Η αρχοντική ορχιδέα με τα κάλλη της ενέπνευσε τους ποιητές. Για να δούμε!
Ο κόσμος του άλλου είναι μια ορχιδέα όλο θάλασσα-ΧΛΟΗ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΕΛΗ
Στον κόσμο του άλλου
μπαίνεις τρυφερά
γυμνός όπως σε Ιερό.
Είναι μια ορχιδέα όλο θάλασσα.
Βρέχεις τα πόδια σου στα βελούδινά της πέταλα.
Χαίρεσαι και φοβάσαι.
Γνωρίζεις.
Πως κάθε ορχιδέα ανοιγοκλείνει στους χτύπους της καρδιάς
είναι μυστική και αρχέγονη
και πως μέσα της αλλάζεις.
Ύστερα από αυτό ποτέ δε θάσαι ο ίδιος.
Πηγή: stixoi/info
Ορχιδέα η φαλαίνονιψ -ΣΟΦΙΑ ΓΙΟΒΑΝΟΓΛΟΥ
Σκαρφαλωμένη
στην κορφή
του μίσχου.
Σας ρουφώ
την πιο κρυφή σταγόνα
της ροής σας.
Πηγή: Φυτολόγιον νυκτερινόν ή Flora nocturna,Εκδόσεις Γαβριηλίδης,2016
Αόρατα κουδουνάκια-ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΔΑΤΟΥ
Πάνω από ένα κήπο
με σιδερένια κλαριά
μια σκάλα ανεβαίνει στη νύχτα.
Ο άνεμος περνάει
με αόρατα κουδουνάκια.
Ένα αυτοκίνητο χωρίς ρόδες
μας πάει σ’ ένα παράλογο ύπνο.
Σ’ ένα ποτήρι δύο ορχιδέες.
Δίπλα άλλο ποτήρι
με τεχνητή οδοντοστοιχία.
Μέσα σ’ ένα θάλαμο
στοιβαγμένες γριές
μιλούν ασταμάτητα.
Ανάμεσά τους εκείνη
ένα χλωρό κλαράκι
πλησιάζει τον θάνατο.
Η αγάπη όμως δεν την αφήνει
την αρπάζει από το χέρι
τη φέρνει πάλι στη ζωή
καθώς ο άνεμος περνάει
με αόρατα κουδουνάκια
Γενάρης 1988
Πηγή:Το αγκίστρι, 1994
Πού πάνε οι ποιητές τις νύχτες -ΧΛΟΗ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΕΛΗ
0ι ποιητές δεν μένουν ποτέ οι ίδιοι.
Στην διάρκεια του ταξιδιού μεταμορφώνονται,
σε γυπαετούς ή κάργες
ή σε κατακόκκινα πουλιά στο χρώμα της φωτιάς
Κάποιοι μεταμορφώνονται σε λύκους
πού με τα ουρλιαχτά τους αλλάζουν το σκοτάδι,
άλλοι γίνονται ορχιδέες
ή ανεμώνες,
ή ασημένια χέλια,
κουκούλια σκαν
μικρές σαύρες σέρνονται στις όχθες,
τα νερά στη λίμνη παγώνουν,
η λίμνη ποτέ δεν μένει ίδια.
Η βάρκα γλιστράει αθόρυβα
σαν έλκηθρο,
που το σέρνουν τάρανδοι
και μικρά βατράχια.
Πηγή:Η αποχώρηση της Λαίδης Κάπα, εκδόσεις Νέα Πορεία, Θεσσαλονίκη, 2004
Περιποίηση-ΣΤΕΛΛΑ ΒΛΑΧΟΓΙΑΝΝΗ
Τα λινά σεντόνια να στρώσεις
ν’ ανοίξεις τα παράθυρα καλά να φύγουν οι δύσκολες αναμνήσεις
ν’ αρωματίσεις παντού με ροδόνερο.
Α... και λουλούδια. Στο βάζο. Κατά προτίμηση ορχιδέες.
Να μη μας βρει η νύχτα απεριποίητους.
Πηγή: stixoi/info
Απόψε τα χέρια σου-ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΡΑΚΟΚΚΙΝΟΣ
[Πνοή της άνοιξης]
Απόψε τα χέρια σου
κομμάτι της ψυχής σου
απλώνονται ως την καρδιά μου
με τις χούφτες γεμάτες
αγάπης τρυφεράδα.
Απόψε τα χέρια σου
αγγίζουν το πρόσωπό μου
λες και θέλουν να μετρήσουν
πόση αγάπη σου
χωράει η καρδιά μου.
