Είμαστε στον τελευταίο μήνα της άνοιξης, τον μήνα των λουλουδιών! Ένα από τα λουλούδια που διαχρονικά αποτελεί μεγάλη πηγή έμπνευσης για τους ποιητές είναι το τριαντάφυλλο, το ρόδο. Μίλησαν για την ομορφιά του, για τα ξεχωριστά του χρώματα ,για την ευωδιά του. Συνδέθηκε με τον έρωτα. Συμβόλισε την άνθιση και τον μαρασμό της ζωής. Θα δούμε μερικά πολύ όμορφα ποιήματα που έχουν γραφτεί για το λατρεμένο αυτό άνθος!
Σ' ένα στεφάνι τριαντάφυλλα- ΑΣΚΛΗΠΙΑΔΗΣ (Γ΄ αιώνας π.Χ)
Μείνετε αυτού, στεφάνια μου, στη θύρα κρεμασμένα,
Με βιάση μη τινάζετε τα φύλλα σας, με δάκρυα
Που μούσκεψα-τι βρέχουνε τα μάτια που αγαπάνε-
Μα σαν ανοίξει η θύρα μου και να φανεί τη δείτε,
Στάζετε στο κεφάλι της τον όμβρο των ματιών μου,
Να ποτιστούν στο δάκρυ μου τα ολόξανθα μαλλιά της!
Απόδοση: Λέων Κουκούλας
Πηγή: Νέα παγκόσμια ποιητική ανθολογία Ρίτας Μπούμη-Νίκου Παππά, Διόσκουροι
Σαν δέσμη από τριαντάφυλλα-ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΥΩΤΑΚΗΣ
Σαν δέσμη από τριαντάφυλλα
είδα το βράδυ αυτό.
Κάποια χρυσή, λεπτότατη
στους δρόμους ευωδιά.
Και στην καρδιά
αιφνίδια καλοσύνη.
Στα χέρια το παλτό,
στ' ανεστραμμένο πρόσωπο η σελήνη.
Ηλεκτρισμένη από φιλήματα
θα 'λεγες την ατμόσφαιρα.
Η σκέψις, τα ποιήματα,
βάρος περιττό.
Έχω κάτι σπασμένα φτερά.
Δεν ξέρω καν γιατί μας ήρθε
το καλοκαίρι αυτό.
Για ποιαν ανέλπιστη χαρά,
για ποιες αγάπες,
για ποιο ταξίδι ονειρευτό.
Πηγή: Ελεγεία
Σε μια δέσμη τριαντάφυλλα-ΜΑΡΙΑ ΠΟΛΥΔΟΥΡΗ
Χτες ήτανε μπουμπούκια
σεμνά, δίχως καμάρι κι’ υποσχέσεις.
Σήμερα τόσο ωραία
πρωί-πρωί όπως τάειδα, ταράχτηκα...
Μέσ’ στο άνοιγμά τους βόσκει
μια βίαιη δύναμη πούνε σαν τη νειότη.
Κ’ η νειότη αυτή που τρέχει,
τεντώνει τα σαρκώδη φύλλα ως τόξα
Κι’ ως τη ρίζα τ’ ανοίγει
και ξεχύνει της πρόκλησης το μύρο,
μόλις μ’ ένα φυλλάκι διπλωμένο
την παρθένα ομορφιά τους κρύβει.
Η πεταλούδα θάρθη.
- τ’ όνειρο μέσ’ στη μέθη τους περνάει.
Το ριγηλό θε να σηκώση φύλλο
και την καρδιά τους θάβρη.
Μα ω της κάμαράς μου
ωραίοι εξόριστοι θα σας παιδέψη
του ονείρου σας η πλάνη.
Το λίγωμά σας μάταιο θα περάση.
Τα μάτια μου ακλουθάνε
της σάρκας σας το αόρατο ανατρίχιασμα
κ’ η ερωτική σας νάρκη
με το μύρο περνάει μέσ’ στην καρδιά μου...
Η πεταλούδ’ αν είμαι
που σας λείπει, ανοίχτε στων χειλιών μου
τη λαύρα, τη μισόκλειστη καρδιά σας.
Ή αν θέλετε, θα βιάσω
με μι’ άγνωστη λαχτάρα στη γενιά σας
το ανθένιο μυστικό σας,
τη λατρευτή που σας ορθώνει νειότη...
Η ανάσα μου, η πνοή σας
δεν ξέρω τι σας έγυρε τα φύλλα...
τι μούσβησε το φως μέσα στα μάτια...
Πηγή: Οι τρίλλιες που σβήνουν
Το τριαντάφυλλο-ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ
Είδα στον ύπνο μου, απόψε, πως μίκρυνες.
Πως έγινες ένα τριαντάφυλλο κόκκινο,
φρέσκο, σαν άκοπο. Σ' είχα
στο χέρι μου, τάχα, και πήγαινα,
πήγαινα-
Πέρασα κι άφησα
δεξιά τον Ταΰγετο. Στάθηκα μόνο,
τον κοίταξα λίγο, ξαναπήρα το δρόμο μου κι όλο
πήγαινα, πήγαινα-
Πού να σε βάλω;
Όλη η γης είναι στήθος μου.
Πηγή: Το βάθος του κόσμου
Για ένα διαθέσιμο τριαντάφυλλο -ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ
(Γραμμένο με το μολύβι)
Το χωματένιο αυτό σταμνί τ’ αγόρασα τη μέρα των μυροφόρων,
με τη σκέψη πως αν τελειώνει το κορμί πάντα απομένει η δίψα
σ’ έναν προφυλαγμένο χώρο σαν ένα χθόνιο λιβάδι.
