Η Σοφία Βαλαβάνη είναι συγγραφέας και ποιήτρια με καταγωγή από την Κωνσταντινούπολη. Η ποίησή της είναι ένα ευκολοπερπάτητο μονοπάτι στον πιο απλό άνθρωπο. Εκεί φωλιάζουν χρώματα , αρώματα και μυρωδιές από την Πόλη, πόνος για τις πληγές του παρελθόντος, αγάπη για την πατρίδα και τον άνθρωπο και βαθιά συγκίνηση! Θα τη γνωρίσετε καλύτερα μέσα από δέκα ποιήματα καρδιάς!
ΟΝΕΙΡΕΥΟΜΑΙ ΤΟΝ ΒΟΣΠΟΡΟ…
Σαν αρχόντισσα του κάλλους και του θρύλου,
δεν ξεπερνιέται η εμορφιά σου!
Είσαι πατρίδα του ζήλου και του μύθου,
μπρος στα μάτια μου η ζωγραφιά σου·
η πιο αληθινή κι η πιο ξεχωριστή!
Μα ο πόνος, γίνεται σύννεφο και σκορπά·
σκορπά και μ’ αφήνει να ονειρεύομαι, τον Βόσπορο·
τον Βόσπορο και το δικέφαλο αετό…
Νιώθω ρίγος στην ψυχή μα και πυρετό,
μπροστά σ’ αυτήν την εμορφιά, άλλο ένα φθινόπωρο…
Μα και το δάκρυ, γίνεται βροχή και ξεσπά·
ξεσπά και αφήνει πίσω του, άλλο ένα Βόσπορο·
από νωπά, ασημένια δάκρυα στο λεπτό…
Νιώθω ρίγος στην ψυχή όταν περπατώ,
και θυμηθώ την εμορφιά σου, άλλο ένα φθινόπωρο…
Παλεύω να ξεχάσω τις πληγές του φθόνου
και τις καρδιές τις κερματισμένες…
Όσο κι αν παλεύω, η φθορά του χρόνου
θυμίζει: εκκλησιές λεηλατημένες
και Ομογενείς, να ’χουν στα δυο χωριστεί…
ΟΤΑΝ ΞΥΠΝΗΣΕΙ Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ…
Κάθε φορά ματώνουν θύμησες,
όταν το βλέμμα στρέφεται:
στον Βόσπορο, στην Προποντίδα,
αυτήν την αστείρευτη εμορφιά!
Κάθε φορά πληγώνουν οι μνήμες,
όταν ο χρόνος πάλλεται:
στην καρδιά της Χαλκηδόνας,
στα χείλη της Πριγκήπου,
στα μάτια της Χάλκης, της Αντιγόνης,
στη ζωή, της Πρώτης αγκαλιάς!
Κάθε φορά στερεύουν δάκρυα
και ωριμάζουν ηλικίες,
μπροστά στα κάλλη της Πόλης!
Να ξεχυθούμε στις παλιές μας γειτονιές!
Και συ άγρυπνε ποιητή της τέχνης,
ανίχνευσε τις λάγνες ακρογιαλιές
και στάξε μελάνι, στην αθάνατη Πόλη!
Όταν ξυπνήσεις Αγιά Σοφιά…
Γύρεψε τις προσευχές των απλών
και ταπεινών προσκυνητών σου!
Γύρεψε το κλειδί τής Πόλης,
να ξανάρθουμε κοντά σου
σιωπηλά, ταπεινά, αληθινά!
ΕΚ ΒΑΘΕΩΝ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ
Στου εφταλόφου το άπειρο,
σα μαγεμένος θρύλος…
Λες κι έβγαινε από τ’ όνειρο,
της ομορφιάς ο μύθος!
Ο Βόσπορος ανάμνηση,
μνήμη που έγινε πόνος…
Κι θάλασσά σου ανάσταση,
στην αγκαλιά σου ο χρόνος…
Εκ βαθέων εξομολόγηση,
ξεδιπλώνεται ο λόγος…
Όμως, πάντα είναι σε σύγχυση,
η καρδιά μας με τον όρκο…
Εκ βαθέων εξομολόγηση,
και λυτρώνεται ένα τραύμα!
