Σήμερα στη στήλη "Να σε γνωρίσω καλύτερα" φιλοξενώ τον συγγραφέα Σάββα Χαρ. Σεϊμανίδη. Ο καλεσμένος μου είναι φιλόλογος-ιστορικός. Τον Σεπτέμβριο του 2022 κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ίνδικτος η συλλογή ιστορικών διηγημάτων "Το όχημα της τελευταίας ευκαιρίας και άλλες ιστορίες". Με όπλο την έρευνα, με παρακαταθήκη τις αφηγήσεις δικών του ανθρώπων για τη Μικρασιατική καταστροφή και με εφόδιο τη γλαφυρή αφήγηση ο δημιουργός ξυπνά μπροστά στα μάτια των αναγνωστών μνήμες που πονάνε. Κάνει μια προσπάθεια να βάλει ένα πετραδάκι για τη συμφιλίωση των δυο κόσμων που συγκρούστηκαν κι οι πληγές παραμένουν ανοιχτές. Για το πρόσφατα εκδοθέν λογοτεχνικό του πόνημα και τη διαδρομή του στη συγγραφή ο Σάββας Χ.Σεϊμανίδης ξεδίπλωσε τις σκέψεις του. Ας τον ακούσουμε!
Συνέντευξη: Αγγελική Καραπάνου
- Κύριε Σεϊμανίδη, καλώς ορίσατε στο Έννεπε Μούσα. Αρχικά, θα ήθελα να σας ρωτήσω πότε αρχίσατε να γράφετε.
Σε ηλικία δέκα ετών, χάρη στον αγαπητό μου δάσκαλο Στέλιο Παπαγεωργίου, ο οποίος με ενεθάρρυνε να γράψω λογοτεχνικά σχόλια.
- Ποιων συγγραφέων το χάρισμα έχετε θαυμάσει υπέρμετρα;
Του Δημήτρη Χατζή, του Ηλία Βενέζη, του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, του Κωνσταντίνου Καβάφη, του Οδυσσέα Ελύτη, του Ανδρέα Φραγκιά, του Γιάννη Ρίτσου και, από τους υπερπόντιους, του Βίκτορος Ουγκώ, του Μπόρις Πάστερνακ, του Μίλαν Κούντερα, του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκυ και άλλων πολλών.
- Τι σας αρέσει να διαβάζετε σ’ αυτή τη φάση της ζωής σας;
«Το Διπλό Βιβλίο», του Δημήτρη Χατζή, τη «Γαλήνη», του Ηλία Βενέζη και την «Καγκελόπορτα», του Ανδρέα Φραγκιά γιατί μου δίνουν τα κλειδιά που με οδηγούν στην κατανόηση της πορείας του σύγχρονου ελληνισμού.
- Τι πιστεύετε πως δίνει η συγγραφή στη ρότα της καθημερινότητάς σας;
Το θεμελιώδες νόημά της.
- Τον Σεπτέμβριο του 2022 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ίνδικτος το βιβλίο σας «Το όχημα της τελευταίας ευκαιρίας και άλλες ιστορίες". Πότε γράφτηκε η εν λόγω δουλειά;
Η επιθυμία να γράψω αυτά τα διηγήματα αναδύθηκε από την εφηβική μου ηλικία, όταν η γιαγιά μου ξετύλιγε το νήμα της ζωής της κι εγώ κρεμόμουν από τα χείλη της!
- Σας δυσκόλεψε κάτι στην εκπόνησή της;
Ναι, βέβαια ! Η μετάβαση από την πίκρα του άδικου ξεριζωμού από τις πατρογονικές μας εστίες σε μια ειλικρινή διάθεση και πρόταση ιστορικής συμφιλίωσης με τον τουρκικό λαό.
- Γιατί επιλέξατε αυτόν τον τίτλο; Τι σημαίνει για σας;
Αρχικά, είχα σκεφτεί την παρότρυνση της γιαγιάς μου : «Η νοσταλγία, ολούμ, ας γίνει το προζύμι της ελπίδας». Δίσταζα όμως γιατί μου φαινόταν πολύ αποφθεγματικού τύπου. Κάποια μέρα, ο εκδότης μου, κύριος Βελιτζανίδης, μου πρότεινε τον τίτλο ενός από τα διηγήματα, «Το όχημα της τελευταίας ευκαιρίας» και τον υιοθέτησα αμέσως γιατί ένιωσα ότι έλεγε πολύ απλά τι σήμαινε αυτή η συλλογή διηγημάτων, τόσο για τους αναγνώστες – Τούρκους και Έλληνες – η τελευταία ευκαιρία για συμφιλίωση, όσο και για μένα τον ίδιο, δηλαδή, η τελευταία ευκαιρία να βάλω ένα πετραδάκι σε τούτο το δύσκολο έργο της συμφιλίωσης.
- Ποια είναι η υπόθεση του έργου σας;
Το κάθε διήγημα έχει την δική του αυτοτελή υπόθεση αλλά συγκλίνει και με τα υπόλοιπα προς μια κοινή διπλή σύγκρουση: από τη μία πλευρά, ο μικρασιατικός ελληνισμός έρχεται αντιμέτωπος με τον αναγκαστικό και άδικο εκπατρισμό του και , από την άλλη, ο ίδιος ο συγγραφέας έρχεται σε ηθική και ιστορική σύγκρουση με το τετελεσμένο, πλέον, γεγονός του εκπατρισμού του με αντικείμενο όχι πια την αποφυγή του αλλά την κατανόησή του και την τοποθέτησή του στην αρμόζουσα θέση του στη νέα ιστορική προοπτική, η οποία διαμορφώθηκε από τη δεύτερη μεγάλη εθνοκάθαρση του εικοστού αιώνος.
