20 Μαρτίου. Παγκόσμια ημέρα σπουργιτιού σήμερα! Για να δούμε τι είπαν οι ποιητές για τον πιο χαριτωμένο φτερωτό συνοδοιπόρο της καθημερινότητάς μας!
Για ένα σπουργίτη-ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΡΟΣΙΝΗΣ
ΑΝ ο Κάτουλλος τραγούδησε
της Λεσβίας του το σπουργίτη,
δεν αξίζει ένα τραγούδι μου
κι ο σπουργίτης που'χει αντίκρυ μου
σπίτι-το δικό σου σπίτι;
Απροσκάλεστος συγκάτοικος,
μες στην κάμαρα την ίδια,
σας χωρίζει κάτι-τίποτε:
πώς εσύ είσαι χαμηλότερα
κ'είναι αυτός στα κεραμίδια.
Τραγουδάς,γελάς καλόκαρδα
στο παράθυρο στημένη,
κι ο σπουργίτης από πάνω σου
κάθεται στ'ακροκεράμιδα
κι όλο λέει και δε σωπαίνει...
Ο καλότυχος! κοιτάζοντας
πονηρά στο σπιτικό σου
με τα χάντρινα ματάκια του,
ξεσκαλίζει κάθε απόκρυφο,
ξέρει κάθε μυστικό σου.
Πηγή: Φευγάτα χελιδόνια
129-ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ
Πρωί. Τα πουλιά, και τα σπουργίτια λάλα και τα χελιδόνια,
πώς τα ξυπνάν ερωτικά τα πικραμένα μου τα χρόνια!
Μα νά! Πνιγμένη άκου μακριά μιας εκκλησιάς καμπάνα,
γόος από μια που ξεψυχά, στην υπνοφαντασιά μου, μάνα.
Πηγή: Ο κύκλος των τετράστιχων,1929
Σπουργίτια-ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΡΑΝΤΑΡΗΣ
Το σώμα είναι έτοιμο
Άνοιξη άσπρο τριαντάφυλλο
Μια σιωπή από σπουργίτια
Μάτια που πνίγονται
Διαγράφοντας την αλήθεια
Λικνίζοντας το μυστήριο.
Πηγή: Βικιθήκη
Σπουργίτια-ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ
Ευτυχισμένες οι στιγμές
όταν μες στο μυαλό περνούν
ζεστά σπουργίτια
όταν τα χείλια μεγαλώνουνε ζεστά
στο αίμα κερδίζουνε ιδανικά λαχεία
και τα τσιγάρα βγάζουν κόκκινους καπνούς
και τα μαλλιά μεγαλώνουν σαν το παραμύθι
τί σπάνιο θέαμα στους στυγερούς καιρούς
που και οι κούκλες των μικρών παιδιών
μαυρίζουν από τρόμο
Πηγή: Το Σκεύος,1971
Σπουργίτια-ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΩΤΑΣ
Την αυγή που ακόμη
σκιεροί είν'οι δρόμοι
και βουβά τα σπίτια,
άκου,τα σπουργίτια!
Σύναξη,σαν θάμα
και λαλούν αντάμα
στη φτελιά,στη βρύση
και στο κυπαρίσσι.
Κι απ'τη φλυαρία
γιόμισε η πλατεία
κι η λαλιά πληθαίνει
και ψηλά ανεβαίνει,
στην ξανθή τη Μέρα
που απ'τα ουράνια πέρα
γοργοκατεβαίνει
στα χρυσά ντυμένη.
Πηγή:τα ποιήματα και τα τραγούδια του δημοτικού σχολείου,Κλεοφίλης Κολίση-Χατζηκώστα
Σπουργιτάκι-ΜΗΤΣΟΣ ΚΑΤΣΙΝΗΣ
Σπουργιτάκι,σπουργιτάκι,
είσαι σαν τρελό παιδάκι,
πάντα παίζεις και φωνάζεις
και ποτέ δεν ησυχάζεις.
Σπουργιτάκι μη θυμώνεις,
μη γκρινιάζεις,μη μαλώνεις,
τους καλούς σου δείξε τρόπους,
στα πουλιά και στους ανθρώπους.
Πηγή: Μεγάλη ανθολογία σχολικών ποιημάτων,Μήτσος Κατσίνης,Εκδοτικός οίκος Πέτρου Πατσιλινάκου,1962
Το σπουργιτάκι-( Ε.ΦΙΚΑ)
Το φτωχό το σπουργιτάκι
που το βρήκε παγωνιά,
νηστικό κι αποσταμένο
τρέχει να'βρει ζεστασιά.
Το παράθυρο χτυπάει
να τ'ανοίξουν για να μπει,
περιμένει στο περβάζι
κάποιο χέρι να φανεί.
Να το,ένα κοριτσάκι,
σαν καλή νοικοκυρά,
τρέχει,ανοίγει το τζαμάκι,
με περίσσεια του χαρά.