Η ψυχή μας με μια συγκίνηση
που προσμένει ένα θαύμα!
Οι παλιές οι λεπτομέρειες,
αιώνια τραυματίζουν…
Στιγμές που φτάνουν αιθέριες,
αργά με βασανίζουν…
Εδώ αναπολήσαμε,
νύχτα το δάκρυ σκόνη…
Και δυνατά αγαπήσαμε,
στη γη που μας πληγώνει!
ΣΑ ΜΑΝΑ ΓΗ
Όπως το ηλιοβασίλεμα, ξανθά μαλλιά· ίδιο σιτάρι!
Λες κι είχες άσπρα φτερά του αγγέλου, σαν όνειρο…
Κορμί σαν τον θεό Απόλλωνα, γιομάτο φως κι εμορφιά!
Μάτια ουρανού, ακόμη κι οι θάλασσες πήραν ίδιο χρώμα…
Μπροστά γερά, σφιχτά! Ξάφνου, θύμιζες λιοντάρι…
Κι εγώ από μακρόθεν, καμάρωνα τη μάνα γη!
Όπως το λιόγερμα, χείλη κόκκινα· ίδιο ρόδι!
Φωνή πέρα από το κρύσταλλο, έκοβε μαχαίρι!
Έμοιαζε φύσημα του ανέμου, το πέρασμά σου…
Καρδιά χρυσάφι, που έλαμπε σαν τον ήλιο!
Και της ψυχής τα δάκρυα, έβρεχαν το χώμα· χώμα ιερό!
Κι εγώ από μακρόθεν, καμάρωνα τη μάνα γη!
Όπως χάραζε, το χαμόγελό σου έμοιαζε με άνοιξη!
Λες κι έβγαινα απ’ τ’ όνειρο, και κούρνιασα σαν το πουλί.
Κι όπως σκεφτόμουν, ήρθες και κάθισες απέναντί μου,
μιλήσαμε, γελάσαμε, άλλαξε η ρότα της βραδιάς,
και η φιλία ώρα την ώρα, γινόταν πιο δυνατή!
Κι έτσι όπως καμάρωνα τη μάνα γη, δάκρυσα κι εγώ!
ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΛΕΙΠΕΙ…
Μήνες τώρα, η άνοιξη έχει άλλο χρώμα·
άλλο χρώμα ο χειμώνας, φεύγει πικρός…
Ούτε δρόμοι, ούτε της μυρωδιάς το χώμα,
δεν είναι ίδιο! Άλλαξε ο καιρός!
Είναι που λείπει η υπέρτατη αγάπη σου…
Δε σείονται πια της καρδιάς μου οι δείκτες!
Ήταν καθάρια ψυχή, θησαυρός τα ελέη σου,
γέμιζε από εμορφιά, όλες τις νύχτες!
Μήνες τώρα, είναι παράξενο το φεγγάρι,
θαρρείς νυχτώνει νωρίς, χάνεται γρήγορα…
Και η αθωότητά μας στο ίδιο φανάρι,
στο πρώτο ραντεβού, φιλιά αχόρταγα!
ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΟΝΕΙΡΟ Η ΕΙΡΗΝΗ!
Όταν σταματήσουν τα παιδιά να υποφέρουν,
τότε, έρχεται η ειρήνη!
Όταν λάβουν τέλος, οι ήχοι του πολέμου,
τότε, κάνει βήματα η ειρήνη!
Όταν οι θάλασσες των ματιών σου, δε στάζουν δάκρυ,
τότε, βυθίζονται στο χρώμα της ειρήνης!
Όταν μας πνίγει η απελπισία της αδικίας,
τότε, μόνο ξέρω, πως: δεν είναι όνειρο η ειρήνη!
Όσο το κακό στους δρόμους, με μίσος αδειάζει,
τότε: ο θυμός μεγαλώνει!
Όσο τα σπίτια των φτωχών, γίνονται ερείπια,
τότε: καρτερούμε να ’ρθει ειρήνη!
Όσο ο κόσμος, σπρώχνεται στο θάνατο,
τότε: κραυγάζουμε για ειρήνη!