Αυτό που μας βαραίνει είναι η δίψα των άλλων, των αλλαγμένων·
τους πηγαίνουμε λουλούδια κάθε πρωί ξεγελώντας τον εαυτό μας—
τι να τα κάνουν τα λουλούδια;
Και ανασαίνουν τα κυπαρίσσια κι ανάμεσό τους εκείνα τα μάτια.
Ύστερα ξαναπηγαίνουμε στις δουλειές μας·
τα καράβια πρέπει να ταξιδεύουν, να φεύγει η γης ανάμεσα στους δυο της ύπνους.
Ποιος ξύπνησε σήμερα πρωί; κανείς·
μόνο μια γυναίκα έσυρε το χέρι πάνω στο γυμνό βυζί της και χαμογέλασε·
εκείνοι που διψούν την κράτησαν στα βελουδένια τους σπίτια—
τι να τα κάνουν τα λουλούδια, και τούτο το βυσσινί τριαντάφυλλο,
μέσα στο χωματένιο σταμνί των μυροφόρων, τι να το κάνουν;
Κορυτσά 26.4.1937
Πηγή: Τετράδιο γυμνασμάτων Β΄
Τριαντάφυλλα στο παράθυρο-ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΜΠΕΙΡΙΚΟΣ
Σκοπός της ζωής μας δεν είναι η χαμέρπεια.
Υπάρχουν απειράκις ωραιότερα πράγματα και απ' αυτήν την
αγαλματώδη παρουσία του περασμένου έπους. Σκοπός της ζωής
μας είναι η αγάπη. Σκοπός της ζωής μας είναι η ατελεύτητη μάζα μας.
Σκοπός της ζωής μας είναι η λυσιτελής παραδοχή της ζωής μας και της
καθεμιάς ευχής εν παντί τόπω εις πάσαν στιγμήν εις κάθε ένθερμον αναμόχλευσιν
των υπαρχόντων. Σκοπός της ζωής μας είναι το σεσημασμένον δέρας της υπάρξεώς μας.
Πηγή: Α. Εμπειρίκος, Υψικάμινος, Άγρα
Τριαντάφυλλο-ΑΡΓΥΡΗΣ ΕΦΤΑΛΙΩΤΗΣ
Πες μου τριαντάφυλλό μου εσύ, ποιανής θεάς ανασεμιά
σ 'αλαφροαγγίζει την αυγή, και παίρνεις τ' άρωμά της;
Και ποια πρωτοφιλήθηκε μέσα στου κήπου τα θαμνιά,
που τη φωτιά εσύ έκλεψες από τα μάγουλά της;
Πηγή: Ανθολογία Περάνθη
Η τριανταφυλλιά-ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΡΟΣΙΝΗΣ
Η μεγάλη, πράσινη τριανταφυλλιά,
Που σκεπάζει με κλαριά την ψηλή μας βρύση,
Απ' τη γλύκα του καιρού κι απ' την αντηλιά
Ξάφνω είχε ανθίσει.
Με χαρά καμάρωνα και με περηφάνεια
Μες σε ρόδ' αμύριστα τα δικά μου μόνα
Μυρωδάτα, δροσερά, κάτασπρα και σπάνια
Τώρα τον χειμώνα.
Η ξανθούλα αγάπη μου πρόβαλ' αντικρύ
Με δυο μάτια φωτερά, καστανοβαμμένα.
-Πρώτα τ' άσπρα ρόδα μου κοίταξες, μικρή,
Κ' ύστερα κ' εμένα.
Ένιωσα τι μου' λεγες δίχως την λαλιά σου,
Κι άρχισ' ασυλλόγιστα ρόδα να θερίζω
Και με την ασπράδα τους τα σγουρά μαλλιά σου
Πλούσια να στολίζω.
Έτσι ροδοστέφανη πήρες στα μαλλιά
Απ 'τ' ολόμορφο δεντρί όλη του τη χάρη,
Κ' έμεινεν η δύστυχη τριανταφυλλιά
Άχαρο κλωνάρι.
Μα την ώρα πώκοφτα σα στερνήν ελπίδα
Το στερνό το ρόδο της κ'έδινα σ'εσένα,
Και τα δυο τα χέρια μου ένιωσα και είδα
Καταματωμένα.
Γύρισες, με κοίταξες, και με μια φωνή
Όπου κρύβει μέσα της κούραση και νάζι
Μου είπες: "Αγκυλώθηκες λίγο, σε πονεί...
Αλλά δεν πειράζει!"
..........................
Τέτοιο ήτον τ' όνειρο!-Τόσο ζωντανό,
Που κι αφού τελείωσε, σαν τα παραμύθια,
Όμως πάλι ένιωθα, πάλι πως πονώ,
Και πονώ στ' αλήθεια!...
Αχ!γιατί μες στ' όνειρο σα ζωγραφισμένο
Έβλεπα της νιότης μου το χλωρό βλαστάρι
Με τα ίδια χέρια μου έτσι μαδημένο
Για δική σου χάρη.
Πηγή: Αμάραντα
Η τριανταφυλλιά-ΕΙΡΗΝΗ ΟΥΣΤΑΓΙΑΝΝΑΚΗ-ΤΑΧΑΤΑΚΗ
Να τα γυμνά ξερόκλαδα
στο κρύο μαδημένα
που δείχνουν φύση πένθιμη
μέσα στην παγωνιά
και φέρνουν σκέψεις, πως σ'αυτά
τ'απολησμονημένα,
θ'ανθίσει πάλι μια ζωή
με άνθη και κλωνιά;
Ποια τρυφεράδα πράσινου
γυμνά κλωνιά θα ντύσει;
ποιανού ζωγράφου,πινελιάς
το χρώμα,θ'απλωθεί;
να γίνει ωραίο το ξερό
μικρό κλαδί στη φύση
με μια πανώρια φορεσιά
και πάλι να ντυθεί;
Κι όμως περίσσειες ομορφιές
της Άνοιξης τις μέρες
είχε της τριανταφυλλιάς
τ'ολόγυμνο κλαδί,
μα το'δειραν της Χειμωνιάς
οι μπόρες κι οι φοβέρες!
