Το πρόσωπο του Ιούδα, το φιλί της προδοσίας και το άδοξο τέλος του απασχόλησαν πολύ τους ποιητές. Για να δούμε τι μας είπαν!
Η αγωνία του Ιούδα - ΚΩΣΤΑΣ ΒΑΡΝΑΛΗΣ
Μια από κείνες τις ανοιξιάτικες βραδιές, που η κουφοβράση κι η πνιγούρα μαζί με τις μακρινές αστραπές μηνάνε καταιγίδα.
Ο Ιούδας ξέκοψε, κατά τη συνήθειά του, από τους άλλους συντρόφους, που κρυμμένοι μέσα σ’ έν’ αμπέλι, μοιράζονται ό,τι αυτός κατάφερε να τους έβρει για φαγί. Και προσεύχονται.
Ο ορισμένος από τις Γραφές παράνομος μαθητής ανέβηκε πάνου σ’ ένα λόφον από άμμο. Μορφή αχαμνή, νέος ακόμα, φαίνεται να ’χει πολύ υποφέρει.
Για πρώτη φορά ο πόνος κι η απελπισιά καθαρίζουν έτσι καλά τη σκέψη του και της δίνουνε μια τραγική στροφή.
Τα χείλη του, καθώς τα σφίγγει, παίρνουνε, θαρρείς, το σκήμα του φιλιού.
Αμμόσκονη πολλά ψιλή, δίχως αγέρα μήδ’ αχό,
πνίγει τον κόκκινο ουρανό, που δίχως ήλιο ανάβει.
Λιγάκι ψήλος αερινό, μια στάλ’ ανάσα, — αγκομαχώ!
Άμποτε να με βούλιαζε ξυλάρμενο καράβι,
ω βράδυ καλοκαιρινόν, η μπόρ’ αυτή, που αστράβει.
Βλέπω την πόλη από μακριά, την Άγια Πόλη, π’ αγαπώ.
Απάνω της μια χαρακιά γραμμένη με το μέλι.
Απ’ την κλεισμένη μου καρδιά περνάς, σοκάκι χαρωπό,
γλιστράς, γυναίκα, πράσινο μέσα στο κύμα χέλι, —
την ερημιά βαρέθηκα κι η πόλη δε μας θέλει!
Ξυπόλυτοι, μ’ ένα ραβδί κι ένα ταγάρι σταυρωτά,
τη μέρα να κρυβόμαστε, τη νύχτα να δρομάμε,
—ξυπνούν αλάργα τα σκυλιά και μας γαβγίζουν σερπετά
πόσες ημέρες νηστικοί, θυμάμαι δε θυμάμαι!—
αχ! δε βαστώ, καρδούλα μου, κι ό,τι λογιάζεις κάμε.
Άρχισε να κλονίζεται και δεν το κρύβει πια ο Θωμάς.
Ο Πέτρος κακομίλητος τα φρύδια του ζαρώνει.
Και ξαφνικά ξεκόβοντας ο νιος Ιωάννης από μας
παραλαλεί κι αλλόκοτα φαντάσματα ξαμώνει.
Όλους μάς καταντήσατε φαντάσματ’ άγρια, Πόνοι!
Καρδιά, πουλί τρεμάμενο, χωρίς φωλιά πάνω στη Γη,
κυνηγημένη πας ομπρός και πίσω δε γυρίζεις.
Τι να 'ναι τάχα: Θέληση, φόβος, συνήθεια προσταγή;...
Μα κάπου θα `ναι ανάπαψη, κάπου γαλήνια ορθρίζεις
σε θάλασσα και σε πλαγιές, Άνοιξη, που μυρίζεις.
Μα κείνος τίποτα δε λέει. Διάφανο σώμα κι αδειανό
πάνου απ’ το χώμα σηκωτό βαδίζει στον αέρα.
Στα νοτισμένα μάτια του κοιτάς τον άπατο ουρανό.
Λόγος γλυκύς, που, κι αν μιλά κι αν δε μιλά, κοφτέρα
βυθίζεται μες στις καρδιές σε νύχτα και σε μέρα.
