Σήμερα θα σας παρουσιάσω ένα απάνθισμα δέκα ποιημάτων μιας γνωστής και ιδιαίτερης ποιητικής φωνής της Κύπρου, της Έλενας Τουμαζή. Το όνομά της ακολουθείται από το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο Ρεμπελίνα. Πρόκειται για μια ποιήτρια με λυρική δύναμη και προσωπικότητα. Η γραφή της χαρακτηρίζεται από εκφραστική ακρίβεια, εικονοπλαστική διάθεση, συνειρμικό παιχνίδισμα, πρωτοτυπία στη φόρμα. Η ποίησή της υποβλητική και ατμοσφαιρική ,σε παρασύρει στους ονειρικούς της κόσμους. Ας αφήσουμε τα λόγια της να μας μιλήσουν!
ΛΕΙΨΑΝΑ
1.
Γυναίκες δεν υπήρχαν∙
πουλιά ναι
και πράξεις των αγγέλων
και ιεροτελεστίες.
2.
Οι γυναίκες δεν ήσαν παιδιά.
Τα παιδιά ήσαν άντρες
πατέρες άσαρκοι
που γονιμοποιούν με το πνεύμα
μιαν ύλη ατελή
ακόμα άμορφη.
3.
Πορφυρή αστραπή
σε σπλάχνα λυπημένα
ανίκανα να κρατήσουν
το δώρο της.
4.
Γραμμές οριζόντιες
και κάθετες
που μέσα τους
βρίσκει ανάπαυση
το άρρητο.
5.
Τώρα πού πηγαίνεις
εσύ, η εξόριστη του χρόνου;
Στενό το φόρεμα
χωλά τα σήματα
ο νους σταματημένος.
Και πίσω τους
χειρονομίες άηχες
μιας Ασίας αχανούς
θαμμένης στο κορμί.
6.
Όχι άγγελοι, μα πράξεις αγγέλων
όχι θεοί, μα πράξεις θεών.
Ήρθα στον κόσμο
από στιγμιαία ολίσθηση των σωμάτων τους.
Μετά τριάντα έτη γεννήθηκα
στο βλέμμα ενός πουλιού.
7.
Κρημνώδης του κορμιού η μνήμη
Σε μιαν αποστροφή του εφάνης
και μου ενστάλαξες μιαν άλλη
το φάσμα
της θηλύτητας πηγής.
ICONS
Σαλεύει
στην καρδιά του δάσους.
Προσπαθεί να μου πει
το όνομά του.
Κυνηγημένο
τρέχει στη σαβάνα.
Κατευθύνεται σ’ εμένα.
Στο σκοτάδι γονατισμένη
με κοιτάζει
και σωπαίνει.
Πλησιάζει.
Το βλέμμα του γυαλίζει.
Στην αγκαλιά μου
το παιδί κλαίει
γοερά.
Το μαχαίρι αστράφτει
μες στα φύλλα.
Ο Ων, ο Ην και ο Ερχόμενος
ασάλευτος στην κορυφή
εποπτεύει.
Αφήνω το παιδί
κοιμισμένο
στην αχυρένια φάτνη.
Ξαπλώνω γυμνή
στην ξηραμένη κοίτη
και καρτερώ.
Σε λίγο ένας ένας θα φανούν:
Ο τίγρης
Το ελάφι
Η γυναίκα
Ο άνδρας
και θα κατακλιθούν
στο φως.
ΤΟ ΠΟΙΗΜΑ
Δεν είναι αποκάλυψη μα μυστικός κώδικας
γαϊτάνι αισθητών στιγμών
που συλλέγονται σε μιαν άγνωστη συγχρονία.
Ακουμπάς με το δάκτυλο τη σκιά του αγγέλου
στο χαρτί
και αργά απομακρύνεται ο ογκόλιθος
από τον αυχένα του θύματος.
Η πλάση φεγγοβολά.
Σε αγγίζει ανεπαισθήτως
με το βλέμμα μεταγραμμένο
από τα στεγνά πηγάδια των ματιών
στην άκρη της πατούσας. Τρεις φορές.
Αντίο…
Θέλω να μιλήσω για τα ταπεινά.
Τη δόνηση στο στήθος του Πουκ
του μικρού παπαγάλου
κάθε που ανοίγω το παράθυρο στη μέρα.
Το στερνό γουργουρητό του Τοβία.
Το χάδι που είλκυσε την ικετευτική παλάμη του πατέρα
μες στη δική μου
στην τελευταία του κλίνη.
Θέλω κάτι απλό με ρίζες βαθιές στον ουρανό.
Κάτι στρογγυλό και κάθετο.
Κάτι χωματένιο.
Κάτι διάφανο και δροσερό σαν ρυάκι στο βουνό.
Σωπάστε, σωπάστε επιτέλους, σωπάστε πια.
