Σήμερα στη στήλη "Στα βαθιά" υποδέχομαι τον λογοτέχνη από την Κύπρο Νίκο Πενταρά. Ο καλεσμένος μου γεννήθηκε στη Χλώρακα της Πάφου. Τελείωσε την Παιδαγωγική Ακαδημία κι έπειτα έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στις επιστήμες Αγωγής. Υπηρέτησε τη Δημόσια Εκπαίδευση αρχικά ως δάσκαλος και στη συνέχεια από ανώτερες διοικητικές θέσεις. Έργα του πεζά και ποιητικά έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες κι έχουν μεταφραστεί σε τέσσερις γλώσσες. Έχει ασχοληθεί με την κριτική βιβλίου στον τύπο και στο ραδιόφωνο. Η Παγκύπρια Ένωση Συγγραφέων του απένειμε τιμητική πλακέτα για την προσφορά του στα Κυπριακά Γράμματα. Έχει εκδώσει εννέα ποιητικές συλλογές, ένα μυθιστόρημα και μια εκπαιδευτική μελέτη. Η ποίησή του είναι αφηγηματική, λυρική, κοινωνιοκεντρική. Ο λόγος του είναι λαξεμένος, ζωηρός, αρμονικός, βαθύς. Διακρίνεται για την ευθυβολία, τη φυσικότητα και τη γνήσια συγκίνησή του. Ο δημιουργός εμπνέεται από την κοινωνική πραγματικότητα, την ιστορία, τη μυθολογία, τα ζητούμενα του σύγχρονου ανθρώπου. Θα γνωρίσουμε δέκα εξαιρετικά ποιήματά του!
Η ΠΟΙΗΣΗ ΒΟΜΒΑΡΔΙΖΕΤΑΙ
Η Ποίηση βομβαρδίζεται
και φεύγω μόνο με τους στίχους που φορώ
όλοι με κοιτούν παράξενα
που κάθομαι και γράφω
μέσα σε τούτο όλο τον χαμό
μα θέλω να σου γράψω
το ποίημα αυτό
έστω κι αν γνωρίζω
πως μπορεί ποτέ να μην το λάβεις
το γράφω και θα το φυλάξω
με την ελπίδα πως κάποτε
ακούσεις πως επέστρεψα
και περάσεις να με δεις
να σου το δώσω
αλλιώς ας πνιγεί κι αυτό μαζί μου
στο νερό της λησμονιάς
ως μη ληφθέν και μη αναγνωσθέν.
ΠΡΟ ΤΗΣ ΕΛΕΥΣΕΩΣ
Ήταν ωραία η Ανατολή
προ της ελεύσεως του Ιούλη
που με χίλια εννιακόσια εβδομήντα τέσσερα
δρεπανηφόρα άρματα
θέρισε κατακαλόκαιρα το βιος μας.
Ξυπνούσε πάντα χαμογελαστή
μ’ ένα κεφαλαίο άλφα
να κελαηδά
στα ξέπλεκα μαλλιά της.
Tώρα ξημεροβραδιάζεται
μ’ ένα απολιθωμένο
κεφαλαίο άλφα στερητικό
κρατημένο απ’ τα χείλη της.
ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΣ
Το ίδιο έδαφος μάς γέννησε
ο ίδιος ουρανός
πότε ξάστερος
πότε σύννεφα
μας άνοιξε τα μάτια
και μας ταξίδευε
φωνάζαμε ο ένας τον άλλο
με το μικρό του όνομα
στο υπέδαφος η μηχανορραφία
των τεκτονικών πλακών
σεισμοί και μετασεισμοί
το έδαφος μοιράστηκε στα δυο
εμείς εδώ κι εσείς εκεί
κάτω από τον ίδιο ουρανό
και τον ήλιο να ζεσταίνει
τα χελιδόνια που ξέμειναν
στις ρωγμές των παγετώνων.
ΑΙΦΝΙΔΙΑΣΜΟΣ
Τρώγαμε για χρόνια τα περικάρπια
μαζί με τα κουκούτσια
πετώντας τον καρπό στα σκουπίδια
σφραγίζαμε τ’ αυτιά
για να μην ακούμε τις Μούσες
και τ’ αφήναμε ορθάνοικτα στις Σειρήνες
αραχτοί κατόπιν
στη νήσο των Λωτοφάγων
έγιναν οι λωτοί κύρια τροφή μας
μέχρι την άφιξη των παιδιών της Έριδας
Λήθης και Λοιμού
που αιφνιδίασαν την ειρηνική μας απάθεια.
