Σήμερα στη στήλη "Στα βαθιά" έχω προσκαλέσει τον ποιητή Μάνο Τζιρίτα. Ο καλεσμένος μου εργάζεται ως μεταφραστής. Η ποίησή του είναι αφηγηματική, προσωποκεντρική, υπαρξιακή. Ο λόγος του είναι πληθωρικός, σύνθετος, ανατρεπτικός. Ο λεπτός σαρκασμός κι η υπόγεια ευαισθησία που διαπνέουν τα έργα του κορυφώνουν την ένταση. Ιστορικά ,μυθολογικά και βιβλικά στοιχεία αποτελούν συχνά το φόντο της δράσης των ηρώων του δημιουργώντας μια υποβλητική ατμόσφαιρα. Είναι μια γραφή με σθένος, χρώμα και προσωπικότητα. Θα δούμε οκτώ μοναδικά ποιήματα του δημιουργού!
αἰαῖ... τλήμονες φυγαί
πολλαὶ μορφαὶ τῶν δαιμονίων,
πολλὰ δ᾽ ἀέλπτως κραίνουσι θεοί·
καὶ τὰ δοκηθέντ᾽ οὐκ ἐτελέσθη,
τῶν δ᾽ ἀδοκήτων πόρον ηὗρε θεός.
τοιόνδ᾽ ἀπέβη τόδε πρᾶγμα.
Ευριπίδη, Βάκχες
Και τώρα περιμένουμε το Άγιο Πνεύμα
σ’ ένα υπερώο διαμπερές σαν τραύμα στο σώμα του χρόνου
tomorrow and tomorrow and tomorrow
βάλαμε το δάχτυλο εις τον τύπον του χάους και κάναμε μια τρύπα στο νερό•
έτσι γνωρίσαμε την Αλήθεια (στον ουρανό την ψάχναμε και στη γη τη βρήκαμε, που λέει ο λόγος) κι από τότε πέφτουμε σ’ αυτή την άβυσσο που άνοιξε για ’μάς ο Κύριος.
Ε, τώρα περιμένουμε το Άγιο Πνεύμα να μας χρυσώσει το χάπι.
Μερικοί λένε θα μας μάθει επιτέλους πώς να λύνουμε και να δένουμε και πώς να καλιγώνουμε τον ψύλλο. Άλλοι, πάλι, επικαλούμενοι εξίσου αξιόπιστα ενύπνια,διαβεβαιώνουν ότι θα έρθουμε στα πράματα και δε θα βρωμάει το χνώτο μας, και τότε θα λογαριαστούμε με τον κάθε Πενθέα, πρώτα ο Θεός.
Ένας εδώ δίπλα, ο πιο διαβασμένος, λέει ότι έτσι γίνονταν πάντα τα πράγματα.
Στους Κιθαιρώνες και στις Ιεριχούς, βήματα ακούγονται από μακριά, έπειτα φωνές μανιασμένες γυναικών ή σαλπίσματα, έπειτα κλάματα, πάντα, ανάμεσα στις ιαχές.
Έπειτα, για τους τυχερούς δυστυχείς, αἰαῖ, ο δρόμος.
Ούτε παρηγοριά ούτε επιστροφή.
χαλεποί θεοί ἐναργεῖς φαίνεσθαι
Είναι όμως αυτές οι μέρες οι ατέλειωτες της αναμονής, όσο δεν ξέρεις ακόμα αν είσαι στη σωστή μεριά της Ιστορίας και αναρωτιέσαι αν θα πρόδινε έλλειψη πίστης να έχεις ένα μπογαλάκι με είδη πρώτης ανάγκης έτοιμο σε μια γωνιά...
Και οι ηττημένοι θεοί, θεοί είναι, στο κάτω-κάτω, όσο έχουν ανθρώπους να τρέφονται.
Εν τω μεταξύ, εμείς έχουμε αρχίσει να τρωγόμαστε με τα ρούχα μας, πόσοι άγγελοι χωράνε στο κεφάλι της καρφίτσας και μήπως τελικά περνάει η καμήλα από την τρύπα της βελόνας άμα υπάρχει καλή θέληση, και τέτοια.
Αλλά μ’ αυτά και μ’ αυτά οι τελευταίοι γίνονται πρώτοι, ρωτήστε και τον Οιδίποδα.
Ευτυχώς, σ’ αυτή την άβυσσο που άνοιξε για μας ο Κύριος με τα χέρια του δεν πονάει η αιωνιότητα, δεν υπάρχει αναπάντεχο αρκετά αμετάκλητο ώστε να προξενεί τρόμο, δεν υπάρχει δευτερόλεπτο τελευταίο στο μέτρημα του χρόνου κ.ο.κ., καταλαβαίνετε πού το πάω.
