Αποχαιρετώντας στοργικά τον τελευταίο μήνα του χειμώνα,το πιο μικρό παιδί του χρόνου, θα γνωρίσουμε κάποια ποιήματα που έγραψαν Έλληνες και ξένοι ποιητές και θ'ακούσουμε το τραγούδι του Αλέξη Γούδα "Ο Φλεβάρης αν θυμώσει"!
Φεβρουάριος-ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ
Απ' το παράθυρο στα βάθη μακριά,
Ο κάμπος ξεχωρίζει,
Και φαίνεται η αποκριά
Μέσα στο δρόμ' όλη βοή που τριγυρίζει
Είν' ο καιρός όπου τρελή γιορτάζ' η χώρα,
Και σιέται η μυγδαλιά με κάλλη ανθοφόρα.
Φτωχός ο κάμπος μας, μα όχι και γυμνός,
Αφού είν' ασπροντυμένος.
Μοιάζει με νιο που αχαμνός
Κι απ' την αρρώστια κάτασπρος ειν' ο καημένος.
Στο δρόμο άμαξες, μεθύσι, προσωπίδες,
Και ρίχνει ο ουρανός βροχής ρανίδες.
Τι τάχα να είσαι θλιβερή, ψιλή βροχή,
Που αργά κι αγάλι 'γαλι
Μας έρχεσαι την εποχή
Που τα νυφιάτικα η μυγδαλιά έχει βάλει;
Η φύσις κλαίει τη χειμωνιά που την παγώνει,
Ή κλαίει από χαρά στο Μάρτη που σιμώνει;
Σ' εκείνο το παράθυρο μπροστά κρατεί
Η μάννα το παιδί της,
Πότε του δείχνει τη γιορτή,
Πότε την εξοχή με τη λευκή στολή της.
Αποκριάς χαρά φωτίζει τ' αγγελούδι,
Κι η μάννα είν' έμορφη, σα μυγδαλιάς λουλούδι.
Ρίχνει τα μάτια της και βλέπει τα βουνά
Μ' ολόχιονο φουστάνι,
Και με το νου της αρχινά
Και χίλιους μύριους στοχασμούς άθελα κάνει,
Λιγάκι θλιβερούς σα νέφη του Φλεβάρη,
Μα πάντα καθαρούς, σαν του χιονιού τη χάρη.
Γιατ' είναι μάνα με μυαλό και με καρδιά,
Και είναι η ζωή της
Λουλούδι με τριπλή ευωδιά
Που της σκορπά ο Θεός, ο κόσμος, το παιδί της.
Την ενθυμίζ' η χειμωνιά κι η αγριάδα
Ότι κοντεύει του Μαρτιού να ρθει η λιακάδα.
Και νιώθει σαν γλυκιά μαρτιάτικη αυγή
Στα βάθη της ψυχής της,
Κι ακολουθά η συλλογή:
- Παρόμοια κι ο δυστυχής όπου η πίστις
Και τ' ουρανού η ελπίς φωλιάζει στην καρδιά του,
Νιώθει μια δύναμη γλυκιά στη συμφορά του.
Ενώ μας δέρνουνε του κόσμου τα δεινά,
Βάλσαμο η πίστη χύνει.
Κι ενώ είναι χιόνι στα βουνά,
Για ιδές η μυγδαλιά τον κάμπο πώς τον ντύνει!
Μ' απ' το παιδί μου μακριά πίκρες και πόνοι,
Και το Θεό η χαρά να του θυμίζει μόνη.
Σε τέτοιους στοχασμούς ο νους της καταντά,
Και άλλα συλλογιέται.
Μα το παιδάκι της κοντά
Στην τρέλα της αποκριάς βουτιέται.
Ξεχνά τα τόσα του παιχνίδια, και το κρύο,
Κι έχει παράπονο, και πόθους χίλιους δύο.
Μεσ' την καρδούλα του, αγάπες του χρυσές,
Σωριάζονται ωραίες
Και πλουμισμένες φορεσιές
Και μάσκες και σπαθιά και περικεφαλαίες.
Κυρίες το κοιτούν, τις ρίχνει ζαχαράτα,
Κανείς την έμορφη δεν ξέρει μασκαράτα...
Ακόμα στο παράθυρο μπροστά κρατεί
Η μάννα το παιδί της.
Ξεχνιέτ' εκείνο στη γιορτή,
Κι αυτή στην εξοχή με τη λευκή στολή της.
