Σήμερα στη στήλη "Στα βαθιά" έχω προσκαλέσει τον ποιητή Ρήσο Χαρίση από την Κύπρο. Ο καλεσμένος μου έχει κάνει σπουδές Ελληνικού Πολιτισμού, σκηνοθεσίας κινηματογράφου-τηλεόρασης και δημοσιογραφίας.Έχει ασχοληθεί με την παρουσίαση εκπομπών κοινωνικών θεμάτων στην Ελληνική Ραδιοφωνία. Άρθρα, ποιήματα και συνεντεύξεις του έχουν φιλοξενηθεί σε περιοδικά της Ελλάδας και της Κύπρου. Έχει εκδώσει δυο ποιητικές συλλογές. Ποιήματά του έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες κι έχουν μεταφραστεί σε τρεις γλώσσες. Η ποιητική συλλογή του "Ο Μεταξουργός "τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Νέου Λογοτέχνη 1987. Ποιήματά του έχουν μελοποιηθεί. Η ποίησή του είναι αφηγηματική, στοχαστική, κοινωνιοκεντρική. Ο λόγος του είναι σμιλεμένος, πολύχρωμος, βαθύς, αιχμηρός. Διακρίνεται για την πλαστικότητα των εικόνων του και για τη δραστικότητα των αλληγοριών του. Η λεπτή ειρωνεία κι ο σαρκασμός χρωματίζουν εύστοχα τα νοήματα.Τον απασχολούν οι πληγές της ιστορίας και του σύγχρονου κόσμου, η αρένα της πολιτικής, οι σχέσεις και τα αδιέξοδα του σημερινού ανθρώπου. Μυθολογικά, ιστορικά και βιβλικά πρόσωπα συμμετέχουν στις ιστορίες του ιδωμένα από ξεχωριστό πρίσμα. Θα δούμε δέκα καταπληκτικά ποιήματά του! Ακόμη θ'ακούσουμε ένα τραγούδι σε ποίηση κι ερμηνεία δική του και σύνθεση του Ανδρέα Α.Αρτέμη!
Ο ΜΕΤΑΞΟΥΡΓΟΣ,
Μορφωτική Υπηρεσία Υπουργείου Παιδείας Κύπρου, 1988
ΑΦΡΟΔΙΤΗ
Στο γειτονικό
εκλογικό κέντρο
η Αφροδίτη
ψηφίζει
και ρίχνει λευκό
μες στο κοχύλι
μες στ’ άσπρο σεντόνι
στ’ άσπρο μαντήλι
στ’ άσπρο καντήλι
στ’ άσπρο στολίδι
στ’ άσπρο κορμί της
στ’ άσπρο ψωμί
της Παναγίας
και βλέπει πως λείπει
η κάλπη
και η υπογραφή της.
ΚΕΡΥΝΕΙΑ II
Όταν ο χρόνος χάνει τον ύπνο του
για μας τους θνητούς,
το καράβι
εισβάλλει στο κρασί μας
αμάραντο και ηλίανθο.
Πεθαίνουμε όταν το φεγγάρι
ξυπνάει τα σύννεφα με θωπείες
και τα κινούμενα πανιά γυρεύουν
μια βάρκα να πλαγιάσουν.
Αφροδίτη
μεσ’ από κάνιστρα προβάλλει.
Τα γεράνια
στα κατάρτια,
οι φωνές
στο θέατρο του κάστρου.
Πόλη του μύθου,
των λαϊκών παραμυθιών,
του βροχερού καιρού
με πεύκα και βαλανιδιές
σε καπνιστήρια,
ροδοστάγματα και εικόνες.
Πρωινά βασανισμένα
στο συρματόπλεγμα.
Απόγευμα η Κερύνεια
στον καφέ μας.
Ήρωες μυθικοί
τη φαντασία κινούν
για την περιφορά
των άδειων αμφορέων
σε στενορύμια,
στ’ απομεινάρια της συνείδησης
των βράχων.