Στα χεράκια το σπουργίτι
το ζεσταίνει με στοργή
και του δίνει ψιχουλάκια
και νεράκι για να πιει.
Αν μπορούσε να μιλήσει
σαν τον άνθρωπο κι αυτό,
θα τ'ακούγαμε να λέει,
χίλια δυο "ευχαριστώ".
Πηγή:τα ποιήματα και τα τραγούδια του δημοτικού σχολείου,Κλεοφίλης Κολίση-Χατζηκώστα
Σπουργίτια-ΤΑΚΗΣ ΚΟΛΙΑΒΑΣ-ΜΩΛΙΟΤΑΚΗΣ
Με το σκοπό της άνοιξης,μες στο βαρύ χειμώνα
το σπουργιτάκι το'ριξε μια άπονη σφεντόνα.
Σκληρή ζωή μια θάλασσα με δάκρυα κι αγώνες
σπουργίτια στο'να σου κρατάς,στ'άλλο σκληρές σφεντόνες.
Πηγή: Πικροί Σταλαχτίτες,Αθήνα 1970
Μονόλογος Σπουργίτη-ΝΙΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ-ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΗΛ
Με τον πιο μικρό θόρυβο
Με την πιο ανεπαίσθητη κίνηση
Με το πλησίασμα των μεγάλων πουλιών
Με τη θέα της σφεντόνας σου
Φτεροκοπώ και χάνομαι.
Μα ύστερα όλα τα ξεχνώ΄ ξαναγυρνώ
Έτσι έχω μάθει από μικρό
Στον τόπο μου να ζω
Κι ας υποφέρω
Ας πονώ.
γνωρίζω,βέβαια,για τις επισκέψεις του φιδιού*στα
χαμηλά κλαδιά της χαρουπιάς,της ζαμπουκιάς,της
συκαμιάς όπου κουρνιάζω*είδα φτερούγες να τρεμοπαίζουν
απ'το φαρμάκι* άκουσα φωνές σπαραχτικές τα νυσταγμένα
άυπνα βράδια*και χώθηκα βαθιά στις φυλλωσιές και στα σκοτάδια*
είδα το φίδι να έρχεται και με το φως της ημέρας*το ύπουλο φίδι
που δεν λέει να ξεκολλήσει*το βλέπουν όλα τα πουλιά*το βλέπουν
όλα τα πουλιά της οικουμένης και σιωπούν* μα εγώ,εδώ θα ζήσω
κι ας πονώ στον τόπο αυτό που αγαπώ* φάρος ακοίμητος* να προσδοκώ
να ξεδιπλώσει τις φτερούγες του ξανά* του δίκαιου ήλιου πύρινος
ένας κριτής αητός.
Πηγή: Κάρβας Εκδόσεις,2014
Σπουργιτάκι- Φαίδρα Αννίβα
Ένα ψίχουλο
κυνήγησες στο πάρκο
σαν αμαρτία
Δε σου δόθηκε
ούτε αυτή τη φορά
ξενιτεύτηκες
Μα τα φτερά σου
φοβούνται περσότερο
τις πατρίδες τους
Τρίηχα χαϊκού, Ναύπλιο 2014
Σπουργίτι στην άμμο-ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΡΟΥΜΠΑΣ
Χοροπηδά στην άμμο εταστικά
ψάχνοντας για τροφή
κι αδικαίωτο δεν μένει•
οι λουόμενοι ημών οι επίγειοι
τρέφουν αυτό
ως πετεινό του ουρανού:
ψίχουλα,
φλούδες φρούτων,
σπόρια•
πάντα το κάτι του διακρίνει
μέσα απ’ τον σωρό τα αποτσίγαρα
Πηγή: Γραφείο ενικού τουρισμού,Καλλιγράφος,2016
ανοιξιάτικο σπουργίτι-ΤΟΛΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ
ένα μακρόστενο τραπέζι με καφέδες
και γύρω-γύρω οι παλιοί συμμαθητές
φίλοι από τα δώδεκα ως το τέλος
από τα δέντρα ν’ αναθρώσκουν
οι ευωδιές του Μάη στο μπαλκόνι
ο πρωινός ήλιος να φωτίζει
χαμόγελα κι άσπρα μαλλιά
μια ανεπαίσθητη μελαγχολία
η θάλασσα απρόσιτη
να αστράφτει πέρα κάτω
σαν όνειρο εφηβικό
κι ένα σπουργίτι
να φτερουγίζει με το αεράκι
και να τσιμπολογάει τα ψίχουλα
ωραίος επίλογος
το ανοιξιάτικο σπουργίτι
Πηγή: φλόγα απ’ τη στάχτη,2017
Μικροί σπουργίτες- ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΪΤΑΤΖΗ-ΧΟΥΛΙΟΥΜΗ
μικρός σπουργίτης τιπ ταπ τιπ ταπ πηδά
με τα λεπτά τα ποδαράκια του
ανάμεσα σ' ερπύστριες και πυροβόλα