Αποκριάς χαρά φωτίζει τ' αγγελούδι,
Κι η μάνα είν' έμορφη σα μυγδαλιάς λουλούδι.
Πρώτη Δημοσίευση: Περιοδικό Εστία-27 Φεβρουαρίου 1883
Αιχμή Φεβρουαρίου -ΜΙΛΤΟΣ ΣΑΧΤΟΥΡΗΣ
Κακή μητέρα με τα καρφιτσωμένα μάτια
μ’ ένα μεγάλο καρφωμένο στόμα
με τα εφτά σου δάχτυλα
πιάνεις το βρέφος σου και το χαϊδεύεις
ύστερα απλώνεις τ’ άσπρα χέρια σου μπροστά
κι ο ουρανός τα καίει με τη χρυσή βροχή του.
Πηγή: https://www.stixoi.info
Φεβρουάριος -ΡΕΝΑ ΚΑΡΘΑΙΟΥ
Άνθη ανάκατα και χιόνι
Τις αμυγδαλιές φορτώνει.
Κούτσα κούτσα κατεβαίνει ,
όλη η πλάση τον προσμένει !
Μήνυμα πως δεν αργεί ,
φτάνει η Άνοιξη στη γη .
Στο γαλάζιο το στεφάνι ,
του ήλιου κάποια αχτίδα εφάνη .
Το 'παν και το λένε τόσοι ,
άνθρωποι με τόση γνώση :
«Ο Φλεβάρης και αν φλεβίσει ,
Καλοκαίρι θα μυρίσει » .
Πηγή:http://dreamskindergarten.blogspot.com
Βλέφαρα του Φλεβάρη-ΘΑΝΟΣ ΑΝΕΣΤΟΠΟΥΛΟΣ
“Βλέφαρα του Φλεβάρη
κινούνται κι ανασαλεύουν
βάρη τεράστια βάρη
που την ματιά φορτώνουν
και την καρδιά τρυπούν
Χάνονται μέσα σ’ άγριες εικόνες τα όνειρά μας
τα χείλια μας ενώνονταν κάποτε φανερά
Τώρα έμεινε για μας μονάχα η σκιά μας
κι ένα ασημένιο μενταγιόν να το φοράς κρυφά
Αν όμορφες στα μάτια σου φάνταζαν οι κραυγές μου
και αν μες στο κόκκινο του αίματος βούλιαζαν τα αυτιά
την μπόχα αν χέρια αγγίζανε από καμένη σάρκα
το μοβ άρωμα αν γεύτηκες στον ήχο του φωτός
αν μπέρδεψες την γεύση και την όραση με την αφή
και με το άρωμά σου έφτιαξες πολύχρωμη φωνή
τώρα μυρίζεις γεύεσαι κοιτάς μα δεν αγγίζεις
τα χρώματα που βγήκανε από ζεστό λαρύγγι
αφήνοντας στο στόμα σου να καίει μια μυρωδιά
που άλλοτε ποτέ δεν είχες ξαναγγίξει
Και κάθε που μεσάνυχτα είναι ακούγεται η φωνή σου
«Δεν έχω χέρια να μου χαϊδέψουν το πρόσωπο»”
Κάτι από θέρος-ΑΧΙΛΛΕΑΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ
Ν’ αρμενίσει ο Φλεβάρης σιγά σιγά την αγάπη
σταγόνες να μην έχει η βροχή.
Θέλω να βρέχει μήλα.
Να μας μιλάνε οι νεκροί με
τα προπατορικά αμαρτήματα.
Πηγή: Η χειρουργική των έσω ουρανών
Εκδρομή-ΖΩΗ ΒΑΛΑΣΗ
-Τώρα στη Γη
ήρθε άλλος μήνας.
Ο Φεβρουάριος.
Το Φλεβάρη
καρναβάλι
κι αετοί
μικροί μεγάλοι!
Τώρα,
φεγγαράκι μου,
τα παιδιά
στη Γη,
γλεντάνε
την Αποκριά!
Πρέπει να βρεις
ρούχα να ντυθείς
κι εσύ μασκαράς!
Αχ τι μπελάς!
Φώναξε το φεγγάρι
κι έτρεξε στον κήπο
του ουράνιου τόξου
να μαζέψει χρώματα.
Ντύθηκε μασκαράς κι
έγινε αγνώριστο.
Κι ετοιμάστηκε
να κατέβει στη Γη.