Θέλω ν’ ακούσω…
X
Κρύψε κάθε ίχνος παρόρμησης
Μην αφήσεις
να πετάξει φυλλαράκι
Πνίξε την ελάχιστη δόνηση
Κωδικοποίησε τη γραφή
Ρίξε την σε εξόριστο κιβώτιο
Μην προφέρεις ποτέ ένα ποθητό όνομα
Κάλλιο εμπιστέψου από δω και πέρα
το φεγγάρι
Απόθεσε επάνω του το βλέμμα σου
Απ’ την πυκνότητα των κυμάτων του
εκείνο θα διακρίνει σε ποιον να το παραδώσει.
Η μοίρα σε γυροφέρνει σαν πεινασμένο αγρίμι
τάφος φρεσκοσκαμμένος
που μαγνητίζει κάθε άνθος σου άρρητο.
ΕΝΑ ΙΩΤΑ
Ω δίψασα
πόσο δίψασα…
Να π(ι)εις ή να μην π(ι)εις;
Πρώτα έφυγες εσύ
παίρνοντας μαζί σου το παιδί.
Ακολούθησε
ξέχειλος από γάλα
ο αριστερός μαστός.
Η μήτρα
βαθύρριζη
αντιστάθηκε
─αιώνες─
αλλά εν τέλει ενέδωσε κι αυτή
στον παντοκράτορα μαγνήτη.
Τα μάτια με τη σειρά τους
κάηκαν αόρατα
αχάιδευτα τα μαλλιά
αρνήθηκαν τη φύση τους.
H γη χάρισε τα τραίνα στους νεκρούς της.
Κόκκο τον κόκκο η έρημος
ανεπαισθήτως
η έρημος
εκτοπίζει την απέραντη λευκή
θάλασσα.
Ξυπνάμε με την άμμο στη γλώσσα
όταν μας έχει γίνει φόρεμα
και πρόσωπο
και σ(χ)ήμα.
Νερό, παρακαλώ
νερό…
Για μια θηλύτητα.
ΕΙΝΑΙ…
Η αγάπη
είναι φέγγος ανεπαίσθητο.
Κατακάθεται στον βυθό
και διαχέει απαλοσύνη
στην επικράτεια των νερών.
Ο μέγας ρυθμός επιστρέφει στην κοίτη του.
Το σώμα κολπώνεται από ούριο άνεμο.
Κάθε ύπαρξη
γυμνή
αποκρίνεται στο όνομά της
που την καλεί από το μέλλον.
«…ΚΑΙ ΤΑ ΣΠΛΑΧΝΑ ΤΙΤΡΩΣΚΟΜΑΙ…»*
Το πρωί με επισκέφθηκαν δύο κοριτσάκια.
Το ένα μικρότερο από το άλλο.
Το πρώτο έχει το όνομά μου.
Το δεύτερο, παιδί του πρώτου, είναι η μάνα μου.
Γύρω στον λαιμό τους μελανό περιδέραιο
ο Ασημίνος** κυκλοφορεί στο δωμάτιο
που παίρνει οριστικά το σχήμα ανοιγμένης καρδιάς.
Είμαι αγριεμένη μαζί Σου.
Μόλις μου είπες «μη μου άπτου»
85.000 παιδιά πέθαναν από πείνα στην Υεμένη.
Ο αδόκητος χαμός ενός αθώου
μετακινεί τις ζωές τριών γενεών
─ίσως και εφτά καθώς λένε─
αλλοιώνει τις σχέσεις δεκάδων ανθρώπων
εκτρέπει τη ροή των νοημάτων, παροντοποιεί
θανάτους γραμμένους στο κύτταρο, εμμένει
στην ίδια αφήγηση.
Επιτάφιοι
σε λίμνες από σκοτεινό αίμα
αρώματα εαρινά
και μυρωδιά αποσύνθεσης, ένα πλαστικό
ανάμεσα στα αγριολούλουδα, ένας φονιάς παιδιών
Κόρες προσφορές στην παγιδευμένη γη.
«Δεύτε λάβετε φως»
από μια σάπια βαλίτσα.
Είμαι η Χ.
κι ας με φωνάζουν προσκυνημένη
τα διψασμένα για εκδίκηση αδέρφια μου.
Ας με εμπαίζουν οι δηλητηριασμένοι
που περνούν αδίστακτα στην πράξη.
«Δεύτε λάβετε δόνηση»
από μια μωβ καμπανούλα
στον τάφο του Ασημίνου μου.
*Από την Ακολουθία του Επιταφίου («δος μοι τούτον τον ξένον» του Αγίου Επιφανίου, Αρχιεπισκόπου Κύπρου , 4ος-5ος αιώνας μ.Χ.)
**Ο γατούλης μου που πέθανε ξαφνικά την εβδομάδα του Πάσχα.
ΛΕΠΤΗ ΓΡΑΜΜΗ
Οι άνθρωποι έχουν στην κοιλιά
θραύσματα παραδείσου.