Απόψε τα χέρια σου
αγγίζουν το κορμί μου
και βάφουν το δέρμα μου
στο χρώμα της αγάπης
στο χρώμα μιας μοβ ορχιδέας.
Απόψε τα χέρια σου
αγκαλιάζουν την ψυχή μου
κι αφήνουν να κυλήσει
γλυκά γλυκά ο έρωτάς σου.
Πηγή: Πνοή της άνοιξης, 2007
Το εισιτήριο - ΧΛΟΗ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΕΛΗ
Έβγαλα εισιτήριο με το τρένο
για να’ ρθω να σε βρω.
Τόσο απλό λοιπόν να ανέβω σ’ ένα τρένο
με οδηγό, εισπράκτορα, συνεπιβάτες
ράγες που εφάπτονται στο έδαφος
και προαναγγελθέντες όλους τους σταθμούς.
Ξέχασα πόσο μαύρο είναι το τρένο της αγάπης
πως καίει κάρβουνα κι ελπίδες
με ένα μάτι τυφλό κι ένα στόμα που χάσκει
και μηχανή ορχιδέα που αιώνια πεινάει
πόσο ρυθμικά βογκά
καθώς φίδι θεριεμένο
ανεβοκατεβαίνει τις σήραγγες του τρόμου.
Λησμόνησα πόσο μοναχικό είναι το τρένο της αγάπης
με τον ελεγκτή κάθε λίγο
να ακυρώνει
και έναν εισπράκτορα
κέρινο ομοίωμα
να περιμένει πάντα στον σταθμό.
Έβγαλα εισιτήριο με το τρένο
για να’ ρθω να σε βρω.
Σαν να μην γνώριζα ποιο είναι πάντα το ταξίδι,
και ποιον αλήθεια ψάχνουμε στον έρημο σταθμό.
Πηγή:Η αλεπού και ο κόκκινος χορός, 2009
Το βέλος-ΕΛΕΝΑ ΠΟΛΥΓΕΝΗ
Απόρροια της σκέψης μου
Μοναδική ουσία
Χαρτογραφείς τις νύχτες πώς;
: ανασαίνοντας μικρές ορχιδέες.
Απατηλό
Πάθος
Μας ενώνει.
«Γιατί δε γιατρεύεσαι; Γιατί;»
Ένα μωρό γυμνό
Που μεγαλώνει
Κατασπαράσσοντας τους γεννήτορές του.
Μοναδικό άθροισμα
Δυνατοτήτων
Απ-άνθρωπο
Απόλυτα
Απάνθρωπο κατασκεύασμα.
Πηγή: Η χώρα των παράδοξων πραγμάτων,Εκδόσεις "Το κεντρί",2014
Σπασμένη κλεψύδρα-ΣΑΒΒΑΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ
Το πρωί ξύπνησα με άμμο στα μάτια,
είχε δραπετεύσει από τη κλεψύδρα
σαν το υπόλοιπο που έλειπε από τις εικόνες
να έρχονταν να καλύψει τις μνήμες,
όλες τις ακαθόριστες στιγμές σου.
Περίπου μητέρα, περίπου γυναίκα
ίσως σπίτι ή γλυπτό αφομοιωμένο
μέσα στις εξαιρετικές του λεπτομέρειες
όπου φύτρωναν γαλάζιες ορχιδέες που
τις έγλυφα με την υγρή μου γλώσσα
ξεστομίζοντας χυδαίες προσευχές
από ένα ξεχασμένο σημείο της νύχτας
Αυτό συμβαίνει κάθε πρωί, επινοώ
ένα καινούργιο όνομα τη φορά
κατανέμοντας διαφορετικά εσένα μέσα
σε κάτι που θα το ονόμαζαν συνήθεια
πριν κλειστείς ερμητικά σε σπιρτοκούτια
κρατώντας την ακρίβεια του χρόνου
ώστε η λήθη να 'ναι πιο επίκαιρη από ποτέ
Πηγή: Ανάμεσα στον Φόνο και τον Χρόνο, Ρώμη 2018
Προδομένο κοινό- ΚΩΣΤΑΣ ΔΕΡΜΟΥΣΗΣ
Όλα είναι προς πώληση. Στο Διάβολο και στον Χριστούλη.
Οι μαργαρίτες ζορίσθηκαν πολύ στη δεκαετία του εξήντα
κακοποιήθηκαν από τους χίπης
μαράζωσαν και κατέληξαν να φύονται σε νεκροταφεία ανθρώπων
εγκαταλειμμένες αλλά ελεύθερες.