ΤΑ ΦΡΕΣΚΟΠΛΥΜΕΝΑ ΣΕΝΤΟΝΙΑ
Μοσχομυρίζουν γιασεμί
τα φρεσκοπλυμένα σεντόνια
κάθε φορά που τα διπλώνω και τα σιδερώνω
για το επόμενο στρώσιμο
ζεστές αγκαλιές
να γείρουν και να κοιμηθούν
κουρασμένα κορμιά
και χάδια απαλά
για τους τυραννισμένους
τα σεντόνια
σκέφτομαι καθώς βραδιάζει
κι ανοίγω τότε την ντουλάπα
παίρνω όλα όσα έχω φυλαγμένα
προχωρώ μες στο σκοτάδι
φτάνω στο απέναντι πάρκο
και χωρίς να με πάρει κανένας είδηση
τα βάζω σ’ ένα παγκάκι
οι άστεγοι έχουν πληθύνει τελευταία
και τα φρεσκοπλυμένα σεντόνια
μοσχομυρίζουν γιασεμί.
ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ
Απώλεια
οι μυρωδιές που εξατμίστηκαν
τα χρώματα που ξεθώριασαν
οι καθρέφτες που ράγισαν
απώλεια
οι αγκαλιές που κλειδώθηκαν
τα χείλη που σφραγίστηκαν
τα βλέμματα που μπήκαν στην κατάψυξη
απώλεια
τ' αστέρι που γκρεμίστηκε
η χάση του φεγγαριού
η αποδημία του Τοξότη
και απώλεια των απωλειών
ο ήλιος που βασίλεψε
μα προχωρούμε.
ΓΙΑ ΤΟ ΧΑΜΟΓΕΛΟ ΣΟΥ ΨΑΛΛΩ
Για το χαμόγελό σου ψάλλω
τον άγγελο μ' ορθάνοικτες φτερούγες
τ' άνθισμα της μαργαρίτας
που δοξολογεί τον ήλιο
το σκίρτημα στα κλαριά της μυγδαλιάς
μέσα στο καταχείμωνο
το φως που κελαηδά
πάνω στο κλαρί της πίκρας μου
τ' άστρο που με συντροφεύει
στον ουρανό της μοναξιάς μου
τον κήπο που σκιρτά
ολάνθιστα τριαντάφυλλα μέσα στη χειμωνιά
τον κραταιό στρατηλάτη που αναχαιτίζει
τα στίφη του πόνου
την ορθάνοιχτη καμαρόπορτα
στην είσοδο του Παραδείσου
για το χαμόγελό σου ψάλλω
μπροστά στο αναλόγιο του χρόνου
αλληλούια! αλληλούια! αλληλούια!
ΠΡΟΦΟΡΑ ΑΓΑΠΗΣ
Καθώς προφέρεις
τόσο ζεστά το ζήτα
ζεσταίνονται οι κορυφές των Άλπεων
κι αρχίζει να βρέχει στη Σαχάρα.
καθώς προφέρεις
τόσο δροσερά το ρο
ανοίγουν τα επουράνια
και το δάκρυ γίνεται ροδόνερο
στα βλέφαρα των ρόδων.
Η ΜΑΝΑ ΜΟΥ
Θυμάμαι η μάνα μου
κάθε φορά που συννέφιαζε ο ουρανός
άνοιγε το ερμάρι
έπαιρνε ένα λευκό φρεσκοπλυμένο χαμόγελο
και του το φορούσε
όταν πάλι πικραίνουνταν οι μέρες
τη θυμάμαι ν' ανοίγει
την ντουλάπα με τα γλυκά
και να τις κερνά
όσο για τα χέρια της
θυμάμαι ότι πάντα μύριζαν λεβάντα.