θε μου ας μη καούν τα ακροφτέρουγα
ας μη τσουρουφλιστεί η τοσοδούλα ουρίτσα του
πιο πέρα ένας άλλος τσίρι τίρι τιτιβίζει
μες στους καπνούς στη ρημαγμένη πόλη
τον πιρουνιάζει το κρύο του πολέμου
θε μου ας μη τον κάψει του ολέθρου η πάχνη
ας μη παγώσουν τα ακροδάχτυλα τα νυχάκια του
οι τσέπες άδειες τα χέρια μου κομμένα
παλεύω απεγνωσμένα
να τις βγάζω απ' έξω να τις τινάζω
να πέσουν κάποια ψίχουλα
λίγο σουσάμι από κουλούρι
κάποιοι κόκκοι άμμου απ' το γιαλό
λουσμένοι με καλοκαιριού ανταύγειες
θε μου κάνε να μη ψάχνω μάταια
οι τσέπες άδειες τα χέρια μου κομμένα
Πηγή:Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, 21-2-2019, ανέκδοτο
Χαϊκού-ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΪΤΑΤΖΗ-ΧΟΥΛΙΟΥΜΗ
Σμήνος σπουργίτες
σε θάμνο φυλλοβόλο
γεμίζει φύλλα
σκορπούν σπουργίτες
βλέμματα ανταριάζουν
έρχεται μπόρα
(ανέκδοτα)
Σπουργίτης (Παραδοσιακό)
Απ' το δέντρο ένας σπουργίτης
το 'σκασε και δεν γυρίζει
το 'σκασε κι ελευθερώνει
όποιον στο κλουβί σαπίζει
και πονάει και μαραζώνει
Βρήκε στο κορμί μου σπίτι
χώθηκε στα σωθικά μου
φτερουγίζει σα χαμένο
ξεριζώνει τα ξερά μου
κι ό,τι έχω αρρωστημένο
Κάτσε εδώ μικρέ σπουργίτη
μείνε μέσα στην καρδιά μου
πού 'θελε να ήταν αηδόνι
άγριο πουλί του κάμπου
να κελάηδαγε όλη μέρα
με τον ήλιο με το χιόνι
με τσ' αγάπης τα τραγούδια
να χαράζει να νυχτώνει
Πηγή: stixoi/info
Των σπουργιτιών η αμάχη ψηλά στην υδρορρόη-ΟΥΙΛΙΑΜ ΜΠΑΤΛΕΡ ΓΕΪΤΣ
Των σπουργιτιών η αμάχη ψηλά στην υδρορρόη
Και το φεγγάρι ολόγιομο κι οι αστέρινοι ουρανοί
Κι ασώπαστο το θρόισμα στα φύλλα,είχαν σκεπάσει
Της γης την κουρασμένη και την παλιά κραυγή.
Μα ως ήρθες,μ'αυτά τα άλικα,τ'απελπισμένα χείλη,
Ήρθαν μαζί σου όλα τα δάκρυα της γης,
Κι όλοι οι καημοί των καραβιών που μάχονται στη δίνη
Κι όλοι οι καημοί της αναρίθμητης ζωής.
Και τώρα τα μικρά πουλιά που μάχονται στη στέγη
Και το φεγγάρι το χλωμό,κι οι οπάλινοι ουρανοί
Και μες στα φύλλα ανήσυχο το θρόισμα,σπαράζουν
Στης γης την κουρασμένη και την παλιά κραυγή.
Μετάφραση: Λέανδρος Κ.Παλαμάς
Πηγή: Παγκόσμια ποιητική ανθολογία "Ταξίδι στην ποίηση",Ναυτίλος,1995
Ο σπουργίτης-ΡΙΜΠΕΪΡΟ ΚΟΥΤΟ
Το κρύο πήρε τέλος,τέλειωσε κ'η νηστεία.
Απρίλης!πια είν'ανάμνηση η πείνα,οι παγωνιές.
Απ'το πρωί στις πέντε χορεύουν στην πλατεία,
ντυμένες γιορτινά όλες οι καστανιές.
Μετάφραση: Ρίτα Μπούμη Παπά
Πηγή: Παγκόσμια ποιητική ανθολογία Ρίτας Μπούμη-Νίκου Παππά,Διόσκουροι
Για τα σπουργίτια των αγρών-LI TAΪPO
Μην πετάτε με τις αλκυόνες του Γιεν-Τσόου
και με τα χελιδόνια που κουρνιάζουν στο παλάτι των Βου.
Αν καεί το παλάτι θα καούν κι οι φωλιές σας
και θα πιαστείτε στα δίχτυα με τις αλκυόνες.
Κάλλιο μονάχοι κάτω από τις καλαμιές
μήτε γεράκι
μήτε αετός να μη σας φτάνει.
Μετάφραση: Αμαλία Τσακνιά
Πηγή: κινέζικη ποίηση,Εκδόσεις Πλέθρον,ποίηση,Αθήνα 1982
Οι αγάπες-ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ
Θά ’ρθουν όλες μια μέρα, και γύρω μου
θα καθίσουν βαθιά λυπημένες.