Στην Άγια Πόλη ως μπήκαμε — βάγια πολλά και φοινικιές! —
και ξένοι αρχόντοι και δικοί κρυμμένοι τρέμαν όλοι,
γιατ’ άνεμος ξεσήκωνε τα πλήθη (ελπίδες ξαφνικές!)
του `πα σιγά: — "Τώρα καιρός για τη Μεγάλη Σκόλη!"
— "Ουράνιο το βασίλειο μου κι ουράνια, μάθε, η Πόλη"!
Μ’ αρνιέσαι τάφο, Θάνατε, πώς θα με φέρεις στη Χαρά;
Βαθιά στο χώμα, οργιές πολλές, μονάχα κρύα σκουλήκια.
Τούτ’ η καρδιά, και που μισεί και δικιοσύνη λαχταρά,
ζητάει δικά της δω στη Γης δυο πιθαμές χαλίκια,
απ’ τ’ αγαθά, που `δώσε ο Θεός, ζητάει μερίδα δίκια!
Ποιος το φτωχό μου το κορμί και την ψυχή μου τη φτωχιά
απ’ τον κρυφό το Φαρισαίο κι απ’ τον τραχύ Λατίνο,
από τον ξένο γέρακα θα σώσει κι απ’ την ντόπια οχιά;
Αυτούς σ’ ατάραγη ζωή κι αράθυμη ν’ αφήνω
κι εγώ ανεμόσκαλα σωμού στο γαλανό να στήνω;
Δεν είναι μοναχά η δικιά μου μοίρα, που με τυραννά,
μαύροι συντρόφοι της δουλειάς και της απελπισίας.
Ήλιος ζεστός και γόνιμος τα χρόνια μας τα σκοτεινά
για κείνους, που την αρετή μάς θέλουν της θυσίας.
Ήρθε γι’ αυτούς, — για μας ακόμ’ αργεί ο ωραίος Μεσσίας.
Σε λογισμό και σε καρδιάν ανάμεσα όχτρητα πολλή.
Καθάρια το πρεπούμενο στο νου μου λαγαρίζει,
μα σύντα πάω να κουνηθώ λίγο, το σώμα παραλεί,
πιότερο σφίγγει τ’ άλυτο σκοινί Του, που μ’ ορίζει
ψυχή και σώμ’ αντίμαχα σε δυο μού τα χωρίζει.
(Θυμάται τη μάνα του)
Τα κλάηματά σου, μάνα μου, φτάνουν εδώ στην ερημιά.
Μες στα λιγνά χεράκια σου νυχτόημερα δεμένη,
ώρες κοιτώντας χαμηλά τελειώνεις με λιγοθυμιά.
Μες στ’ άδειο σου θυμητικό άλλο από με δε μένει.
Του ζωντανού θανάτου εμείς χρόνια καταραμένοι!
Για σας, μανάδες κι αδερφοί και τώρα κι ύστερα, σιγά
θα κάνω απόψε, που νογώ, της ανταρσίας το κρίμα.
Και ξέρω τι καταλαλιά τη μνήμη μου θα κυνηγά!
Αν δεν πετύχει τούτο δα το πρώτο μέγα βήμα,
θα πουν οι εμπόροι των θεών: "Τον πρόδωσε για χρήμα"!
Πηγή: Σκλάβοι πολιορκημένοι
Ιούδας-ΝΙΚΟΣ-ΑΛΕΞΗΣ ΑΣΛΑΝΟΓΛΟΥ
[Δύσκολος θάνατος]
Ήταν μια δύσκολη υποχώρηση κι αυτή, ν’ αφεθεί, κι ο αέρας του βραδιού
να του χτενίζει τα μαλλιά. Τι κι αν έδωσε το τελευταίο φίλημα
ο πυρετός τού έκαιγε στο στόμα∙ τι κι αν τ’ αργύρια ομορφαίνουν τη ζωή
ο θάνατος ήταν η μόνη συγκατάβαση.
Μα εγώ τον συμπόνεσα στην απελπισμένη του κίνηση. Ήτανε φίλος μου,
μ’ έβλεπε στον ανήσυχο ύπνο του και τιναζόταν. Με ξεχώρισε
στο ανώνυμο πλήθος και μου ’σφιξε το χέρι – «δε χώρισα ποτέ ευθύνες» είπε
«δε δίστασα στην εκλογή, ξέρω πάντα καλά τι είναι αλήθεια».