Χαμένος
στις μυλόπετρες του πλοίου,
μ’ αμύγδαλα στις χούφτες,
στην Πράσινη Γραμμή
ο γύρος του πελάγου
ν’ αγναντεύει
την ανέλκυση
της νέας Βασιλείας.
ΑΔΑΜ ΚΑΙ ΕΥΑ
Τις κρύες νύχτες
ποδηλατούν
με πανωφόρι, πυτζάμες
και βιασμένα κεφάλια.
Στη σχολή
δεν έμαθαν να μετρούν
μέχρι το δέκα
και τώρα κάνουν έρωτα
σε πάρκα, σε πισίνες,
σε δέντρα, κεραμίδια
και μπαούλα,
μες στις τηλεοράσεις
στα βραδινά τους στέκια
με συντροφιά τη γύμνια του κορμιού τους
κι απόλαυση τη σάρκα της ψυχής τους.
Δε νιώθουν τους ανέμους
που μεστώνουν
στο πλέον χάλκινο κορμί τους
και παίζουν ρόπαλα και ξίφη,
γιατί δεν ξέρουν
να μετρούν
μέχρι το δέκα.
ΘΑΛΑΣΣΙΝΟ
Αρματωμένη η θάλασσα
κτυπούσε,
βύθιζε
κι έπνιγε
το βαθύ της εγωισμό
στο ηλιοβασίλεμα
που πελεκούσε
τα λόγια
τη σιωπή
τη φλόγα
την έξοδο
με το σφυρί
και τη μεγάλη τρικυμία.
ΘΑΛΑΣΣΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ
Κίχλη, 2020
ΑΔΙΑΒΑΤΟΣ ΘΑΛΑΣΣΑ
Θαλασσομαχούσα, Βρυσιανή, Αιματούσα,
Θρηνούσα, Γαλατιανή, Πελαγονήτισσα,
Δακρυρροούσα, Πελαγιανή.
Θαλασσοκρατούσα, Ταξιδιάρα, Αερινή,
Χιλιαρμενίτισσα, Κατευοδότρια, Αφροδίτισσα,
Γλυκοκυματούσα, Θαλασσινή.
Θαλασσίστρα, Καπεταγιώτισσα, Διασώζουσα,
Ασπροφορούσα, Δροσοσταλίτισσα, Ιαματική,
Κολυμβήθρα ζωής.
ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ
Και μου ’λεγες πως είσαι αυτή π’ αναστενάζει
όταν εισχωρούν εντός σου ποταμόπλοια, καΐκια
κι ανοχύρωτοι άνθρωποι που θαλασσολογούν.
Θάλασσα με παράθυρα, με φυλλωσιές και κόλπους,
όπως ο κόλπος γυναικός που ξέρει κι άλλα κόλπα
(όπως τα κόλπα γυναικών μ’ εργόχειρα και χάδια).
Θα σου συνάξω νούφαρα, ανθούς απ’ αγιοκλήματα,
λιμάνια μες στα αίματα, κήπους μες στις αυλές σου
στις αλυκές του κόρφου σου όπου θα κατοικήσω.
Θενά κατέβω τρεις φορές στον τόπο σου και πάλι
για να κερδίσω άλλη μιαν ανάμνηση μ’ εσένα,
να την στολίσω μ’ όνειρα, σπιθίσματα του ήλιου
κι άπλετο φως να χύνεται στου σώματος την ώρα.
FORBIDDEN ZONE
Θα επιστρέψουν οι άντρες απ’ τα ξερονήσια,
θα βρεθούν στο Γκουαντάναμο μιας δίκαιης Ευρώπης,
θα βάψουν με το αίμα τους τα λευκά κελιά της Ιστορίας.
Υποβολέας υπενθυμίζει ξεχασμένα ονόματα:
Καππαδοκία, Βιθυνία, Παφλαγονία, Λυκαονία, Πισιδία,
Κιλικία, Παμφυλία, Καρία, Λυδία, Ιωνία, Κομμαγηνή…
Στάχτες οδηγήτριες απ’ τον Άγιο Λύπιο μέχρι τις κόγχες.
