Τον Δεκέμβριο του 2023 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Παράγραφος το βιβλίο του Βάσου Ι.Βόμβα «Κι όμως ακόμα η μνήμη κατοικεί… κι ας αργεί τόσο πολύ να ξημερώσει». Θα δούμε την κριτική προσέγγιση της Φανής Ματσινοπούλου γι'αυτή τη νέα δουλειά!
«Κι όμως ακόμα η μνήμη κατοικεί… κι ας αργεί τόσο πολύ να ξημερώσει» - ΒΑΣΟΣ Ι.ΒΟΜΒΑΣ (Εκδόσεις Παράγραφος, Δεκέμβριος 2023)
γράφει η Φάνη Ματσινοπούλου
Ο Βάσος Βόμβας είναι ένα από τους καλύτερους και πολύτιμους φίλους μου. Κι αυτό το δηλώνω με περηφάνια περισσή γιατί θεωρώ πως η φιλία, η αγάπη και η εμπιστοσύνη, που μου προσφέρει απλόχερα, αποτελούν μεγάλη τιμή και δώρο για εμένα.
Το έχω ξαναγράψει∙ ο Βάσος Βόμβας είναι ο θεματοφύλακας και η ζεστή καρδιά της Λέσβου, που κλείνει μέσα της ένα πολύτιμο κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας της αλλά και της καθημερινής ζωής των απλών ανθρώπων της. Ο Βάσος είναι ερευνητής, «εργάτης» της ιστορίας, της παράδοσης και της λογοτεχνίας. Από τον πατέρα του – Γιάννη Αλύτη-Βόμβα – μέγιστο ποιητή του σουρεαλισμού, κληρονόμησε την αγάπη για τον τόπο του, για τη λογοτεχνία αλλά και τη ζωή, όπως αυτή του δόθηκε. Γιατί ο Βάσος δεν γράφει για να γράψει. Ρουφάει και απολαμβάνει τη ζωή ως το μεδούλι∙ ακόμη και τώρα, που τα χρόνια πέρασαν και ο χρόνος τον κυνηγά αδυσώπητα.
Ο Βάσος δεν διεκπεραιώνει απλώς εικοσιτετράωρα. Κι αυτό είναι ολοφάνερο και σε αυτό το βιβλίο του. Διαβάζει, παίζει, διασκεδάζει από μικρό παιδί μαζί με τους γονείς του και τους φίλους τους αρχικά, με τις δικές του παιδικές και νεανικές παρέες αργότερα. Όλα και όλοι παρελαύνουν από αυτό το βιβλίο. Ο πατέρας του Γιαννακός, ο Στρατής Παπανικόλας και ο «Τρίβολος», ο σπουδαίος ερευνητής Βαγγέλης Καραγιάννης, ο Στρατής Μολίνος, ο Ορέστης Κανέλλης με τους θαυμάσιους πίνακές του, ο Τάκης Ελευθεριάδης και ο Πρωτοπάτσης αλλά όλοι όσοι άφησαν το στίγμα τους στην αγαπημένη του Λέσβο τις εποχές που άνθιζε ο πολιτισμός αλλά και τις άλλες, τις πιο δύσκολες. Δεν ξεχνάει ούτε τους φίλους του, που πορεύτηκαν μαζί στη ζωή από τα μικράτα τους αλλά και τους άλλους νεότερους, της φοιτητικής ή επαγγελματικής του ζωής. Ο Βάσος και η Μαρία Καραμάνου, η Ρηνιώ Παπανικόλα, ο Αντώνης Πλάτων, ο Αλέκος Τσόχατζης είναι όλοι εκεί, όχι όμως και σήμερα αφού κάποιοι από αυτούς έχουν φύγει από τη ζωή. Είναι όμως μέσα στην καρδιά του γιατί η μνήμη είναι πάντα εκεί και θυμάται άλλους με νοσταλγία κι άλλους με παράπονο για τις φιλίες που έσβησε ο χρόνος ή πρόδωσε η ζωή.
Δεν ξεχνά και τις πανέμορφες γυναίκες, όπως η Νενέλα ή η Ζηναΐδα, ξέφρενα πάρτι και ξεφαντώματα, γέλια και τραγούδια, φάρσες και καζούρες, χαρακτηριστικά των ανθρώπων του τόπου του. Μέχρι που όλα θα τα τσακίσει ο πόλεμος ο μεγάλος – κι αυτός ο άτιμος ο εμφύλιος – αλλά όχι για πάντα γιατί η ζωή, με την αδάμαστη δύναμη που διαθέτει, δεν παύει ποτέ να σε καλεί να την απολαύσεις.
Δεινός αφηγητής ο Βάσος – είναι αξιοθαύμαστο, ανάμεσα στα άλλα, το πώς κατορθώνει να συνδυάζει αριστοτεχνικά καθαρεύουσα, δημοτική και ντοπιολαλιά – και επαναστάτης έφηβος που δεν παύει ποτέ να στηλιτεύει την κοινωνική αδικία και ανισότητα, τους ανέντιμους και ανελέητους πολιτικούς με τον πύρινο λόγο του – προκλητικό, αρκετές φορές – και να ονειρεύεται, όπως όλοι οι έφηβοι, έναν καλύτερο κόσμο.
Το βιβλίο «Κι όμως ακόμα η μνήμη κατοικεί… κι ας αργεί τόσο πολύ να ξημερώσει» είναι το βιβλίο ενός έντιμου και καθαρού ανθρώπου, που με την παρουσία του σε αυτόν τον κόσμο τιμά την ανθρώπινη ύπαρξη.
Καλοτάξιδο στις καρδιές όλων, Βάσο μου.
Από τις εκδόσεις «Παράγραφος», με τον εξαιρετικό πρόλογο της Ανθούλας Δανιήλ.
Φανή Ματσινοπούλου
Αθήνα, Φεβρουάριος 2024
