Η σκέψη τρέχει μακριά, στο μωσαϊκό των αναμνήσεων της παιδικής ηλικίας. Εικόνες κι εντυπώσεις άλλοτε γλυκές κι ενίοτε πικρές, πάντα όμως ζωγραφισμένες με αγάπη. Εκεί θα πάμε με το διήγημα του Γαβριήλ Παναγιωσούλη, ο οποίος γεννήθηκε στα Μαρκάτα Κεφαλλονιάς και εδώ και πολλά χρόνια μένει στη Νέα Υόρκη. "Το χωριό που γεννήθηκα"!
Το χωριό που γεννήθηκα -ΓΑΒΡΙΗΛ ΠΑΝΑΓΙΩΣΟΥΛΗΣ
Αυτά που έπλασαν τον χαρακτήρα μου, ένα βιωματικό υπόβαθρο της ζωής, μια πληγωμένη πηγή υποσυνείδητου, είναι η αιτία δημιουργίας του λόγου.
Τα κλαριά των δένδρων στάλαζαν υγρό, ήταν από την ομίχλη, αυτή που έβγαζε η μπούκα του Μύρτου και μας καταπλάκωνε την καρδιά. Ερχόταν από την νότια Αδριατική και περνούσε στο Ιόνιο.
Οι πέτρες στους λίθινους τοίχους γεμάτες μια πράσινη γλίτσα σαν βελούδο, αυτή που κατακάθεται από την υγρασία. Λιγοστό το χώμα κι όπου υπήρχε ήταν άγονο. Οι πετρο-χωματένιοι δρόμοι γεμάτοι λακκούβες βρώμικου νερού. Στις άκρες τους ξεφύτρωναν οι Μαρτιάκοι με τα κίτρινα λουλουδάκια τους, μετά ερχόταν οι παπαρούνες, οι βρούβες, αυτές που εμάζωναν οι κάτοικοι και τις έτρωγαν, τι κι αν τις κατούραγαν οι σκύλοι! Το χαμομήλι άγριο ταπεινά έκανε την εμφάνισή του στις άκρες της χωματένιας αυλής. Οι αμυγδαλιές είχαν ντυθεί στα άσπρα, μια θεϊκή μυρωδιά αγνότητας ξεχυνόταν στον αέρα. Ερχόταν η άνοιξη.
Η μάνα καθάριζε το γυαλί της λάμπας από την κάπνα με ένα αδράχτι που μπροστά είχε δέσει ένα πανί, η γιαγιά είχε μια ρόκα με μαλλί κι έγνεθε, κάνοντας νήμα μαζεύοντας το στο αδράχτι.
Η θεια κεντούσε πετσετάκια, για το τραπεζάκι της σάλας, με κλωστές μουλινέ και η γειτόνισσα έπλεκε τσουράπια για τον άντρα της όπου ήταν στα βουνά κι έκαιγε καμίνι για κάρβουνα.
Τα μικρά παιδιά έτρεχαν στεφάνι στους χωματένιους δρόμους, τα όρνια πετούσαν, μάλλον έπλεαν στον αέρα κοιτάζοντάς μας. Τα κοράκια μάλωναν αναμεταξύ τους ψάχνοντας να βρουν κάνα ψοφίμι. Στο καναπεδάκι της εισόδου ένα αχυρένιο στρώμα εκεί πάνω του ήταν η φάτνη των ονείρων μου τα βράδια που κοιμόμουν και ήταν τόσο πολλά; Με συντρόφευε του γκιώνη η λυπητερή λαλιά. Μα εκεί στο αχυρένιο στρώμα ξάπλωνα ώρες ακίνητος από πόνους αρθριτικών με αλοιφή πετρελαίου, το μόνο που υπήρχε. Έλεγε ο πατέρας φταίει το κλίμα, είναι υγρό.
Τα ποτήρια με το κοίλο χείλος στο κομοδίνο, το πιρούνι δεμένο με βαμβάκι και ποτισμένο με πράσινο οινόπνευμα, η φλόγα που κυνηγούσε τον αέρα από τα ποτήρια της βεντούζας, το δέρμα σου που φούσκωνε σαν αγιοβασιλιάτικη φούσκα, ο λιναρόσπορος ψημένος στο τηγάνι και τοποθετημένος στο στήθος σου επάνω σε ένα μάλλινο ύφασμα που από την αγριάδα γέμιζες εξανθήματα.