Κάηκε ο Ιούδας-ΜΑΡΩ ΒΑΜΒΟΥΝΑΚΗ
Το βράδυ τα παιδιά βάλανε φωτιά στον Ιούδα.
Στην πλατεία της εκκλησίας την λευκή κι ολοστρόγγυλη,
Κρεμόταν στη μέση,
ψηλός-ψηλός όλο μπαλώματα, όλο κουρέλια.
Μια πίκρα στ'απλωμένα χέρια
Μια θλίψη στον γερμένο αυχένα
Το βράδυ τα παιδιά βάλανε φωτιά στον Ιούδα
Είχε μάτια μικρά,χείλη γερτά,μέτωπα μ'αγωνία.
Ο Ιησούς του είχε χαϊδέψει τον ώμο.
-Καλέ μου, του είχε πει,σ'ευχαριστώ.
Το παντελόνι πήρε φωτιά.
Το πιο μικρό κοιτούσε κι έτρωγε σοκολάτα
Δίπλα του ένα άλλο λαχταρούσε τη σοκολάτα
-Μη δώσεις σε κανέναν. Του είχε πει η μάνα του
σαν του την έδινε.
Κοιτούσε κι ο προεστός που ροχάλιζε την Κυριακή
στην εκκλησία
Κοιτούσε κι ο γραμματικός που χτυπούσε σαν εθύμωνε
τον σκύλο του ως να ματώσει και ψίχουλα δεν έδινε
στους σπουργίτες του Χειμώνα.
Κοιτούσε κι ο έμπορος που πουλούσε την κόρη του
με την ωραία μέση
Κι η γριά-Βάβω που 'λεγε στο ζητιάνο "Ο Θεός να σ'ελεήσει"
Κάηκε η πουκαμίσα,
κάηκε το καπέλο με το κόκκινο γαρίφαλο
Κι η κολοκύθα που είχε για κεφάλι, κάηκε.
Ένας σωρός μοναξιά από στάχτη έμεινε στην πλατεία
Τα παιδιά είναι σκληρά!
Πηγή: Ποιητική ανθολογία της νέας ελληνικής γενιάς άγκυρας,1971
Η μητέρα του Ιούδα-ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΡΒΕΡΗΣ
Παιδί μου
ότι μάλλον Τον πρόδωσες
αντάρτη ενός Μεσσία που περιμέναμε
το ξέρω.
Όσο για το ευτελές ποσό που επέστρεψες
και για το δέντρο που εμπιστεύτηκες
είναι τα πιο πιστά δηνάρια μετανοίας.
Στον άθλιο τόπο τώρα εδώ
ήρθα για να μυρώσω το νεκρό σου σώμα.
Σαν μάνα
εγώ σ’ έχω ήδη συγχωρέσει.
Όμως σπαράζω γιατί αν όλοι
οι πεθαμένοι αυτού του κόσμου
κάποτε συγχωρεθούν
εσύ θα μείνεις έξω απ’ το έλεός Του.
Μόνο μια ελπίδα, γιε μου, με ζεσταίνει:
είναι η συγχώρεση από μάνα
από την Παναγιά
και Της φιλώ το χέρι.
Πηγή: "Ο άνθρωπος μόνος", Εκδόσεις Κέδρος,2009
Ιούδας-ΦΑΝΗ ΑΘΑΝΑΣΙΑΔΟΥ
Το φιλί του Ιούδα
ένας σταυρωτός ασπασμός στο πρόσωπο
συνοδευόμενος
από αδελφικό –υποτίθεται– εναγκαλισμό
ενώ στο πίσω μέρος του μυαλού του
σκεφτόταν την αξία που έκλεισε τη συμφωνία
και τι κέρδος θα είχε∙
τότε κατάλαβε πως έγνεφε καταφατικά
στην ερώτηση του συνομιλητή του:
«Τα παιδιά; Η οικογένεια; Όλοι καλά;»
Πριν προχωρήσει στην τελευταία του κίνηση
που θα χαρακτηριζόταν πισώπλατη
σαν αστραπή πέρασε από μπροστά του
η εικόνα από την καινούρια διαφήμιση
που είδε στην τηλεόραση:
«Μεταφορά κεφαλαίων
στη νέα τράπεζα Νόβα
με χαμηλότερο επιτόκιο».