Εξαγοράσαμε τη ζωή
-αφού δεν μας άνηκε-
με αντάλλαγμα το θάνατο
και πρέπει να πεθάνουμε ένδοξα, στεφανωμένοι με ορχιδέες και καμέλιες.
Πρέπει ν’ αφήσουμε την τελευταία μας ανάσα με απαράμιλλο στιλ
με αξιοπρέπεια
χωρίς καμία ένδειξη πόνου και κατάπτωσης
όχι σε κάποιο κατουρημένο στρώμα δημόσιου νοσοκομείου
έχοντας τα μάτια καρφωμένα στο μουχλιασμένο άπειρο των τοίχων
με τα χέρια τρυπημένα από τους ορούς
αλλά φορώντας τα καλά μας
πίνοντας το τελευταίο single malt
σε bar πολυτελούς ξενοδοχείου
θα μιλάμε για οικολογία και για τη σωτηρία του πλανήτη.
Ζωή με leasing
δεν ρωτηθήκαμε για να την αποκτήσουμε
μας την έδωσαν μαζί με έντοκα γραμμάτια δημοσίου και προνομιούχες μετοχές.
Φωτογραφίζουμε τα πρόσωπά μας, φρεσκάρουμε τα είδωλα μας
για να περάσουμε στην αθανασία.
Ζήσαμε ανέμελα και χαρούμενα
γλύφοντας τα ξασπρισμένα κόκκαλα των προγόνων μας.
Αδιάφοροι και ακατάληπτοι μέχρι την τελευταία στιγμή
εξυμνούμε τις τιμές του ουρικού μας οξέος, αποχαιρετούμε τα τελευταία αιμοπετάλια
και υποκλινόμαστε σε αυτούς που μένουν και μας κοιτούν με απορία και φθόνο.
Πηγή: Όταν παρεκτρέπεστε...,Εκδόσεις Βακχικόν,2021
Ζούγκλα-ΑΥΓΗ ΛΙΛΛΗ
Αλύπητα στης ζούγκλας το υγρό κρεβάτι
θα σε ρίξω. Σε δάσος τροπικό με ορμή
ή σε σαβάνα θα σε πάρω. Θα ’σαι κάτι
σαν στολίδι και λάφυρο: δικό μου κορμί.
Σαν ορχιδέα θα ’μαι ανοιχτή, θα στάζω
σε ιδρωμένα δάχτυλα∙ γδέρνω, δαγκώνω
σαν φυτό σαρκοφάγο. Ασημένιο μου βάζο,
θα σε γυαλίζω με τη γλώσσα ως τον πόνο
τον ήδιστο ν’ αγαπηθούμε. Θα φωλιάσει
στον κόλπο μου το πιο μεγάλο πουλί και
ψηλά θ’ ανέβουμε μακριά απ’ τη χάση
της ζωής που δε ζούμε, ωραίε μου λύκε.
Εγώ το λιοντάρι, στα πόδια σου η μερίδα
δικιά μου τροφή, ο μόνος κόσμος που είδα.
Πηγή: Στην άκρη μια ουρά,Εκδόσεις Θράκα, 2021
Μείνε απόψε - ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΔΙΑΜΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
Μείνε απόψε μαζί μου
Θα σου χαρίσω την άγρια ορχιδέα
απ' τα ταξίδια που κάναμε
στις γαλάζιες λεωφόρους του ονείρου
και μια χούφτα αστερόσκονη
ξεχασμένη στο στρίφωμα των φτερών της νεράιδας
που παραμόνευε τις νύχτες στο παράθυρό μας
Μείνε μαζί μου απόψε
Το ρολόι του χρόνου σταμάτησε στις ώρες της θλίψης
Και πολύ μου λείπεις μάνα.
Πηγή: «το γλαυκό και το μπλε της νύχτας», 2021
Todtnauberg-ΠΑΟΥΛ ΤΣΕΛΑΝ
Άρνικα , Ευφρασία, η
πόση από την πηγή με το
τετράγωνο αστέρι από πάνω ,
στην αλπική
καλύβα ,
η εγγραφή
-τίνος το όνομα είχε γραφτεί
πριν το δικό μου ; -
η αράδα στο βιβλίο
για την προσδοκία, σήμερα ,
μιας λέξης ενός στοχαστή
που θα ’ ρθει
στην καρδιά,
δασικές καμπύλες , ανισόπεδες ,
ορχιδέα και ορχιδέα , μεμονωμένες ,
χοντροκουβέντες , κατά τη διαδρομή ,
σαφώς ,
αυτός που μας οδηγεί , ο άνθρωπος ,
που τις ακούει κι αυτός ,
τα μισο -
πατημένα ξυλό -
σκαλα στο τυρφώδες χώμα ,
υγρασία ,
πολλή.