Είμαστε, εν ολίγοις, σαν τα μικρά παιδιά, το κακό δεν μας αφορά.
Θα ήθελα πολύ να θρηνήσω για κάτι, ίσως να φταίει η αϋπνία.
Αλλά με έχει μουδιάσει πια η ελπίδα, μέχρι κι ο θάνατος νικήθηκε, δεν έχει απομείνει ματαιότητα για ματαιότητα να μου δώσει μια αφορμή.
Λυτρωμένος απ’ όλα, ελεύθερος
–πολιορκημένος απ’ το αιώνιο, ζωή χωρίς νύχτα,
πώς να κλάψεις μέσα σε τόσο φως ιλαρό–
(καὶ τὰ δοκηθέντ᾽ οὐκ ἐτελέσθη)
αμέριμνα και επιλήσμονα
"έναστρος γκρεμός, για να γκρεμίζεται η βραδιά"
επίσης
ο ψιθυριστός χορός της μουριάς στο σκοτάδι
ένα ζωάκι που τρυπώνει νύχτα στον κήπο για να κοιμηθεί στο γρασίδι
το σαμιαμίδι που βγαίνει απ' το πιθάρι μόλις πέσει το βράδυ
και τόσα άλλα
παλιά σαν τη χωμάτινη μυρωδιά του κόσμου
αμέριμνα και επιλήσμονα
(δεν ήταν πρόθεσή τους η εξημέρωση του ανθρώπου
προσδέχτηκαν ωστόσο την περιβολή του νοήματος
για να τα δει εμβρόντητη, ως αποκάλυψη,
η ανίατη αφέλεια του παραθεριστή)
la fuite
Ο χύτης βάζει λόγια στα φύλλα της μουριάς
Η μουριά άλλοτε τα ψιθυρίζει
κι άλλοτε τα τραγουδάει.
Πότισα τον κήπο, αλλά τριαντάφυλλα δεν άνοιξαν.
Χθες που ενηλικιώθηκα κατάλαβα γιατί.
Μαζεύτηκαν πολλά θαύματα εδώ, σε μια τόση δα φλυδίτσα ξερής γης.
Πρέπει να τα ξεριζώσω τώρα ένα-ένα
και να τα βάλω δίπλα στο σωρό με τα ξερόχορτα, στην άκρη του κήπου,
για να τα κάψουν το φθινόπωρο.
Εν τω μεταξύ, φύτεψα έναν Σεπτέμβριο
ανάμεσα σε δυο μουρέλα.
Τον μπόλιασα θυμάρι και κίτρο
τον πότισα μαρουβά.
Πρέπει να πηγαίνω.
(Η αράχνη του φθινοπώρου έχει πλέξει τον ιστό.)
Με περιμένουν.
μ.2015
Ο Χειμώνας των Ποιητών
Το σπίτι μου είναι μικρό–
μόλις που μας χωρούσε και τους δύο.
Ο χειμώνας ήταν ήσυχος φέτος, κανείς δεν μπήκε εδώ μέσα.
Εκείνο ήταν ευχαριστημένο
Του άρεσε η ησυχία
Του άρεσε να με βλέπει να κάθομαι
σιωπηλός στο γραφείο και να διαβάζω.
Μια δυο φορές άφησε τα νερά μόνο να μπουν
Για να μου θυμίσει
ότι και η σιωπή έχει τις χαραμάδες της, σιωπή στεγανή δεν υπάρχει
Και ποτέ δεν μπορείς να ξέρεις τι σου ξημερώνει
με τους ποιητές που φέρνεις στο κρεβάτι σου
(ένας βρέθηκε μουσκεμένος ως το οπισθόφυλλο, τουμπανιασμένος στο πάτωμα)
Εν πάση περιπτώσει, με την τρίτη το κατάλαβα
το νερό δεν μπορείς να το σταματήσεις, όπως και τη μνήμη.
Τώρα που τα νερά στέγνωσαν, λοιπόν, κι εγώ θυμήθηκα
πόσο δίκιο είχα τότε που είπα "θα σ' αγαπάω"
απ' τον τουμπανιασμένο ποιητή μου σκίζω σελίδες
για να σου πω ότι το σπίτι πια δεν με χωράει μόνο μου
η σιωπή του είναι βαριά όταν δεν το ησυχάζεις εσύ
και ο χειμώνας αυτός που τώρα με πληγώνει αναδρομικά
ήταν το δέντρο της γνώσεως στη μέση του Παραδείσου.
Έφαγες, έφαγα, βρεθήκαμε ξαφνικά στο κρύο του Φλεβάρη
γυμνοί, με τα φύλλα της συκιάς στα χέρια.
Το παιδί μας θα το πούμε Κάιν, αλλά τουλάχιστον τον κόσμο μας θα τον έχουμε φτιάξει εμείς.
