Σήμερα στη στήλη "Στα βαθιά" έχω προσκαλέσει την ποιήτρια Νίκη Κωνσταντοπούλου. Η καλεσμένη μου σπούδασε Γαλλική Γλώσσα και Φιλολογία στην Αθήνα και στη συνέχεια ολοκλήρωσε τις μεταπτυχιακές της σπουδές στη Γαλλία. Έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές κι ένα βιβλίο με ανθολόγηση-μετάφραση της αφροαμερικανίδας ποιήτριας και ακτιβίστριας Πατ Πάρκερ. Ποιήματα και μεταφράσεις της έχουν φιλοξενηθεί στον έντυπο και τον ηλεκτρονικό τύπο. Έχει γράψει κείμενα για μουσικές παραστάσεις που ανέβηκαν σε θεατρικές σκηνές της Αθήνας και της Πάτρας. Μελοποιημένα της ποιήματα συμπεριλαμβάνονται στον δίσκο "Προορισμός" του Χρήστου Κωνσταντόπουλου. Η ποίησή της είναι λυρική, υπαρξιακή, συχνά εξομολογητική. Ο λόγος της είναι σμιλεμένος, συναισθηματικά ισχυρός, αβίαστος, φυσικός. Η πένα της φωτίζει τα προσωπικά της συγκινησιακά τοπία. Ζωγραφίζει επιθυμίες, όνειρα, ματαιώσεις. Αναμετριέται με αναμνήσεις. Παρακολουθεί τους ήρωες της καθημερινότητάς της με ενδιαφέρον, με νοιάξιμο. Θα ταξιδέψουμε στη σκέψη της μέσα από οκτώ ξεχωριστά ποιήματά της, θ'ακούσουμε μια μελοποίηση του λόγου της και θα δούμε δυο μεταφράσεις της σε έργα της Πατ Πάρκερ!
Εγώ
Θέλε,
εαυτέ μου,
θέλε.
Κανείς
δε
θέλει
για τον άλλο,
όλοι
θέλουνε
για
σένα.
Λέξεις
Δεν είπες «θα μιλήσω»;
Είπες ή δεν είπες;
Κι ύστερα μόνος έμεινα
κι είπα,
πολλά είπα…
Λέξεις που ξέρω, που δεν ξέρω,
που τρέμω, που δε λέω…
Και τώρα σέρνομαι και χάνομαι
στις λέξεις αυτές που είπα και δεν είπα.
Και τρώω λέξεις
και πίνω λέξεις,
ξυπνάω λέξεις,
κοιμάμαι λέξεις…
Πάψε• μη λες άλλα,
δε θ’ αντέξεις.
Κι όμως, οι σκέψεις είναι που με πνίγουν
κι όχι αυτές οι λέξεις…
Θέληση
Στη μάχη ρίχτηκες άλλη μια φορά
κι η ασθένειά σου ξύπνησε.
Στο κορμί κάτι σ’ ενοχλεί,
στο μυαλό κάτι σε ταράζει.
Η ζωή σου μια γέφυρα κρεμαστή
πάνω από νερά βαθιά.
Ο προορισμός πέρα μακριά
σού ανάβει τα φώτα.
Γαντζώνεσαι απ’ την κόχη,
το βήμα σου μετέωρο,
χορεύεις περήφανη
στην άκρη του κόσμου.
Μια σφαίρα υδρόγειος
πλημμυρίζει τη σκέψη σου,
γίνεσαι ένα με τη φύση,
τα δέντρα, τους ανθρώπους.
Μόνο ο Θεός σού γελάει
από εκεί ψηλά
κι εσύ ικανοποιείσαι
γιατί η θέλησή σου
έστρεψε το βλέμμα Του.