και τώρα ποια απ'τις χάρες του
το μάτι μας να δει;
Πάνε τα χρυσορόδινα
τα πέταλα μαδήσαν!
πέσανε και τα φύλλα του
μέσα στην παγωνιά!
Οι τόσες μπόρες κι ομορφιές
μόνο σκληρά τ'αφήσαν,
στο μανιασμένον άνεμο
στο κρύο,στο χιονιά.
Μα θα ξανάρθει η Άνοιξη
πανώρια ανοικτοχέρα,
πλούσια μες στις ομορφιές,
μ'ακούραστη πνοή,
θα δώσει στα γυμνά κλαδιά
τα κάλλη της μια μέρα,
θα βρει κι η τριανταφυλλιά
την πρώτη της ζωή.
Πηγή:Ποιητική ανθολογία άγκυρας,1971
Χριστουγεννιάτικα τριαντάφυλλα-ΤΑΚΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗΣ
Ο τελευταίος καπνός
Στην όχθη τ’ ουρανού
Πίσω απ’ το τζάμι
Χέρια κάτασπρα
Ικετεύουν σαν πουλιά
Κι ένα λυχνάρι θρυμματίζεται
Σχηματίζοντας
Μικρές κόκκινες φλόγες
Τότε
Κάποια παιδούλα
Αρχίζει να γράφει
Το πιο ωραίο της ποίημα
Πηγή: Η ατραπός ,1984
Χριστουγεννιάτικα τριαντάφυλλα-ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΡΟΣΙΝΗΣ
Τα Χριστουγεννιάτικα Τριαντάφυλλα,
-θάμα σ'άλλα χρόνια περασμένα-
τα είδα αλήθεια,με τα μάτια ορθάνοιχτα,
μια φορά ν'ανθίσουν και για μένα.
Τα είδα μες στα σκόρπια τα ξερόφυλλα
να βλασταίνουν απ'το πέρασμά σου
και τον παγωμένο αέρα ευώδιασαν
τα Τριαντάφυλλα-ή το ανάστημά σου!
Θάματα παλιών καιρών δε γίνονται,
δε γυρίζει πίσω η Πίστη η πρώτη.
Τα Χριστούγεννα Τριαντάφυλλα
τ'άνθισε για με η δική σου η Νιότη.
Πηγή: Φευγάτα Χελιδόνια
Αγριοτριανταφυλλιά-Rosa canina-ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΪΤΑΤΖΗ-ΧΟΥΛΙΟΥΜΗ
Λευκές πεταλούδες τα άνθη της
απλώσαν φτερά
στης πλαγιάς το δασύ στέρνο
Και ο έρωτας σε μέθη
έκθαμβος
απορούσε πού να στρέψει τα βέλη
Πηγή:Δέσποινα Καϊτατζή-Χουλιούμη, Όλα σιγούν εκκωφαντικά ηχούν ακατάληπτα, εκδόσεις ΡΩΜΗ, 2020, σ. 60.
Τότε είναι θεία τα τριαντάφυλλα...-ΡΑΪΝΕΡ ΜΑΡΙΑ ΡΙΛΚΕ
Κανείς δικαίωμα δεν έχει
παρά σ'εκείνα που τον κάνουν να υποφέρει.
Τι αξίζουν τα τριαντάφυλλα κανένας δεν το ξέρει
σα δεν είδε το αίμα να τρέχει
από τ'αγκάθια που κρυμμένα στα χλωρά τα φύλλα τους
ξεσκίζουνε τη σάρκα μας και κλαίμε και πονούμε ΄
τότε είναι θεία τα τριαντάφυλλα,
τότε μπορούμε να τα μυριστούμε.
Γιατί τότε στου κάθε ροδοπέταλου
τη φλέβα που θα κοκκινίζει,
κοντά στις μάταιες ευωδιές τους,αιστανόμαστε
το αίμα το δικό μας να μοσκομυρίζει.
Μετάφραση: Κωστής Παλαμάς
Πηγή: Παγκόσμια ποιητική ανθολογία "Ταξίδι στην ποίηση", Ναυτίλος
Το στερνό τριαντάφυλλο-ΤΖΟΡΤΖ ΜΟΥΡ
Αυτό'ναι το στερνό πια το τριαντάφυλλο
της εποχής,που τώρ'ανθίζει ακόμα,
και βλέπει ολόγυρά του,μόνο κι άφιλο,
τ'αδέρφια του που κείτουνται στο χώμα.
Δεν άφησε άλλο του βοριά το σάρωμα
τριαντάφυλλο σιμά, που να του μοιάζει,
Και που μ'αυτό να χύνει τ'άρωμα,
Κ'ίσως μαζί μ'αυτό ν'αναστενάζει.
Όχι,δεν θα σ'αφήσω,μόνο κι άφιλο,
να τυραννιέσαι απάνω στο κλαδί σου ΄
κοιμούνται τα συντρόφια σου,τριαντάφυλλο,
κι εσύ μαζί τους πήγαινε κοιμήσου.
Με πόνο λίγα-λίγα τα φυλλάκια σου
στο χώμα τα σκορπάω τα βελουδένια,
κει που τα μαδημένα τ'αδερφάκια σου
κοιμούνται χωρίς λύπη,χωρίς έννοια.
Και μένα ευτύς τα μάτια να μου κλείσουνε
τότε που αγάπη πια δεν θα μου μένει.
Κι απ'τις καρδιές,που ανθούν γύρω μου,αρχίσουνε
μια-μια να σβήνει εμπρός μου μαραμένη.