Πηγή: Δελτίο καιρού, 2010
Ιούδας -ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
Ετοιμοθάνατες λάμπες
ανασκιρτούν στο σκοτάδι
Ο ντεντέκτιβ πίνει σιωπηλός
στο αόρατο μπαρ
Σκιές του κρεμασμένου
ανεμίζουν στις κουρτίνες
Το παλιό εκκρεμές σημαίνει
Είναι η ώρα του δείπνου
Θα μαζευτούν στο τραπέζι
όλοι αυτοί που πίστεψαν
τα λόγια που ήθελαν
Κάποιος απ’ αυτούς
αιωρήθηκε στον πιο φριχτό ρόλο
Στ’ όνομα της αλήθειας
ο ντεντέκτιβ σβήνει το τσιγάρο
φοράει τα μαύρα γυαλιά
και δείχνει στον τοίχο
άδειο τον ξύλινο σταυρό
Πηγή:«Εκμαγεία»,Εκδόσεις Σαιξπηρικόν, 2011
Το δέντρο του Ιούδα-ΠΕΝΝΥ ΜΗΛΙΑ
Ουαί κι αλίμονο, είπε ο άγγελος,
το όμορφο δέντρο να ξεπληρώνει τα κρίματά σου.
Ουαί κι αλίμονο, είπε ο Ισκαριώτης,
ο άμοιρος άνθρωπος να εκπληρώνει τα σχέδιά σου.
Δύο τρόποι υπάρχουν στην ποίηση:
Ή θα ξεπλένεις το αίμα
Ή θα το μιλάς.
Πηγή:stixoi/info
Ιούδα Ισκαριώτη ομολογία-ΕΛΕΝΗ ΧΩΡΕΑΝΘΗ
«...Ο δε παράνομος Ιούδας,
ουκ ηβουλήθη συνιέναι...»
Για κείνο το πικρό φιλί
θα μείνω αδίκως
καταδικασμένος
στη σκοτεινή συνείδηση του κόσμου
Σ’ εμένα πρώτα
πρόσφερε κομμάτι άρτου
βουτηγμένο στο κρασί
του σώματός του και του αίματος
συμβολικά να κοινωνήσω –εις ανάμνησιν–
στην τράπεζα των διαβουλεύσεων
του μυστικού εκείνου τελευταίου δείπνου
Αυτό ήταν τέχνασμα
και πρόσχημα να τον προδώσω
να γίνω εγώ το όνειδος
στα μισητά χείλη του όχλου
Eμένα
η χειρονομία εκείνη μ’ έσπρωξε
και μεταμεσονύχτιος φυγάς
αθέατος δραπέτης έδραμον
μ’ ένα φιλί αποχαιρετισμού
το σχέδιο της προμελετημένης προδοσίας
παρευθύς να ολοκληρώσω
Τον αγαπούσα
και τον λάτρευα πιότερο από Θεό μου
αυτό πολύ καλά το γνώριζε
Ήθελα
εγώ να είμαι ο εκλεκτός
ο αγαπημένος μαθητής του
γνώριζε την αδυναμία μου
να τον υμνώ και να τον προσκυνώ
Ο κορβανάς ήταν στο σχέδιο
και τα αργύρια
για να τον παραδώσω
Το κάλλος του εμβλήματος
του σχήματός του η ωραιότητα
το ηθικό ανάστημα
το μοιρασμένο μεγαλείο της ψυχής του
το κάθε τι απάνω του ήταν ωραίο
Ήταν μοιραίο
με τον ασπασμό
εγώ να τον προδώσω
Τον συλλογιέμαι
τον ωραίο Διδάσκαλο
για το δικό μου φταίξιμο θλιμμένο
καταβεβλημένο
επί ξύλου κρεμάμενον
ηττημένο
κατά το ρηθέν των προφητών
εσταυρωμένο
και τον φαντάζομαι γενναίο
όπως ήταν
στην απλή καθημερινότητά μας
πράος και ανεξίκακος
χωρίς την πανοπλία της θεότητας
Με τρόμαζε
της αφθαρσίας του ο Χιτώνας