Φοβισμένα σπουργίτια τα μάτια τους,
θα πετούνε στην κάμαρα μέσα.
Ωχρά χέρια θα σβήνουν στο σύθαμπο
και θανάσιμα χείλη θα τρέμουν.
«Αδελφέ» θα μου πουν «δέντρα φεύγουνε
μες στη θύελλα, και πια δε μπορούμε,
δεν ορίζουμε πια το ταξίδι μας.
Ένα θάνατο πάρε και δώσε.
Εμείς, κοίτα, στα πόδια σου αφήνουμε,
συναγμένο από χρόνια, το δάκρυ.
«Τα χρυσά πού ’ναι τώρα φθινόπωρα,
πού τα θεία καλοκαίρια στα δάση;
Πού οι νυχτιές με τον άπειρον, έναστρο
ουρανό, τα τραγούδια στο κύμα;
Όταν πίσω και πέρα μακραίνανε,
πού να επήγαν χωριά, πολιτείες;
«Οι θεοί μάς εγέλασαν, οι άνθρωποι,
κι ήρθαμε όλες απόψε κοντά σου,
γιατί πια την ελπίδα δεν άξιζε
το σκληρό μας, αβέβαιο ταξίδι.
Σα φιλί, σαν εκείνα που αλλάζαμε,
ένα θάνατο πάρε και δώσε.»
Θα τελειώσουν. Επάνω μου γέρνοντας
θ’ απομείνουν βουβές, μυροφόρες.
Ολοένα στην ήσυχη κάμαρα
θα βραδιάζει, και μήτε θα βλέπω
τα μεγάλα σαν έκπληκτα μάτια τους
που γεμίζανε φως τη ζωή μου…
Πηγή: Ελεγεία και Σάτιρες,1927
Αφώλιαστο πουλί-ΤΕΛΛΟΣ ΑΓΡΑΣ
Τα χελιδόνια τα πουλιά
στ’ ανώφλια χτίζουν τη φωλιά
και στη σκεπή την άσπρη,
με χόρτο και με λάσπη.
Μέσα από μούσκουλην ογρή
συνάζει ο σπίνος ό,τι βρει
και φορτωμένος τρέχει
και τη φωλιά του πλέχει.
Ρίζες και τούφες το μαλλί
η καρδερίνα κουβαλεί
και, σα βαθύς τεχνίτης,
χτίζει φωλιά δική της.
Πουλάκια χτίζουν τις φωλιές
σε κούφια δέντρα, σε σπηλιές.
Θες φλώρος, θες σπουργίτι,
έχει δικό του σπίτι.
– Μα εσύ, καλέ τραγουδιστή,
φωλιά δε νοιάζεσαι –γιατί;
Κούκο καλέ μου, στάσου:
Πού τα γεννάς τ’ αυγά σου;
– Να χτίζω εγώ δεν ευκαιρώ.
Τραγούδι θέλω να χαρώ...
Γεννώ σε ξένο τόπο
και βγαίνω από τον κόπο.
Αυγά κι αν κάνω περισσά,
ξένη φτερούγα τα κλωσά.
Μα η Πλάση δε χωρίζει,
και ξένον δε γνωρίζει!
Πηγή:https://www.larissamazi.gr
Το σώμα είναι έτοιμο-ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΑΡΑΝΤΑΡΗΣ
Το σώμα είναι έτοιμο
Άνοιξη άσπρο τριαντάφυλλο
Μια σιωπή από σπουργίτια
Μάτια που πνίγονται
Διαγράφοντας την αλήθεια
Λικνίζοντας το μυστήριο
Λόγια μεστωμένα στο μέλι
Που κρέμονται ξέχειλα
Από ουσία
Στα κλωνάρια των δέντρων
Στα μπράτσα που σηκώνουνε καρπούς
Τα χελιδόνια.
Πηγή:Βικιθήκη
Σπιτικό περιβόλι-ΤΕΛΛΟΣ ΑΓΡΑΣ
Πολυκατοικημένο είναι το ράφι
με τις γλάστρες, πηχτά τα φύλλα, και τα κλώνια•
γλάστρες κι' ώς μες στην πέτρινη, χάμω, τη σκάφη,
κι' ο φύκος, γείτονας, σκουντά τα πελαργόνια.
Το μούσκλο, βελονιά τη βελονιά, και βρίσκει
παντού την κούφια ρίζα να κατασκεπάζει.
Δες, κ' η φραγκοσυκιά που τρέμουν της οι δίσκοι,
ξωτική σάρκα αγκαθερή, πράσινη, μοιάζει.
Κ' έξαφνα, κάπου εδώ στα χόρτα, ή σαν πιο πέρα,
φύσημα ολίγο κίνησε να τα πειράξει:
εσύγχυσε αλαφρά τον άθυμον αέρα.