(Από το «Απόψε νιώθω μια ντροπή», εκδόσεις περί τεχνών, Πάτρα 2014)
Εκείνος ο άνθρωπος
στέκεται μέρες τώρα
στη μέση του δρόμου
τα αυτοκίνητα τον προσπερνούν
οι άνθρωποι περνάνε από δίπλα του ξυστά
ακουμπάνε τον ώμο τους
κι αμέσως τινάζουν το παλτό τους
τα περιστέρια δεν τον πλησιάζουν ούτε για λίγα ψίχουλα
τα παιδιά τον κοιτάζουν με περιέργεια
μέχρι οι μανάδες να τα απομακρύνουν γρήγορα
Τέτοια συντονισμένη αδιαφορία
θα ζήλευε και ο διάβολος.
Στην ντουλάπα
Στην ντουλάπα του σπιτιού μου
βάζαμε άτακτα όλα μας τα ρούχα -όπως τις σκέψεις μας.
Στριμώχναμε τα παλιά•
πάνω πάνω ήταν τα νέα για να ξεχνάμε.
Παλιά παλτά του πατέρα μου
που μύριζαν αλκοόλ και τσιγάρο
όπως τα νιάτα του
Παλιές φούστες της μάνας μου
χρωματιστές με λουλούδια
που μύριζαν άκρατο ρομαντισμό
Παλιές τσάντες που αποθήκευες ευκολότερα
τα αντικείμενα που μαρτυρούσαν.
Στην ντουλάπα του σπιτιού μου
στο δεξί φύλλο χαμηλά
υπήρχαν πολλά μικρά κουρελάκια
στοιβαγμένα το ένα πάνω στο άλλο
Εκεί γεννούσε η γάτα μας
ενώ εμείς αφαιρούσαμε κομμάτια μνήμες.
Μετά παίρναμε αγκαλιά τα μικρά
και σωπαίναμε για ώρες.
Χωρίς εσένα
δεν είμαι θλιμμένη
είμαι θλιβερή
Σαν σκιάχτρο στέκω ασθενική
κι η κάθε μου ικμάδα
δέχεται χωριστά το ψύχος του θανάτου
Χωρίς εσένα είμαι πληγή ανοικτή
που κανείς δεν φροντίζει
-ματαιοπονεί όποιος προσπαθεί.
Χωρίς εσένα είμαι ένα γράμμα
που εκκρεμεί
σε γλώσσα ατελέσφορη
σε αλφαβήτα τυφλή
μια στάλα ζωή αγόγγυστη, μηδενική.
Κάθε Σεπτέμβρη
φωνάζω τα όνειρα που δεν έρχονται
τα σχέδια που θαρρώ
πως παραμονεύουν ατάραχα.
Έχει και το αποκαλόκαιρο τη δίνη του
σε ρουφάει αργά και υγρά
σε ξεγελάει η γλυκιά ατμόσφαιρα
σε πιάνει από το χέρι και σου φωνάζει στ’ αυτί
ξαφνικά
για όλα εκείνα που δεν θα ’ρθουν και φέτος.
Απόκαμα στο αποκαλόκαιρο
να περιμένω θαύματα
σαν άγαλμα ανακέφαλο
μπροστά στη θάλασσα.
(Από το «Εγώ, απέναντι», εκδόσεις Βακχικόν, Αθήνα 2017)
Προορισμός
ποίηση: ΝΙΚΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ
μουσική: ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ
Όχι, δεν είσαι μειονότητα,
είσαι ένας άλλος με ταυτότητα,
ένας που κάνει τους πολλούς
να 'χουν κοντά τους οδηγούς.
Κι αν το πέρασμα κοστίζει
σε σένα που δεν έχεις βάρκα,
πέρνα την όχθη με τα πόδια,
περπάτησε πάνω στα βράχια.
Δεν ωφελεί σε μια πορεία
όλο να παίρνεις την ευθεία
Γιατί η γνωστή πεπατημένη
μέσα στην πλάνη είναι χτισμένη.
Έχει μια βάση από αράχνη
που ιστό υφαίνει μες στην πάχνη
και στις γωνίες νυχτερίδες
κρεμούν ανάποδα ελπίδες.
Στρίψε και πάρε άλλο δρόμο.
Μπορεί αρχικά να έχει ζάλη,
στροφές πολλές και βιοπάλη
όμως στο λέω, μην ξεχνάς.