η άσωστη ανθοφορία του αισθήματος
στου βλέμματός του το αντιφέγγισμα
η φωνή του τάραζε την ακοή μου
μεγάλωνε την ανυπακοή στα σωθικά μου
Ήταν φορές
που ήθελα να μην υπήρχε
ποτέ να μην τον είχα συναντήσει
δεν άντεχα
που ήταν άτρωτος
από τα βέλη της κακίας μου
το που δεν ήταν γήινος
φθαρτός
κατά των προφητών το ρήμα
Εγώ τι ήμουν πλάι στον Διδάσκαλο
ένα τυχαίο περιστατικό
στην περιπέτεια του σύντομου κοινού μας βίου
μια θλιβερή στιγμή παραφροσύνης ήμουνα
ένα γελοίο υποκείμενο
απρόσωπο
Μονάχα ένα τόλμησα γενναίο
με το πικρό φιλί της καταδίκης μου
να τον προδώσω
Ήταν ανάγκη εγώ
ο ηττημένος μαθητής του
με της αγάπης το στερνό φιλί
τον έρωτά μου προς εκείνον να προδώσω
και μεταμεσονύκτιος εγώ
δίχως αιδώ
να τον προδώσω
Και το επεδίωξε θαρρώ
παραπλανητικά
ο ίδιος
–πρέπει να το παραδεχτούν οι επικριτές μου–
με μια μπουκιά ψωμί μες στο κρασί
για κείνο το πανάρχαιο ρηθέν
έπρεπε
σώνει και καλά
ίνα η προφητεία πληρωθεί
εγώ στους σταυρωτές του να τον παραδώσω
Πηγή: stixoi/info
Η Απολογία Του Ιούδα-ΧΑΡΗΣ ΜΕΛΙΤΑΣ
Είμαι αθώος.
Το φιλί μου υπήρχε
στο σενάριο.
Πηγή: "Ελαφρόπετρα",Εκδόσεις «Μανδραγόρας», 2015
Στο επίμονο φιλί του Ιούδα-ΛΟΥΚΙΑ ΠΛΥΤΑ
Θα κρύψουμε κι απόψε τα σκοτάδια
στην αυλή της ψυχής μας
απομακρύνοντας διακριτικά τα δάκρυα
από τα μάγουλά μας
Αποκαμωμένοι από την μοναξιά της
σάρκας
άλαλοι θα σφραγίσουμε τα όμορφα
νοητικά
μας μάτια
κάτι σαν σιωπηλό όρκο αποδοχής
της συναρπαστικής μας νέας κατοχής.
Πηγή:"Άνθρακας",Εκδόσεις Schooltime, 2016
Του Ιούδα-ΑΓΓΕΛΑ ΚΑΪΜΑΚΛΙΩΤΗ
Πάντα ένας Ισκαριώτης
μας βγάζει από τη δυσκολία
αναλαμβάνοντας αυτός το χρέος.
Να οδηγεί στα πάθη
και στην αιώνια δόξα
τους Χριστούς του κόσμου.
Να διευκολύνει την υποκρισία
του κομπάρσου πλήθους
στο αλισβερίσι.
Να καίγεται στο πυρ
του ενός φιλιού που ένωσε
το Θάνατο με την Αθανασία.
Πηγή:"Οι πικροδάφνες θέλουν κούρεμα",Εκδόσεις Βακχικόν, 2020
Οι τρεις Ιούδες-ΦΩΤΕΙΝΗ ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΥ
Για την καινούργια προδοσία ήτανε τρεις Ιούδες απαραίτητοι
-οι δυο γυναίκες.
Μπορεί να λέγονταν Μαγδαληνή, Πέτρος, Μαρία.
Μπορεί και όχι.
Θα ήταν εύκολη η μοιρασιά στα τρία.
Τ’ αργύρια, η προδοσία, η ενοχή, οι τύψεις.
Α, όχι τύψεις.
Από άδολη αγάπη, λίγη ζήλια και πικρία έγινε ό,τι έγινε.
Εξάλλου, ο Ιούδας απαραίτητος στη διανομή των ρόλων.
Καταλύτης.