Σαν οι πιστές καρδιές που σ'αγαπήσανε
και ταιριαστά χτυπούσαν στη δική σου,
μέσα στο κρύο το χώμα της σαπίσουνε,
τι σέρνεις πια στον κόσμο τη ζωή σου;
Μετάφραση: Δ.Στάη
Πηγή: Παγκόσμια ποιητική ανθολογία "Ταξίδι στην ποίηση", Ναυτίλος
Το παιχνίδι του κλέφτη των τριαντάφυλλων-ΒΑΣΚΟ ΠΟΠΑ
ένας τη ροδαριά παρασταίνει
μερικοί τις θυγατέρες του ανέμου
άλλοι τους κλέφτες των ρόδων
στη ροδαριά σιμώνουν των ρόδων οι κλέφτες
και κάποιος αρπάζει ένα ρόδο
μες στην καρδιά του το κρύβει
έρχονται οι θυγατέρες του ανέμου
την ομορφιά τη βιασμένη θωρούνε
και φεύγουν να καταδιώξουν τους κλέφτες
όλων ανοίγουν το στήθος
μια καρδιά σ'άλλους βρίσκουν
και σ'άλλους μα την πίστη μου όχι
και τους ανοίγουν τους ανοίγουν το στήθος
ώσπου ν'ανακαλύψουν μια καρδιά
και μέσα στην καρδιάν ετούτη το κλεμμένο ρόδο
Μετάφραση: Άρης Δικταίος
Πηγή: Παγκόσμια ποιητική ανθολογία "Ταξίδι στην ποίηση",Ναυτίλος
Τριαντάφυλλο του παραδείσου -ΡΑΜΟΝ ΜΑΡΙΑ ΝΤΕΛ ΒΑΓΙΕ-ΙΝΚΛΑΝ
Η θεία τούτη συγκίνηση είναι των παιδικών μου χρόνων
τότε που περπατούσαμε στο δρόμο ευτυχισμένοι
κι όλα αναλύονταν αλαφρά,δεξιά κι αριστερά μας,
κι έσμιγαν μες την ευωδιά μιας Κυριακής των Βαΐων.
Μι'απόχρωση είχε δροσερή το πράσινο λιβάδι,
σαν από αμέθυστο απαλό ήτανε τα βουνά,
έστεκε σαν ένα γλυπτό ή γελάδα. Σαν μια αιώνια
φωνή αστεριών απάνω μας έμοιαζε η ουράνια σφαίρα.
Μέσα στης δύσης τη λεπτή κι άπιαστη χάρη,πύκνωναν
κατάλευκοι ίσκιοι με φτερά,που γύριζαν τα μονοπάτια
και το φεγγάρι από ψηλά,κατάπληκτο,κοιτούσε
τ'αλαφρά αυτά περάσματα των άσπρων αγγελιαφόρων.
Μαύροι βοσκοί μες στην κοιλάδα ήρεμα τραγουδούσαν,
από τ'άστρα μαντεύοντας την ώρα.Όλα τα φύλλα
των φτελιών τραγουδούσανε και κείνα,όπως τις έψαυε
περνώντας μέσα τους τ'ανέμου το γαλάζιο χέρι.
Στο γλαυκό αυτό τρεμούλιασμα μέσα,γεμάτο ευσέβεια,
κι από αγωνία ιδανική τ'άνθος του λιναριού
έτρεμε μην ξεφυλλιστεί μέσα στο ηλιοβασίλεμα
και γίνει ένα τρεμούλιασμα τρίλιας μες στον αιθέρα.
Αρώματα μες στα χορτάρια,σάλευε το νερό
μικρές βρυσούλες δροσερών επίγειων παραδείσων
και σε μι'απόλυτη σιωπή μέσα,άκουαν τα ουράνια,
λουλούδια να συνομιλούν μέσα στα κρούσταλλά τους.
Με μικροκαθρεφτίσματα ανάλαφρα και γαλάζια
την προαιώνια της Οδύσσεια η θάλασσα τραγουδούσε,
ενώ στο βάθος της,μακρύτερα,άναβαν τα φώτα,
που στα καράβια κάθε νύχτα δείχνουνε το δρόμο.
Ταξίδευε η βαρκούλα μου μέσα στο φως του φεγγαριού,
σπρωγμένη από τ'ανάλαφρο του απείρου αχνό αεράκι
μέσα στης μοίρας τα κρυφά διάφανα μονοπάτια,
κι ήταν τραγούδι ο ουρανός,κρούσταλλο και χαμόγελα.
Με το ρυθμό που πεταράνε τ'άστρα αλαφροτρέμοντας
ο φλοίσβος στριφογύριζε τον απαλό ρυθμό του
και περπατώντας σε χρυσά χνάρια,ξενιτευόταν
βαδίζοντας πάνω στη θάλασσα μια νυχτερινή αγελάδα.
