Σήμερα, στη στήλη "Να σε γνωρίσω καλύτερα" φιλοξενώ τη Λέττα Βασιλείου. Η καλεσμένη μου είναι μουσικός, συνθέτρια και καθηγήτρια μουσικής. Και βέβαια είναι συγγραφέας λογοτεχνικών βιβλίων, τόσο για παιδιά όσο και για ενήλικες. Μέχρι στιγμής έχει δημοσιεύσει δεκατρία παιδικά βιβλία και τρία για ενήλικες. Παράλληλα έχει εκδώσει τρία cd με τραγούδια για παιδιά. Η σειρά βιβλίων "Σοβόφ ο κινούμενος ήλιος" και "Σοβόφ τα κομμένα λουλούδια", κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις 24 Γράμματα το 2022. Το πρώτο μέρος της δυστοπίας "Σοβόφ" βγήκε στο φως πριν από λίγα χρόνια από άλλο εκδοτικό οίκο. Και η επανακυκλοφορία του συνοδεύτηκε με τη συναρπαστική συνέχειά του! Η συζήτηση με την αγαπημένη λογοτέχνιδα, μικρών και μεγάλων, ήταν άκρως ενδιαφέρουσα! Για να δούμε όσα μοιράστηκε μαζί μου...
Συνέντευξη: Αγγελική Καραπάνου
- Κυρία Βασιλείου, σας καλωσορίζω στο Έννεπε Μούσα. Πότε μπήκε στη ζωή σας η λογοτεχνική γραφή;
Καλώς σας βρήκα. Γράφω όσο θυμάμαι τον εαυτό μου. Στα πέντε μου μιλούσα με στίχους. Στο δημοτικό έγραφα ποιήματα και σκάρωνα σκετσάκια που τα παίζαμε με τους συμμαθητές μου. Σε όλη την διάρκεια των μαθητικών μου χρόνων έγραφα συνέχεια ώσπου μια καθηγήτριά μου στο Λύκειο με προέτρεψε να εκδώσω. Το 1999 εκδόθηκε το πρώτο μου παραμύθι η Αχηβάδα και ο Κάβουρας από τις εκδόσεις Μίνωας κι ακολούθησε ο δρόμος προς τις εκδόσεις. Αυτό όμως προέκυψε. Η βαθύτερη ανάγκη της γραφής είναι κάτι που υπήρχε μέσα μου μαζί με άλλες τέχνες που ήθελαν να εκφραστούν. Από όλες τις τέχνες επέλεξα την μουσική και την συγγραφή που έχουν λόγο.
- Τα περισσότερά σας βιβλία απευθύνονται σε παιδιά. Θυμάστε ποια ήταν τα δικά σας αγαπημένα αναγνώσματα ως παιδί;
Είχα πάντα μια αδυναμία στα παραμύθια του Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Ξέρετε τα παραμύθια του δεν γράφτηκαν μόνο για παιδιά. Απευθύνονταν σε όλους. Πολλές φορές σκληρά αλλά τόσο αληθινά για τον κόσμο και τη ζωή. Τα τέλη που έγραφε, που δυστυχώς πολλές φορές σήμερα για χάρη των παιδιών τα αλλάζουν (το θεωρώ μέγα λάθος) έδειχναν ακριβώς πως ήταν δομημένος ο κόσμος και τα σημεία που είχαν σημασία να διορθώσουν οι κοινωνίες για να βελτιωθούν. Στη γραφή του αναγνωρίζουμε βαθύτατη ανθρωπιά και αγάπη.
- Τι σας αρέσει να διαβάζετε τα τελευταία χρόνια;
Μου αρέσουν τα αστυνομικά μυθιστορήματα. Η σκυτάλη τους έχει περάσει πια στους Σκανδιναβούς συγγραφείς που κάνουν εξαιρετική δουλειά όχι μόνο στην πλοκή και το «ποιος» αλλά στους χαρακτήρες και το «γιατί». Φυσικά και διαβάζω και ιστορικά και εννοείται βιβλία φαντασίας. Άλλωστε όλα τα βιβλία φαντασίας είναι. Στην σημερινή εποχή ποτέ το φανταστικό δεν ήταν τόσο κοντά στο πραγματικό. Πράγματα που δεν φανταζόμασταν ποτέ ότι θα γίνουν τα βλέπουμε μπροστά μας. Προσωπικά κι επειδή γράφω κι αυτό το είδος αγαπώ τις δυστοπίες που είναι μια ματιά στο μέλλον.