Χαλάει τα φύλλα, βιάζεται, χαλάει την τάξη,
κ' η σταχτερή, η περπατημένη η πρασινάδα,
το μελαγχολικό κορίτσι που διαβάζει,
τα ημερινά τα μάρμαρα, η περιπλοκάδα,
το σπιτικό περιβολάκι, συννεφιάζει.
Μυριστικά, ποτιστικά γύρω απ' τη βρύση,
παράταιρα, εσυγκλίναν– κ' εξανακαθήσαν•
κάτι ξένο σα νάρθε να συγκατοικήση•
και μια φούχτα σπουργίτια ομόγνωμα εσκορπίσαν...
Μα έλειψε κι' όλας. Μα ήτανε μια απάτη ακόμα,
μούχρωμα–κ' έλυωσε, κ' ίσκιος απλής ημέρας.
Για τη σάρκα πικρός, αχ! πικρός κι' ώς το στόμα,
του πρωτοχινοπώρου πέρασεν ο αγέρας...
Πηγή: Βικιθήκη
[Με λαμπυρίσματα γυαλιού...]-ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ
Με λαμπυρίσματα γυαλιού, με τη σιγή τραγουδούσε το χιόνι.
Σκοτώνει τούτη η μουσική· μέρες χαθήκαν τα σπουργίτια· πάνε να θάψουν τους νεκρούς των.
Κι οι σταλαχτίτες από τα δέντρα χτυπάνε τη γκρινιάρικη χορδή του ξεθυμασμένου ήλιου.
Αφήστε με ν’ ακούσω τον αδερφό μου—
Πηγή:Τετράδιο γυμνασμάτων Β΄,"Μέρες του 1945 – 1951"
Μη σημαδέψεις την καρδιά μου-ΤΑΣΟΣ ΛΕΙΒΑΔΙΤΗΣ
Αδερφέ μου, σκοπέ
αδερφέ μου, σκοπέ
σ’ ακούω να περπατάς πάνω στο χιόνι
σ’ ακούω που βήχεις μες στην παγωνιά
σε γνωρίζω, αδερφέ μου
και με γνωρίζεις.
Στοιχηματίζω ότι έχεις μια κοριτσίστικη φωτογραφία στην τσέπη σου.
Στοιχηματίζω αριστερά μέσα στο στήθος σου πως έχεις μια καρδιά.
Θυμάσαι;
Είχες κάποτε ένα τετράδιο ζωγραφισμένο χελιδόνια
είχα κάποτε ονειρευτεί να περπατήσουμε κοντά-κοντά
στο κούτελό σου ένα μικρό σημάδι απ’ την σφεντόνα μου
στο μαντήλι μου φυλάω διπλωμένα τα δάκρυά σου
στην άκρη της αυλής μας έχουν ξεμείνει τα σκολιανά παπούτσια σου
στον τοίχο του παλιού σπιτιού φέγγουν ακόμα
με κιμωλία γραμμένα τα παιδικά μας όνειρα.
Γέρασε η μάνα σου σφουγγαρίζοντας τις σκάλες των υπουργείων
το βράδυ σταματάει στη γωνιά
κι αγοράζει λίγα κάρβουνα απ’ το καρότσι του πατέρα μου
κοιτάζονται μια στιγμή και χαμογελάνε
την ώρα που εσύ γεμίζεις τ’ όπλο σου
κ’ ετοιμάζεσαι να με σκοτώσεις.
Βασίλεψαν τα πρωινά σου μάτια πίσω από ένα κράνος
άλλαξες τα παιδικά σου χέρια μ’ ένα σκληρό ντουφέκι
πεινάμε κ’ οι δυο για ένα χαμόγελο
και μια μπουκιά ήσυχο ύπνο.
Ακούω τώρα τις αρβύλες σου στο χιόνι
σε λίγο θα πας να κοιμηθείς
καληνύχτα, λυπημένε αδερφέ μου
αν τύχει να δεις ένα μεγάλο αστέρι είναι που θα σε συλλογίζομαι
καθώς θ’ ακουμπήσεις τ’ όπλο σου στη γωνιά θα ξαναγίνεις ένα σπουργίτι.
Κι όταν σου πουν να με πυροβολήσεις
χτύπα με αλλού
μη σημαδέψεις την καρδιά μου.
Κάπου βαθιά της ζει το παιδικό σου πρόσωπο.
Δε θάθελα να το λαβώσεις.
Πηγή: Ο άνθρωπος με το ταμπούρλο,1956
[Τούτη τη λέγαν Αρετούσα… (μια κάρτα)]-ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ
Τούτη τη λέγαν Αρετούσα.