ΙΙ-ΙV.13
**********************************
κλεψιμαίικα, κρυμμένα σε λάκκους μες στο χώμα
(αθόρυβα τρυπώνω από τις χαραμάδες, μουλωχτά)
γράμματα κοφτερά
Λ Χ Α
που κρεμούσαν στο λαιμό τους τα προσφυγόπουλα
εις ανάμνησιν του κατακλυσμού και ως τον Σικελικό Εσπερινό
άδεια πουγκιά, μυρίζουνε ακόμα πίσσα και πριονίδι
σαν κατεστραμμένα πνευμόνια μικρών ανιστορικών ζώων
και σελιδοδείκτες, άξυστα μολύβια, ρανίδες μελάνης
που δεν θ’ αναζητήσει κανείς
(το αίμα μόνο)
C'EST LE GUET
IL A SONNÉ L'HEURE
Στη μέση του κήπου είναι ένας πύργος
Εκεί βγαίνει άγγελος Κυρίου κάθε βράδυ
να φωνάξει τα μεσάνυχτα
Τότε φυλλορροεί το δέντρο με τον καρπό τον ένα
Και οι πύλες κλείνουν
Και δεν ξέρεις πια αν έφυγε ο Μεσαίωνας ή αν έρχεται
Και ποιος είναι ο άνθρωπος με το δαδί στο χέρι
Και μαζεύονται απ' έξω τα σκυλιά
Και θα γαυγίσουν μόλις μυριστούνε την αυγή
Μερικοί ξυπνάνε τότε απ' τη φωνή του αγγέλου
Και ψηλαφούν μες στο σκοτάδι
τα ίχνη που άφησαν το προηγούμενο βράδυ
Πηγαίνοντας στα τέσσερα από κει που 'ρθαν
Βαστίλη Στράτφορντ Φλωρεντία
Καστίλη Αιξ λα Σαπέλ Πουατιέ
Δαμασκός Ιωνία Βαβυλώνα
Στα πόδια της Εύας
Στη ρίζα του δέντρου με τον καρπό τον ένα
**********************************
Ηλί λαμά σαβαχθανί
ρωτάς ή απαντάς
δεν μπορώ να καταλάβω έτσι που τσιγκουνεύτηκα τη στίξη
τόση προσπάθεια να πεις μια κουβέντα
και πάλι σταυρωμένος είσαι.
Κατέβα κάτω αν είσαι άντρας ρε (LOL)
Θετικό πρόσημο στον εκ δεξιών – σου έδωσε την ευκαιρία να μας παιδεύεις
δυο χιλιάδες χρόνια για ένα κόμμα.
Αλλά τι έλεγα;
ΝΟΕΜΒΡΗΣ ’08
Ποιος να μας το ‘λεγε, λοιπόν
τέτοιος αντάρτης πως θα βγει ο φετινός Νοέμβρης
Αρνείται να παραδώσει την έδρα του
στη μεγάλη φθινοπωρινή παράταξη του ψύχους
θα πράξει, λέει, κατά συνείδησιν
κι ας πάνε να κουρεύονται οι πατροπαράδοτοι κανόνες της φυσικής διαδοχής
Αυτός έχει λαϊκό έρεισμα
έτσι κι εσύ
έπεσες για ύπνο απόψε
και ξύπνησες χθες
εκεί που είχες αφήσει κάτι απλήρωτους λογαριασμούς
να τοκίζονται, διστακτικά είν’ αλήθεια
Ήτανε βλέπεις το κεφάλαιο μικρό
κι οι τραπεζίτες των ονείρων σου ασπούδαχτοι
στο laissez-faire της νεότητας
ακούω πως έχεις φυλάξει στο μέσα των μηρών σου και στο λακκάκι του λαιμού κάτι βαριά χαρτιά
μην περιμένεις τα φτωχά μερίσματα της βεβαιότητας
είναι ώρα να κάνεις ταμείο
Βιογραφικό σημείωμα
Μεταφραστής. Θα ήθελε να κατάγεται από την Αμνισό, αλλά κατάγεται από τα Περιβόλια και τα Σιριπιδιανά του διπλανού νομού. Έχει διατελέσει τρόφιμος σωφρονιστικών ιδρυμάτων, μαθητευόμενος οδοποιός και πρεσβύτερος μικρών εκκλησιών, διαδοχικά. Μετά, έγινε πατέρας και βρήκε κάπου τον εαυτό του, άσχετο το ένα με το άλλο. Κατοικεί στην Αθήνα, δίπλα σε μια αλάνα με έναν ανεμόμυλο (έχει χτιστεί τώρα).
Έννεπε Μούσα, Ιστότοπος ποίησης και μουσικής