Μετάφραση: W
Πηγή: Παγκόσμια ποιητική ανθολογία "Ταξίδι στην ποίηση", Ναυτίλος
Πολεμικό τριαντάφυλλο-ΓΚΙΓΙΟΜ ΑΠΟΛΙΝΕΡ
Ο αγέρας γέμισε με ανήσυχο αλκοόλ
Φιλτραρισμένο από μισόκλειστα άστρα
Οι οβίδες κλαψουρίζουν μες στο χώμα
ο θάνατος εραστής γίνηκε των ρόδων
Εσύ που σιωπηλά δίνεις τις υποσχέσεις στην αγάπη
κι είδες να συμβιβάζεται για τη δόξα σου ένας ποιητής
Ω ρόδο πάντα δροσερό ω ρόδο πάντα σου έτοιμο
Το άρωμα σου προσφέρω το τρομερό της μάχης
Εσύ που χωρίς να μαραίνεσαι χωρίς να πεθαίνεις ενδίδεις
Ω ρόδο πάντα δροσερό στον άνεμο που σε στραπατσάρει
Άνθισε όλες τις ελπίδες μιας στρατιάς που ασθμαίνει
Ταρίχευσε όλους αυτούς π’ αγάπησες τους χλωροφορμισμένους
Βρέχει τόσο απαλά τη νύχτα τόσο τρυφερά τη νύχτα
Ενώ ανεβαίνει μέσα μας το μοιραίο ρευστό
Μουσικός με μάσκα που τίποτα δεν μπορεί ν’ ακούσει
Παίζω ένα είδος αγάπης σε κρυστάλλινες χορδές
Απ’ αυτή την απαλή βροχή που ξαλαφρώνει τα δεινά μου
Κι οι ουρανοί την κάνουν πάνω μας γλυκά να κατεβαίνει.
Πηγή: http://www.stixoi.info
Για ένα ζευγάρι ρόδα (ροδιακό)
Μια κόρη ανθούς εμάζευε και ρόδα εκαρπολόγα
και της καρδιάς της τα κρυφά στον κόρφο της τα λέει.
Και στα καρπολογήματα ο βασιλιάς επέρνα,
ζευγάρι ρόδα της ζητά και τέσσερα του δίνει.
Η μάνα της εβίγλιζε από το παραθύρι.
-Μωρή σκύλα,μωρή άνομη,κόρη γεβεντισμένη ΄
κόρη που δεν εντράπηκες να πιάσεις δαχτυλίδι,
οπού 'χεις δώδεκ'αδερφούς και δεκαφτά ξαδέρφια
Ό,τι και μισοφάγασι,κινά και τους το λέει.
Δέρνουν την δώδεκ'αδερφοί και δεκαφτά ξαδέρφια
κ' η μάνα κι ο αφέντης της με τα σιδεροσταύρια.
Κατά το ηλιοβασίλεμα η κόρη εψυχομάχει.
Ο κύρης της την αρωτά κ'η μάνα της της λέει΄
-Εσύ,κόρη,ψυχομαχάς,τι ρούχα να σου βάλω;
Θέλεις τ'αμπά,θέλεις τ'αθά,θέλεις τα βελουδένια;
Θέλεις τα χρυσοπράσινα που σου'φερεν ο Γιάννης;
-Μήτε τ'αμπά,μήτε τ'αθά,μήτε τα βελουδένια,
μήτε τα χρυσοπράσινα που μου'φερεν ο Γιάννης,
μόν'θέλω να με θάψετε μ'αυτά τα ματωμένα.
Για να το μάθει ο Βασιλιάς,να το γροικήσ' η χώρα
πως μ'αδικοσκοτώσατε για ένα ζευγάρι ρόδα.
Πηγή: Νέα παγκόσμια ποιητική ανθολογία Ρίτας Μπούμη-Νίκου Παππά,Διόσκουροι
Ρόδου Mοσκοβόλημα-ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ
Eφέτος άγρια μ' έδειρεν η βαρυχειμωνιά
που μ' έπιασε χωρίς φωτιά και μ' ηύρε χωρίς νιάτα,
κι ώρα την ώρα πρόσμενα να σωριαστώ βαριά
στη χιονισμένη στράτα.
Mα χτες καθώς με θάρρεψε το γέλιο του Mαρτιού
και τράβηξα να ξαναβρώ τ' αρχαία τα μονοπάτια,
στο πρώτο μοσκοβόλημα ενός ρόδου μακρινού
μού δάκρυσαν τα μάτια.
Πηγή: Πολιτεία και Μοναξιά
Το ρόδο λάλησε-ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΡΟΣΙΝΗΣ
Είπε:
Το Ρόδο λάλησε:
"-Νιογέννητο κι ολόδροσο
Μ'έκοψαν και με σφάλησαν
Μέσα σε θήκη ξύλινη,
Σε σκαλισμένο κέδρο".
Και του αποκρίθηκε η Χαρά:
"-Κ'εμένα,μόλις άνθισα,
Με πήραν και με σφάλησαν
Σε μιας καρδιάς τα βάθη".
Το Ρόδο ματαλάλησε:
"Μα εγώ το φως λαχτάρησα,
Ζωή κι αγέρα πόθησα,
Κ'εγώ το κέδρο ράγισα
Και σύντριψα τη θήκη".
Και του αποκρίθηκε η Χαρά:
"Κι από το κάδρο πιο σκληρή,
Πιο δυνατή από σίδερο
Του ανθρώπου πλάστηκε η καρδιά.
Ω!να μπορούσα κάποτε
Τη φυλακή μου ν'άνοιγα
Και να πετάξω λεύτερη
Προς τα ουράνια τα ύψη!"
Πηγή: Είπε
Ρόδον το αμάραντον-ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ
Να περιμένεις την άνοιξη στο παράθυρο.
Η ποίησή μου ένα κλωνάρι ανθισμένης ροδακινιάς
θα γέρνει στο τζάμι σου αυγάζοντας με τα διάφανα
χρώματά της
το πρόσωπό σου,το στήθος,τα χέρια σου.
Θα ζωγραφιστείς σε τζάμια και σε χαρτιά.
Δεν είναι οι στίχοι μου λέξεις καθημερινές που σιωπούν.
Χτίζονται οι λέξεις μου. Ποτέ δε θα πάψω
να κοιτάζω τον ουρανό με λάσπες στα δάχτυλα.
Χτίζω την πολιτεία με το χαμόγελο.
Χτίζω την πολιτεία με την καρδιά.
