6 Αυγούστου 1945. Οι Αμερικάνοι ρίχνουν την πρώτη βόμβα ουρανίου στη Χιροσίμα της Ιαπωνίας. Το 69 % της πόλης καταστράφηκε,70.000 άνθρωποι πέθαναν αμέσως,60.000 σε λίγους μήνες. Πολλές χιλιάδες ακόμη μέχρι σήμερα πεθαίνουν λόγω των ασθενειών που προκάλεσε η ρίψη πυρηνικής βόμβας. Μια ανείπωτη τραγωδία με ανυπολόγιστες συνέπειες . Ένας όλεθρος που δε θα ξεχαστεί ποτέ. Θα θυμηθούμε κάποια ποιήματα που γράφτηκαν γι' αυτή τη μαύρη στιγμή της ιστορίας!
Ποτέ πια Χιροσίμες – Από το ποίημα "Ο δωδεκάλογος της γ'μαραθώνιας πορείας"-(Απόσπασμα)
3
…Πιστεύω στον άνθρωπο.
Όλους μας μία κοινή μοίρα μας ενώνει:
η πάλη κατά του πολέμου, κατά της δυστυχίας και του θανάτου
η πάλη κατά της φτώχιας και του φόβου
η πάλη κι η ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.
Βαδίζω ενάντια σ’ όλες τις προκαταλήψεις που χωρίζουν τους ανθρώπους
βαδίζω για την Ειρήνη,
κι αισθάνομαι στο πρόσωπό μου την ανάσα της Ανθρωπότητας.
5
Δεν ξεχνώ το τρομερό νέφος που σαβάνωσε τη Χιροσίμα.
Δεν ξεχνώ τους 200.000 νεκρούς της Χιροσίμα.
Πέρασαν χρόνια από τότε. Δεν ξεχνώ.
Δεν ξεχνώ την τερατώδη απειλή
κατά της Ανθρωπότητας και του Πολιτισμού.
Δεν ξεχνώ τα λόγια του Αϊνστάιν:
«Σταματήστε τον πυρηνικό ανταγωνισμό, πριν οι άνθρωποι
ξαναγυρίσουν στα σπήλαια και στα τόξα».
Παλεύω για την κατάργηση των πυρηνικών όπλων,
των πυραύλων, των μέσων μαζικής καταστροφής.
Παλεύω για την κατάργηση των στρατιωτικών βάσεων.
Παλεύω για μια συμφωνία ανάμεσα στους λαούς.
Για να μην υπάρξουν ποτέ πια Χιροσίμες.
Πηγή:Γιάννης Ρίτσος, «Συντροφικά τραγούδια», Εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα 2009
Χιροσίμα-ΤΑΚΗΣ ΚΟΛΙΑΒΑΣ-ΜΩΛΙΟΤΑΚΗΣ
Αιώνιε άνθρωπε με νευροσπάστου σάλτους
από ποτάμια αιμάτινα,κι ακολασίας βάλτους,
ακούς αντίλαλους ζωής παίρνεις θανάτου σήμα
κι απ'την κορφή του Γολγοθά,θωρείς τη Χιροσίμα
Πηγή: Πικροί σταλαχτίτες,1970
Τραγούδι (Το κοριτσάκι της Χιροσίμα)- ΝΑΖΙΜ ΧΙΚΜΕΤ
Εδώ ή αλλού….. χτυπάω όλες τις πόρτες
Ω, μην τρομάζετε καθόλου που ' μαι αθώρητη
Κανένας μια μικρή νεκρή δεν μπορεί νάιδει
Εδώ και δέκα χρόνια…. εδώ καθόμουνα
Στη Χιροσίμα ο θάνατος με βρήκε
Κ’ είμαι παιδί….. τα εφτά δεν τα καλόκλεισα
Μα τα νεκρά παιδιά δε μεγαλώνουν….
Πήραν πρώτα φωτιά οι μακριές πλεξούδες μου
Μου καήκανε τα χέρια και τα μάτια
Όλη….Όλη μια φουχτίτσα στάχτη απόμεινα
Την πήρε ο άνεμος κι’ αυτή σ’ ένα ουρανό συγνεφιασμένο.