- Έχοντας εισχωρήσει στον μαγικό κόσμο των παιδιών- κι ως εκπαιδευτικός κι ως συγγραφέας - ποια θέματα βιβλίων νομίζετε πως ενδιαφέρουν κυρίως τις ηλικίες των 6-12;
Φυσικά η περιπέτεια. Ένα παιδί θέλει να παίξει και να γνωρίσει τον κόσμο. Ο κόσμος του βέβαια έχει σωρό από κοινωνικά θέματα που το απασχολούν όπως ο ρατσισμός, ο σχολικός εκφοβισμός, η αναζήτηση της σεξουαλικής ταυτότητας, η αποδοχή της διαφορετικότητας, ο πόλεμος και ο φόβος ανατροπής της ζωής του. Αλλά το παιδί πάντα θα ονειρεύεται χαρά, ζωή, περιπέτεια και διέξοδο σε έναν κόσμο στον οποίο θα νιώθει πως ανήκει.
- Τι δυσκολίες έχει το παιδικό βιβλίο για αυτόν που το γράφει; Τι πρέπει να προσέξει;
Ο συγγραφέας οφείλει να μιλήσει με ειλικρίνεια. Αν γράψει ένα παιδικό βιβλίο έχοντας στο μυαλό τι θα πουλήσει, τι είναι της μόδας, ακόμα και τι «πρέπει» να πει στα παιδιά έχει χάσει. Μη διανοηθεί να πατρονάρει και να «διδάξει» ένα παιδί. Τα παιδιά έχουν μπουχτίσει από δασκάλους και καθοδηγητές. Πρέπει να παίξει μαζί του, να γίνει ο ίδιος παιδί. Να αφουγκραστεί τη λαχτάρα του για παιχνίδι και ζωή, τις βαθύτερες επιθυμίες και τους προβληματισμούς του. Ένας συγγραφέας οφείλει να κοντύνει στο ύψος του για να ψηλώσει στην ψυχή του. Ένα παιδί από τη φύση του αντιλαμβάνεται αμέσως ποιος λέει αλήθειες και ποιος ψέματα. Και αυτός ο κόσμος είναι κοινός για παιδιά και ενήλικες. Ας τον βαδίσουμε μαζί δίπλα δίπλα και ίσοι.
- Πάμε τώρα να μιλήσουμε για τα μυθιστορήματά σας για ενήλικες «Σοβόφ», ο κινούμενος ήλιος» και « Σοβόφ, τα κομμένα λουλούδια» που επανακυκλοφόρησαν το 2022 από τις Εκδόσεις 24 γράμματα. Ποια περίοδο γράφτηκαν και πόσο χρόνο σας πήρε να τα ολοκληρώσετε;
Το πρώτο μέρος του ΣΟΒΟΦ Ο κινούμενος ήλιος γράφτηκε την εποχή της κρίσης περίπου το 2015. Έκανα ένα χρόνο να το γράψω. Κυκλοφόρησε αρχικά από άλλον εκδοτικό το 2017 και μαζί με το δεύτερο μέρος του Τα κομμένα λουλούδια που βγήκε πρώτη φορά στο αναγνωστικό κοινό το περασμένο καλοκαίρι φιλοξενήθηκαν από τις εκδόσεις 24 Γράμματα. Στο δεύτερο μέρος έκανα ενάμιση χρόνο για να ολοκληρώσω την ιστορία. Βλέπετε δεν είναι απλά η ιστορία τους. Είναι η δημιουργία ενός ολόκληρου κόσμου στον οποίο όλα πρέπει να δένουν. Χαρακτήρες, πλοκή και εφόσον όλα αφορούν την τέχνη, μελέτη γύρω από σπουδαία έργα τέχνης.