Μα η δουλειά δεν εξελίχθηκε όπως την περίμεναν.
Δεν ήταν τόσο εκείνος ο πορφυρός χιτώνας
στο υπαίθριο παζάρι υφασμάτων στην Καριώτ
που επέμενε να αγοράσει η Δεύτερη Ιούδας
αργύρια δεκατρία που χάλαγε τη διαίρεση
όσο το βλέμμα του Ιησού
που στάθηκε στην Πρώτη λίγα λεπτά της ώρας παραπάνω.
Και ήρθε το μενεξεδί φιλί του απογεύματος
να αποδείξει
κατάσαρκα της άνοιξης στα χείλη
όχι μονάχα οι εραστές μα κι οι Απόστολοι
δεν το αντέχουν να μοιράζονται
στο κάτω-κάτω της Γραφής ούτε και οι φίλοι.
Πηγή:"Φυτρώνει άγρια ζάχαρη",Εκδόσεις Κουκκίδα, 2021
Ιούδας-ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΕΛΑΧΡΟΙΝΟΥΔΗΣ
Οι Ιούδες που μας πρόδωσαν
λούζονται κάτω απ'τον ανοιξιάτικο ήλιο
ανταλλάζουν φιλιά αγάπης
ομνύουν σε νέους όρκους
κλίνουν το γόνατο ευλαβικά
σε επιτάφιους ολοστόλιστους
όλα καλά καμωμένα και ευλαβικά
εκείνο το φιλί τους μόνο καίει ακόμα.
Πηγή: "Εν αρχή ην ο λόγος",Εκδόσεις Παρατηρητής,2021
Ο φιλάργυρος-ΜΙΚΕΛΗΣ ΑΒΛΙΧΟΣ
Σαν το Χριστό κ' ή φύσις αναστημένη
στοργή και ζέση ολόγυρα σκορπάει
είναι του πάγου η πλάκα κυλισμένη
κι' από χαρά πάσα πνοή σκιρτάει.
Κι αγάλλεται όλη η πλάση ερωτευμένη
και την ανάσταση της τραγουδάει!
Κ’ ευωδιάζει η πασχαλιά ανθισμένη
κι ολούθε αγάπης φίλημα αντηχάει
Μόνον Ιούδα, εσύ, τ' αργύριά σου
μετράς- και δεν ευρίσκεις τη χαρά
μήτε σ' αυτά, και γι' άλλα διψασμένος
Ρίψ' τα λοιπόν και πήγαινε...κρεμάσου...
θα σε δεχτεί κουνώντας την ουρά
ο Μαμωνάς στον Άδη ενθουσιασμένος!
Πηγή: Βικιθήκη
Το Άλλοθι-ΓΙΟΛΑΝΤΑ ΠΕΓΚΛΗ
Πού βρισκόσαστε το τελευταίο
εικοσιτετράωρο; Πού βρισκόσαστε
την πρώτη μέρα της ζωής σας;
Οι καιροί αλλάζουν, οι αιμοδότες
αποσυνδέουν τις φλέβες τους
απ' τα τηλεφωνικά καλώδια
οι δρόμοι μονής κατευθύνσεως αποξενώνουν
ποτέ ο ένας Ιούδας δεν μοιάζει με τον άλλο
εξαφανίσεις στις εφημερίδες
στα κομοδίνα δισκία
το πλήθος γίνεται συνετό, αδιαφορεί
οι ληστές ασκούν έφεση πεθαίνουμε πιο μόνοι
θλίψη, θλίψη πολλή
ακόμη και για έναν άνθρωπο
προσοχή! Βεβαιωθείτε το ταχύτερο
αν υπάρχουν μάλλινα στο φαρμακείο του σπιτιού
μιλήστε παντού για τα άρρωστα νεύρα μας
εξασφαλίστε ένα γερό άλλοθι
με μια δήλωση περί απλής συνωνυμίας
η άσφαλτος αναλιγώνει
ξαναγίνεται άμμος
όταν αποσυρθούν τα νερά της νύχτας
θα μας βρουν πνιγμένους.
Πηγή: «Αγκάθι το αμάραντο»
Έρευνα-επιμέλεια αφιερώματος : Αγγελική Καραπάνου
