Σήμερα, έχω προσκαλέσει στη στήλη των συνεντεύξεων τη συγγραφέα Χριστοφίλη Λεκκάκου. Η φιλοξενούμενή μου γεννήθηκε και ζει στην Αθήνα. Σπούδασε στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης και στη Νομική. Είναι ασκούμενη δικηγόρος και μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών. Τον Φεβρουάριο του 2022 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Βακχικόν το φιλοσοφικό της μυθιστόρημα "Ο Φτερωτός Κλέφτης". Για τη μέχρι τώρα διαδρομή της στα μονοπάτια της συγγραφής,τις αναγνωστικές της αγάπες και το πρώτο της πνευματικό παιδί, η Χριστοφίλη Λεκκάκου μάς είπε πολλά. Ας ανταμώσουμε με τις σκέψεις της!
Συνέντευξη: Αγγελική Καραπάνου
-Κυρία Λεκκάκου, καλώς ορίσατε στο ΕΝΝΕΠΕ ΜΟΥΣΑ. Θα ήθελα να σας ρωτήσω πότε μπήκε στη ζωή σας η συγγραφή.
Γράφω από πολύ μικρή ηλικία, συνήθεια η οποία ήταν και είναι απόλυτα συνυφασμένη με την αγάπη μου για το διάβασμα. Επρόκειτο, βέβαια, περισσότερο για μικρά δοκίμια και ποιήματα, παρά για ολοκληρωμένα έργα. στην προσπάθεια μου να εξωτερικεύσω, είτε με κάποιον τρόπο να εκτονώσω , τα κακώς κείμενα που παρατηρούσα και δεν με έβρισκαν σύμφωνη. Έγραφα περισσότερα για αυτά που με ενοχλούσαν, παρά για αυτά που απολάμβανα, ένιωθα ότι με αυτόν τον τρόπο δεν θα συνηθίσω την όψη και την επιρροή της στην ζωή μου, αντιθέτως θα λυτρωθώ, θα βρω την κάθαρση που παρά την ηλικία μου, χρειαζόμουν.
-Ποια ανάγκη πιστεύετε πως σας οδηγεί να γράφετε;
Η συγγραφή είναι ένα είδος τέχνης και βαθύτατα πιστεύω πως όλοι είμαστε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο καλλιτέχνες. Ήταν, ως εκ τούτου, ο δικός μου τρόπος να έρθω πιο κοντά στην φύση μου, να ηρεμήσω αυτή την καλλιτεχνική ροπή, να δημιουργήσω, να εκφράσω ακόμη και τα αρνητικά μου συναισθήματα με ένα τρόπο εκλεπτυσμένο, να παράξω κάτι που θεωρούσα ουσιαστικό. Αποτελούμαστε κυρίως από πνεύμα και λιγότερο από οτιδήποτε άλλο, έτσι και όταν αυτό ενδυναμώνεται, τροφοδοτείται, εκπαιδεύεται, αξιολογείται, αυτοδικαίως εξελισσόμαστε σε μια καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας, ερχόμαστε πιο κοντά στην ευτυχία μας.
-Τι νομίζετε πως πρέπει να κάνει ένας συγγραφέας που επιθυμεί να εξελιχθεί; Ποιοι παράγοντες βοηθούν στην ανάπτυξη του όποιου ταλέντου;
Προσωπικά, θεωρώ πως ένας συγγραφέας πρέπει αναμφίβολα να διαβάζει, ώστε να εκπαιδεύσει το αισθητήριό του και την δυνατότητά του να κρίνει μακροπρόθεσμα, όσο αντικειμενικά και αμερόληπτα τυχόν γίνεται, ένα δικό του έργο. Περαιτέρω, ένας συγγραφέας πρέπει να συμμετέχει στη ζωή, να εκτίθεται, να προσπαθεί, να βάλλεται, να πετυχαίνει, να δοκιμάζει τα όριά του, να εκτιμά και να αντιπαθεί, να γνωρίζει τον άνθρωπο και τον εαυτό του, μέσα από τον πιο σίγουρο και συνάμα επίπονο τρόπο, μέσα από την τριβή και την επαφή. Το να γράψεις, δεν χρειάζεται απαραίτητα από εσένα την τέλεια χρήση της γλώσσας σου, αν και αποτελεί τούτο μια πολύ γοητευτική, κατ’ εμέ, δεξιοτεχνία. Χρειάζεται, ωστόσο, κυρίως μια επίφαση αλήθειας, την οποία μόνο μέσα από τα διδάγματα της καθημερινότητας μπορείς να εξασφαλίσεις.