-Στάσου! Του φώναξε
Ο πύραυλος. Πού πας έτσι;
Θα γελάσει μαζί σου και το
παρδαλό κατσίκι!
-Πολύ ωραία τότε! Είπε
το φεγγάρι.
-Όχι καθόλου! Γιατί, όσο να
φτιάξεις εσύ τη στολή σου,
έφυγε ο Φλεβάρης!
Τέλειωσε το καρναβάλι,
φεγγαράκι μου!
-Και ξανάρθε ο Γενάρης;
-Όχι φυσικά! Ήρθε άλλος
μήνας. Ο Μάρτης!
Πηγή:https://www.stixoi.info
Φλεβάρη, αδερφέ μου-ΝΙΚΟΣ ΠΕΝΤΑΡΑΣ
«Φλεβάρη αδελφέ μου,
μέσ’ απ’ την αδικία
που μας γέννησε,…
το κούρσεμα των ημερών
και των στιγμών μας
που Κουτσοφλέβαρο πάνω
Κουτσοφλέβαρο κάτω
σ’ ανεβοκατεβάζουν ειρωνικά
κι εσύ να τους απαντάς
πότε με διαμαρτυρίες καταιγίδες
και πότε με τις παγωμένες
νιφάδες της σιωπής σου
έλα, άπλωσε τ’ ανθισμένα
σαν τις μυγδαλιές σου χέρια
να σε πάρω και να πάμε
να χτυπήσουμε ξανά
του χρόνου την πόρτα
και να του ζητήσουμε
επιτακτικά τούτη τη φορά,
να μας επιστρέψει
τις κουρσεμένες μέρες
και στιγμές μας.
Έλα…»
N.Π.
Πηγή: «Σε φόντο φθινοπωρινό»
Ήρθα ντυμένος φλεβαριάτικα -ΚΛΕΙΤΟΣ ΚΥΡΟΥ
« Ήρθα ντυμένος φλεβαριάτικα ρούχα μια νύχτα ερειπωμένη
Αδιάκοπα ταξίδια, χιλιόμετρα αναμνήσεων κι ο σουβλερός
άνεμος στις παγωμένες λίμνες να ποδοπατεί χωρίς έλεος
την εσθήτα του καλοκαιριού
διαβαίνεις κάμπους και λαγκαδιές κρύσταλλα και
σταλαχτίτες ζεσταμένος από την πυροστιά των ματιών
της που θ’ ανθίσουν στη θέα σου
Μα κάποτε αλλάζει κι ο ρυθμός που σε κατέχει
Και οι απαντήσεις είναι πάντα τόσο φευγαλέες
Και το κορίτσι με το βιβλίο της βυζαντινολογίας ανοιχτό στα χέρια του
Δε θα σου πει τον καημό του
Κάθε βράδυ το φως θα δραπετεύει από τις γρίλιες για να
συναντήσει τον άσωτο που δεν έχει γυρισμό
και τα ερωτικά γράμματα σωρεύονται δένονται κατόπι με ροζ κορδέλες
κι ύστερα μια σιωπή μια σιωπή γιομάτη θλίψη σαν φτάνει η
ώρα η επίσημη που θα σκεφτείς εκείνον που αγαπάς
όταν εσύ που κατανίκησες τις αποστάσεις φεύγεις νικημένος
σαν ένα πλοίο με σβησμένα φώτα
ετοιμάζοντας ξανά το γυρισμό σου.»
Πηγή: Εν όλω συγκομιδή
Αμυγδαλιά ανθισμένη, κόντρα στον Φλεβάρη -ΖΩΗ ΔΙΚΤΑΙΟΥ
Παλιέ μου φίλε
Με φωνές, τα χρόνια δεν γυρίζουν πίσω
Ποτέ δεν ρώτησες, γιατί με φέρνει η βροχή
Σ’ άλλο ουρανό δεν θα γυρέψω πεπρωμένα
Στην αγκαλιά σου
Θα γυρίσω απόψε, δίχως ενοχή
Κι έχω τα φρένα της καρδιάς σπασμένα.
Παλιέ μου φίλε
Πως πέρασε, άθελά μας ο καιρός
Άλλα, στο βλέμμα που νικήθηκε
Κι’ άλλα ορκίζεται η νύχτα στη Σελήνη.
Στο έρημο κάστρο
Η ψυχή, απ’ την αγάπη πλύθηκε
Για να χορέψει η μοναξιά και ότι γίνει.
