Για τις κρύες μέρες και νύχτες του χειμώνα...ένα παλτό είναι ο καλύτερος σύντροφος. Οι ποιητές το έκρυψαν στα λόγια τους!
Αντίγραφο χειμώνα-ΚΙΚΗ ΔΗΜΟΥΛΑ
Χειμώνας.
Ο δριμύς ετούτος αφορισμός
φαίνεται να πλήττει
την παρούσα φωτογραφία
σα να κρυώνω
αν και δείχνω ζεστά ντυμένη
με το χειμωνιάτικο παλτό μου,
έχω προνοήσει να είναι ο γιακάς
ανασηκωμένος
αν και η πρόνοιά ,ας
μάλλον διακοσμεί παρά θερμαίνει
αυστηρά κρατώ τα χέρια
κλεισμένα στις τσέπες.
Όχι για το κρύο.
Για τιμωρία. Επειδή με έδωσαν.
Πηγή: Μεταφερθήκαμε παραπλεύρως, 2007
Ποίημα για το παλτό μου-ΤΑΣΟΣ ΚΑΠΕΡΝΑΡΟΣ
Το παλτό μου
Κρεμασμένο στο καρφί
Άδειο και καλοσιδερωμένο
Την ημέρα που θα' μαι απών
Μου θυμίζει.
Άλλα σεντόνια θα με τυλίγουν.
Σ' άλλους τοίχους θα μετρώ τους καημούς μου.
Το παλτό μου
Βαθιά ποτισμένο από τη μυρωδιά μου
Άξιζε τα πέντε χιλιάρικα που έδωσα για χάρη του.
Πολλές φορές από το κρύο με προφύλαξε
Με ακολουθούσε σαν πιστό σκυλί
Κι αν είχε σώμα θα μου έκανε όλα τα χατίρια.
Το παλτό μου
Με συγκινεί τόσο με τη στοργή του
Που λέω απόψε να το βγάλω βόλτα στο πιο ωραίο μπαρ.
Ντύσου, θα του πω
Κι εκείνο υπάκουα θα φορέσει τα καλά του.
Στολισμένο καθαρό μυρωδάτο
θα τυλιχτεί γύρω του σαν μια βδέλλα αγάπης.
Πριν την έξοδό μας
θα ανάψουμε ένα τσιγάρο.
Θα φιληθούμε απαλά
Θα κινήσουμε
Θα χαθούμε μαζί στο σκοτάδι.
Πηγή: Ακελδαμά, Ηριδανός, 1987
Τα πολωνικά περιοδικά-ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΟΝΤΟΣ
Κουμπώνω το παλτό μου
και αφήνω τον κόσμο απέξω.
Πιάνω τη μουσική σου
από τα μαλλιά και είμαι σε παιδικά χρόνια
με ιστορίες παράξενες ανθρώπων
και πτητικών μηχανών. Άλογα
βόσκουν ομίχλες σε πολωνικά περιοδικά
και όλοι τρέχουν στα τυφλά.
Η ζωή δεν ξεγελιέται μ’ αυτά.
Αύριο πάλι θα δαγκώσεις χώμα
και θα ’σαι στριμωγμένος με τους λύκους
στο ασανσέρ.
Πηγή: Στη διάλεκτο της ερήμου, Εκδόσεις Κέδρος, 1980
Το παλτό-ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΜΠΑΚΟΝΙΚΑ
Ξαφνιάστηκα όταν το φώναξε:
«Άνοιξε το παλτό σου
ή καλύτερα πέταξέ το,
θέλω να βλέπω το σώμα σου».
Σε λίγο όταν όλοι εμείς θα φεύγαμε
θα έπαιρνε τη γυναίκα
που το παλτό έκρυβε το ωραίο της σώμα
και θα πήγαιναν αγκαλιά σπίτι τους.
Μα ήθελε να το φωνάξει
εκεί μπροστά μας,
η πιο ζωντανή του υπόσταση
είναι εραστής.
Πηγή: Το γυμνό ζευγάρι και άλλα ποιήματα, 1990
Το παλτό σου-ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΑΡΙΖΩΝΗ
Χρόνια τώρα κρεμόταν στο σκοτάδι του μυαλού μου
βαρύ και απειλητικό το πανωφόρι σου
το διαπερνούσαν ρίγη από αιφνίδιους πυρετούς
θέρμες από ύπουλες αρρώστιες
πάνω του άνοιγαν πληγές κι αιμορραγούσαν
απ’ τις ραφές του γλιστρούσε πότε πότε
ένα παραπονεμένο φως.