Χτίζω την πολιτεία με τα παιδιά που θα'ναι όλα δικά σου,
που όταν νυχτώνει θα τους πιάνεις το σφυγμό και θα τα νοιάζεσαι,
που την αυγή θα τους φορείς τα τριανταφυλλένια τους
και βγάζοντάς τα στη σειρά, κάτω απ'τα χελιδόνια,
θα τα πηγαίνεις στο ποτάμι που θα τρέχει ο ήλιος.
Χτίζω την πολιτεία: τα σπίτια της και τη μητρόπολή της,
που θα'σαι μέσα της εσύ μόνη,περιβλημένη
μ'ένα χαμόγελο που θα θυμίζει τη διαύγεια
του νερού,
άσπιλη και περίβλεπτη θα σ'αχτινοβολούν
τ'αστέρια,ο ήλιος,το φεγγάρι μες απ'όλα τα τζάμια της.
Και θα'σαι μέσα της εσύ μόνη.Και θα κρατάς
ένα κλωνάρι έγχρωμο φως στο σταυρωμένο χέρι σου.
Μόνο που θα'χω συνάξει το σύμπαν σαν ένα πολύχρωμο
τοπίο στα πόδια σου, με τον έσπερο κρεμασμένο
στο γαλάζιο σου διάδημα.
Θα σε κλείσω μαζί με όλο τον κόσμο λοιπόν σ'έναν πίνακα
ή σ'ένα τραγούδι,
που να μπορούν να το μπάζουν στα σπίτια,να χωράει στις
καρδιές,που να λέγεται,
όπως το "αλληλούια" απ'τις μικρές μοναχές με τα ρόδα
στα μάγουλα.
Γύρω σου χτίζω. Πάνω σου ζυγίζω κι αρμονίζω την πολιτεία
με το χαμόγελο.
Όλα βαλμένα με τάξη και στη μέση εσύ,
με την όψη σου να διαγράφεται διάφανη σαν οπτασία
στον ορίζοντα,
μ'ακουμπισμένα τα χέρια σου ανάλαφρα στις κορυφογραμμές
με το χιόνι,
με τα δάχτυλά σου να πλέουν στο λυκαυγές,στο γαλαξία
ή στο λυκόφως,
καθισμένη ανάμεσα στα στοιχεία και στα θαύματα,
με το γύρο του φουστανιού σου πεσμένον πάνω σ'όλο
τον κόσμον σα νερό που ξεχείλισε,
με μιαν απόχρωση μαρμαρυγής τη νύχτα-Πλατυτέρα
των ουρανών. Ασύνορο σύμπαν. Αγάπη.
Πηγή: Ο χρόνος και το ποτάμι
Ρόδον και χορτάρι-ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΖΑΛΟΚΩΣΤΑΣ
Ένα λουλούδι, όπου κυρτό τον ήλιο ακολουθούσε
- ήλιος ελέγονταν κι αυτό -
εις ένα κήπο φουντωτό
τριανταφυλλιά αγαπούσε.
-Έλα να γίνομε τα δύο ζευγάρι ταιριασμένο,
έλα, τριανταφυλλιά χρυσή,
γιατ’ είσαι μυρωδάτη εσύ,
κ’ εγώ καμαρωμένο.
-Σώπα, λουλούδι αμύριστο, λουλούδι χωρίς χάρη,
εν’ αηδονάκι του λαλεί,
το ρόδο που μοσχοβολεί
δεν μοιάζει το χορτάρι.
http://www.stixoi.info/
Τα ρόδα μου-ΝΙΚΟΣ ΣΤΡΑΤΑΚΗΣ
Σήμερα αλήθεια τα ένιωσα ν'ανοίγουνε τα ρόδα
στα χείλη που τρεμούλιασεν ο λόγος ο κρυφός
και μάδησαν ροδόφυλλα,χρώματα κ'ηλιοφώς.
Τούτο το θαύμα σήμερα,καλότυχος που το'δα.
Ο λόγος δεν επνίγηκεν μες στο θαμπό το βράδυ,
ούτε μέσα στο αμφίβολο το φως το εσπερινό.
Έλαμψε στο αντιφέγγισμα το μεσημεριανό
όρκος,πίστη,υπόσχεση,έκσταση,φωτοχάδι.
Σε τέτοια ξεφαντώματα του ερωτικού μας γάμου
απ'των χειλέων το κύπελλο,χαρά σου και χαρά μου,
να πιούμε να μεθύσομε, καλή μου κι αργυρή.
Έλα και λύσε το σκοινί η γαλέρα μας να φύγει.
Το άρμα των ανοίξεων,για δες το,καρτερεί
μα ο δρόμος είναι μακρινός κ'η ώρα είναι ολίγη.
Πηγή: Φιλολογική Πρωτοχρονιά 1951
Ρόδα αειθαλή-ΤΙΤΟΣ ΠΑΤΡΙΚΙΟΣ
Η ομορφιά των γυναικών που άλλαξαν τη ζωή μας
βαθύτερα κι από εκατό επαναστάσεις
δεν χάνεται, δεν σβήνει με τα χρόνια
όσο και αν φθείρονται οι φυσιογνωμίες
όσο κι αν αλλοιώνονται τα σώματα.
Μένει στις επιθυμίες που κάποτε προκάλεσαν
στα λόγια που έφτασαν έστω αργά
στην εξερεύνηση δίχως ασφάλεια της σάρκας
στα δράματα που δεν έγιναν δημόσια
στα καθρεφτίσματα χωρισμών, στις ολικές ταυτίσεις.
Η ομορφιά των γυναικών που αλλάζουν τη ζωή
μένει στα ποιήματα που γράφτηκαν γι’ αυτές
ρόδα αειθαλή αναδίδοντας το ίδιο άρωμά τους
ρόδα αειθαλή, όπως αιώνες τώρα λένε οι ποιητές.