Έρχεται η ώρα
που απ' τις χαρακιές τους
αναβλύζει κελαηδητό.
Βλέπεις άξαφνα μέσα τους
σαν από γυαλί μες στο βυθό
κι η θάλασσα
αρμυρίζει
από την αθωότητά τους
Γίνονται βελουδένιοι και στιλπνοί.
Τα σπλάχνα τους κούνιες
για βρέφη
που ξέμειναν από πατρίδα.
ΔΙΑΒΟΛΗ
Ζήτησα ένα σώμα
λαχτάρησα ένα σώμα
Άφησα τον μαγνήτη της πείνας
να με ρίξει απάνω του
Βούλιαξα ηδονικά
μέσα στις πρώτες
άγριες φτέρες
του Θεού.
Εκεί
με βρήκε
ο συριγμός
του απόκρημνου.
Έτσι, πέφτει ο κόσμος
Με μια σπαθιά στο βλέμμα
που τυφλώνει
σα ράχη φιδιού στον ήλιο
ρουφώντας στην τρικυμισμένη ίριδα
τα καράβια
μαζι με τις ακτές του παράδεισου.
Η ΧΩΡΙΣ ΟΝΟΜΑ
Το πρωί ικέτευσα τον Άρχοντα
να με απαλλάξει από τον θρόνο της νύχτας
Αρκετές ηδονές τον χόρτασα
Τον τάισα ελάφια τρυφερά
που ξεδιψούν σε λίμνες γαλήνιες
ανάμεσα σε δυο ανάσες της τρελλής φυγής από τον θηρευτή
δελφίνια σαν κύματα μουσικά
που αναπηδούν με τα μωρά τους
γύρω από μωβ νησιά
πλάι σε καράβια διχως τύψεις και γοργόνες
Του άλειψα τα χείλη με το πιο άγριο μέλι των Ιμαλαΐων
που ο ίλιγγος το συλλέγει από βράχια κάθετα και κοφτερά
μα κι από Αγένιες γιγάντιες και ευγενείς
ομπρέλες ανοιχτές αγγέλων
που καπνίζουν ανθελμινθικά βοτάνια
σε δάση μυθικά της Αιθιοπίας
Όχι άλλα τυραννικά όνειρα
σφαγές απάτες αρπαγές αυτοχειρίες
τεμαχίσματα σαρκών
εμπαιγμούς και οίηση
σήματα διπλά και πολλαπλά πλεκτάνες σημάτων
και γέρους αιμομείχτες
με τεράστιες σφραγίδες στο χέρι
που κυνηγάνε νύμφες γυμνές σε δάση απάτητα
πόλεις ερημωμένες
σκυφτές
με μαύρους χιτώνες
μουσκεμένους σε καταιγίδες αρμυρές
διάτρητους από σφαίρες αόρατες
μικροσκοπικούς Χάροντες
που σκάβουν τα άντρα τους στα κύτταρά μας
Μονάχα σκαλοπάτια αρχαία σκαλοπάτια φαγωμένα από τους αιώνες
που ανεβαίνουν και ανεβαίνουν και ανεβαίνουν
πνιγμένα μες στους μόσχους
με κότσινες αναπνοές
με πράσινα χορτούδκια
γυαλίζοντας στο φως του δειλινού
τρέμοντας στο αερούδιν
Τζιαι γάλαν άσπρον να τζυλά ηδονικά στο κοίλον
Ας μου επιτραπεί μια απόκρεως
ένα όνομα χωρίς βαφή από σύ *
μια δεύτερη Άνοιξη.
*σύς:χοίρος (αρχαία)
συ:εσύ
Βιογραφικό σημείωμα
Η Έλενα Τουμαζή Ρεμπελίνα κατάγεται από την Αμμόχωστο και ζει στη Λεμεσό. Σπούδασε ψυχολογία στη Γενεύη και εργάστηκε στο ΡΙΚ.
ΠΟΙΗΣΗ:
Ο μικρός τυφλοπόντικας και ο ήλιος, 1972, Αμμόχωστος.
Λειτουργία του νεκρού παρόντος, Ιούνιος 1974, Λευκωσία.
Τα σώματα της Χρυσόθεμης μετά το δημόσιο αποκεφαλισμό της στα τέλη του 20ου αιώνα μ.Χ, 1977, Λευκωσία.
Έρχου, Αφή 2011, Λεμεσός (κρατικό βραβείο ποίησης).
MARGINALIA Δύο γυναικείες φωνές, Έλενα Τουμαζή Ρεμπελίνα και Μόνα Σαββίδου Θεοδούλου, Αφή 2016.
ΠΕΖΟ:
Παραλλαγές για τη γη, εκδοτική των γυναικών 1981, Αθήνα.
ΣΥΝΘΕΣΗ:
Ανάσες αληθινού ονόματος – μωσαϊκό με στίχους αγαπημένων ποιητών και αποσπάσματα παραμυθιών, Αφή 2008, Λεμεσός.