Έσταζε χρόνια στο μυαλό μου το παλτό σου
δεν μπορούσε να στεγνώσει
όσο κι αν πάγωνε ο νοτιάς του χωρισμού
κι οι κρύες βραδιές στα αναρρωτήρια της μνήμης μου
όσο κι αν το φυσούσαν οι παλιές μας μέρες
κι η σκόνη από λυπημένες εκδρομές κοντά στη θάλασσα.
Έσταζε αίμα το παλτό σου
γέμιζε το στόμα μου, με έπνιγε,
λέρωναν τα χέρια μου, τα χρόνια μου
έπαιρνα τους δρόμους σαν τρελή
έτρεχα στα φαρμακεία
παντού νεκροί οι φαρμακοποιοί
παντού ναρκωμένοι οι νοσοκόμοι
παντού σκοτωμένο το αίσθημα.
Πηγή: Ο ράφτης Ραντοσλάβ από το 1470, 2001
Το κόκκινο παλτό- ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΘΑΝΟΓΛΟΥ
Το κρύο μου παγώνει το σώμα
μια σιωπή εκκωφαντική στο σπίτι.
Ρίχνω επάνω μου το κόκκινο παλτό να με ζεστάνει.
Μεγαλώνει το δράμα μέσα μου μ’ αυτό το παλτό.
Βουλιάζω πάλι σιγά σιγά σε περασμένα λόγια.
Λείπεις μαζί με τις υποσχέσεις σου.
Όταν θα έρθεις
θα πατάς πάνω σε κόκκινους λεκέδες.
Θα δεις να φοράω το κόκκινο παλτό
στη ραχοκοκαλιά της απουσίας.
Όταν θα έρθεις θα βγάλω απ’ τις τσέπες
σκισμένους σαρκασμούς
χρωματιστές κορδέλες για να δέσω τα μαλλιά μου.
Όταν θα έρθεις τις παρουσίες σου
θα μετράει ένας πολύχρωμος κλόουν.
Πηγή:Οι πέντε εποχές του κόκκινου,2017
ένα παιδί-ΤΟΛΗΣ ΝΙΚΗΦΟΡΟΥ
με το πρόσωπο κολλημένο στο τζάμι
κοιτάζω εκστατικά
πίσω απ’ τις στάλες της βροχής
ένα πολύχρωμο κόσμο
κρύβω μέσα μου ένα παιδί
με τις τσέπες γεμάτες μπίλιες
μέσα στο χειμώνα
ένα παιδί με δακρυσμένα μάτια
για το γατάκι του που πέθανε
για το λουλούδι που μαράθηκε
για όσους έφυγαν χωρίς επιστροφή
κρύβω μέσα μου ένα παιδί
με τρύπιο παλτό
που λαχταράει τα ζεστά κάστανα
την γειτονιά και τους φίλους
την άνοιξη που θα ’ρθει
κρύβω μέσα μου ένα παιδί
που δεν δέχεται
πως μπορώ να γελάω
όταν την ίδια στιγμή κάποιος κλαίει
κρύβω μέσα μου ένα παιδί
απαρηγόρητο
που θα ’θελε να φτιάξει τη ζωή
στα μέτρα της καρδιάς του
Πηγή: Αναρχικά ,1979
Ο πικρός χρόνος-ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΙΤΣΟΣ
Γέροι και γέροι, με τη μεγάλη αργόπρεπη πανσέληνο,
με τους ψηλούς φανοστάτες πλάι στη θάλασσα. Να φύγουν
δε θα `ταν τόσο δύσκολο αν κάποιος τους ρωτούσε,
αν κάποιος τους κρατούσε να φορέσουν το παλτό τους, αν
ένα παιδί στεκόταν λίγο πλάι τους να κοιτάξει μαζί τους
το πλοίο που απομακρύνεται με τα ήσυχα φώτα του. Οι νέοι
αλλού συχνάζουν, θορυβούν σε κόκκινα ημίφωτα, δεν ξέρουν
το χάρισμα της ίδιας τους της νεότητας, όταν η ωραία γυναίκα
πέφτει απ’ τον έβδομο όροφο στον κήπο, ντυμένη μονάχα
την άσπρη νυχτικιά της ολοκέντητη με μωβ πανσέδες.
Μετάφραση: Μανόλης Αλιγιζάκης
Πηγή:https://authormanolis.wordpress.com
Τυχαία συνάντηση -ΧΑΡΗΣ ΜΕΛΙΤΑΣ
Τακτοποιώντας της ζωής μου τα συρτάρια
σε συνάντησα.
Σε κάτι στίχους μου παλιούς είχες τρυπώσει.
Φορούσες το γαλάζιο σου παλτό
κι όπως με κοίταζες κρυφά στον Επιτάφιο
στο άδειο μου πακέτο σε ζωγράφισα
να 'χω δυο χείλη να φιλήσω στην Ανάσταση.