Ω…… μη θαρρείτε πως ζητάω για μένα τίποτα…
Κανείς εμένα δε μπορεί να με γλυκάνει
Τι το παιδί που σαν εφημερίδα κάηκε
Δεν μπορεί πια τις καραμέλες σας να φάει.
Εγώ είμαι που χτυπάω την πόρτα σας….ακούστε με….
Φιλέψτε με μονάχα την υπογραφή σας
Έτσι που τα παιδάκια πια να μη σκοτώνονται
Και να μπορούν να τρώνε καραμέλες.
Μετάφραση: Γιάννης Ρίτσος
Πηγή: Ανθολογία Τουρκικής Προοδευτικής Ποίησης, εκδόσεις Αλφειός
Χιροσίμα, αγάπη μου! -ΝΑΖΙΜ ΧΙΚΜΕΤ
Μην αφήνετε το νέφος να σκοτώνει τους ανθρώπους
Ανθρώπους μας έκαναν οι μητέρες μας.
Οι μητέρες προπορεύονται σαν φώτα.
Κι εσείς κύριοί μου από μητέρες γεννηθήκατε.
Γι' αυτό μην αφήνετε το νέφος να σκοτώνει τους ανθρώπους.
Ένα εξάχρονο παιδί τρέχει και πηδάει.
Ο χαρταετός του αρμενίζει πάνω από ψηλά δέντρα.
Κι εσείς κάποτε τρέχατε σαν αυτό το αγόρι.
Να συμπονάτε τα παιδιά, κύριοί μου.
Μην αφήνετε το νέφος να σκοτώνει τους ανθρώπους.
Η νεαρή νύφη χτενίζεται μπροστά στον καθρέφτη της
και περιμένει να φανεί στον καθρέφτη ο καλός της.
Κι εσάς κάποτε κάποιες νύφες σάς περίμεναν.
Να συμπονάτε τις νύφες, κύριοί μου,
και μην αφήνετε το νέφος να σκοτώνει τους ανθρώπους.
Στα γεράματα, ένας άνθρωπος που θυμάται,
πρέπει να έχει αναμνήσεις μόνο από όμορφες στιγμές.
Να συμπονάτε τους ηλικιωμένους, κύριοί μου.
Κι εσείς κύριοί μου, είστε τώρα πια γηρασμένοι.
Γι' αυτό μην αφήνετε το νέφος να σκοτώνει τους ανθρώπους.
Μετάφραση: Φυλλίτσα Γιοβανούδη
(Σ. Γκάρος)
Πηγή: Palmografos.com
Το ρόδο της Χιροσίμα-ΒΙΝΟΣΙΟΥΣ ΝΤΕ ΜΟΡΑΕΣ
Συλλογιστείτε τα παιδιά
Τηλεπαθητικά βουβά
Συλλογιστείτε τα εύθραυστα μικρά κορίτσια
Τυφλά να ψηλαφίζουνε ερείπια,ερείπια
Συλλογιστείτε τις γυναίκες
Σφαγμένες,παραμορφωμένες
Συλλογιστείτε τις ολάνοιχτες πληγές τους
Σαν τριαντάφυλλα κοφτά ν'αχνίζουν
Και μη ξεχνάτε
Το ρόδο,το ρόδο
Το ρόδο τ'αυγουστιάτικο της Χιροσίμα
Το ρόδο της φριχτής κληρονομιάς
Το ρόδο της ραδιενέργειας
Το κολοβό,το ηλίθιο
Το ρόδο με τους έλικες τους πύρινους
Το οργισμένο ατομικό αντι-ρόδο
Το άχρωμο,το άοσμο
Το τιποτένιο ρόδο.
Μετάφραση: Ρίτα Μπούμη-Παπά
Πηγή: Νέα παγκόσμια ποιητική ανθολογία Ρίτας Μπούμη-Νίκου Παππά,Διόσκουροι
Χιροσίμα-ΖΕΚΙ ΟΜΕΡ ΝΤΕΦΝΕ
Νομίζετε πως είδα και κατάλαβα.
