Αυτές τις μέρες που γιορτάζουμε τη θεία γέννηση, κυρίαρχη είναι στο μυαλό μας η εικόνα της φάτνης της Βηθλεέμ. Για να δούμε πως αποτυπώθηκε μέσα στα ποιήματα!
Η φάτνη-ΓΙΩΡΓΟΣ ΘΕΜΕΛΗΣ
Μέσα μας γίνεται η Γέννηση.
Έξω στέκει το σχήμα της –
Μας φανερώνεται.
Εδώ που στήσαμε τη φάτνη,
Εδώ που κρεμάσανε το άστρο,
Είναι σα μια μεγάλη πέτρα –
Πέτρα υψηλή, μετέωρη.
Ένα πυκνό σημείο αιωνιότητας.
Το Βρέφος, ο Ιωσήφ και η Μαρία,
Τ’ αγαθά ζώα. Οι Άγγελοι
Σταματημένοι σε μια πτήση
Ψηλά, στη σιωπή, παίζοντας όργανα.
Άρπα, κορνέτα, βιολί και φυσαρμόνικα.
Ακίνητοι σαν από πορσελάνη,
Με σιωπή απόλυτη, μουσική.
(Η Νύχτα απλώνεται σαν την ηχώ
Αυτής της μουσικής, της σιωπής,
Της μουσικής των Αγγέλων μέσα μας, έξω μας).
Αν στέκουν εδώ, πετούν εκεί,
Στον άλλο χώρο∙ αντλούν
Αίμα σκληρό απ’ το αίμα μας,
Αγάπη απ’ την αγάπη μας.
Παίρνουν τα όνειρά μας και τα ψηλώνουν.
Η Μάνα στέκει κοντά τους ακίνητη,
Σαν από πορσελάνη, αγγίζει τα εύθραυστα πόδια τους.
Βλέπει το αόρατο στο μαγικό καθρέφτη του ορατού.
Τι τώρα, τι πάντα.
Ω καθαρότατη ψυχή,
Άμωμη, αμόλυντη, ανυπόκριτη.
Ο χρόνος ανοίγει σαν το φεγγίτη που μας φωτίζει.
Τα παίρνουμε και τα πλαγιάζουμε
Μέσα σ’ ένα κουτί να κοιμηθούν
Πάνω σε χάρτινο άχυρο να μη ραγίσουν.
Πηγή: Η Μόνα παίζει, 1961
Νύχτα Χριστουγεννιάτικη-ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΔΡΟΣΙΝΗΣ
Την άγια νύχτα τη Χριστουγεννιάτικη
λυγούν τα πόδια
και προσκυνούν γονατιστά τη φάτνη τους
τ᾿ άδολα βόδια.
Κι ο ζευγολάτης ξάγρυπνος θωρώντας τα
σταυροκοπιέται
και λέει με πίστη απ᾿ της ψυχής τ᾿ απόβαθα,
Χριστός γεννιέται!
Την άγια νύχτα τη Χριστουγεννιάτικη
κάποιοι ποιμένες
ξυπνούν από φωνές ύμνων μεσούρανες
στη γη σταλμένες.
Κι ακούοντας τα Ωσαννά απ᾿ αγγέλων στόματα
στο σκόρπιο αέρα,
τα διαλαλούν σε χειμαδιά λιοφώτιστα
με τη φλογέρα.
Την άγια νύχτα τη Χριστουγεννιάτικη
– ποιος δεν το ξέρει; –
των Μάγων κάθε χρόνο τα μεσάνυχτα
λάμπει τ᾿ αστέρι.
Κι όποιος το βρει μεσ᾿ στ᾿ άλλα αστέρια ανάμεσα
και δεν το χάσει
σε μια άλλη Βηθλεέμ ακολουθώντας το
μπορεί να φτάσει.
Πηγή: Μεγάλη σχολική ποιητική ανθολογία,Σταύρου Ζήγου, Εκδόσεις Μητρέλη,Πάτραι
Χριστούγεννα (Απόσπασμα)-ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΛΑΜΑΣ
Γ΄
Να ’μουν του στάβλου έν’ άχυρο, ένα φτωχό κομμάτι,
την ώρα π’ άνοιξ’ ο Χριστός στον ήλιο του το μάτι!
