Τον Μάιο του 2022 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο το βιβλίο του Σπύρου Κιοσσέ "Τα πρωτοβρόχια". Ο λογοτέχνης Νίκος Αντ. Πουλινάκης μοιράζεται σκέψεις κι εντυπώσεις για το ξεχωριστό αυτό έργο!
Σπύρος Κιοσσές : « Τα πρωτοβρόχια »
Εκδόσεις : ΜΕΤΑΙΧΜΙΟ
Πρώτη έκδοση : Μάιος 2022
γράφει ο Νίκος Αντ.Πουλινάκης
Απόψε δίχως να το καταλάβω έφτασα νωρίς στο σπίτι. Ο καιρός είναι μουντός. Περιμένω την πρώτη φθινοπωρινή βροχούλα. Βάζω τις παντούφλες μου και πέφτω φαρδύς πλατύς στον καναπέ. Και για να περάσει ευχάριστα η ώρα θα σας πω ιστορίες για Πρωτοβρόχια. Πρωτοβρόχια για μικρούς και μεγάλους που αφρατεύουν χωμάτινα σωθικά. Για τα « Πρωτοβρόχια » του Σπύρου Κιοσσέ θα σας πω. Ο Σπύρος Κιοσσές είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλίας και στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο με άρτια επιστημονική κατάρτιση και επάρκεια. Ωστόσο για εμένα είναι ο Δάσκαλος. Δάσκαλος με το ‘’ Δ ‘’ κεφαλαίο. Πράμα που σημαίνει πραγματικός Δάσκαλος. Ένας Δάσκαλος φωτιστής που εργάζεται πυρετωδώς σαν εξερευνητής ψυχών. Ολημερίς σκαλίζει στις ρίζες των ψυχών. Και ανακαλύπτει τρίμματα ουρανών. Θα σας πω για τα σπονδυλωτά αφηγήματα του Σπύρου Κιοσσέ που τα ενώνει με μαεστρία η μεταξωτή κλωστή της αγνότητας ενός δεκάχρονου αγοριού του Τάσου. Τούτα τα σπονδυλωτά αφηγήματα τα ξεκοκάλισα. Θαρρώ πως μετέλαβα αγιασμό. Και μεμιάς γίνηκα περδικόπουλο το οποίο αλλάζει φτέρωμα με άλλο πιο δυνατό. Άλλωστε είναι γνωστόν τοις πάσι πως « ο καλός ο νοικοκύρης , ο λαγός και το περδίκι όταν βρέχει χαίρονται ». Θα σας πω , το λοιπόν , για τον Τάσο. Ένα κούτσικο αγόρι που σηκώνει το κορμάκι του σαν χρυσάνθεμο σε παρτέρι. Γιατί έχει να εξομολογηθεί τόσες έγνοιες – φυλαχτά στ΄ άλλα λουλούδια που θα ξεπροβάλλουν την άνοιξη. Γιατί βιάζεται … βιάζεται να μπουμπουκιάσει : « Την ώρα του πρωινού σκέφτομαι ότι το πρώτο πράγμα που θα ρωτήσω αύριο τη δασκάλα είναι πότε ένα παιδί σταματάει να είναι παιδί ; Τι γίνεται ; Πώς το καταλαβαίνει ; Μια μέρα απλώς σταματάει να κάνει ζημιές και λάθη ; Και τώρα γίνεται αυτό υπεύθυνο για τις πράξεις του και όχι οι γονείς τους ; Γιατί πια ξέρει από μόνο του ποιο είναι το σωστό και ποιο το λάθος ; Κι έτσι απότομα σταματάει να παίζει ; Πώς να νιώθει άραγε μια μέρα πριν γίνει μεγάλος ; Ξέρει ότι αυτή θα είναι η τελευταία του μέρα ως παιδί ; » Έτσι μεγαλώνει δίχως λόγια περιττά : « Η μαμά στην κουζίνα μαγειρεύει. Στέκομαι κλαμένος στην πόρτα και την κοιτάζω. Κρατάω στα χέρια μου το παντελόνι. Η μαμά καταλαβαίνει και μου χαμογελάει με το γλυκό , αλλά και λίγο στεναχωρημένο χαμόγελό της. « Έλα , μην κλαις. Απλώς σου μίκρυνε ! ». Δεν μιλάω. Αν μιλούσα , θα της