Έτρεχε πάντα στα μπούσια·
ήθελε όλο να τα κάνει
και γι’ αυτό κρατά στεφάνι
Έφαγε κι ένα σπουργίτι
και της έκοψαν τη μύτη
και την έκλεισαν στο σπίτι
για να βλέπει απ’ το φεγγίτη
μόνο τον αποσπερίτη
Δάφνη, Δάφνη, Δάφνη
Καλή Λαμπρή
Καλή Λαμπρή
Και να μου γράφεις όπως πριν
Αυτό είναι το κόκκινο αβγό
κι εγώ είμαι ο
Γιώργος
[1961]
*Το παραπάνω στιχούργημα είναι γραμμένο σε μια κάρτα με την Αρετούσα που στέλνει ο Σεφέρης το Πάσχα του 1961, σχεδιάζοντας και ένα κόκκινο αβγό πριν από την τελευταία στροφή.
Πηγή:Γιώργος Σεφέρης /Ποιήματα με ζωγραφιές σε μικρά παιδιά, 1941 - 1961,ένα τραγουδάκι, μια κάρτα
Κοκκινιά (Απόσπασμα)-ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ
Ω, εσύ, θλιμμένη μαυρομαντιλούσα, με το πείσμα του Ρωμιού στο δυνατό σαγόνι,
με το χαράκι της οργής πελεκημένο ανάμεσα στα φρύδια,
πώς τα ύψωσες του λαού τα πάθια και τα παραμύθια
μ’ ένα βιολί, μ’ ένα ζεϊμπέκικο σαντούρι, μ’ έναν σταυραητό κι ένα σπουργίτι,
στριφογυρίζοντας ψηλά σα σβούρα το μαντίλι του χορού πάνω απ’ τη μαύρη μοίρα.
Πηγή:Συντροφικά τραγούδια,Σύγχρονη εποχή,1988
Ώρα μηδέν-ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΖΙΑΣ
Ο κύριος επιούσιος πετάει το μαύρο
γάντι του.
Έρχεται λασπωμένος
κρατώντας τα φτερά του.
Σαν φάντασμα
στο πέρασμα των σπουργιτιών.
Πηγή:Ζωολογικός κήπος, Στιγμή, 1989
Κόσμος της τίγρης, κόσμος του χαμού-ΤΟΛΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ
Ένα σπουργίτι στην ξερή μου γλάστρα
και η γυναίκα έρημη πίσω απ’ το χνώτο της
στο απέναντι μπαλκόνι
παράθυρα κλειστά και παγωμένο χώμα
γυμνό σκοτάδι από ψηλά στα τζάμια
χειμώνας άτεγκτος
που δεν παρηγορεί, δεν ψεύδεται
κόσμος της τίγρης, κόσμος του χαμού
πόνος από τον ουρανό ως την άσφαλτο
και θάνατος
θάνατος που χορεύει στο κενό
και στροβιλίζεται
ποιος ζωγραφίζει θαύματα πάνω στους τάφους
ποιος είναι εκείνος
που μας δίδαξε όλες τις ερωτήσεις
και καμία απάντηση
σαν έντομα ποιος στις σελίδες καρφωμένους
μας περιεργάζεται
κόσμος της τίγρης, κόσμος του χαμού
όρθια δέντρα και τυφλά βήματα στο πλακόστρωτο
ριπές ανέμου
φώτα που ανάβουν δω κι εκεί στη γειτονιά
απορημένα
ψυχές μέσα στο δέος της νύχτας
που ονειρεύονται.
Πηγή:Μυστικά και θαύματα ο ανεξερεύνητος λόγος της ουτοπίας ,2007
Προσευχή-ΝΤΕΜΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ
Κάθε μέρα είπα πως θα γράφω ένα ποίημα
Σ’ ένα βρέφος πως θα λέω παραμύθι
Είπα πως θα ταΐζω ένα αδέσποτο
Σκύλο ή γάτα ή φτωχό σπουργίτι
Και σαν έρθει η νύχτα έναν άστεγο
Θα κοιμίζω, είπα, που δεν έχει σπίτι.
Πηγή:Ιχθύων Λόγος ,2008
Περιμένοντας στις ανασκαφές-ΡΙΑ ΦΕΛΕΚΙΔΟΥ
Περιμένοντας στις ανασκαφές
Μια βροχή
που έδωσε το λόγο της.
Ένα σπουργίτι
που ορκίστηκε πως θα πεθάνει.
Μια λεπίδα
που στη λάμψη της τυφλώθηκα.
Ένα κανάτι
που διαβάζει πλεύσεις στο νερό.
Περιμένοντας έναν πέτρινο ήχο.
Μια απολιθωμένη βεντάλια.
Ένα φονικό εργαλείο.
Μέσα στα γέλια
ένα κακό πνεύμα.
Μέσα στη ζέστη
μια ακόμη αναπνοή.
Μέσα στην ηδονή
μια παρανοϊκή κραυγή.
Μέσα στα ερείπια
μια υπάκουη αράχνη.
Περιμένοντας μάταια
ένα βλέμμα.