Θα στάξω μέλι
Στο ποτήρι, τώρα γελά η αμυγδαλιά
Γύρη σκορπίζει στου χειμώνα το σεντόνι
Έγινε η σκέψη μου πατρίδα του χιονιά
Πόσα τραγούδια
Το φεγγάρι, στο ανθισμένο σου μπαλκόνι
Θα πει για μας, μέχρι να φύγει η παγωνιά.
Παλιέ μου φίλε
Στο υπόγειο της καρδιάς, σκοτάδι
Μα και η δική σου, σβήνει μοναχή
Μια σπίθα, κοίτα, απ’ τη στάχτη μου ξεθάβω
Μες την ομίχλη
Έχω στα χείλη πεταλούδα την ψυχή
Καινούριο φως, απ' το παλιό να μεταλάβω.
Λιώνει το ψέμα
Είμαι δικό σου, χάρτινο καράβι
Μ’ ένα ανεκπλήρωτο φιλί, θα ονειρευτώ
Αμυγδαλιά ανθισμένη, κόντρα στον Φλεβάρη
Παλιέ μου φίλε
Χάρισέ μου, τελευταίο έναν χορό
Μετά, ποτέ δεν θα ζητήσω άλλη χάρη…
Για το Φλεβάρη που έρχεται…
Αύριο… εν ονόματι της Αγάπης
Πηγή: https://www.booktourmagazine.com
Χειμώνας-ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΕΝΑΤΟΣ
Κι έπεσε πάλι κρύο δριμύ.
Αυτό το κρύο που ναρκώνει την πόλη,
όταν το γέλιο των ενστίκτων
ζωγραφίζει η αδιαφορία.
Χειμώνας.
Η εποχή όπου σταματούν
να διαφημίζουν τους εαυτούς τους,
να 'χουν χρόνο να σφαχτούν
με τις αναμνήσεις.
Κι εκείνον τον Φλεβάρη
που για το γινάτι του πολιτισμού να οριοθετεί
έχασε την άνοιξη,
ποιος θα τον παρηγορήσει;
αυτός την ζει την κόλασή του, απομονωμένος,
κι εμείς τον φωνάζουμε κουτσό.
Χειμώνας.
Ευκαιρία για θέωση, γι’ αγάπη, για συμπόνια.
Κι εμείς μνημονεύουμε ένδοξα το καλοκαίρι
στηριζόμενοι στο πύρινο άστρο
που ούτε τα μάτια μας
δεν αντέχουν να κοιτάξουν.
Αυτοί είμαστε...
Πηγή:https://www.stixoi.info
Εις μνήμην -ΕΛΕΝΗ ΜΑΥΡΟΓΟΝΑΤΟΥ
Τόσος καιρός
κι όμως δεν έχει έρθει
μέρα που να μη
σε σκεφτώ
κι άλλες φορές ξεχνιέμαι
κι όταν κοιτάζω
απ’ το παράθυρο
νομίζω πως βλέπω
ένα πρόσωπο
στο δρόμο, γνώριμο
κι είμαι έτοιμη να φωνάξω,
Μπαμπά.
Κάθε που μπαίνει ο Φλεβάρης,
μεγαλώνει μια περίεργη
θλίψη, σαν σκιά,
μέσα μου,
σαν το φεγγάρι
που στρογγυλεύει απόψε,
στον αττικό ουρανό.
Γίνομαι παιδί και περιμένω
τη σοκολάτα Melo,
που θα μου φέρεις,
ξημερώνει Καθαροδευτέρα
και μου φτιάχνεις
το χαρταετό,
γυρίζεις απ΄την επιστράτευση
και μου αγοράζεις ποδήλατο,
στον πρώτο διορισμό
σαλπάρεις μαζί μου
για Κυκλάδες.
Και τώρα η ψυχή σου
κάπου ξαποσταίνει;
Χαμογελάει
με τις χαρές μας;
Δακρύζει
στις πίκρες μας;
Δεν ξέρω,
μα τούτο το Σάββατο,
κάπου τριγύρω
θα είσαι,
αγγίζοντας άλλοτε
το χέρι μας
κι άλλοτε τα υγρά
μάγουλά μας.