- Τι ρόλο έπαιξε το βίωμα και τι η δημιουργική φαντασία;
Δεν ξέρω αν μπορούμε να κάνουμε λόγο για προσωπικό βίωμα, τουλάχιστον, σε άμεση μορφή, αφού δεν έζησα τα γεγονότα του ξεριζωμού του μικρασιατικού ελληνισμού. Ούτε όμως δικαιούμεθα να ομιλούμε αποκλειστικώς περί δημιουργικής φαντασίας γιατί όλα τα διηγήματα έχουν τις ρίζες τους στις αφηγήσεις πραγματικών γεγονότων και καταστάσεων από ανθρώπους – συγγενείς και φίλους - οι οποίοι τα έζησαν αυτά τα τραγικά γεγονότα και έχουν γίνει έτσι οι μάρτυρες των δικών μου αφηγήσεων.
- Θα προσφέρετε στους αναγνώστες μας ένα μικρό απόσπασμα;
Ευχαρίστως ! Προτείνω την σκηνή του τελικού διαλόγου μεταξύ του Μισάκ και του Τούρκου επικεφαλής του αποσπάσματος των χωροφυλάκων, οι οποίοι δείχνουν και οι δυο τους βαθιά ανθρωπιά ενώ θα περιμέναμε να παραμείνουν άκαμπτοι στην απόρριψη του «πατροπαράδοτου εχθρού ». Πρόκειται για τον επίλογο του διηγήματος «Οι κερασιές δεν ξεδιψούν με το αίμα των αμνών.»
- Τι θα θέλατε να πάρουν οι αναγνώστες από το βιβλίο σας;
Αυτό που προσπάθησα να ενσταλλάξω στις καρδιές και τις συνειδήσεις τους: την συνειδητή επιλογή της συμφιλίωσης.
- Η συλλογή των διηγημάτων σας είναι ιστορικού χαρακτήρα. Υπάρχει μια περίοδος της ιστορίας που θα θέλατε να ζείτε;
Ναι, ακριβώς εκείνη την τραγική περίοδο 1920-1924, με την ελπίδα να αποτρέψω την παρανοϊκή απόφαση της κυβερνήσεως Γούναρη «να πάει να καταλάβει την Άγκυρα για να επιβάλει στον Μουσταφά Κεμάλ τους δικούς της όρους συνθηκολογήσεως»!
- Υπάρχει κάποια ιστορική εποχή, χώρα, γεγονός που θα θέλατε στο μέλλον να ασχοληθείτε ως συγγραφέας;
- Ναι, βεβαίως, έχω ήδη αρχίσει, εδώ και τρία χρόνια μια μυθιστορηματική τριλογία η οποία καλύπτει την ιστορία της βαθμιαίας απωλείας της Μικράς Ασίας, εξαιτίας, κυρίως των βαρυτάτων σφαλμάτων, της απύθμενης διαφθοράς και της ανικανότητας των Ελλήνων αυτοκρατόρων, ειδικώς, από τον Κωνσταντίνο θ’ τον Μονομάχο κι έπειτα.
- Σε τι δημιουργική φάση σάς βρίσκω αυτόν τον καιρό; Έχετε κάποιο άλλο βιβλίο στα σκαριά;
- Ναι, έχω ήδη αρχίσει δυο νέες συλλογές διηγημάτων, η μία εκ των οποίων, έχει ως θέμα « Γυναίκες πέρα από τα όρια της απογοητεύσεως και της μοναξιάς» και η δεύτερη «Άγνωστες γυναίκες στο προσκήνιο της Ιστορίας». Έχω ήδη ολοκληρώσει ένα θεατρικό έργο με τίτλο «Στάση λιμάνι: Τέρμα ή αφετηρία;», με θέμα την πάλη των περιθωριακών ανθρώπων να διατηρήσουν την αξιοπρέπειά τους σε μια σύγχρονη μεγαλούπολη και έχω, επίσης, αρχίσει να γράφω ένα δοκίμιο μεθοδολογίας φιλολογικής αναλύσεως λογοτεχνικών κειμένων, καθώς και μία συλλογή φανταστικών διαλόγων με ορισμένους ζωγράφους, από τον Καραβάτζιο μέχρι και τον Μάρκ Πεχτάνσκυ, θέτοντάς τους τα θεμελιώδη ερωτήματα, τα οποία συνιστούν την υπαρξιακή αγωνία του ανθρώπου ήδη από την εποχή των τοιχογραφιών των σπηλαίων του Λασκώ. Θα ήθελα να ομολογήσω ότι η ζωγραφική είναι το μεγάλο πάθος μου, όσο και η λογοτεχνία!
Σας ευχαριστώ γι’ αυτή τη συνομιλία.
Βρείτε το βιβλίο του Σάββα Χαρ. Σεϊμανίδη "Το όχημα της τελευταίας ευκαιρίας" στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://www.indiktos.gr