Πηγή: Η αντίσταση των γεγονότων,Κέδρος,2000
Τα ρόδα- ΔΗΜΗΤΡΗΣ Χ.ΦΑΦΟΥΤΗΣ
Ανοχύρωτα τα τριαντάφυλλα που μου'στειλες
Σπασμένα και κρυμμένα επιμελώς τα σώματα των αγκαθιών
Και πώς ν'αντέξει τ'απροστάτευτο κορμί
Όταν το βέβηλο χέρι απλώνει τα πλοκάμια του
Και συννεφιάζει ο κόσμος πάνω του;
Ανυπεράσπιστη η ψυχή μας
Όταν πίσω απ'τα βουνά χυμάνε κατά πάνω μας
Οι αχοί και οι φοβέρες των θεών
Γιατί πειράξαμε τα ρόδα των χεριών τους
Αυτά τα ρόδα ήταν για όλους μας
Τα κοιλοπόνεσε το μαύρο χώμα της απελπισίας
Όταν οι αυτομόλοι κηπουροί
Μπήξανε τα φονικά ξινάρια τους στης γης το άγιο σώμα
Κι αρπάξανε το μύρο απ'την πληγή της
Έτσι πεντάρφανοι γυρέψαμε τα συλημένα μας μαλάματα
Στον ύπερο,που φύλαξε πιστά τις εξαίσιες υποσχέσεις
Γι'αυτό σου τραγουδώ την άνοιξη
Καθώς με παίρνει η χαρά τα τρυφερά βραδάκια
Οι στίχοι μου με άγρια αγκάθια σε χαϊδεύουν
Να συντομεύει ο νόστος σου,αγαπημένη
Κι ας ξέρω πως φέρνεις καταπάνω μου
Την μαύρη μπόρα του θανάτου
Πηγή: Τα λυπημένα ποιήματα,Εκδόσεις Μέμφις ,Αθήνα 2017
Μ' ένα μικρό σου ρόδο -ΕΛΕΝΗ ΑΡΤΕΜΙΟΥ-ΦΩΤΙΑΔΟΥ
Μοναχοπαίδι σου είμαι μέρα
κι είπες πρωί πρωί πως μ' αγαπάς
Τύλιξες γύρω απ' τον φόβο μου
ένα μικρό σου ρόδο
Και ως το βράδυ όλο το μύριζα κρυφά
πιο ένοχος από παιδί
που μπαίνει απρόσκλητο
στον κόσμο των μεγάλων.
Ρόδο-Rosa -ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΪΤΑΤΖΗ-ΧΟΥΛΙΟΥΜΗ
φτάνω, σε νιώθω
σαν σ' όνειρο να μου λες
"κι έγινα ρόδο"
*
πιες βαθύκολπο
μαυλιστική σινδόνη
με περιβάλλεις
*
λάγνα αγκάθια
βαρκούλες αρμενίζουν
μέσα στις φλέβες
*
ροδοπέταλα
βελούδα αργοσβήνουν
όνειρο ήταν;
Πηγή: (Από ανέκδοτη ποιητική συλλογή)
Ρόδο-ΓΙΑΖΟ ΣΑΪΤΖΟ (Ιαπωνία)
Ποιος μάζεψε
το ξεχασμένο ρόδο μες στη βάρκα;
Οι κάτοικοι της βάρκας ήταν:
ένας τυφλός,ένας σιδεράς και ένας παπαγάλος.
Αυτός που μάζεψε το ξεχασμένο ρόδο
ήτανε ο τυφλός.
Και το 'μαθε ο γαλάζιος ουρανός μονάχα.
Μετάφραση: Ρίτα Μπούμη-Παππά
Πηγή: Νέα παγκόσμια ποιητική ανθολογία Ρίτας Μπούμη-Νίκου Παππά,Διόσκουροι
Τα ρόδα-ΝΤΙΝΟ ΚΑΜΠΑΝΑ
Μέσα σε μια στιγμή
Μαράθηκαν τα ρόδα
Πέσαν τα πέταλά τους
Να λησμονήσω δεν μπορώ τα ρόδα
Τ'αναζητούσαμε μαζί.
Βρήκαμε τέλος ρόδα
Ήταν τα ρόδα της και τα δικά μου ρόδα
Και τούτο το ταξίδι το λέγαμε Έρωτα
Με το αίμα μας και με τα δάκρυά μας κάναμε τα ρόδα
που λάμψαν μια στιγμή στου πρωινού τον ήλιο
Κάτω απ'τον ήλιο τα μαράναμε ανάμεσα στους βάτους
Τα ρόδα που δεν ήταν τα δικά μας ρόδα
Τα ρόδα μου τα ρόδα της.
Υ.Γ.-Κι έτσ ξεχάσαμε τα ρόδα.
Μετάφραση: Ρίτα Μπούμη-Παππά
Πηγή: Νέα παγκόσμια ποιητική ανθολογία Ρίτας Μπούμη-Νίκου Παππά,Διόσκουροι
Ρόδο-ΕΝΤΙΘ ΣΕΝΤΕΡΓΚΡΑΝ
Είμαι όμορφο,τι εφύτρωσα στου αγαπημένου μου τον κήπο,
Ήρθε η ανοιξιάτικη βροχή κ'ήπια και γέμισα λαχτάρα.
Ήρθεν ο ήλιος αποπάνω μου κ'ήπια και γέμισα πυράδα.
Και τώρα στέκω ορθάνοιχτο και περιμένω.
Μετάφραση: Ι.Θ.Κακριδής
Πηγή: Νέα παγκόσμια ποιητική ανθολογία Ρίτας Μπούμη-Νίκου Παππά,Διόσκουροι
Λιτανείες του ρόδου- ΡΕΜΙ ΝΤΕ ΓΚΟΥΡΜΟΝ
Άνθος υποκριτικό,
άνθος της σιωπής.