Ο γάμος είχε προετοιμαστεί, τι κι αν ήταν φυματικός ο γαμπρός, η αγάπη νίκησε. Το γραμμόφωνο το είχαν κουρδίσει και περίμεναν το γλέντι, ένα γλέντι φτωχό φοβισμένο κι όχι μόνο αλλά έσπασε και το κουρδιστήρι του γραμμόφωνου. Κρίμα δεν ακούστηκε τίποτα.
Μετά πέθανε ο γαμπρός, κάψανε τα ιμάτιά του για να μην κολλήσουν χτικιό οι υπόλοιποι. Ξέχωσαν κι έκλεψαν τις πατάτες μας από τον κήπο, τα κουνέλια μας χωρούσαν στις τσέπες του κλέφτη, ο παπάς έκανε λιτανείες, διάβαζε προηγιασμένες. Η κυρά Ιφιγένεια ήρθε στη μάνα μου να της ξορκίσει το μουλάρι που τεμπέλιαζε, η μάνα έβαλε τρία σπυριά χοντρό αλάτι στην άκρη της ποδιάς της, με την πιθαμή της μέτρησε την απόσταση…
Η Ακριβού γιάτρευε με ξόρκια όποιον είχε τη βεντερούγα (ραχίτιδα), η Αγγέλα γέννησε κι άλλη κόρη, έτσι είπε η μαμή, συμφορά της, τόσα θηλυκά! Βρήκαν ποντίκια στα πιθάρια με το λάδι, αυτό του αγίου. Το αντάλλαξαν με καλαμπόκι που έφερνα καΐκια απ’ το Ξηρόμερο. Κάποιος είπε ότι στην Αγγλία βρέθηκε το φάρμακο της φυματίωσης, αλλά πολύ αργά ο άνθρωπος πέθανε.
Ο δάσκαλος μας μάθαινε τον εθνικό ύμνο, το στοίχιση και ζύγιση, μας πήγαινε στην εκκλησία όπου λέγαμε το πάτερ ημών, οι αντάρτες κατέβαιναν απ’ τα βουνά, οι χωροφύλακες έβαζαν πολίτες σκοπούς έξω από το κτίριο της χωροφυλακής, κι αυτοί οι ίδιοι κοιμόταν μέσα.
Μετά ήρθε η θάλασσα…
Γαβριήλ Παναγιωσούλης
Βιογραφικό σημείωμα
Ο Γαβριήλ Παναγιωσούλης γεννήθηκε στην Πύλαρο Κεφαλονιάς το 1933. Η ζωή του όλη μια περιπέτεια, που ξεκίνησε απ’ το νησί του το 1950 μπαρκάρισε ναυτικός, μεγάλωσε στην αγκαλιά της θάλασσας, έζησε στην Γουατεμάλα 10 χρόνια όπου απέκτησε οικογένεια, μετανάστευσε και ζει με την οικογένειά του στην Νέα Υόρκη. Έχει γράψει πολλά βιβλία. Δυο από αυτά βραβεύθηκαν στην Αθήνα. Το ΑΧ ΝΑ ΞΕΡΑ το οποίο απέσπασε το Α! λογοτεχνικό βραβείο μυθιστορήματος από το κοινωφελές ίδρυμα Πνευματική Εστία Π. ΤΡΑΝΟΥΛΗ 2003. Το δεύτερο βιβλίο του Ο ΚΑΘΡΕΦΤΗΣ ΚΑΙ Η ΟΜΙΧΛΗ απέσπασε ΕΠΑΙΝΟ στον Λογοτεχνικό Διαγωνισμό «Νίκος Καββαδίας», Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας Πειραιάς 2004. Είναι ένα από τα ιδρυτικά μέλη της επιτροπής Πρωτοβουλίας για την Ένωση Λογοτεχνών Συγγραφέων των Πέντε Ηπείρων… Στον ελεύθερό του καιρό γράφει Πρόζα και ολίγο τι ποίηση… όλα του τα ποιήματα είναι από την ναυτική ζωή.