Του Διονύσου ο τόπος πάντοτε κοινός:
Άδωνις στη Συρία, Άττις στη Φρυγία, Όσιρις στην Αίγυπτο.
Εύφλεκτες φωνές με μάσκες αλλοπρόσαλλου θανάτου
και ο Θεός ένας αλγόριθμος
στον ηλεκτρονικό υπολογιστή του Άδη.
Αρχάγγελοι πάνω απ’ το Παγκόσμιο Κέντρο Εμπορίου
αναψηλαφούν την Ορέστεια, αποδομούν τον Οιδίποδα,
πλάθουν νέες μεταγραφές της Αντιγόνης.
Στη Νεκρά του σώματος Θάλασσα
κάθε σημάδι είναι τόπος αφής,
σαρκική καταγραφή στην κοστολόγηση της εξορίας.
Προς ενοικίαση εμπόλεμη ζώνη με θέα στον ακάλυπτο,
προτού κληροδοτήσουμε στους επερχόμενους τον λιθοβολισμό μας.
ΟΝΤΟΛΟΓΙΑ
Στα φαλακρά βουνά του φθινοπώρου,
γυναίκες μουσουλμάνες προσεύχονται σε τζαμί,
κι αν, όπως λεν, δεν τις ακούσει ο Μωάμεθ,
θα τις ακούσει η Παναγιά.
Εξαπτέρυγα κρατάνε τα πουλιά,
βήμα σταυροβελονιά και μάτια σμιλεμένα.
Κατά τη διάρκεια επτασφράγιστου ύπνου
δαίμων της μαστροπείας μαζεύει τις λιακάδες μία μία.
Απ’ τα καθαριστήρια
στα καθαρτήρια
κι απ’ τα ιερατεία
στο ιερό του σώματος.
Λήμματα, ελλείμματα, υπολείμματα,
λείψανα, σκιρτήματα, λεηλατήματα.
Βρέχει αντίσκηνα, ουρανός γεμάτος γνωμικά.
Τώρα δεν είμαστε τα όνειρα, μονάχα χλευασμοί.
Απ’ τα ίντερνετ καφέ
σε στρατόπεδα συγκέντρωσης,
απ’ τα πορνεία της γειτονιάς
σε Μέγαρα Μουσικής.
Εποχή του κατ’ οίκον περιορισμού
και της μοιρασμένης θάλασσας.
Διασταυρούμενα πυρά στα μάτια των αγγέλων,
αλλοδαπές νεροποντές στα μάτια των θνητών.
Απ’ τη μήτρα ξεπροβάλλουν χελιδόνια
πριν γίνουν πεταλούδες σ’ αμούστακο λιβάδι.
Κάθε που ψηλαφείς αιωνιότητες,
κράτα μικρό καλάθι.
ΑΝΑΛΩΣΙΜΟ
Η Αύρα, η Λαύρα και η Λάβα έλεγαν χρώματα,
γελούσαν κατακόρυφα, γεννούσαν κιγκλιδώματα.
Μπροστά η βασίλισσα, ο Δούρειος Ίππος, ο τραγουδοποιός.
Μέσα στο πλήθος η Αλικαρνασσώ, η Χρυσόθεμις,
η Σαλώμη – μορφές υπαρκτές.
Τ’ απόγευμα γεμίζαν τις τσέπες με χρησμούς,
στους κήπους κατεβαίναν με τα χρυσάνθεμα.
Κάθε που νύχτωνε, η Χρυσόθεμις ξάπλωνε
στη γαλήνη του προσώπου, άφηνε τον ύπνο να σκεπάσει
το ερυθρόμορφο κορμί.
Δεν ξέρω αν το ποτήρι ήταν άδειο και η κλεψύδρα της μισή,
όμως η αύρα της ψυχής της είχε ένα χρώμα θαλασσί.
ΣΚΙΑΧΤΡΑ
Ψαρεύουν με απόχη
και πιάνουν πρόσφυγες σωρό με τρυπημένα πόδια.