Σε ρώτησα : Πού πήγαν οι γιορτές;
Οι περατζάδες στη βροχή χωρίς ομπρέλα;
Οι παντομίμες στον Ηλεκτρικό;
Εκείνα τα φιλιά στη διαδήλωση
απέναντι στις άναυδες ασπίδες;
Σε ρώτησα : Ποιος έκλεισε το ράδιο;
Ποιος έκλεψε τα χρώματα της νύχτας;
Ποιος άνοιξε την πόρτα στο βοριά;
Ποιος άφησε τα χιόνια να περάσουν;
Μα το χειρότερο είναι πως μου απάντησες
Απ’ την κουζίνα.
Πηγή: Παράσταση ήττας,Μανδραγόρας,2012
Χειμώνας -ΜΑΡΙΑ ΚΟΚΚΙΝΑΚΗ
Ο καιρός άλλαξε.
Έβαλε κρύο.
Κι εμείς δεν προλάβαμε να ετοιμαστούμε στο σπίτι.
Βέβαια δεν ήμαστε μόνοι.
Κι αυτό μας ζέσταινε.
Όταν όμως πλάκωσε η βαρυχειμωνιά
ο καθένας βυθίστηκε μες στο παλτό του.
Προσπάθησε να κοιμηθεί για να μη σκέφτεται.
Το πρωί μας βρήκε χωριστά
ν’ αναζητούμε ποιος λείπει ανάμεσά μας.
Κανείς δεν είδε.
Μα όλοι είμαστε γνώστες της ενοχής μας.
Πηγή: Η γούρνα με τα περιστέρια, 2016
Στην ντουλάπα-ΝΙΚΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
Στην ντουλάπα του σπιτιού μου
βάζαμε άτακτα όλα μας τα ρούχα -όπως τις σκέψεις μας.
Στριμώχναμε τα παλιά•
πάνω πάνω ήταν τα νέα για να ξεχνάμε.
Παλιά παλτά του πατέρα μου
που μύριζαν αλκοόλ και τσιγάρο
όπως τα νιάτα του
Παλιές φούστες της μάνας μου
χρωματιστές με λουλούδια
που μύριζαν άκρατο ρομαντισμό
Παλιές τσάντες που αποθήκευες ευκολότερα
τα αντικείμενα που μαρτυρούσαν.
Στην ντουλάπα του σπιτιού μου
στο δεξί φύλλο χαμηλά
υπήρχαν πολλά μικρά κουρελάκια
στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο
Εκεί γεννούσε η γάτα μας
ενώ εμείς αφαιρούσαμε κομμάτια μνήμες.
Μετά παίρναμε αγκαλιά τα μικρά
και σωπαίναμε για ώρες.
Πηγή: Εγώ, απέναντι, εκδόσεις Βακχικόν, Αθήνα 2017
Αγάπης σάρκα-ΔΩΡΑ ΚΑΣΚΑΛΗ
Θέλω να εφεύρω μια γλώσσα νέα.
Τις σιωπές να ντύσει
και τις ανέστιες επιθυμίες να σαρκώσει.
Σαν παλτό να κουκουλώσει
τη μοναξιά μας αυτήν
την άγρια νύχτα. Χάδι σοφό
στ’ αχάιδευτα μέλη ζωή να δώσει.
Να ξαναθυμίσει την ανακάλυψη
του πρωτόφαντου κόσμου. Θέλω
μέσ’ απ’ το χάος του εαυτού
τούτη η γλώσσα
ν’ αγκιστρώσει
την αγάπη.