-Ας πάμε στον ρόλο σας ως αναγνώστρια. Τι σας τραβάει σ’ ένα βιβλίο και τι σας απωθεί;
Μου αρέσουν τα βιβλία που δεν με προετοιμάζουν για αυτό που έρχεται, δεν μου προσφέρουν απλόχερα όλες τις απαντήσεις. Με ελκύει το υποκειμενικό, αυτό που επαφίεται και στην διακριτική ευχέρεια του αναγνώστη, το πολυδιάστατο, το βαθύ, το αινιγματικό. Αγαπώ τους γρίφους στα βιβλία, εξού και προτιμώ τα φιλοσοφικά αναγνώσματα, εκείνα που θα με προβληματίσουν, αλλά θα εξατομικεύσουν παράλληλα και την αναγνωστική εμπειρία, καλώντας με να αποφασίσω τι κρύβεται πίσω από ετούτο το περιστατικό, είτε πίσω από αυτό το ψυχογράφημα. Το τι θέλει να μας διδάξει ο συγγραφέας είναι ένα και το τι θέλει να κατανοήσει είτε τι χρειάζεται να αποκομίσει ο αναγνώστης είναι κάτι τελείως διαφορετικό.
-Όλοι σήμερα θα μπορούσαν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο να προχωρήσουν στην έκδοση ενός βιβλίου. Το θεωρείτε θετική ή αρνητική συνθήκη για τη λογοτεχνία;
Δεν νομίζω ότι μπορούν όλοι, παρά την ραγδαία εξέλιξη της αυτοέκδοσης, να εκδώσουν ένα βιβλίο. Ακόμη όμως και έτσι να ήταν, τα νέα ταξιδεύουν γρήγορα και τα καλά βιβλία, πάντα δικαιώνονται, ξεχωρίζουν, είτε ξεφεύγουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο από την αφάνεια. Θα σημειώσω μόνον ότι αν πράγματι η αυτοέκδοση ωθεί περισσότερο κόσμο στην συγγραφή, δεδομένου του ότι προσφέρει την δυνατότητα το τελικό αποτέλεσμα να μοιραστεί, χωρίς την προηγούμενη συγκατάθεση ή έγκριση ενός επαγγελματία, τότε αυτό σίγουρα μόνο θετική έκβαση μπορεί να έχει μακροπρόθεσμα. Περισσότεροι νέοι συγγραφείς θα εμφανιστούν, επαυξάνοντας μια πλουραλιστικότητα η οποία πάντα είναι ευπρόσδεκτη, έως και αναγκαία.
-Αν μπορούσατε μ’ ένα μαγικό ραβδάκι να λύσετε δύο βασικά προβλήματα στον χώρο της παραγωγής και της προώθησης του βιβλίου στην Ελλάδα ,τι θα επιλέγατε να διορθώσετε;
Θα ήθελα να δω περισσότερη ποίηση, όπως και περισσότερα παιδικά-εφηβικά βιβλία. Ήταν αυτά που με έκαναν να αγαπήσω το βιβλίο σε ένα τόσο τρυφερό, πρώιμο, αλλά ταυτόχρονα καθοριστικό για την ζωή μου στάδιο. Ως εκ τούτου, θα ήθελα να δω περισσότερα αναγνώσματα που απευθύνονται σε αυτήν την ηλικιακή κλίμακα, προκειμένου τα νέα παιδιά να αγαπήσουν το βιβλίο, να κατανοήσουν τις δυνατότητες που μπορεί να ξεκλειδώσει για την ζωή τους και να συνειδητοποιήσουν ότι το σπουδαιότερο εργαλείο που μπορούν να κρατήσουν, ειδικά σε αυτές τις ηλικίες, στα χέρια τους, είναι ένα βιβλίο και όχι το κινητό τους τηλέφωνο.
-Πάμε στο πρώτο σας βιβλίο που κυκλοφόρησε τον Φεβρουάριο του 2022 από τις Εκδόσεις Βακχικόν. «Ο φτερωτός κλέφτης», λοιπόν. Πόσο χρόνο σας πήρε η δημιουργία του;
Τον Φτερωτό Κλέφτη τον ξεκίνησα δειλά λίγο πριν την πρώτη καραντίνα και τον ολοκλήρωσα σχεδόν έναν χρόνο μετά. Θέλησα να εκμεταλλευτώ εποικοδομητικά τον τόσο ελεύθερο χρόνο με τον οποίο ξαφνικά όλοι βρεθήκαμε και να παραμείνω παραγωγική σε αυτή την κατάσταση της απενοχοποιημένης παύσης. Είχα μια άτυπη κούρσα με τον εαυτό μου, να εκδώσω το πρώτο μου βιβλίο μέχρι τα 30, όπως και έγινε (πρόλαβα βέβαια στην εκπνοή!).