Χαλκόχρωμο ρόδο,πιο απατηλό κι από τις χαρές μας,χαλκόχρωμο
ρόδο,βαλσάμωσέ μας μέσα στο ψέμα σου,άνθος υποκριτικό,
άνθος της σιωπής.
Ρόδο σε ροδαλό πρόσωπο,καθώς στην ερωτευμένη κόρη,ρόδο στην
καρδιά της πόρνης,ρόδο σε ροδαλό πρόσωπο,που δείχνεις σαν
πονετικό,άνθος υποκριτικό,άνθος της σιωπής.
Ρόδο σε παιδικό μάγουλο,ρόδο παρθενικό σε μελλούμενες προδοσές,
ρόδο σε παιδικό μάγουλο αθώο και κόκκινο,άνοιξε τα πέπλα των
καθάριων σου ματιών,άνθος υποκριτικό,άνθος της σιωπής.
Ρόδο σε μαύρα μάτια,καθρέφτης της ανυπαρξίας σου,ρόδο σε μαύρα
μάτια,ξύπνησέ μας την πίστη του μυστηρίου,άνθος υποκριτικό,
άνθος της σιωπής.
Ρόδο,σαν το ανόθευτο χρυσάφι,σιρεδένια κάσα του ιδανικού,
χρυσαφόχρωμο ρόδο,δώσε μας το κλειδί των σπλάχνων σου,
άνθος υποκριτικό,άνθος της σιωπής.
Ρόδο ασημί,θυμιατήρι των ονείρων μας,ρόδο ασημί,πάρε την καρδιά
μας και κάμε την καπνό,άνθος υποκριτικό,άνθος της σιωπής.
Ρόδο σε σαπφικό βλέμμα,πιο χλωμό κι από τα κρίνα,ρόδο σε σαπφικό
βλέμμα,χάρισέ μας το άρωμα της απατηλής παρθενιάς σου,
άνθος υποκριτικό,άνθος της σιωπής.
Ρόδο σε πορφυρό μέτωπο,οργή των περιφρονημένων γυναικών,ρόδο σε
πορφυρό μέτωπο,φανέρωσέ μας το μυστικό της περηφάνειας σου,
άνθος υποκριτικό,άνθος της σιωπής.
Ρόδο σε κίτρινο φιλντισένιο μέτωπο,ερωτευμένο με τον εαυτό σου,ρόδο
σε κίτρινο φιλντισένιο μέτωπο,πες μας το μυστικό των παρθενικών
σου νυκτών,άνθος υποκριτικό,άνθος της σιωπής.
Ρόδο σε ματωμένα χείλη,ω σαρκοβόρο ρόδο,ρόδο σε ματωμένα χείλη,
αν ποθείς το αίμα μας,τι να κάμωμε γι'αυτό;πιε το,άνθος
υποκριτικό,άνθος της σιωπής.
Μετάφραση: Νίκου Στρατάκη
Πηγή: Παγκόσμια ποιητική ανθολογία "Ταξίδι στην ποίηση",Ναυτίλος
Ρόδα και σφήκες-ΦΡΑΝΣΊΣ ΖΑΜ
Ρόδα και σφήκες θα'τανε το αγρόσπιτο γεμάτο.
Ο εσπερινός θ'αντιλαλούσε εκεί,το βράδυ βράδυ΄
και τα σταφύλια,χρώμα ωσάν το διάφανο πετράδι,
στον ίσκιο θα κοιμότανε,τον πράο κι ηλιοφεγγάτο.
Πόσο θα σ'αγαπούσα εκεί! Σου δίνω την καρδιά μου
που'ναι εικοστέσσερω χρονώ,το ειρωνικό μου πνεύμα,
την έπαρσή μου, τα τριανταφυλλένια ποιήματά μου΄
κι όμως δε σε γνωρίζω,δεν υπάρχεις.
Ξέρω μονάχα πως,αν ήσουν ζωντανή,
κι αν ήσουν όπως είμαι εγώ στ'απόμακρο λιβάδι,
γελώντας θα φιλιόμασταν κάτου από μέλισσες ξανθιές,
στο ρυάκι πλάι το δροσερό,κάτου από φυλλωσές βαθιές.
Μονάχα το λιοπύρι θ'ακουγόταν.
Ίσκιος από λεπτοκαρυές στο αυτί σου θα κρεμόταν.
Τα στόματά μας έπειτα,παύοντας να γελούμε,
θα σμίγαμε: την άφραστην αγάπη μας να πούμε.
Γεύση από σφήκες θα'βρισκα στα πορφυρά σου χείλια,
γεύση από ρόδα κόκκινα κι από ξανθά σταφύλια.
Μετάφραση: Πέτρου Α.Δήμα
Πηγή: Παγκόσμια ποιητική ανθολογία "Ταξίδι στην ποίηση",Ναυτίλος
Το ρόδο-ΧΟΡΧΕ ΓΚΙΓΙΕΝ
"Είδα εγώ το ρόδο:πρώτο
κλείσιμο της αρμονίας,
ήρεμα μελλοντικό.
Η τελειότητά του χωρίς διαφωνία
γαλήνευε τ'αηδόνι,
σκληρά μες στη λαμπρότητα
του κελαηδίσματος σπιράλ.
Στον αέρα,ο χώρος περικυκλώθηκε
με αφθονία παλατιού,
και πια αδύνατη ήτανε η κραυγή".
Μετάφραση: Χριστίνα Κοροντζή
Πηγή:Ισπανόφωνη ανθολογία ποίησης,Σελίδες
Έρευνα-επιμέλεια αφιερώματος: Αγγελική Καραπάνου