Πηγή: Κάπου ν 'ακουμπήσεις, εκδόσεις Μελάνι, Ιούνιος 2018
Mare meum-ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΣ
Η ζωή μου είναι
μια θάλασσα κλειστή
[τον χειμώνα φοράω ένα μαύρο
παλτό από κασμίρ
Μου το χάρισε ένας συνταξιούχος πρύτανης
που είναι νεκρός εδώ και χρόνια
Έζησε όπως πέθανε· εν ειρήνη
με τον κόσμο και την κυρία Ασπασία]
Εγώ αυτή τη θάλασσα
την ανακατεύω με ένα κουτάλι
Πετάω μέσα της πτώματα
Τις χρυσές λίρες
που δεν έδωσε στον Σαχτούρη
ο νονός του
[παρακολουθώ την κίνηση
των αυτοκινήτων στη λεωφόρο Μεσογείων
Τις ορδές των ακολούθων του οπίου
καθώς κατηφορίζουν εξερχόμενοι
από το νοσοκομείο «Η Σωτηρία»
χορτασμένοι μεθαδόνη- χαρούμενοι
— κάποια μέρα θα δοκιμάσω κι εγώ]
Η θάλασσα αυτή είναι κάπως ιδιόρρυθμη
φοράει αρώματα, πίνει κρασί,
κερνάει ούζα τον Καρούζο
Πάνω της περιπολούν Ρωμαϊκές γαλέρες
Φρουρούν ένα ναυάγιο
κρουαζιερόπλοιο,
με όλη την ορχήστρα να παίζει
Ο Βαρβέρης διευθύνει υπέροχα –
Γύρω του κολυμπούν γυμνόστηθες γοργόνες
Λέω σε μια
«Η σχισμή
ανάμεσα στα στήθη σου
ουρλιαχτό θηρίου που επιτίθεται»
Και σε μια άλλη
«Θέλω να γλείφω
τις λέξεις
που στάζουν
απ’ το στόμα σου
στα χείλη
στο σαγόνι
στα στήθη
στην κοιλιά σου»
Αυτές κρυφογελάνε
και αναδύονται για αναπνοή
[το παλτό μου είναι μαγικό]
Το κουμπώνω
ανεβάζω τον γιακά μέχρι πάνω
και κυνηγώ τις γοργόνες, που
τρέχουν πάνω στη θάλασσα
Πηγή: Σκηνές καθημερινότητας του κόμη Αλέξιου Ντε Λα Βέγα», Εκδόσεις Οδός Πανός, 2019
Το παλτό- ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΛΛΕΡΓΗΣ
Ο παππούς είχε φύγει για τα ψηλά•
εγώ χωνόμουν κρυφά στην ντουλάπα
φορούσα το παλτό που μύριζε λεβάντα
και είχε στην αριστερή τσέπη ένα κόκκινο γαρύφαλλο
μέχρι που μια μέρα χτύπησε το κουδούνι.
Όταν άνοιξα, δεν είδα να στέκεται κανείς.
Από τότε η γιαγιά κλείδωσε την ντουλάπα
και ένας που δεν τον είδα ποτέ
κάθε Μάρτιο παίζει από τον δρόμο το Ακορντεόν.
Πηγή: Ο ήλιος χαμηλά, Άνω Τελεία, 2020
Ίσως σου πάει-ΓΕΩΡΓΙΑ ΜΑΚΡΟΓΙΩΡΓΟΥ
Παλτό
σε ναφθαλίνη
κάποτε κόκκινο
με ασπρισμένο πέτο.
Οι τσέπες ξηλωμένες
και οι λεκέδες ανεξίτηλοι
απ’ το κρασί, το αίμα
και τη στάχτη.
Βγάλ’ το από το μπαούλο,
δοκίμασέ το,
κοιτάξου στον καθρέφτη•
ίσως σου πάει.
Πηγή: https://ennepe-moussa.gr
Το πανωφόρι-ΕΛΕΝΗ ΝΤΟΥΞΗ
Αν είχες το μπουρίνι των χεριών σου
καρφιτσωμένο στου στήθους τη φευγάδα
θα ξερίζωνες απαλά το πέταλο του φθινοπώρου
από τον σβέρκο μου.
Κι αν είχες στόμα ανοιξιάτικο
με μια αντίστροφη σελήνη να ασθμαίνει
θα ήξερες πως όλες οι εποχές στους ώμους μου
παγώνουν χωρίς το πανωφόρι σου.
Πηγή: Αντιδραστήρας,Ενύπνιο,2020
Το παλτό-ΟΥΙΛΙΑΜ ΜΠΑΤΛΕΡ ΓΕΪΤΣ
Στο τραγούδι μου έφτιαξα παλτό
Από παλιές μυθολογίες βγαλμένο
Με στολίδι καλυμμένο
Από τη φτέρνα ως το λαιμό.
Μ' άντρες ανόητοι τ' αρπάξαν
Στου κόσμου τα μάτια
Φορέσαν το παλτό
Και σαν να το κέντησαν εκείνοι προχωρούν
Τραγούδι μου, άσε τους να το φορούν
Γιατί είναι τολμηρότερο, θαρρώ
Γυμνός να περπατάς.
Μετάφραση: Θωμάς Τσαλαπάτης
Πηγή:William Butler Yeats, από την συλλογή Responsibilities,1910,εκδόσεις Εκάτη
Έρευνα-επιμέλεια αφιερώματος: Αγγελική Καραπάνου
Η αναδημοσίευση του περιεχομένου του παρόντος διαδικτυακού ιστότοπου ΕΝΝΕΠΕ ΜΟΥΣΑ επιτρέπεται ΜΟΝΟ με την παράθεση πηγής και ενεργού συνδέσμου (link).