Όσο οι άνθρωποι θα γίνονται ένα!
τότε, μόνο ξέρω πως: δεν είναι όνειρο η ειρήνη!
Όσο οι άνθρωποι είναι σα μια γροθιά, ενωμένοι,
κι όσο θέλουν, ειρήνη,
και αναζητούν ειρήνη,
τότε, μόνο δε θ’ αργήσει να έρθει!
ΑΧ, ΤΙ ΑΔΙΚΟ!
Ειν’ άδικο να σε οδεύουν να βαλτώνεις,
η εκμετάλλευση μαζί με την ψευτιά…
Σε θέλουνε αδύνατο, να βαλαντώνεις,
στα σίγουρα, θα ’ναι: στο θάνατο βουτιά!
Αχ, είναι μεγάλο τ’ άδικο!
Να βλέπεις ανθρώπους του μόχθου
να παλεύουν μια ζωή,
να βρουν το δίκιο τους!
Αχ, το ξέρω, είναι κατάδικο!
Να μετριέσαι με ψέματα,
υποσχέσεις, λόγια μεγάλα!
Ήρθε η ώρα, δράσε τώρα!
Για να μη βλάψουν την ψυχούλα σου
και να στην αφανίσουν κι άλλο!
Ήρθε η ώρα, ήρθε ο καιρός,
ν’ ακουστεί η φωνή σου!
Καιρός να γυρίσεις την πλάτη,
στους κλέφτες και στις απάτες
και σ’ όσους, σ’ έκαναν να νιώθεις μικρός!
Ήρθε καιρός, στ’ αλήθεια ν’ αρνηθώ
τις ψεύτικες πόλεις,
και τις κάλπικες κυβερνήσεις,
που κάθε μέρα, μας κάνουν πιο φτωχούς!
Ήρθε καιρός, στ’ αλήθεια ν’ αρνηθώ
για όσους, διέλυσαν τον Έλληνα,
και τον έκαναν να νιώθει μικρός!
Είν’ άδικο να παίζονται εις βάρος σου παιχνίδια
είναι ανήθικο, έως και τραγικό…
Να γίνονται μέρα τη μέρα, οι μισθοί ψαλίδια
και ο κερδισμένος, να λέγεται: «ηθικός!»
ΣΤΟ ΝΟΥ ΜΟΥ ΤΑΞΙΔΕΥΕΙ ΠΑΝΤΑ Η ΕΛΛΑΔΑ
Έμορφή μου πατρίδα, μ’ έμαθες να διεκδικώ!
Χρόνια κάνω υπομονή, στα χείλη έχω το γιατί…
Κι, όμως δε σε αρνιέμαι! Περιμένω και αναπολώ…
Η πυγμή σου να οδηγήσει, σ' ένα μέλλον μ’ αλλαγή!
Έμορφή μου πατρίδα, μου έμαθες να διαφωνώ
να έχω σθένος και με ένα βαρύ εγωισμό,
να διώχνω, ό, τι με πονά κι ότι με σπρώχνει στο κακό!
Στο νου μου, ταξιδεύει, πάντα η Ελλάδα!
Όπου κι αν είμαι όπου κι αν βρεθώ!
Εκεί που ανθίζει η μυρτιά κι ας είναι χαράδρα,
αυτή τη χώρα που έχει ήλιο, ακολουθώ!
Όπου ο έρωτας γίνεται μαντινάδα
και η ιστορία μας, η πιο σπουδαία: λαλιά!
Μπορείς να ’σαι, ξανά, το μέλλον του κόσμου, μην ξεχνάς!
Από σένα πήραν δύναμη όλες οι χώρες, να μπορούν
να είναι σήμερα, στην πρώτη γραμμή, μην το γελάς!
Πρέπει ν’ αντισταθείς, να μην προλάβουν να σε χτυπούν!
Είμαστε δυνατοί, γιατί η αδικία: μας αφορά
και ό, τι ζούμε· το ζούμε για τελευταία φορά,
ο ήλιος είναι κοντά σε εμάς, λαέ: μην το ξεχνάς!