Πηγή:https://www.stixoi.info
Μυγδαλιές-ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ
Της μυγδαλιάς σου το κλωνάρι
δροσολουστό μες στο ποτήρι
το μοσκοβόλησε και το 'καμε κηπάρι
γύρω μου τ’ άχαρο το μοναστήρι,
κ’ ύστερα δάσος έγινε και το κηπάρι
βαθύ και φουντωμένο όλο μυγδαλιές.
«Αθώες κοπέλες του πατέρα, του Φλεβάρη,
σας κλαίω, λιγόζωες, ω νυφούλες, μυγδαλιές!
Νεκρικά θα σας γίνουνε σεντόνια
στα λυγερά σας τα κορμιά τα πέπλα τα λευκά,
και θα σας κάψει η παγωνιά,
κι άλλη νυφιάτικη στολή θα πάρετε απ’ τα χιόνια.»
Και μ’ αποκρίθηκαν:
«Μην κλαις το ριζικό μας,
να την ποθείς τη μοίρα μας και να την τραγουδάς,
χιονάτες κι από τ’ άνθισμα κι από το θάνατό μας!
Είμαστ’ εμείς τα θύματα της άγριας χειμωνιάς.
Αίμα ζητά βασιλικό η δρακόντισσα να πιει,
να πέσει ν’ αποκαρωθεί, να πιει και να χορτάσει,
όσο να φτάσει ο χαλαστής μακριάθε, όσο να φτάσει
με το γυμνό ηλιοστάλαχτο σπαθί,
όσο να φτάσει ο ήρωας, το ξανθό Καλοκαίρι,
κ’ η Χειμωνιά να σκοτωθεί.
Να, βασιλιά πατέρα μας, το αίμα μας ποιος ξέρει
ζωούλες και ποιος θάνατους που να είναι πιο ακριβοί;
Στης θυσίας απάνω το βωμό
στεφανωμένα θύματα για κάποιο λυτρωμό
πεθαίνουμε αειπάρθενες, μυριανθιστές,
να μας ζηλεύεις, μη μας κλαις.»
Κι από της μυγδαλιάς σου το κλωνάρι
δροσολουστό μες στο ποτήρι
βλάστησε τούτο τ’ όνειρο, κ’ η αρμονική του χάρη
το ιλάρωσε και τ’ άχαρο το μοναστήρι.
Πηγή:Κωστής Παλαμάς, Άπαντα
Βράδυ του Φλεβάρη-ΟΥΜΠΕΡΤΟ ΣΑΜΠΑ
Βγαίνει το φεγγάρι.
Στη λεωφόρο είναι ακόμα
μέρα, ένα βράδυ που πέφτει γοργά.
Αδιάφορη νεολαία αγκαλιάζεται σφιχτά.
εκτρέπεται σε ευτελείς στόχους.
Κι είναι η σκέψη
του θανάτου που, στο τέλος, σε βοηθάει να ζήσεις.
Πηγή: https://tokoskino.me
Φλεβάρης-ΜΠΟΡΙΣ ΠΑΣΤΕΡΝΑΚ
Φλεβάρης.Εξασφάλισε μελάνι και κλάψε όσο μπορείς!
Και γράψε,γράψε με λυγμούς για το Φλεβάρη,
ως τότε,που ο βροχερός,γεμάτος θόρυβο καιρός
σαν μαύρη άνοιξη φαρμακερή θα τσουρουφλάει.
Βρες κι έν'αμάξι.Μ'έξι καπίκια μοναχά,
μες σε σκαμπανεβάσματα,τριγμούς και κουδουνίσματα,
μπορείς να πας κει που η βροχή πέφτει με καταρράχτες
πιότερα δάκρυα από σε χύνοντας και μελάνια.
Εκεί που σαν καψαλισμένα αχλάδια
από τα δέντρα χίλιες κάργες ξεπετιούνται,
για να πηδήξουν στις λακκούβες με τα βροχονέρια
τη στεγνή θλίψη των ματιών τους να γκρεμίσουν.
Κάτω απ'αυτή μελάνιασαν οι πάγοι που πια πήραν
να λιώνουν,κ'είν' απ'τα ουρλιαχτά ο άνεμος σκαμμένος,
κι όσο τυχαία βγαίνουνε,τόσο και πιο πιστοί,
οι στίχοι,ξέρε,πλάθονται με τους λυγμούς σου.
Μετάφραση: Νίκος Παππάς
Νέα Παγκόσμια Ποιητική Ανθολογία Ρίτας Μπούμη Παππά,Διόσκουροι