Πηγή:Αυτά, 2008
Ραμφίζει μάταια την παγωνιά-ΤΟΛΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ
Χειμώνας
τ’ αστέρια ανελέητα μακρινά
οι κορυφές των πεύκων σκορπίζουν
ένα γκρίζο τίποτα στο χώμα
κι είναι η ψυχή μας σπουργίτι
που ραμφίζει μάταια την παγωνιά
στην καφετέρια θαμπώνει ο κόσμος
θαμπώνουν οι φωνές
η άδεια καρέκλα στο τραπέζι
κι εμείς τριγύρω
θαμπώνει τ’ όνομά σου
κάτω η πόλη
όλα όσα ζήσαμε μαζί
παράξενα η μνήμη
θαμπώνει με το χνώτο της τα μάτια
μιαν άδεια Κυριακή
αντίο φίλε.
Πηγή: Περιοδικό Πανδώρα, τεύχος 24 ,σελ 50,2011
Έκθεση ιδεών-ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΕΤΡΟΥ
Βγάλτε μια κόλλα χαρτί.
Το θέμα μας σήμερα
είναι ένα σπουργίτι που τεμπελιάζει
στα σύρματα
ένα εντελβάις
με πλαστικό στήμονα.
Το ζωγραφίσει ένας ντροπαλός
αστυνομικός στον ελεύθερο χρόνο του
Το ψιθυρίζει μια γυναίκα με κρύα πόδια
στον εραστή της
Το προτείνει ένα στέλεχος πολυεθνικής
στη γενική συνέλευση των μετόχων.
Πάνω στο θέμα
οι διάνοιες ψεύδονται ασύστολα,
δείχνουν τα δόντια τους
στη νυχτερινή βάρδια
όμως τα επιγράμματα
στο τέλος λένε την αλήθεια.
Διότι το θέμα μας σήμερα
έχει τίτλο:
Η αυτοκτονία ενός εστιάτορα.
Πηγή: Χωματουργικά, Μικρή Άρκτος, 2016
Κλαίουσα
Salix Sepulcralis -ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΪΤΑΤΖΗ-ΧΟΥΛΙΟΥΜΗ
Τι κι αν οι αϊτοί αγγίζουν τις κορφές
κι αν χνάρια τους οριοθετούν τα ύψη
Των σπουργιτιών χαλάσαν τις φωλιές
τ’ ακροφτέρουγά τους έχουν τσακίσει
Τι κι αν ανθίζουν νυφούλες μυγδαλιές
αν το αγιόκλημα καίει στα στήθη
Μέσα μου αγέρωχες γειρτές κορφές
στα γκρίζα φύλλα τους μ’ έχουν βυθίσει
Βιολιά θα ερωτοτροπούν στη στέγη
στη γλάστρα τρυγόνια θα γεννοβολούν
σε συνουσία κύκνοι με την όχθη
Εμένα πάντα θλιμμένη Κλαίουσα
θ’ ακολουθεί βουβή τα βήματά μου
πάντα η σκιά της θα μου σκιάζει τη σκιά
Πηγή:Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Λιγοστεύουν οι λέξεις, Εκδόσεις Μελάνι, Αθήνα 2017
Πυγολαμπίδες-ΙΩΑΝΝΑ Μ.ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ
Κόκκινα τριαντάφυλλα ανάμεσα στους θάμνους
κι ένα καριοφίλι στα χέρια του ανέμου.
Μικρό σπουργίτι στον ώμο της μέρας,
γλυκό φιλί στα βλέφαρα μιας λεμονιάς.
Ιδρώνει η κόρη με το κανάτι της θάλασσας στον ώμο,
ξεδιψάει η μικρή ροδιά με το χρώμα τ' ουρανού.
Φωτοστέφανα οι λόφοι με τον ήλιο στα μαλλιά,
τα δέντρα σκυφτά στις λιτανείες του φθινοπώρου.
Κι η βροχή να φέρνει τα δάκρυα της Παναγιάς
στο ποτάμι με τ' αγάλματα στις όχθες
και οι μέρες να στήνουν καρτέρι στις πυγολαμπίδες.
Ανάσες ζεστές τ' απομεσήμερα,
τα κορίτσια πίνουν το νερό της σιγαλιάς.
Τα πέταλα χρυσά στα πόδια των αλόγων,
καλπάζουν οι άγιοι να προφτάσουν τους εσπερινούς.
Οι καμπάνες κρεμασμένες στα ψηλά πλατάνια,
οι ήχοι γαληνεμένοι στα ταξίδια των ανέμων.
Τα πεσμένα φύλλα προσευχές των αγγέλων
και τα πουλιά ολοένα να ταξιδεύουν για τη χώρα των ονείρων.
Πηγή: Άγρυπνες σιωπές , Βεργίνα,2018
Εγκατάλειψη -ΤΑΣΟΣ ΜΑΝΤΖΙΟΣ
Ξέψυχος, μάζευε τα ηχεία του
ο τζίτζικας.
Το χελιδόνι
φόρτωνε τις τελευταίες βαλίτσες του.
Δειλές σταγόνες
στραγγισμένου θέρους.
Κι ένα σπουργίτι
μοναχό,
από μακριά κοιτούσε.