ΑΚΟΜΑ ΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑ
Επειδή σε κάθε τους βήμα
νιώθουν την ιστορία να τους πατά στον λαιμό
τη στραγγαλίζουν και μετά τη θάβουν
κάτω από παραχαρακτήρια
που για παραπλάνηση των ανυποψίαστων
τους δίνουν ιστορικές ονομασίες
τα γνήσια κλειδώθηκαν στα μουσεία
και κυκλοφορούν στην αγορά τα κίβδηλα
ακόμα ένα ποίημα τίποτα δεν θ’ αλλάξει
γιατί ο Ξένιος Ζευς θα εξακολουθήσει
να παραμένει στην απομόνωση
και οι Μούσες αποτραβηγμένες βαθιά μέσα στα δάση
καπνός απ’ την Ιθάκη δεν θα φανεί
παρά μόνο καπνοί πολέμων
και η Πηνελόπη κουρασμένη
θα πάψει πια να περιμένει τον Οδυσσέα
οι ροδιές δεν θα σκορπούν πια
ρόδινα χαμόγελα στον ήλιο
έστω κι αν οι μάσκες ακυρωθούν
έστω κι αν οι ποιητές φύγουν
και οι στίχοι παραμείνουν ημιτελείς
ακόμα ένα ποίημα τίποτα δεν θ’ αλλάξει.
Βιογραφικό σημείωμα
Ο Νίκος Πενταράς γεννήθηκε στη Χλώρακα της επαρχίας Πάφου το 1949. Είναι απόφοιτος της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Κύπρου και είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών (Magister Artium) στις Επιστήμες της Αγωγής του Πανεπιστημίου Κύπρου. Υπηρέτησε τη Δημοτική Εκπαίδευση από τη θέση του απλού δασκάλου μέχρι τη θέση του Πρώτου Λειτουργού και εργάστηκε με απόσπαση ως λειτουργός στο Κλιμάκιο Ελληνικών της Υπηρεσίας Ανάπτυξης Προγραμμάτων Δημοτικής Εκπαίδευσης, στο Γραφείο του Διευθυντή Δημοτικής Εκπαίδευσης, όπου χειριζόταν θέματα Παροικιακής Εκπαίδευσης, θέματα υλικοτεχνικής υποδομής των σχολικών μονάδων, θέματα Προϋπολογισμών κ.ά., ως Διευθυντής της Υπηρεσίας Ανάπτυξης Προγραμμάτων Δημοτικής Εκπαίδευσης και ως Συντονιστής της Ενοποιημένης Υπηρεσίας Ανάπτυξης Προγραμμάτων Δημοτικής, Μέσης Γενικής και Μέσης Τεχνικής Εκπαίδευσης. Λογοτεχνικά έργα του, τόσο πεζά, όσο και ποιητικά, έχουν δημοσιευτεί σε περιοδικά, έχουν ανθολογηθεί σε ανθολογίες και σχολικά ανθολόγια και έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γαλλικά, ιταλικά και ρωσικά. Ένας άλλος τομέας με τον οποίο ασχολείται είναι η κριτική-παρουσίαση νέων εκδόσεων. Είχε μόνιμη στήλη σε κυπριακή εφημερίδα για την κριτική-παρουσίαση νέων εκδόσεων και συνεργαζόταν παράλληλα και με το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου για το ίδιο θέμα. Έχει παρουσιάσει μέχρι σήμερα εκατοντάδες νέες εκδόσεις βιβλίων ποικίλου περιεχομένου. Στις 26 Μαΐου 2000, η Παγκύπρια Ένωση Συγγραφέων, σε ειδική εκδήλωση, του απένειμε τιμητική πλακέτα για την προσφορά του στα Κυπριακά Γράμματα.
΄
Έχει εκδώσει και τα ακόλουθα έντεκα βιβλία:
«Ώρες Πολέμου» (ποίηση) (1975)
«Μηνύματα» (ποίηση) (1981)
«Περιστέρι μου ξεκίνα» (ποίηση για παιδιά) (1987)
«Η Τρίτη Απόφαση» (ποίηση) (1988)
«Επάνοδος» (ποίηση) (1992)
«Φως εκ Φωτός» (ποίηση) (1994)
«Ποιήματα» (ποίηση) (1995)
«Ο Εκπαιδευτικός απέναντι στο Αναλυτικό Πρόγραμμα: Ελεύθερος Πολιορκημένος;» (μελέτη) (2004)
«Σε κάθε μπαλκόνι και ένα χελιδόνι» (μυθιστόρημα, που απευθύνεται σε παιδιά και νέους) (2007)
«Στη μοναξιά του φεγγαριού» (ποίηση) (2009)
«Σε φόντο φθινοπωρινό» (ποίηση), (2015)
