Τη Φυλλένια Σφουγγάρη ,τη γνώρισα πριν από λίγους μήνες στα διαδικτυακά μου ταξίδια κι αισθάνθηκα ενθουσιασμό για το ταλέντο της και τον απρόσμενα ώριμο χαρακτήρα της, παρά το νεαρό της ηλικίας της. Τον Μάρτιο του 2021 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ελκυστής η πρώτη της ποιητική συλλογή με τον οπτιμιστικό τίτλο «Ναίφως»! Μετά από ένα εξάμηνο που μοιραστήκαμε πολλά, σκέφτηκα να την προσκαλέσω σε μια συνέντευξη. Ας υποδεχτούμε τη Φυλλένια!
Συνέντευξη: Αγγελική Καραπάνου
-Φυλλένια μου πότε άρχισες να γράφεις ;
Ήμουν οκτώ χρονών και η μεγαλύτερη αδερφή μου συμμετείχε στον ποιητικό διαγωνισμό του μαθητικού περιοδικού «Παρρησία» (Γυμνασίου Ψαχνών). Εγώ παρακινημένη από ένα επίμονο αηδόνι, το οποίο πραγματικά έβαζε όλη του την τέχνη για να με ξυπνάει πολύ νωρίς το πρωί με το εξαιρετικά δυνατό και απρόβλεπτο κελάηδημά του, έγραψα ένα τρίστροφο ποίημα και τόλμησα να συμμετάσχω στον διαγωνισμό. Το ποίημά μου βραβεύτηκε εκτός συναγωνισμού βέβαια και έλαβα ως δώρα το «Kαπνισμένο τσουκάλι» του Ρίτσου, το «Μαραμπού» του Καββαδία και τα «Tέσσερα κουαρτέτα» του Έλιοτ. Θυμάμαι τον ενθουσιασμό με τον οποίο ξεφύλλισα τα παραπάνω βιβλία, που φυσικά η πραγματική τους ανάγνωση έγινε αρκετά χρόνια αργότερα. Μετά από αυτό άρχισα να γράφω όλο και συχνότερα διάφορα ποιήματα εμπνευσμένα απ’ τη φύση.
- Ποια ήταν τα αναγνώσματά σου ως παιδί και τι σου αρέσει να διαβάζεις τώρα;
Διάβαζα περισσότερο Σπεράντζα, Δροσίνη, Παπαντωνίου και Λουντέμη. Το αγαπημένο μου βιβλίο ήταν τα «Ψηλά Βουνά» του Ζαχαρία Παπαντωνίου. Όσο κι αν μοιάζει υπερβολικό δεν έχει ξεθωριάσει ολότελα η εντύπωση που μου προκάλεσε μια παρομοίωση: "Πόσα άστρα! Ήταν σαν αμέτρητο χρυσό μελίσσι που χύθηκε ψηλά κι έβοσκε". Σήμερα προτιμώ να διαβάζω Ελύτη, Σεφέρη, Καββαδία, Γκάτσο και Ρίτσο…,ενώ από πεζογράφους τον Ντοστογιέφσκι, τον Παπαδιαμάντη, τον Τσέχωφ, τον Καρκαβίτσα…
-Τι πιστεύεις πως εξελίσσει έναν λογοτέχνη με την πάροδο του χρόνου σύμφωνα και με την δική σου εμπειρία;
Θεωρώ πως είναι η ποικιλία κι οι αλλαγές της ζωής, που τις περισσότερες φορές, αφού πρώτα προκαλέσουν τον άνθρωπο -ευθέως κι ίσως με λίγο θράσος- να διαλέξει αν τελικά θα συνεχίσει με την ψεύτικη ή με την αληθινή του φωνή, οδηγούν στην ανακάλυψη της δεύτερης και στην σταθεροποίησή της. Έτσι συμβαίνει και με τον δημιουργό, που μέσα από τις εμπειρίες της ζωής και αυτήν την μακρά διαδικασία αναγνώρισης, ασκείται συνεχώς στο να ακούει τόσο την δική του φωνή όσο και των άλλων, της κοινωνίας στην οποία ζει, ώστε σταδιακά να μιλάει όλο πιο καθαρά, αλλά και να σιωπά εξίσου δυνατά. Για την εξέλιξη ενός λογοτέχνη σημαντική κατά τη γνώμη μου είναι και η καθημερινή ενασχόληση με την συγγραφή, ακόμα κι η τήρηση ενός προγράμματος. Όπως συμβαίνει με όσα προσδοκά κανείς να γνωρίσει ουσιαστικά, το πόσο χρόνο θα τους αφιερώσει είναι προϋπόθεση για να τα πλησιάσει και να τα εξημερώσει. Ακόμα η μελέτη έργων άλλων δημιουργών είναι καθοριστική, γιατί σε πλουτίζει, σε προβληματίζει, σε ωριμοποιεί, σε βαθμό που όχι μόνο να μην τους αντιγράψεις αλλά να μοιάσεις με γεωργό, που σκάβει βαθιά το δικό του πια χωράφι.