Κι είχε στο βλέμμα
ερημιά.
Βαριές είχε
φτερούγες,
του χειμώνα.
Πηγή: Τα οξέα του ποιήματος,2018
Κόρη και στρουθί-ΑΡΕΤΗ ΓΟΥΡΓΙΩΤΟΥ
-Τι με κοιτάς, κορίτσι, με μάτια φεγγάρια γιομάτα θλίψη
εμέ, ένα ταπεινό σπουργίτι στου παραθύρου σου το περβάζι;
Κούρνιασα εδωνά μπας και ξεκρίνω ψίχουλα, την πείνα να χορτάσω.
Κρυώνω κι ο βοριάς λυσσομανά κι η βροχή αλύπητα με δέρνει.
Και συ, μέσα απ’ το παραθύρι σου την ζωή ατενίζεις με σεργιανίζουσα λύπη.
-Ζηλεύω σε, μικρό κι ανέστιο στρουθί για τα φτερά σου!
Απλώνεις τα και τον αιθέρα ανταμώνεις λεύτερο.
Δικό σου κάνεις κάθε τόπο που λαχταράς χαρωπά σπαθίζοντας...
Εγώ δέσμια μέσα στην ειρκτή μου...Το φτέρωμά μου μάδησαν
κι απόμεινε τούτη η καρδιά, η νιόβγαλτη και ταξιδεύτρα,
να πεταρίζει εις μάτην κι ορίζοντες ν’ αποζητά...
Δυστυχισμένη φύτρα η ανθρώπινη, συλλογίστηκε το σπουργίτι.
Ακροζυγιάστηκε
και φίλιωσε με άνεμο και υετό.
Πηγή: Έσω ιριδισμοί,Βεργίνα,2019
[Θα ξαναβρεθούμε...]-ΓΙΩΡΓΟΣ Λ.ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ
Της Δώρας
Θα ξαναβρεθούμε
την ώρα που τα παιδιά
μαθαίνουν το άλφα.
Μ’ ένα χαμόγελο και άδολη ματιά
ρούχα καθαρά, νύχια κομμένα
κανέναν δεν έχουμε να καταδώσουμε
ποιήματα παλιά μας νανουρίζουν.
Θα ξαναβρεθούμε
σε μια αιώνια άνοιξη
την ώρα της Ανάστασης.
Θα είμαι φαντάρος
και θα ’σαι απολυτήριο,
θα είμαι λάθος
και θα ’σαι συγγνώμη,
διψασμένος
κι εσύ νερό,
κυνηγημένος
κι εσύ κρυψώνα.
Θα ξαναβρεθούμε –
σπουργίτι εσύ
ψίχουλο εγώ.
Πηγή:Γιώργος Λ. Οικονόμου: 15 νέα ποιήματα, 2020
Νεκρές φύσεις ΙΙΙ-ΣΤΑΘΗΣ ΚΟΥΤΣΟΥΝΗΣ
Σπουργίτι νεκρό πάνω στο ράμφος του
*************************
Κοκαλωμένος ο λαγός
στου κυνηγού μπροστά τον προβολέα
*************************
Κουφάρι αλόγου σε ρεματιά
κι ολόγυρα όρνια και σμήνη μυγών
*************************
Μάζα σιδερικών και αίματος
αστράφτει πένθιμα
απομεσήμερο στην εθνική
Πηγή:Στου κανενός τη χώρα, Μεταίχμιο, 2020
Μην με παίρνετε στα σοβαρά-ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΙΛΛΗΣ
Κανένα χτυποκάρδι δεν μπορεί να δωροδοκήσει τον χρόνο.
Το να εμπιστευθείς έναν τόσο εύθραυστο ρυθμό
μοιάζει σαν να επενδύεις όλα σου τα λεφτά στο τζόγο.
Μπροστά στην προοπτική μιας υποθετικής αιωνιότητας
είμαστε για κλάματα.
Το ότι η ανάσα φτιάχνει συννεφάκια μες στην παγωνιά
δεν σημαίνει τίποτα.
Η απώλεια, ως συνήθως, αποδεικνύεται ο πρώτος πραξικοπηματίας.
Δεν αρκεί να βάψεις ένα τοίχο για να επουλώσεις
τα σημάδια από τις πρόκες
χρειάζεται μια ουσιαστική αποκατάσταση η πληγή
έναν ήλιο που να κάνει άνω κάτω τη βαριά συννεφιά
ή τουλάχιστον μια ειλικρινής αντιπαράθεση
με τον εαυτό σου
όταν σκορπιέται ανώφελα.
Ακούγομαι σαν κάποιος που υπολόγισε
όλες τις εκδοχές αλλά μην με παίρνετε στα σοβαρά.
Ακόμα κι ένα σπουργίτι γνωρίζει καλύτερα
από μένα πώς να επιβιώνει.
Πηγή: Το χάπι,Ενύπνιον,2021
Έρευνα-Επιμέλεια αφιερώματος: Αγγελική Καραπάνου