Να ιδώ την πρώτη του ματιά και το χαμόγελό του,
το στέμμα των ακτίνων του γύρω στο μέτωπό του,
να λάμψω από τη λάμψη του κι εγώ σα διαμαντάκι,
κι από τη θεία του πνοή να γίνω λουλουδάκι,
να μοσχοβοληθώ κι εγώ από την ευωδία
που άναψε στα πόδια του των Μάγων η λατρεία,
να ιδώ την Αειπάρθενο, να ιδώ το πρόσωπό της
πώς εκοκκίνισε, καθώς πρωτόειδε το μικρό της,
όταν λευκό, πανεύοσμο το προσωπάκι εκείνο,
της θύμισ’ έτσι άθελα του Γαβριήλ τον κρίνο…
Να ’μουν του στάβλου έν’ άχυρο, ένα φτωχό κομμάτι,
την ώρα π’ άνοιξ’ ο Χριστός στον ήλιο του το μάτι!
Πηγή: Τα τραγούδια της πατρίδος μου
Στη φάτνη σου-ΜΗΤΣΟΣ ΚΑΤΣΙΝΗΣ
Στη φάτνη σου, Χριστέ,γονατιστοί
απόψε θα σου φέρουμε τα δώρα,
θα μείνουμε στο λόγο σου πιστοί,
να φύγει κάθε πίκρα,κάθε μπόρα.
Το μίσος είναι γύρω μας πολύ
κι απλώνεται στη σκέψη το σκοτάδι,
σαν Μάγοι από μιαν Ανατολή
προσμένουμε το φως στο θείο βράδυ.
Μ’αγάπη γέμισέ μας την καρδιά
και δώσε μας την πίστη, την ελπίδα,
να μάθουν να γελάνε τα παιδιά
σαν όμορφη να Σ’έχουνε αχτίδα.
Στη φάτνη Σου, Χριστέ, γονατιστοί,
για σμύρνα,για χρυσό και για λιβάνι,
απόψε θα Σου φέρουμε πιστοί,
τη λίγη καλοσύνη που Σου φτάνει.
Πηγή: Μεγάλη σχολική ποιητική ανθολογία,Σταύρου Ζήγου, Εκδόσεις Μητρέλη,Πάτραι
Χριστούγεννα- ΣΤΕΛΙΟΣ ΣΠΕΡΑΝΤΖΑΣ
Σαν φάτνη είν’ η καρδιά μου ταπεινή
στης Βηθλεέμ το στάβλο χάμω,
ω αγάπη που προσκύνησαν βοσκοί
έλα να γεννηθείς μες στην καρδιά μου.
Έλα να νιώσω πάλι τη χαρά
το δυνατό παλμό της πίστης
και κάτω απ’των αγγέλων τα φτερά
να πω κι εγώ το «Δόξα εν Υψίστοις».
Να δω στο δύσκολο και στ’άφωτο στρατί
να μου φωτίσει ξάφνου τ’άστρο
να’βρω και να ντυθώ την αρετή
να στυλωθώ σαν άπαρτο ένα κάστρο.
Ω αγάπη που προσκύνησαν βοσκοί
μες στην καρδιά μου ξαναγύρνα
λατρεία,προσφορά ευλαβική
σου φέρνω για λιβάνι και για σμύρνα.
Πηγή: Μεγάλη σχολική ποιητική εγκυκλοπαίδεια Σταύρου Ζήγου, Εκδόσεις Μητρέλη,Πάτραι
Ο μικρός Χριστούλης-ΑΘ.ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ
Σε μια φάτνη ταπεινή
στα πολύ παλιά τα χρόνια
κάποια νύχτα σκοτεινή
μες στους πάγους και τα χιόνια.
εγεννήθηκε μικρό
ο Χριστούλης μας παιδάκι
κι είχε απ’ τ’ άστρα πιο λαμπρό
το γλυκό Του προσωπάκι.
Η μανούλα η καλή
η γλυκιά μας Παναγίτσα
τον κρατούσε σαν πουλί
στη ζεστή της αγκαλίτσα.
Ήρθαν μάγοι και βοσκοί
να τον δουν, να προσκυνήσουν
κι άγγελοι με μουσική
για να τον δοξολογήσουν.
Κι ο Χριστούλης με χαρά
τα χεράκια του κουνούσε
κι έναν – έναν στη σειρά
όλους γύρω του ευλογούσε.
Πηγή: τα ποιήματα& τα τραγούδια του δημοτικού σχολείου, Κλεοφίλης Κολίση-Χατζηκώστα
Μπροστά στη φάτνη- ΡΕΑ ΣΥΛΒΙΑ
Μπροστά στη φάτνη Σου σταθήκαν οι σοφοί,
μπροστά στη φάτνη Σου σταθήκαν οι αιώνες,
τρόμαξαν τα σκοτάδια,
χαθήκαν οι σκιές,
αναταράχθηκαν του μίσους οι χειμώνες.