-Έκανες ποτέ μαθήματα δημιουργικής γραφής;
Δεν έχω παρακολουθήσει μαθήματα δημιουργικής γραφής.
-Μια φανταστική ερώτηση. Ποιοι λογοτέχνες, Έλληνες και ξένοι, εν ζωή ή όχι, απ’ όλες τις εποχές, θα ήθελες να ήταν δάσκαλοί σου;
Θαυμάζω τον Οδυσσέα Ελύτη, γιατί σμίλεψε τη γλώσσα μας με σμίλη το φως του ελληνικού τοπίου και το γαλάζιο του Αιγαίου· ως γλωσσοπλάστης μας έδωσε λέξεις όπως "εαροσύνη", "ερεβοκτόνος", "χιμαιροποίκιλτα"… Θαυμάζω και τον Παπαδιαμάντη, γιατί συνδυάζει στα διηγήματά του τον ρεαλισμό με την ποιητικότητα και το όνειρο. Επίσης μου αρέσει που λατρεύει τη πατρίδα του τη Σκιάθο και χρησιμοποιεί το ιδίωμά της, το οποίο μοιάζει πολύ με το ιδίωμα της Βόρειας Εύβοιας.
-Υπάρχουν θεματικοί άξονες που έχεις ασχοληθεί περισσότερο στην ποίησή σου;
Ο βασικότερος άξονας είναι ο άνθρωπος και ειδικότερα η σχέση με τον εαυτό του και με τους άλλους, καθώς κι η θέληση που βασίζεται στη συνειδητή του επιλογή να μην παραιτείται παρά τις δυσκολίες. Επίσης με απασχολεί η έννοια της αλλαγής, με την αποδοχή των αστοχιών σε προσωπικό και κοινωνικό επίπεδο, να μοιάζει λέξη ξεχασμένης παλιάς διαλέκτου, που επιστρέφει, φυτρώνει ξανά στους κήπους της γλώσσας και χωρίς ίχνος φόβου κινητοποιεί όλο και περισσότερες λέξεις να στρέψουν τις συλλαβές τους προς το φως.
-Τι πιστεύεις πως σου δίνει το γράψιμο στην ζωή σου και πώς θα ήταν χωρίς αυτό;
Το γράψιμο, όπως καθετί δημιουργικό, σου δείχνει έναν επιπλέον δρόμο για να εκφραστείς, να επικοινωνήσεις, να ανακαλύψεις, να μοιραστείς. Ίσως κάποτε να σου δώσει μια επιπλέον επιλογή, να αντιστρέψεις το ερώτημα σε "πώς θα ήταν το γράψιμο χωρίς την ζωή;". Για μένα η ίδια η ζωή προσκαλεί τον άνθρωπο να δημιουργήσει, να της γράψει το πιο όμορφο ποίημα κι άλλες φορές το πιο αιχμηρό μυθιστόρημα για την αντιφατική και τραχιά όψη, που μπορεί εκείνη να πάρει. Η ζωή χωρίς τη συγγραφή θα συνέχιζε να είναι το ωραιότερο-βαθιά αληθινό βιβλίο κι όλοι άλλωστε αξίζει να είμαστε πρωτίστως αναγνώστες.
- Σε τι συναισθηματική κατάσταση είσαι συνήθως όταν γράφεις;
Τις περισσότερες φορές είμαι συγκεντρωμένη και χωρίς να με επηρεάζει εκείνη τη στιγμή κάποιο έντονο συναίσθημα.
-Εκτός από την ποίηση γνωρίζω πως ασχολείσαι και με τη μουσική. Γράφεις περισσότερο μουσική ή ποίηση;
Τα τελευταία χρόνια η ποίηση και η μουσική έχουν το ίδιο μερίδιο στις ενασχολήσεις μου. Όσον αφορά την μουσική έχω γράψει ορισμένα τραγούδια εδώ και αρκετό καιρό, που στο μέλλον σκέφτομαι να μοιραστώ.
-Έχεις μελοποιήσει ποιήματά σου ή ποιήματα άλλων;
Έχω μελοποιήσει κυρίως δικά μου ποιήματα.
-Πες μας δυο λόγια για την πρώτη σου ποιητική συλλογή.
Το «Ναίφως» κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 2021 από τις εκδόσεις Ελκυστής. Αποτελείται από τριάντα δύο ποιήματα συνολικά και σε κάποιες σελίδες του φιλοξενεί πίνακες και σχέδια της Μαριέθης Γεωργαντζή. Και βέβαια με χαροποιεί η αρκετά καλή υποδοχή που του έγινε.
-Θα μοιραστείς μαζί μας κάποια σχέδιά σου για το μέλλον;
Έχω διάφορα σχέδια για το μέλλον. Όμως, επειδή με τον κορωναϊό ενισχύεται μέσα μου η αντίληψη ότι ίσως προτρέχουμε, όταν ανακοινώνουμε σχέδιά μας, θα αναφέρω αυτό που θεωρώ κάπως πιο σίγουρο, δηλαδή την ολοκλήρωση και την κυκλοφορία μιας δεύτερης ποιητικής συλλογής.
Φυλλένια μου, σου εύχομαι τα καλύτερα!
