαθιά πίκρα των κόκκινων χειλιών σου
τη νύχτα των μυστηρίων που είναι πληγμένη μέσα στα μακριά μαλλιά σου
τη σποδό του υπέροχου σώματός σου
Πηγή: Η επιστροφή των πουλιών,1946
Παραμονή γιορτής-ΤΑΚΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ
[ Τα ρυάκια (1945-1947)]
Του ανέμου η τραγική φωνή
Της μοναξιάς οι μυρωδιές
Ξυπνήσανε τα φώτα
Κοίταξε ακόμα μια φορά
Τ’ αποδημητικά πουλιά
Τους μυθικούς θανάτους
Χάρισε στο περιστέρι
Την άσπρη γαρδένια των χεριών σου
Διάβασε στα σύννεφα
Τη θλίψη των ματιών σου
Και μες στα χρώματα του πυρετού
Τη λάμψη των χειλιών σου
Στα ερημικά δωμάτια
Δακρύζουν
Τα λυχνάρια
Πηγή: Ποιήματα 1941-2002, 2003
Βαθύ τραγούδι-ΑΛΕΞΗΣ ΤΡΑΪΑΝΟΣ
[ Υδρία]
Χλώμιανε χλώμιανε η γαρδένια
Και τα χαμόγελα μαρμάρωσαν στους δρόμους
Όπως μέσα στην απουσία μαρμαρώνει
Το πρόσωπό σου αγαπημένη
Για να υπάρχεις και να μην υπάρχεις
Για να πεθαίνεις και να μην πεθαίνεις
Πώς όμως να πεθάνεις μπορείς
Πώς μίλησέ μου
Αφού υπάρχει ένας ουρανός που σε κοίταξε
Ένα πέτρινο σκαλοπάτι που πάτησες
Αφού υπάρχω ακόμα κι εγώ
Σακάτης και οδοιπόρος μες στη νύχτα
Για να σε ζω να σε προσέχω
Την πάχνη να μαζεύω από τα μάτια σου
Και να την κάνω τραγούδι
Πηγή: Μικρές μέρες, 1973
ο κατάδικος της ανατολικής συνοικίας-ΤΟΛΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ
παράθυρα στις διαστάσεις του ορίζοντα
στο χρώμα της γαρδένιας το μπαλκόνι
και του βασιλικού
σπίτι ζεστό όπως η αγκαλιά που σφίγγει ένα παιδί
όταν ξυπνάει τη νύχτα τρομαγμένο
σπίτι στο στόχαστρο των δέκα μεγατόνων
πίσω απ’ το φάσμα του ήλιου και των λουλουδιών
η φοβερή παραμονεύει εκατόμβη των αθώων
μια πασχαλίτσα κόκκινη με βούλες
κάπου ανάμεσα στο πρώτο φως και το στερνό σκοτάδι
είναι η καρδιά μου
που ανθίζει και ματώνει και μαραίνεται
σαν ρόδι που σκορπίζει στα παιδιά της γειτονιάς
και ξέρει την αλήθεια
προδότες, δολοφόνοι και παράφρονες
νομοθετούν τη μοίρα μας
Πηγή:Ο πλοηγός του απείρου, 1986
Περί φιλίας-ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΔΑΤΟΥ
Όταν τέλειωσαν όλα
δεν είχε τη λεβεντιά
να καταλάβει πως
έρωτας ήταν και πάει
αλλά άρχισε τις διδαχές
περί φιλίας
Καθώς τον έβλεπα
μου ήρθε στο μυαλό
γαρδένια σε κρεοπωλείο
κι ακόμα
τριανταφυλλιά σε βαρέλι
δίπλα σε βενζίνες
Πηγή: Αερολέσχη, 1997
Μυρωδιές-ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ
Το νυχτολούλουδο
μυρίζει θάνατο
υποψία παράδεισου
η γαρδένια
όμως, εγώ θα προτιμήσω
τη θλίψη
του βασιλικού.