-Πείτε μας δυο λόγια για την υπόθεση.
Ο Φτερωτός Κλέφτης είναι ο κόσμος των παιδιών στον Ουρανό. Εκεί, όλα όσα γνώρισαν στην γη, συνυπάρχουν, σε μια αγαστή συνεργασία η οποία σέβεται και προστατεύει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όλων των ζώντων πλασμάτων που την επιζητούν, οδηγώντας στο άρτιο μια σύμπραξη η οποία περιλαμβάνει από παγώνια και βουκαμβίλιες μέχρι τον ίδιο τον Θεό. Πρόκειται για ένα φιλοσοφικό μυθιστόρημα στο οποίο μέσα από τα μάτια ενός παιδιού προσεγγίζονται, αποκαλύπτονται και επεξεργάζονται οι πιο σπουδαίες αλήθειες. Οι συζητήσεις του πρωταγωνιστή με τον Θεό, κυμαίνονται σε ένα ευρύ φάσμα, το οποίο ωστόσο δεν παρεκκλίνει από αυτά που μας απασχολούν στην καθημερινότητά μας, από όσα μας δυσαρεστούν είτε μας χαροποιούν και από άλλα που έχουμε αντιληφθεί λάθος στην ζωή μας στην γη, είτε δεν έχουμε αντιληφθεί καθόλου. Μαζί μαθαίνουν για την ενσυναίσθηση των ζώων, για την ηθική της ψυχής, για την πολυπλοκότητα της φύσης, για τον έρωτα και την σπουδαιότητα της παραδοχής του, για τον άνθρωπο και το ταξίδι του στην ολοκλήρωση. Πρόκειται, εκτός των άλλων και για μια ιστορία η οποία, λόγω της ιδιαιτερότητάς της και της δυναμικής των ρόλων, μου επέτρεψε να γράψω όλα όσα ήθελα, με τον τρόπο που ήθελα, ώστε να γίνουν κατανοητά τα πιο σημαντικά. Υπάρχει κανείς καταλληλότερος να επεξεργαστεί και να αναγνωρίσει τα πιο σημαντικά από ένα παιδί;
-Θα μπορούσατε να μας παρουσιάσετε ένα απόσπασμα;
«- Μαμά, τι είμαι;
-Είσαι Εσύ.
-Τι είναι το Εσύ;
-Το Εσύ, είναι το πιο ξεχωριστό Πρόσωπο στον κόσμο. Είναι αυτά που ξέρεις, αυτά που αγαπάς να κάνεις, αυτά που ονειρεύεσαι να γίνεις. Έχει παρελθόν, παρόν και μέλλον, αλλά σε όλη του την αναγκαιότητα, φαίνεται μόνο στο παρόν. Θα το γράψεις και θα το σβήσεις, και θα το μουτζουρώσεις και θα το ζωγραφίσεις από την αρχή, πολλές φορές. Μέχρι να βρεις τα σωστά χρώματα για τον δικό σου κόσμο, τους σωστούς ανθρώπους, οι οποίοι θα τα περνούν με μπογιά κάθε μέρα για να γυαλίζουν, τη σωστή προσωπικότητα που θα τα φροντίζει ώστε να μην προδοθούν.
-Και πώς θα βρω τα σωστά χρώματα μαμά;
-Η ζωή θα σε οδηγήσει σε αυτά. Πρώτα θα σε ταλαιπωρήσει, θα σου μάθει κυρίως ποια δεν θέλεις με τίποτα στη ζωγραφιά σου. Έπειτα θα σε διδάξει ποια αγαπάς και σε ποιες ποσότητες τα χρειάζεσαι. Μπορεί να αγαπάς το κόκκινο, αλλά να λατρεύεις το πράσινο, τότε χρειάζεσαι λιγότερο κόκκινο και περισσότερο πράσινο για τη ζωγραφιά σου.
