Θα δούμε τις σκέψεις της λογοτέχνιδας Βαρβάρας Χριστιά για την ποιητική συλλογή του Ηλία Σταυριανού "Ημερολόγια ασυρμάτου" που κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβρη του 2023 από τις Εκδόσεις Πηγή!
«Ημερολόγια ασυρμάτου»- ΗΛΙΑΣ ΣΤΑΥΡΙΑΝΟΣ (Εκδόσεις Πηγή, Σεπτέμβριος 2023)
γράφει η Βαρβάρα Χριστιά
Εντυπώσεις από την ανάγνωση της πρώτης ποιητικής συλλογής του Ηλία Σταυριανού, με τίτλο «Ημερολόγια Ασυρμάτου» από τις εκδόσεις «Πηγή».
«Δεν ήμουν εδώ, είμαι αλλού.
Στης ομίχλης τα κίτρινα φώτα
Στα χαμόγελα του Ινδικού ωκεανού.
Στην υγρή σιωπή των λιμανιών
ανέλπιστα εραστών χαράματα.
Στις σταγόνες τροπικής βροχής
μουσκεύω τις σκέψεις μου.
Δεν είμαι εδώ, ήμουν αλλού»
Η συλλογή είναι μια «ταινία» της ζωής τού ποιητή ανάμεσα σε μπάρκα και ξέμπαρκα, σε καταβυθίσεις και αναδύσεις, άλλοτε μιας πλεύσης κι άλλοτε μιας πορείας, ενός μοτίβου, που θα λέγαμε πως χαρακτηρίζει την ίδια τη ζωή.
Έχοντας εργασθεί σε ποντοπόρα φορτηγά ασυρματιστής του Εμπορικού Ναυτικού, «έσχισε τη θολή γραμμή των οριζόντων» συλλέγοντας εμπειρίες, εικόνες και συναισθήματα που όχι μόνο τον ωριμάζουν ως άνθρωπο και ως ποιητή νωρίς, αλλά και θα του χρησιμεύσουν ως πρώτη ύλη στην ποίησή του, ακόμα και σ΄ αυτή που γράφεται στα χρόνια που είναι στεριανός.
Η ποίηση του Σταυριανού, καίτοι έχει τα χαρακτηριστικά μιας ποίησης ενδο-αυτοσκόπησης, έχει την δύναμη και τη διεισδυτικότητα να γίνεται μια ποίηση καθολική, μια ποίηση που αφορά όλους μας και που μπορεί ο καθένας μας να βρει τον εαυτό του μέσα σε αυτή. Θεμελιώδες θέμα του η γυναίκα, αλλά και ο έρωτας, οι ανθρώπινες σχέσεις, οι ματαιώσεις, οι άμυνες που τελικά ανακαλύπτει ο ανθρώπινος νους και η ψυχή, για να προχωρήσει η ζωή με κάθε τρόπο. Ενάντια σε κάθε αντιξοότητα, να βρεθεί η ατραπός που θα μας οδηγήσει στο ξέφωτο ή το γερό σκαρί που θα μας βγάλει σε λιμάνι.
«Τα τραμ φεύγουν από την πόλη μας.
Είπαν πως οι γραμμές γέμισαν παπαρούνες»
Μεστή ποίηση που αναπτύσσεται και ξεδιπλώνεται με συνέπεια και συνέχεια. Με λέξεις που κλειδώνουν επακριβώς σε αυτό που θέλει να μας μεταφέρει ο ποιητής. Καμιά λέξη δεν περισσεύει. Οι στίχοι σταθερά δομημένοι, οι λέξεις στακάτες και με ακρίβεια επιλεγμένες και χωροθετημένες. Ποιήματα, συνήθως μικρής έκτασης, πυκνού, έμφορτου συναισθήματος (αλλά όχι γλυκερού) λόγου, δημιουργούν ακαριαία εντύπωση με ευθεία στόχευση στο νόημα που θέλει να μοιραστεί ο ποιητής. Διακρίνεται μια λεπτεπίλεπτη ειρωνεία, μια αφοπλιστική ειλικρίνεια και ένας αβρός σαρκασμός, «εργαλεία» με τα οποία καταφέρνει να προσδώσει στο περιεχόμενο της γραφής του μια αλήθεια προσωπική, που εντέλει γίνεται καθολική. Πετυχαίνει, εν ολίγοις, τον σκοπό της ίδιας της ποίησης, να αποδίδει με λίγες λέξεις νοήματα πυκνά, συμπεράσματα καίρια της ανθρώπινης εμπειρίας και διαδρομής.
25 Μαΐου 1974
«Μέρα με τη μέρα
Οι σκέψεις της αγάπης μου
Ξεθώριαζαν.
Ίσως γιατί έχω καιρώ να δω τα μάτια της
Ίσως γιατί έχω καιρό ν΄ αγναντέψω τη θάλασσα»
17 Ιουνίου 2018
«Η γυναίκα μου είναι τριανταφυλλιά στον κήπο
μονοκατοικίας
με θέα στη θάλασσα.
Μέδουσα που με τσιμπάει ύπουλα και εκδικητικά.
Κέικ με φρούτα ξωτικά.
Ολόγιομο φεγγάρι στον Ινδικό ωκεανό.
Χελιδόνι που δίνει τη φωλιά του αντιπαροχή.
Η γυναίκα μου είναι το διφορούμενο χαμόγελο της Τζοκόντας…..»
Ποιήματα χωρίς τίτλο, αλλά με επιμελώς σημειωμένη την ακριβή ημερομηνία που γράφτηκε το καθένα, (για «ημερολόγια ασυρμάτου» άλλωστε μιλάμε), από το μακρινό 1974 έως και το 2018. Μια αναδρομή ζωής, ένα flashback. Το αξιοσημείωτο για την μεγάλη χρονική απόσταση στην οποία γράφονται τα ποιήματα της συλλογής, είναι πως από το πρώτο ποίημα τού 1974 έως και το τελευταίο τού 2018, η γραφή του Σταυριανού δεν έχει αξιοσημείωτες αποκλίσεις ή αλλαγές στο ύφος και στον τρόπο. Μεστώνει αργά και ουσιαστικά. Δημιουργεί ένα δικό του μοναδικό και αναγνωρίσιμο ύφος, με μια γραφή ώριμη και δυναμική από το πρώτο κιόλας ποίημα, που γεφυρώνει κάθε χρονική απόσταση και κορυφώνεται στο τελευταίο.
Η πρώτη ποιητική συλλογή του Ηλία Σταυριανού, είναι άρτια και διαβάζεται με αμείωτο ενδιαφέρον. Ο αναγνώστης συμμετέχει στους κλυδωνισμούς και στα μποτζαρίσματα του πλεούμενου, ακούει τα σήματα του ασυρμάτου και αντιλαμβάνεται πως η ίδια η ζωή είναι μια εναλλαγή, ένα ατέρμονο ταξίδι ανάμεσα σε μπάρκα και ξέμπαρκα.
10 Σεπτεμβρίου 2017
«Επιπλέω σε μια θάλασσα αναμνήσεων
Αυγουστιάτικα σύκα με γεύση από φωτιές του
Αϊ-Γιαννιού
Στην άκρη μιας προβλήτας αυτοσχέδιας,
με σανίδες οι οικοδομής».
Σε μια εποχή, όπου οι γράφοντες ενδέχεται να είναι περισσότεροι από τους «διαβάζοντες», φαίνεται πως η γραφή του Σταυριανού έχει τη δύναμη και την δυναμική να αφήσει το χνάρι της στη λογοτεχνία του τόπου μας.
Βαρβάρα Χριστιά
