Σήμερα στη στήλη "Να σε γνωρίσω καλύτερα" φιλοξενώ τον ποιητή Κωνσταντίνο Νικολάου. Ο καλεσμένος μου την άνοιξη του 2022 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Περισπωμένη την πρώτη του ποιητική συλλογή "Βιογραφία ενός χεριού", που ήδη έχει κερδίσει τις καλύτερες εντυπώσεις. Η συζήτηση μαζί του άκρως ενδιαφέρουσα, η ματιά του διεισδυτική. Για να τον ακούσουμε!
Συνέντευξη : Αγγελική Καραπάνου
-Κύριε Νικολαόυ,σας καλωσορίζω στο Έννεπε Μούσα. Ξεκινώντας τη συζήτησή μας θα ήθελα να σας ρωτήσω πότε μπήκε στη ζωή σας η ποίηση ως προσωπική έκφραση.
Καλώς σας βρήκα κ. Καραπάνου. Σας ευχαριστώ για την πρόσκληση. Η ποίηση ξεπήδησε από την ανάγκη μου για μια ερωτική εξομολόγηση, όταν ήμουν έφηβος. Τότε συνειδητοποίησα, πως ο έρωτας μόνο με την ποίηση μπορούσε να ημερεύσει μέχρι να βρει ανταπόκριση. Η ποίηση μ’ έσωσε αρκετές φορές έκτοτε και δεν έπαψε ποτέ να με συντροφεύει.
-Τι είδους βιβλία σας αρέσει να διαβάζετε;
Πέρα από τα ποιητικά βιβλία και τα λογοτεχνικά δοκίμια, απολαμβάνω να διαβάζω διηγήματα, επιστολές, ημερολόγια, ταξιδιωτικές μαρτυρίες και βιογραφίες.
-Ανατρέχετε κυρίως σε κλασικούς λογοτέχνες ή σύγχρονους; Συνομιλείτε με το παρόν ή με αυτά που έχουν περάσει στη σφαίρα της αιωνιότητας;
Ανατρέχω κάθε φορά, σε ό,τι με συναρπάζει. Σε ό,τι διαισθάνομαι πως θα μου δώσει απαντήσεις στα ζητήματα που με απασχολούν. Ανέκαθεν θεωρούσα αφελές να αυτοπεριορίζομαι σε ότι αφορά τις αναζητήσεις μου.
-Η εποχή δίνει ευκαιρία για επικοινωνία της λογοτεχνίας μέσω παραδοσιακών, ηλεκτρονικών κι ακουστικών βιβλίων. Τι προτιμάτε;
Δε συμπαθώ το ακουστικό βιβλίο, καθώς το ιδιαίτερο ηχόχρωμα μιας φωνής, η εκφορά του λόγου, οι παύσεις και οι αυξομειώσεις της έντασης μοιραία καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό το ψυχικό αποτύπωμα που αφήνει ένα βιβλίο. Το ηλεκτρονικό βιβλίο είναι αναμφίβολα πρακτικό ωστόσο αποκλείει την αφή και την όσφρηση περιορίζοντας την απόλαυση της ανάγνωσης. Νομίζω πως όταν το παραδοσιακό βιβλίο εξαλειφθεί θα ξέρουμε με βεβαιότητα πως οδεύουμε πλησίστιοι προς την αποκτήνωση. Το βιβλίο δεν είναι απλώς μια πηγή πληροφοριών - είναι ένας σύντροφος. Αυτός είναι και ο λόγος που αντέχει στους ζοφερούς καιρούς που διανύουμε.
-Τι κάνει για σας ελκυστικό ένα ποίημα;
Καταρχάς το αληθινό ποίημα δεν είναι άψυχο κατασκεύασμα. Αντιθέτως, είναι ένα πλάσμα ζωντανό που αλληλεπιδρά μοναδικά με κάθε αναγνώστη. Επιπλέον δεν εξαντλείται σε απλοϊκές ερμηνείες. Ελκυστικό για μένα είναι το ποίημα που με συντροφεύει και ωριμάζει μέσα μου παράλληλα μ’ εμένα.
- Η ποιητική δημιουργία είναι για σας μια κοπιαστική, απαιτητική, ή απολαυστική διεργασία;
Θα έλεγα πως είναι ιδιαιτέρως απαιτητική κι ως εκ τούτου κοπιαστική, ωστόσο αναγκαία. Σε ό,τι αφορά την ποίηση, η απόλαυση προέρχεται από συναντήσεις και συζητήσεις με ποιήτριες και ποιητές που εκτιμώ.
- Γράφετε συχνά ή μετά από δυνατά συγκινησιακά ερείσματα;
Δε γράφω ποτέ πριν κατασταλάξει μέσα μου, το βίωμα που οδήγησε στην ιδέα ενός ποιήματος. Όταν επιχειρείται κάτι αντικειμενικά δύσκολο, όπως είναι η αντικειμενική μετάδοση μιας πολυεπίπεδης εμπειρίας, η συναισθηματική έξαρση αποτελεί τον ασφαλέστερο δρόμο προς την αποτυχία. Ο ποιητής, όταν γράφει, πρέπει να είναι νηφάλιος και αποφασιστικός ακριβώς όπως είναι ο χειρουργός κατά τη διάρκεια μιας επέμβασης.
-Παιδεύετε πολύ τις λέξεις σας για να αποκρυσταλλώσετε το ποιητικό σας σύμπαν;
Οι λέξεις με παιδεύουν και όχι το αντίστροφο. Δεν είναι εύκολο να δώσεις σχήμα στη συγκίνηση χωρίς να τη νοθεύσεις, ώστε να την προσφέρεις αυτούσια σε κάποιον άλλο.