έλεγα : « Μαμά , γιατί δεν καταλαβαίνεις ; Δεν μίκρυνε το παντελόνι. Εγώ μεγάλωσα ». Μεγαλώνουν ταυτόχρονα και οι προβληματισμοί του : « Αύριο έχουμε δύσκολο μάθημα στο σχολείο. ‘’ Φυσική Πειραματική και Χημεία ‘’. Την προηγούμενη φορά η δασκάλα μας παρέδωσε την ενότητα ‘’ Σώματα στερεά , υγρά και αέρια. Ιδιότητες αυτών ‘’ και πρέπει να την ξέρουμε νεράκι. Σκέφτομαι ότι και οι άνθρωποι έχουν σώματα , είναι σώματα , μπορούμε να τους χωρίσουμε κι αυτούς σε κατηγορίες. Να , ο διευθυντής , ας πούμε. Αυτός είναι σίγουρα στερεός. Η δασκάλα πάλι είναι υγρή , άλλοτε γλυκιά και φιλική , κι άλλοτε αυστηρή κι αγέλαστη , έτοιμη να μοιράσει τιμωρίες. Αλλάζει σχήμα συνέχεια. Η γιαγιά είναι σίγουρα αέρας. Δεν την προσέχεις , δεν την καταλαβαίνεις , αλλά ξέρεις ότι είναι εκεί. Σαν χάδι στο μάγουλο , όταν κοιμάσαι. Σαν τον αέρα που αναπνέουμε κι ας μην τον βλέπουμε. Ο μπαμπάς στερεός. Η μαμά υγρή , σίγουρα υγρή , χύνεται στους άλλους , σαν γάλα ή σαν νερό , όταν πεινάς ή διψάς. Αλλάζει όμως σχήμα , όψη και διάθεση κι αυτή , όπως η δασκάλα. Αυτό που προσπαθώ να καταλάβω τώρα είναι τι είμαι εγώ : στερεό , υγρό ή αέριο ».
Ο Τάσος μεγαλώνει σε μια λαϊκή γειτονιά επαρχιακής πόλης στα τέλη της δεκαετίας του ΄70 και τις αρχές του ΄80 νιώθοντας ίσως το πρώτο ερωτικό σκίρτημα : « Το απόγευμα τρώω δύο από τα τρία γαριδάκια Μπόζο που αγόρασα με τα λεφτά απ΄ τα κάλαντα και μετά μασουλάω αργά τη σοκολάτα Κις που μου έδωσε η Ασημίνα όταν έφευγα. Μέχρι να κοιμηθώ νιώθω στο στόμα μου την πιο γλυκιά , την πιο φραουλένια γεύση φράουλας που δοκίμασα ποτέ στη ζωή μου ».
Κι εγώ , Δάσκαλε , για μια στιγμή από περδικόπουλο μεταμορφώνομαι σε πλανόδιο στιλβωτή φεγγαριών που ξαφνικά ανακαλύπτει ρεπερτόριο μητρικών αντισωμάτων. Και φυλλομετρώντας το λεύκωμα της ζωής μου ανακαλύπτω μια σελίδα λερωμένη από την σοκολάτα ενός πιτσιρίκου. Και σκάω στα γέλια λέγοντας : « Θεέ μου , πόσο ωραίο είναι να ζω με μια σελίδα της ζωής μου σταμπαρισμένη από την σοκολάτα ενός δεκάχρονου παιδιού ». Σπύρο Κιοσσέ , Δάσκαλε , μην σταματάς τις ποτιστικές βροχές σου. Μέχρι πρότινος έντυνα όλα μου τα υπάρχοντα με τις φόδρες τοκογλύφου σπίθας παραζάλης. Σπαταλούσα το είδωλό μου σε καθρέφτες ματαιοδοξίας σαν αυθεντικό εξάρτημα τσίγκινου κουρδιστού παιχνιδιού της πεντάρας. Ενώ , τώρα δα , νιώθω σαν ανθάκι γιασεμιού. Σπύρο Κιοσσέ , Δάσκαλε , μην σταματάς τις ποτιστικές βροχές σου. Αφού σε διαφορετική περίπτωση εγώ το περδικόπουλο θα βρεθώ με σκάγια στο στήθος. Στ΄ αλήθεια , Δάσκαλε , βαστάει το φυλλοκάρδι σου να μείνω άνυδρο και λαβωμένο ; Και τότες πώς θα λιώσει ο πάγος των σωθικών μου ; Και τότες πώς θα γιάνουν οι πληγές μου ;
Νίκος Αντ. Πουλινάκης