Σκύψαν οι ουρανοί μπροστά στη φάτνη Σου,
τόνισ' η πλάση το καινούργιο της τραγούδι,
ήρθαν οι άγγελοι στη γη,
μ' ανθρώπους μίλησαν,
άνθισε της αγάπης το λουλούδι.
Μπροστά στη φάτνη Σου γονάτισα κι εγώ,
Κύριε, κάποια νύχτα του χειμώνα
τα σύννεφα ήταν βαριά,
δεν εύρισκα μια ξαστεριά,
δεν άνθιζε μπροστά μου μια ανεμώνα.
Μόνο σκοτάδια, θλίψη και καημός,
κι ήρθε τ' Αστέρι Σου και στάλαξε εντός μου
όλο το φως του,
κι έγινα πυρσός
και μέσα μου άλλαξε η μορφή του κόσμου.
Τώρα κάτω απ' τ' αστεριού Σου το δαυλό
οι λύπες μου όλες γίνονται τραγούδια
είσαι κοντά μου,
απ' το χέρι Σε κρατώ,
δρέπω από Σένα της ειρήνης τα λουλούδια.
Πηγή: Ρέα Συλβία, Άπαντα, Αρμονία,1999
Κάτω απ'την πύλη της φάτνης-ΦΕΔΕΡΙΚΟ ΓΚΑΡΘΙΑ ΛΟΡΚΑ
Κάτω απ’ την πύλη της Φάτνης,
μαζεύονται οι τσιγγάνοι.
Ο Ιωσήφ, όλο πληγές,
μια κοπέλα σαβαρώνει.
Πεισματικά στριγγά τουφέκια
ακούγονται όλη νύχτα.
Η Παναγία γιατρεύει τα παιδιά
με σάλιο αχνό από άστρα.
Μα να η Πολιτοφυλακή
τραβάει και σπέρνει πυρκαγιές,
όπου όλο νιάτα και γυμνή
καίγεται η φαντασία.
Η Ρόζα, εκείνη των Καμπορίος,
στην πόρτα της στενάζει καθισμένη
με τα δυο στήθια της κομμένα
βαλμένα πάνω σ’ ένα δίσκο.
Κι άλλα κορίτσια τρέχαν
απ τις πλεξούδες τους κυνηγημένα,
μες σ’ έναν άνεμο όπου σκάνουν
ρόδα από μαύρο μπαρούτι.
Όταν όλες οι στέγες
αυλάκια γίνηκαν στη γης,
αλαφροσάλεψε η αυγή τους ώμους της
σαν πέτρινη μακριά κατατομή.
Πηγή: https://www.greekstixoi.gr
Φάτνη –ΣΑΛΒΑΤΟΡΕ ΚΟΥΑΖΙΜΟΝΤΟ
Χριστούγεννα. Κοιτάζω την σκαλιστή φάτνη όπου μόλις έφτασαν οι ποιμένες στον φτωχικό στάβλο της Βηθλεέμ.
Ακόμη και οι Μάγοι με τα μακριά ενδύματα προσκυνούν τον ισχυρό Βασιλιά του κόσμου.
Ειρήνη στην μυθοπλασία μας και στην σιωπή των ξύλινων μορφών : να οι γέροντες του χωριού και το άστρο που λάμπει και το γαλαζωπό γαϊδουράκι.
Ειρήνη στην καρδιά του Χριστού στην αιωνιότητα.
Αλλά δεν υπάρχει ειρήνη στην καρδιά του ανθρώπου.
Ακόμη και με τον Χριστό και πάνε είκοσι αιώνες ο αδελφός ορμάει στον αδελφό.
Μα υπάρχει κάποιος που ακούει το κλάμα του βρέφους που θα πεθάνει κατόπιν στον σταυρό ανάμεσα σε δύο ληστές;
Πηγή: https://antikleidi.com/
Έρευνα-Επιμέλεια αφιερώματος: Αγγελική Καραπάνου
Η αναδημοσίευση του περιεχομένου του παρόντος διαδικτυακού ιστότοπου ΕΝΝΕΠΕ ΜΟΥΣΑ επιτρέπεται ΜΟΝΟ με την παράθεση πηγής και ενεργού συνδέσμου (link).