-Ασκείτε το λειτούργημα του γιατρού, μια ιδιότητα που φαινομενικά δε σχετίζεται με την τέχνη της ποίησης. Εσείς μπορείτε να βρείτε κάποιους κοινούς τόπους στην ιδιοσυγκρασία ενός ποιητή κι ενός γιατρού;
Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, υγεία ορίζεται ως «η κατάσταση της πλήρους σωματικής, ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι μόνο η απουσία ασθένειας ή αναπηρίας». Ο γιατρός λοιπόν, όπως και ο ποιητής, διερευνά και μεριμνά για ποικίλες όψεις την ανθρώπινης υπόστασης και όχι μόνο για τη άρτια φυσιολογία του ανθρώπινου οργανισμού. Δεν είναι τυχαίο, πως αρκετοί σπουδαίοι Έλληνες ποιητές ήταν και είναι γιατροί στο επάγγελμα.
-Στην ποίησή σας υπερτερεί η συνομιλία με τον εσωτερικό σας κόσμο, με την κοινωνία , η καταβύθιση σε κόσμους φανταστικούς ή κάτι άλλο;
Μέσω της ποίησης πασχίζω ν’ αναδείξω νέες πτυχές της ανθρώπινης κατάστασης. Για να τα καταφέρω, καταφεύγω στο χιούμορ και την ειρωνεία. Μ’ ενδιαφέρει η ρεαλιστική αποτίμηση των πραγμάτων.
-Η πρώτη σας εκδοτική απόπειρα είναι η «Βιογραφία ενός χεριού». Πείτε μας λίγα λόγια γι’ αυτή. Τι πραγματεύεται;
Η «Βιογραφία ενός χεριού» είναι ουσιαστικά μια περιδιάβαση στην τέχνη, την ιστορία, τη σύγχρονη καθημερινότητα καθώς και τα παθήματα της ποίησης μέσω των οποίων επιχειρείται η επανεξέταση της ανθρώπινης περιπέτειας. Η διάθεση είναι περιπαικτική, ωστόσο άκρως ανατρεπτική.
-Θα μοιραστείτε μαζί μας κάποιο ποίημα από το βιβλίο;
Με μεγάλη χαρά. «Tο μαρτύριο του στοχαστή» είναι το πρώτο ποίημα της συλλογής.
ΤΟ ΜΑΡΤΥΡΙΟ ΤΟΥ ΣΤΟΧΑΣΤΗ
Αν πάρετε τη θέση μου πάνω στην πέτρα,
ακόμα και για λίγα λεπτά
θα συμφωνήσετε πως ο Ροντέν
μου έδωσε μια άβολη στάση.
Η επιρροή του Μικελάντζελο είναι αισθητή.
Είμαι μπρούτζινος, γυμνός
και παρόλο που κάθομαι
όλοι μου οι μύες είναι σφιγμένοι.
Ο δεξιός αγκώνας είναι παραδόξως
ακουμπισμένος στον αριστερό μηρό,
ενώ τα δάχτυλα του δεξιού χεριού
στηρίζουν το κεφάλι μου
συμπιέζοντας το στόμα.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά,
ο καρπός, λυγισμένος απ’ το βάρος,
μου προκαλεί τόσο πόνο,
ώστε είναι πρακτικά αδύνατον
να κάνω οποιαδήποτε σκέψη.
Η ειρωνεία είναι
πως παριστάνω τον σκεπτόμενο.
-Υπάρχει κάποιο σχόλιο για τη «Βιογραφία ενός χεριού» που δεν ξεχνάτε;
Η κ. Διώνη Δημητριάδου, στην πολύ ενδιαφέρουσα κριτική της, μεταξύ άλλων έγραψε για τη «Βιογραφία ενός χεριού» πως «εύστοχα ανατρέπει όσα θεωρούνται ακλόνητα». Με χαροποίησε η παρατήρηση της κ. Δημητριάδου καθώς το να πραγματευτώ τα αδιαπραγμάτευτα ήταν ένας από τους στόχους του εγχειρήματός μου.
-Θα μοιραστείτε μαζί μας κάποια σχέδια για την παρουσίαση του βιβλίου;
Η «Βιογραφία ενός χεριού» παρουσιάστηκε για πρώτη φορά τον περασμένο Οκτώβριο στον Ιανό της Αθήνας όπου εξαίρετοι ποιητές και ποιήτριες όπως ο Γιάννης Δούκας, η Άννα Γρίβα και η Ευσταθία Δήμου προσέγγισαν με έξοχο τρόπο το βιβλίο. Ωστόσο δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο να γίνει κάποιου είδους εκδήλωση την ερχόμενη Άνοιξη καθώς είναι πολλοί αυτοί που εξέφρασαν αυτή την επιθυμία.
-Τι εύχεστε στον εαυτό σας για την πορεία σας στο δημιουργικό ταξίδι της συγγραφής;
Ευχή μου είναι, να μπορώ να εργάζομαι απρόσκοπτα με απώτερο στόχο να βελτιώνομαι συνεχώς. Εξίσου σημαντική, θεωρώ την αλληλεπίδραση με φωτεινούς συνταξιδιώτες και συνταξιδιώτισσες.
Σας ευχαριστώ για την παρουσία σας στο ΕΝΝΕΠΕ ΜΟΥΣΑ!
Εγώ σας ευχαριστώ για τη θερμή φιλοξενία.
Βρείτε το βιβλίο "Βιογραφία ενός χεριού" στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://www.politeianet.gr