Ψαρεύουν με αγκίστρι
και πιάνουν υπολείμματα λειψάνων εμιγκρέδων
που κήτη τους δοκίμασαν.
Καθώς το σώμα κτίζει κηροπήγια στην άμμο,
γυρνούν τις ρυτίδες τους ανάποδα,
σκέφτονται πως έτσι φοριέται η ζωή.
Καμωμένα από κατεστραμμένα όνειρα,
από αντεστραμμένα φεγγάρια,
από εσταυρωμένους μορφασμούς,
από παρατημένους χαρταετούς,
από ανατιμημένους οιωνούς,
από σκουριασμένους ωκεανούς,
από κουρέλια και σημαίες ξεπλυμένες.
Σε παιδική χαρά βομβαρδισμένης χώρας
μαζεύουν ανεμώνες με μάσκες χημικών πολέμων·
μάνες Ικέτιδες βαφτίζουν το φεγγάρι μες στο πέλαγος.
Άπορα πουλιά τσιμπολογούν αμφιβολίες
σ’ εργοτάξια γενοκτονιών,
κτερίσματα στους τάφους των ματιών
σε καιρούς εμμηνόπαυσης της φύσης.
Γενειάδες σκυμμένων δέντρων κρύβουν τ’ αυθαίρετα
κι η θάλασσα ν’ αποτεφρώνει τη σιωπή της
στο άπειρο του χρόνου.
Παρακαλούνται οι τρεις σωματοφύλακες
να προσέλθουν στις πληροφορίες.
Βιογραφικό σημείωμα
Ο ΡΗΣΟΣ ΧΑΡΙΣΗΣ σπούδασε Ελληνικό Πολιτισμό στη Σχολή Ανθρωπιστικών Επιστημών του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, σκηνοθεσία κινηματογράφου-τηλεόρασης και δημοσιογραφία. Η δημοσιογραφική του εργασία περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την παρουσίαση και επιμέλεια μιας σειράς εκπομπών στην Ελληνική Ραδιοφωνία, όπου ανέδειξε κοινωνικά θέματα της εποχής μας. Υπήρξε επίσης εθελοντής δάσκαλος της ελληνικής γλώσσας σε πρόσφυγες και μετανάστες.Το 1992 εκπροσώπησε την Κύπρο –στον τομέα της ποίησης– στην Μπιενάλε Νέων Καλλιτεχνών Ευρωπαϊκών Χωρών της Μεσογείου, στη Βαλένθια της Ισπανίας». Δημοσίευσε άρθρα, ποιήματα και συνεντεύξεις με ανθρώπους του πνεύματος και της τέχνης σε περιοδικά της Ελλάδας και της Κύπρου (Χάρτης, Λογοτεχνικά Θέματα, Νέα Ευθύνη, Ποιείν, Φρέαρ, Diastixo,Bibliotheque, Fractal, Πόρφυρας, Νέα Εποχή, Ακτή, Άνευ, Το Καταφύγιο, Ρέμβη, Cyprus Today και άλλα). Ποιήματά του φιλοξενούνται στην Ανθολογία Κυπρίων Ποιητών (Συμπόσιο Ποίησης – Εκδόσεις Ταξιδευτής, 2008), στο Ποιητικό Ημερολόγιο 2003 (Ιωλκός), στην ποιητική ανθολογία Της Κερύνειας (Λευκωσία, 2002) και στο βιβλίο Το καράβι της Κερύνειας (Υπουργείο Παιδείας Κύπρου, 1987). Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά και ισπανικά. Η ποιητική συλλογή του Ο Μεταξουργός (Κρατικό Βραβείο Νέου Λογοτέχνη 1987 – Μορφωτική Υπηρεσία Υπουργείου Παιδείας Κύπρου) εκδόθηκε από την ίδια υπηρεσία το 1988 στη Λευκωσία.Η καινούργια του ποιητική συλλογή Θάλασσα εσωτερικού χώρου εκδόθηκε το 2020 από τις εκδόσεις ΚΙΧΛΗ.