δεν έχει απ' αλλού εσύ να πας.
Όταν βρεθείς στη λεωφόρο
έχεις την άπλα της στιγμής,
ξέροντας όμως τον προορισμό
που διάλεξαν για σένα
έχεις την πλάνη μιας ζωής
και στο τιμόνι εσένα.
Στρίψε και πάρε άλλο δρόμο.
Ας είναι έστω πιο μικρός,
πάτα γερά πάνω στο φόβο
Και γίνε εσύ ο προορισμός.
Από το άλμπουμ του Χρήστου Κωνσταντόπουλου με τίτλο ''ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ'' (2014) (Phonographmusic)
* Οι στίχοι είναι παρμένοι από την ποιητική συλλογή της Νίκης Κωνσταντοπούλου με τίτλο ''Απόψε νιώθω μια ντροπή'' εκδόσεις Περί τεχνών (2014)
Μεταφράσεις της Νίκης Κωνσταντοπούλου
Μεταμόρφωση
παίρνεις αυτά τα δάχτυλα
τα κάνεις να μαλακώνουν –
ένα βελούδινο άγγιγμα
στα λαγόνια σου
παίρνεις αυτά τα χέρια
τα κάνεις να λυγίζουν
ένα ζεστό κουκούλι
να σε προστατεύει
παίρνεις αυτό το κέλυφος
το κάνεις να γεμίζει
ένα δοχείο αισθήσεων
να ξαπλώνει μαζί σου
παίρνεις αυτή τη φωνή
την κάνεις να τραγουδάει
ένα ελεύθερο πουλί
να κελαηδάει τη δόξα σου
παίρνεις εμένα, αγάπη
ένα θαλάσσιο κουφάρι
με γεμίζεις με σένα
& κυοφορώ
αγάπη
γεννώ
την επανάσταση
Μια μικρή αντίφαση
Δεν είναι πολιτικά ορθό
να απαιτείς μονογαμικές
σχέσεις -
Είναι συναισθηματική ανασφάλεια
να ζητάς
να σου ανήκει
η ψυχή του άλλου
ή το σώμα του &
κάνει κακό στον ψυχισμό ενός ανθρώπου
να περιορίζεις το να δίνει και
να παίρνει αγάπη.
Εγώ, είμαι
τελείως αντίθετη στις
μονογαμικές σχέσεις
εκτός αν
είμαι
ερωτευμένη.
(Από την ποιητική ανθολογία Πατ Πάρκερ, Αγάπη, Δικαιοσύνη, Ελευθερία, Ανθολόγηση – Μετάφραση – Πρόλογος Νίκη Κωνσταντοπούλου, εκδ. Βακχικόν, Αθήνα 2021)
Βιογραφικό σημείωμα
Η Νίκη Κωνσταντοπούλου γεννήθηκε στην Πάτρα το 1981. Είναι απόφοιτη του τμήματος Γαλλικής Γλώσσας & Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών & έχει ολοκληρώσει τις μεταπτυχιακές της σπουδές στη Γαλλία. Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές Απόψε νιώθω μια ντροπή (εκδόσεις Περί τεχνών), Πάτρα 2014 & Εγώ, απέναντι (εκδόσεις Βακχικόν), Αθήνα 2017. Έχει ανθολογήσει & μεταφράσει την αφροαμερικανίδα ποιήτρια & ακτιβίστρια Πατ Πάρκερ στο έργο Πατ Πάρκερ, Αγάπη, Δικαιοσύνη, Ελευθερία (εκδόσεις Βακχικόν), Αθήνα 2021. Ποιήματά της & μεταφράσεις της έχουν δημοσιευτεί σε διαδικτυακά & έντυπα λογοτεχνικά περιοδικά. Έχει γράψει κείμενα για μουσικές παραστάσεις που παρουσιάστηκαν σε θέατρα της Αθήνας & της Πάτρας. Ποιήματά της έχουν μελοποιηθεί & συμπεριλαμβάνονται στον δίσκο Προορισμός του Χρήστου Κωνσταντόπουλου.