Πηγή: stixoi/info
Κοπάδι σε τρένο-ΟΡΑΣΙΟ ΚΑΣΤΙΓΙΟ
Είμαστε αθώοι, ουρλιάζαμε μες απ’ τα τρένα.
Νύχτα ήταν ή μέρα; Ήμασταν ζωντανοί ή νεκροί;
Με τα κεφάλια κρεμασμένα απ’ τους φεγγίτες κοιτούσαμε τον απέραντο [κάμπο.
Αίφνης, ένα μουκάνισμα μας έφερνε στη θύμηση την Ιφιγένεια
και γυρίζαμε για να σφίξουμε τα παιδιά μέσα στα στήθια μας.
Τι είναι εκείνο; Ο ήλιος. Τι είναι εκείνο; Ένα σύννεφο.
Είχαμε λησμονήσει το χρώμα της θάλασσας, τη μυρωδιά της βροχής.
Όσοι ήξεραν από αστέρια είχαν ξεχάσει τις ονομασίες τους,
γι’ αυτό τους δίναμε ονόματα των παιδιών μας για να προσανατολιστούμε [στο γυρισμό.
Τι είναι εκείνο; Ένα δέντρο. Τι είναι εκείνο; Ένα ποτάμι.
Κι ένα γρηγοριανό μέλος υψωνόταν ολόγυρά μας,
μιλούσε για όσους προορίζονταν για τη θυσία.
Είμαστε αθώοι, ουρλιάζαμε μες απ’ τα τρένα.
Νύχτα ήταν ή μέρα; Ήμασταν ζωντανοί ή νεκροί;
Το γάλα είχε ξινίσει στα στήθια των μανάδων,
χτενίζαμε τα μαλλιά μας και γίνονταν στάχτη.
Τι είναι εκείνο; Ένα πουλί. Τι είναι εκείνο; Μια πέτρα.
Και χαμηλώνοντας το κεφάλι κρύβαμε την ντροπή μας,
βουβοί κόβαμε τα νύχια των νεκρών.
Είμαστε αθώοι, ουρλιάζαμε μες απ’ τα τρένα.
Νύχτα ήταν ή μέρα; Ήμασταν ζωντανοί ή νεκροί;
Τ’ απόβραδα πίναμε το κρασί των τυφλών,
ονειρευόμασταν ακόμα ένα δάσος από ορχιδέες.
Τι είναι εκείνο; Άμμος. Τι είναι εκείνο; Ομίχλη.
Κι η ζωή δραπέτευε σαν νυχτερίδα απ’ τις σκιές
και αποκοιμόμασταν με μια απρόσμενη γαλήνη στο βλέμμα.
Ύστερα τα μάτια μας έγιναν σαν τα μάτια των αγαλμάτων,
κοιτάξαμε τις παλάμες μας κι είχε εξαφανιστεί η γραμμή της ζωής,
κι από τη στοίβα υψώθηκε ιαμβικός ο ρόγχος
αλυχτώντας για σένα, για μένα, για όλους μας τους συντρόφους.
Έμειναν πίσω μόνο οι ετρουσκικές μας γραμμές,
κέρινα τραγούδια που ταξιδεύουν στον ήλιο,
και στο πλευρό μας πάντα εσύ, κόρο σπλαχνικό,
εσύ, ψυχή μου, δαμάλα, στεφανωμένη με βιολέτες και νάρδους.
Πηγή: stixoi/info
Η ορχιδέα που ζωγράφισα-MA HSING-LAN (16ος αιώνας μ.Χ.)
Από πού να'ρχεται αυτό τ'αγέρι φορτωμένο αρώματα;
Για να το δεχτώ στο παραθύρι αψηφώ την ανοιξιάτικη ψύχρα.
Είμαι φτωχή για ν'αγοράσω λίγες ορχιδέες
κι έτσι ζωγραφίζω μία πάνω στο λευκό χαρτί.
Κανείς δε συμπονεί το αληθινό λουλούδι
που μένει έρημο πάνω στο μίσχο του ΄
μα τούτο που μονάχη μου έχω φτιάσει
δε φοβάται τη βροχή μηδέ τον άνεμο.
Μετάφραση: Αμαλία Τσακνιά
Πηγή: Κινέζικη ποίηση,Εκδόσεις Πλέθρον, Αθήνα 1982
Έρευνα-Επιμέλεια αφιερώματος: Αγγελική Καραπάνου