Πηγή: stixoi/info
Γιατί πολύ πονέσαμε-ΕΥΤΥΧΙΑ-ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΛΟΥΚΙΔΟΥ
Κι άλλο ποτέ δε θέλησα από το να ραγίσω τη Μεγάλη Νύχτα
Ενός αιώνα βυθισμένου κάτω από σωρούς ονείρων
Και λυγμών και μέσα απ’ τη μικρή σχισμή
Κήπους να ρίξω ηλιόφωτους σαν ωσαννά αιωρούμενα
Να φυγαδεύσω το λευκό στον ύπνο μιας γαρδένιας
Σε επίθυρα χεράκια να κρύψω το γαλάζιο
Και πάνω απ’ τα ερείπια
Την τέφρα του θανάτου ν’ αφανίσω
Γιατί πολύ πονέσαμε μες στο μακρύ χειμώνα
Κι ούτε ένα τριαντάφυλλο
Απ’ την παλάμη του Θεού
Δε γλίστρησε στην άδεια αγκαλιά μας
Πηγή: Εν τη ρύμη του νόστου, 1999
Πιστεύετε στα θάυματα;-ΤΟΛΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ
Ρώτησε το φεγγάρι στο μπαλκόνι μου
σκορπίζοντας ανταύγειες τα μεσάνυχτα
ψιθύρισε η γαρδένια στο περβάζι μου
με το λευκό της άρωμα
απόρησε μες στις πευκοβελόνες το σπουργίτι
ραμφίζοντας τα ψίχουλα του ανέμου
εγώ κι εσείς
κι όλα όσα βλέπετε είναι θαύματα
τους χαμογέλασε δειλά η άνοιξη τριγύρω
και θαύματα όσα ποτέ σας δε θα δείτε
με θαύματα γεννιέται πάντα και πεθαίνει ο κόσμος
με θαύματα που κρύβονται μέσα στο φως
πριν απ’ το φως
πέρα απ’ το φως.
Πηγή:Το μυστικό αλφάβητο, εκδόσεις Μανδραγόρας, 2010
Του μικρού κοριτσιού-ΣΟΦΙΑ ΠΟΤΑΡΗ
Β' μέρος:Μοιρολόγια-Θρήνοι
Νυφούλα, νερατζούλα μου, μικρή τριανταφυλλίτσα
γαρδένια μοσχομύριστη και ηλιοχαϊδεμένη
άνοιξε τα ματάκια σου, μικρή μου περδικούλα
να σβήσουν τ’ άστρα τ’ ουρανού, να σβήσει το φεγγάρι
να βγει ο ήλιος γελαστός, ν’ απλώσει τη χαρά του
στης ομορφάδας σου το φως ν’ αλησμονάει τη δύση
Πηγή:Ασφόδελοι και Κυπάρισσοι, 2017
Στο πέτο-ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΙΓΚΡΑΣ
Θέλω να γράψω ένα ποίημα υγρό, γεμάτο
λάμδα και ρο, γεμάτο νερόκοτες κι αλκυόνες,
με μικρούς σταυρούς που λάμπουν, κι άσπρα πουλιά
και μου βγαίνουν σκοτεινά άλογα κι ένας ύπνος βαρύς
γεμάτος απ’ τα τρύπια ενύπνια της Ιφιγένειας
που αράδιαζε τα βαζάκια, με το γλυκό του κουταλιού,
στα σκαλιά της πλατείας.
Στον κάθε αγοραστή, καρφίτσωνε και μια γαρδένια στο πέτο.
Πηγή: Ποιήματα,Ενδυμίων,2018
Η βροχή σου-ΜΑΡΙΑ ΒΛΑΧΟΥ
Επιτέλους,
έσπασε η καταραμένη σιωπή
σε ήχο υγρό
- βρέχει -
ξεχείλισαν οι πρώτες σταγόνες
σαν αγρίμια ανελέητα•
με συναρπάζουν
χάδι που κινητοποιεί το δέρμα μου,
μελαγχολία που ερωτοτροπεί με το μέσα μου σκοτάδι
κι εγώ, μουσκεμένη
καταμεσής της μπόρας
γονατιστή σε μυρίζω στο χώμα
γαρδένια με γαρίφαλο και λίγο από βανίλια
παραλογίζομαι πως τάχα βρίσκομαι
γαντζωμένη στους καρπούς σου.
Πηγή: http://mar-vlachou.blogspot.com/
H φροντίδα-ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ
Στις γλάστρες που έχω στο μπαλκόνι μου
με προσοχή ποτίζω τη γαρδένια
ελεύθερα ρίχνω νερό στα
περισσότερα,
όχι φυτά ανθοπωλείου•
έτσι, να ομορφαίνουν το μπετόν,
φυτά κανονικά
όχι μανεκέν,
κομμωτηρίου πλάσματα.
Σε μιαν άκρη του μπαλκονιού
είναι μια γλάστρα
από φυτό που πέθανε.
Σ’ αυτήν ρίχνω προσεκτικά
λίγο νερό
προσδοκώντας την ανάσταση
των νεκρών.
Τα άλλα καλώς πάνε.
Γι’ αυτό αξίζει
η φροντίδα.
Πηγή: https://www.xanthipress.gr
Έρευνα-Επιμέλεια αφιερώματος: Αγγελική Καραπάνου