Έπειτα, θα σε οδηγήσουν οι άνθρωποι. Από εκείνους που θαυμάζεις θα μάθεις πολλά για το ποιος είσαι. Σε αυτούς, θα βλέπεις εκείνα που θέλεις να γίνεις, είτε εκείνα που ήδη είσαι και έψαχναν επιβεβαίωση για να απελευθερωθούν. Και εκείνοι που θα σε πληγώσουν θα σε διδάξουν πολλά για το Εσύ σου. Σε κάθε σου πληγή, θα έρχεσαι πιο κοντά του.
-Και αν το βρω μαμά, το Εσύ μου, τι θα το κάνω;
-Αν το βρεις, παιδί μου, θα είσαι ήδη από τους πιο τυχερούς ανθρώπους του κόσμου. Λίγοι καταφέρνουν σε αυτή τη ζωή να φτάσουν κοντά στο Εσύ τους. Αν το βρεις, τότε θα πρέπει με αυτό να φτιάξεις την ευτυχία σου. Η ευτυχία είναι υπόθεση του Εσύ. Μόνο η δική σου ευτυχία σου κάνει, μόνο η δική σου ζωγραφιά σου προσφέρει τέτοια αγαλλίαση και ηρεμία. Άλλο Εσύ και άλλη ευτυχία, πέρα από εκείνη που σου ταιριάζει, πρόσεξε, ποτέ να μη διεκδικήσεις.
Όταν ξεκινήσεις την προσπάθεια για να φτάσεις στην ευτυχία σου, να θυμάσαι πάντα τη ζωγραφιά σου. Τα χρώματα και τις ποσότητές τους, τα σχήματα που βλέπεις πιο συχνά και το αντίκρισμά τους στην καρδιά σου. Μη διστάσεις να σβήσεις και να ξαναγράψεις, αν διαπιστώσεις ότι κάτι δεν σου αρέσει. Αυτό το ψηφιδωτό εξάλλου, αγκαλιάζει όλη σου τη ζωή. Έτσι, αγαπώντας το, δίνοντάς του φως και σημασία, θα δεις τη ζωγραφιά σου να ζωντανεύει και από τη χαρά και την πληρότητα που θα νιώθεις, δεν θα θελήσεις ποτέ να ξεφύγεις. Τότε, θα ευγνωμονείς τον εαυτό σου για τον κόπο που έκανες κάποτε για τη ζωγραφιά σου, για τον χρόνο που σπατάλησες σβήνοντας, για τα χρώματα που τόλμησες να πετάξεις επειδή δεν σου άρεσαν. Κι έτσι, μέσα σε αυτή σου την ανακούφιση, το μόνο που θα σου στέκει για σωστό, θα είναι να δώσεις, να προσφέρεις, να βοηθήσεις. Το μόνο που θα σου στέκει για σωστό, θα είναι να κοιτάξεις και πιο πέρα από το Εσύ σου. Και τότε, παιδί μου, τότε θα έχεις φτάσει πιο μακριά και από την ευτυχία σου.
-Όλα αυτά μαμά, από μια ζωγραφιά;
-Όλα αυτά από μια ζωγραφιά. »
-Υπήρχε κάποιο συγκεκριμένο γεγονός που σας ενέπνευσε να ασχοληθείτε με αυτό το θέμα;
Αυτό το βιβλίο, λόγω της ιδιαιτερότητας του τοπίου στο οποίο διαδραματίζεται και τις δυναμικής των ρόλων, με βοήθησε να αναφερθώ σε όλα όσα ήθελα, τα οποία είχα παρατηρήσει και είχα καταγράψει από μικρή ηλικία. Ως εκ τούτου, για μένα αποτελεί ένα συνονθύλευμα των πορισμάτων μου και των όσων πιστεύω γενικότερα για τον άνθρωπο, την ζωή, τις διαπροσωπικές μας σχέσεις.
-Θεωρείτε πως ο Φτερωτός κλέφτης είναι κατά βάση ένα αισιόδοξο ή ένα μελαγχολικό βιβλίο;
Είναι αδιαμφισβήτητα ένα αισιόδοξο βιβλίο, το οποίο ναι μεν ξεκινά με το χείριστο όλων των δεινών, με τον θάνατο ενός παιδιού, ωστόσο το δυσάρεστο αυτό γεγονός ακολουθεί η μεταφορά σε έναν παράδεισο διδακτικό, έναν κόσμο γεμάτο χρώματα, μαθήματα, φιλίες, έρωτες, έναν κόσμο στον οποίο ο άνθρωπος εξακολουθεί να έχει μια αποστολή, ακόμη και αν δεν το γνωρίζει. Ο Θεός παρουσιάζεται ως συνοδοιπόρος, ως δάσκαλος, ως φίλος, ως πατέρας. Τέλος, αποκαλύπτεται ο κύκλος της ζωής, ο οποίος μόνο θετική έκβαση μπορεί να έχει και μόνο συναισθήματα ανακούφισης, πληρότητας και αρμονίας μπορεί να μας αφυπνίσει.