ΠΟΡΤΑ ΑΝΟΙΧΤΗ
Κοιτάζω τη θάλασσα τη γαλάζια
μα, και το συννεφιασμένο ουρανό...
Με όλα τα μυστικά του μαράζια
τα βράδια, με μαντινάδα ξενυχτώ…
Ξυπνάει θυμός κι οι φωνές στους δρόμους
θέλουν να ξυπνήσουν τα νεκρά μυαλά!
Τα παιδιά μακριά απ’ τους φόβους,
να ψάχνουν, μονοπάτια ιδανικά!
Πόρτα ανοιχτή, έμεινε η ψυχή
για να δεχτεί τον πόνο του καθενός
και το κρασί ποτίζει την πληγή
για να ξεχνά, τ’ αύριο ο εαυτός!
Πόρτα κλειστή, απέγινε η ζωή
ένα διαβατήριο στο πουθενά
κι όλα κρέμονται από μια κλωστή
εδώ, των Ελλήνων τα ιδανικά!
Τραβάμε μπρος, με τη χαρά σημαία
της καρδιάς, αθάνατος θησαυρός!
Λαϊκά, η πιο γλυκιά παρέα
κι ο έρωτας μένει, ένας καημός!
Μήνυμα απ’ το φύσημα τ’ αγέρα
λέει: «θα νικήσει τούτη η γενιά!»
Όσα δεν παίζονται με φλογέρα
τραγουδιώνται, όμως, στη γειτονιά!
ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΓΥΡΩ ΑΠ’ ΤΗ ΓΗ
Έλα, ν’ ερευνήσουμε τις δικές μας παραδόσεις…
Έλα, να γευτούμε αυτήν τη μέρα που περνά…
‘Έλα, κοντά στον ήλιο, στις δικές μας εξοντώσεις…
Ν’ αφήσουμε τη νύχτα, τ’ όνειρό της να σκορπά…
Η ζωή θέλει έναν πιλότο,
κι ένα ταξίδι γύρω απ’ τη γη.
Να 'ταν, να μας πήγαινε στον Νότο,
εκεί γύρω στην Ανατολή…
Ένα ταξίδι τα γύρω απ’ τη γη,
και η αγάπη μας, μες στο χρόνο,
μεγαλώνει σαν ένα παιδί.
Αχ, και να ’μενε αθάνατη!
Έλα, προσπάθησε εκεί ψηλά να μ’ ανταμώσεις…
Έλα, επάνω στο φεγγάρι άφηνε κρυφά…
Τα δικά σου αποτυπώματα να χαρακώνεις…
Κι άσε, να βυθίζομαι στα σύννεφα τα λευκά
Ποίηση Σοφία Βαλαβάνη από τις εκδόσεις Αιολικός
Βιογραφικό σημείωμα
Γεννήθηκα στην Κωνσταντινούπολη. Σπούδασα στο Ζάππειο Παρθεναγωγείο, και τελείωσα τις σπουδές μου στο Κεντρικό επίσης Παρθεναγωγείο. Το 1978 εγκαταστάθηκα μόνιμα στην Αθήνα. Από τα νεανικά μου κιόλας χρόνια, ασχολήθηκα με την ποίηση. Οι ποιητικές μου συλλογές έχουν δημοσιευτεί σε πολλές αθηναϊκές εφημερίδες καθώς και σε άλλες των Κωνσταντινουπολιτών. Μετά από κάποια χρόνια συνέχισα τη δραστηριότητά μου, με τη συγγραφή σεναρίων, και στίχου. Από το 2007 μέχρι και σήμερα αρθρογραφώ στην εφημερίδα "Ανατολή' των Κωνσταντινουπολιτών. Το 2016 έκδωσε το λογοτεχνικό μου βιβλίο με τίτλο "Κρυμμένα μυστικά" που ήταν βασισμένο σε μια αληθινή ιστορία, στην γενέτειρά μου την Κωνσταντινούπολη. Στις αρχές του 2018 αποφασίζω να εκδώσω το πρώτο μου ποιητικό μου ανθολόγιο, με τίτλο: "Βυζαντινό αγέρι".