Εσείς τίποτα δεν είδατε στη Χιροσίμα,τίποτα.
Ακούσατε,είδατε,ανατριχιάσατε,τρέξατε.
Όμως δεν καήκατε στις τρομερές εκείνες φλόγες.
Η Χιροσίμα ήτανε μια πολιτεία κόλαση!
Δεν την είδατε,δεν μπήκατε μέσα,πώς να την ξέρετε!
Βέβαια,δε θυσιάστηκε ο εγωισμός σας,
Γι'αυτό θα σας φαίνονται παραμύθια αυτά που λέω.
Κοιμηθείτε όποιον ύπνο κι αν κοιμάστε: θάνατο,αδικία...
Δεν μπορείτε να ξυπνήστε σεις με τα ονείρατά μου.
Ύπνος δεν είναι αυτός που κάνω,λαγοκοιμάμαι.
Κάθε τόσο ξυπνώ και βλέπω,καίγεται άλλη μια γειτονιά.
Τι τώρα να πρωτοδώ,ποιο παιδί,ποιαν αγάπη
Βλέπω πάλι στα μάτια τους της κόλασης τη λάμψη.
Ξέσπασε η 6 Αυγούστου, η 6 Αυγούστου.
6 Αυγούστου,6 Αυγούστου.
Κόψε απ'όλους τους ημεροδείχτες το φύλλο αυτής της μοίρας.
Όσα χρόνια κι αν περάσουν ιστορώντας τα
Όσο καιρό κι αν ζήσαμε συμφιλιωμένοι,
Πάλι θα είμαστε Νεβέρς,πάλι κι εγώ μια Χιροσίμα.
Μετάφραση:Έρμος Αργαίος
Πηγή: Νέα παγκόσμια ποιητική ανθολογία Ρίτας Μπούμη-Νίκου Παππά,Διόσκουροι
Χιροσίμα-ΟΥΜΙΤ ΓΙΑΣΑΡ ΟΓΟΥΤΖΑΝ
Στην αρχή υψώθηκε ένα σύννεφο
Από τη γη στον ουρανό
Εγώ το είδα
Το είδε ο Ακαχίτο
Το είδε ο Χισάκι
Το είδαν όσοι επέζησαν
Λέω γι'αυτούς που ζουν τώρα
Ενώ εγώ απόμεινα
Εκείνοι πέθαναν
Πέθαναν τα παιδιά που βύζαιναν
Πέθαναν οι γυναίκες στους ορυζώνες
Πέθαναν τα λουλούδια
Πέθαναν τα πουλιά
Πέθανε κ'η αγαπημένη μου Σανούκι
Αγαπούσα τη Σανούκι
Η Σανούκι πέθανε
Η Σανούκι πέθανε
Χάθηκε η πύρινη σφαίρα στον ουρανό
Κι ύστερα
Πλάκωσε στην πολιτεία η σιγή του θανάτου
Έφυγαν τα σύννεφα
Έφυγαν τα χρώματα
Έφυγαν οι φωνές
Ο πατέρας μου πέθανε ενώ γελούσε
Η μάνα μου Σίγιο-Νι έκλαψε
Και η αδερφή μου Σιχάρα
Αχ η Σιχάρα
Κι εκείνη πέθανε χτενίζοντας τα μαλλιά της
Σιχάρα, αχ Σιχάρα
Ξέχασε στον καθρέφτη τα νιάτα της.
Κι εγώ ο Γιαμαμούρα
Μόνος εγώ απόμεινα ζωντανός της γειτονιάς μας
Κι εγώ ο Γιαμαμούρα
17 χρόνια πέρασαν από τότε
Κι ακόμα ζω
Δίχως να ιδώ τα δέντρα,τα λουλούδια
Εγώ ο Γιαμαμούρα
Τυφλός,κουφός
Πέθανα εδώ και πολύν καιρό
Δεν το πρόσεξε κανείς.
Μετάφραση: Έρμος Αργαίος
Πηγή:Ανθολογία τουρκικής προοδευτικής ποίησης,Αλφειός,1981
Έρευνα-επιμέλεια αφιερώματος: Αγγελική Καραπάνου