-Ο κεντρικός σας ήρωας είναι ένα δωδεκάχρονο παιδί, ο Ντάνιελ. Σε ποιες ηλικίες πιστεύετε ότι απευθύνεται το «πνευματικό σας παιδί»;
Πράγματι, ο μικρός Ντάνιελ είναι μόλις δώδεκα ετών όταν σκοτώνεται σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Ωστόσο, παρά την ηλικία του πρωταγωνιστή, ο Φτερωτός Κλέφτης δεν είναι ένα παιδικό βιβλίο, αν και μπορεί να διαβαστεί με ευκολία και από την εφηβική ηλικία και έπειτα. Για να γίνει ωστόσο απόλυτα κατανοητό, χρειάζεται μια πιο ώριμη ματιά, ένα παρασκήνιο εμπειριών και τέλος τον πλουραλισμό ερεθισμάτων και τα πολλά πρόσωπα της ενσυναίσθησης που αυτό συνεπάγεται.
-Ξεκινήσατε μ’ ένα φιλοσοφικό μυθιστόρημα. Τι δυσκολίες εντοπίζετε σ’ αυτό το είδος;
Νομίζω πως, στις περισσότερες περιπτώσεις, γράφουμε αυτά που μας αρέσει να διαβάζουμε, είτε έχουμε με κάποιο τρόπο οικειοποιηθεί. Για μένα τα φιλοσοφικά αναγνώσματα ήταν και είναι τα αγαπημένα μου και ως εκ τούτου, μπορώ να πω με απόλυτη σιγουριά πως αυτό το είδος γραφής δεν με δυσκόλεψε. Αυτό που ωστόσο είχα στο μυαλό μου, καθόλη την διαδικασία της συγγραφής του, είναι το ότι πρόκειται για ένα είδος γραφής που στηρίζεται στον συμβολισμό, στα νοήματα που διακυβεύονται και συνηγορούν πίσω από τις λέξεις, στους θεμιτούς και αθέμιτους γρίφους που στοιβάζονται συνειδητά ή μη και αυτήν ακριβώς την μαγεία της φιλοσοφίας, δεν ήθελα να την αποδυναμώσω. Ως εκ τούτου, δεν έπρεπε να αποσαφηνίσω περισσότερα από αυτά που χρειαζόταν, αφαιρώντας έτσι από τον αναγνώστη την δυνατότητα να ανακαλύψει μόνος του τα μυστικά που κρύβουν φαινομενικά απλοϊκά δομημένες ιστορίες και διάλογοι. Στην φιλοσοφία η ματιά του αναγνώστη πρέπει να είναι ώριμη, νηφάλια και προσεκτική, και το έργο του συγγραφέα δεν πρέπει να του αποστερεί αυτές τις δεξιότητες, παρά πρέπει να τις ισχυροποιεί, να τις εκπαιδεύει και να τις επαινεί.
-Μετά τον φτερωτό κλέφτη τι;
Ο Φτερωτός Κλέφτης και όλο το ταξίδι από την συγγραφή στην έκδοση ενός βιβλίου, ειδικά όταν ούσα μια νέα συγγραφέας είχα την τύχη να με συνοδεύσουν εξαιρετικοί συνεργάτες και επαγγελματίες του εκδοτικού κόσμου, όπως η ομάδα των εκδόσεων Βακχικόν, ήταν μια από τις πιο όμορφες εμπειρίες της ζωής μου. Είμαι σίγουρη ότι δεν θα σταματήσει εδώ, καθώς, αν και ο χρόνος μου είναι εξαιρετικά περιορισμένος, έχω ήδη ξεκινήσει να ετοιμάζω το δεύτερο βιβλίο μου. Ελπίζω και εύχομαι να είναι ένα βιβλίο που αξίζει να διαβαστεί, ώστε να φτάσει και αυτό, κάποια στιγμή, στα χέρια σας.
-Σας ευχαριστώ για την παρουσία σας στο ΕΝΝΕΠΕ ΜΟΥΣΑ.
Βρείτε το μυθιστόρημα της Χριστοφίλης Λεκκάκου "Ο φτερωτός κλέφτης" στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://ekdoseis.vakxikon.gr