- Τι πραγματεύονται;
Πρόκειται για μια δυστοπική περιπέτεια με στοιχεία μυστηρίου. Αφορά μια μελλοντική κοινωνία όπου κυριαρχεί ο απόλυτος φόβος. Η κοινωνία διοικείται από το συμβούλιο μιας φαρμακευτικής εταιρίας με το όνομα Σοβόφ (αναγραμματισμός της λέξης φόβος), στην οποία όλοι οι πολίτες από τη γέννησή τους παίρνουν μέσω των τροφών μια ουσία που προκαλεί έντονο το στοιχείο του φόβου με σκοπό να κυριαρχεί η ηρεμία, η τάξη και η υπακοή στην εξουσία. Είναι μια κοινωνία δύο τάξεων: των πολύ πλούσιων ιδιοκτητών της εταιρίας και όλων των υπόλοιπων που εξαρτώνται από τη Σοβόφ. Η ουσία Σοβόφ λαμβάνεται ως πανάκεια για κάθε ασθένεια αλλά και απόλυτο κατασταλτικό των παθών. Όλοι ζουν χωρίς αρρώστιες, ικανοί να δουλεύουν ασταμάτητα αλλά πεθαίνουν στα πενήντα τους χρόνια. Σαν αποτέλεσμα οι πολίτες θεωρούν φυσιολογικό να μην υπάρχει καμία αντίδραση, αντίσταση και διάθεση αλλαγής της ήδη δομημένης κοινωνίας. Το Σοβόφ τους κάνει υπέρβαρους και δυσκίνητους. Ο φόβος ταυτίζεται με την απόλυτη ακινησία. Στην κοινωνία αυτή έχει κρυφτεί, εξαφανιστεί και ξεχαστεί κάθε μορφή τέχνης: ζωγραφική, λογοτεχνία, μουσική, κινηματογράφος, χορός. Πρωταγωνίστρια του βιβλίου είναι η Λεόνα μια νεαρή γυναίκα με το γενετικό «πρόβλημα» να αποβάλει την ουσία Σοβόφ από τον οργανισμό της. Είναι μια φυσιολογική για μας κοπέλα αλλά ένα «φρικιό», ένα «τέρας» γι’ αυτή την κοινωνία. Και ενώ από μικρή κρύβει το πραγματικό της σωματότυπο δεν μπορεί να κρύψει την ανήσυχη φύση της και το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της: να είναι άφοβη. Η περιπέτεια αρχίζει τη στιγμή που αποκαλύπτεται. Η Λεόνα βρίσκεται παγιδευμένη, κυνηγημένη και ανίκανη να επιβιώσει σε μια κοινωνία με έντονα τα χαρακτηριστικά του ρατσισμού και του φόβου. Στην προσπάθειά της αυτή θα γνωρίσει και άλλους διαφορετικούς ανθρώπους και μαζί θα ανακαλύψουν την τέχνη από την αρχή. Το βιβλίο μιλά με συμβολικό τρόπο για την σπουδαιότητα της τέχνης ως όργανο δράσης, κίνησης και οδηγού της ανθρώπινης ελεύθερης έκφρασης αλλά και ως συνδετικού κρίκου των ανήσυχων ανθρώπων που θέλουν να αφυπνίσουν την ανθρωπιά στους υπόλοιπους.
- Υπήρχε κάποιο συγκεκριμένο ερέθισμα που πυροδότησε την έμπνευσή σας για τη δημιουργία αυτών των βιβλίων;
Πριν μερικά χρόνια στην αρχή της κρίσης και εγώ όπως και όλοι μας νιώσαμε έντονα να μας κυριεύει ο φόβος. Φόβος για τις δουλειές μας, φόβος για τις οικογένειές μας, φόβος για το αύριο που φάνταζε δυσοίωνο. Ο φόβος σε μένα ήρθε και ταυτίστηκε με την ακινησία. Περίμενα να δω πώς θα πάνε τα πράγματα, περίμενα να δω αν θα συνεχίσω να έχω δουλειά, περίμενα να δω τι θα γίνει στην οικονομία, στην πολιτική εθνικά και ευρωπαϊκά, περίμενα να δω και σκεφτόμουν μόνο το αύριο. Κι όσο το σκεφτόμουν τόσο ένιωθα πως στεκόμουν ακίνητη στο σήμερα. Δεν υπήρχε άλλο συναίσθημα πέρα από την κυριαρχία της ακινησίας και την ανικανότητα να κάνω ένα βήμα παραπέρα. Αμέσως λοιπόν μόλις το ένιωσα έκανα ένα βήμα μπροστά. Και κυριολεκτικά, για να νιώσω πως έχω ακόμα σώμα να κινήσω, αλλά και μεταφορικά με τον τρόπο που εγώ ως Λέττα κάνω. Άρχισα μια ιστορία για να διοχετεύσω το φόβο στο χαρτί μιλώντας γι ’αυτόν και προσπαθώντας να τον ξορκίσω. Έκανα μια κίνηση γραφής. Μια κίνηση τέχνης. Κι αμέσως μου ήρθε η ιδέα πως η τέχνη είναι η ίδια η κίνηση. Στο βιβλίο «Σοβόφ ο κινούμενος ήλιος» η ανταπόκρισή του ήταν πολύ μεγάλη. Όλοι έλεγαν πως επρόκειτο για ένα βιβλίο πολύ καλό, σχετικό με αυτά που ζούσαμε τότε, αλλά πάντα φαντασίας γιατί στην σημερινή εποχή δεν υπάρχει εγκλεισμός και απομόνωση εξαιτίας κάποιας πανδημίας και ενός φαρμάκου που δίνει την δυνατότητα της ελεγχόμενης ελευθερίας και φυσικά η τέχνη και οι καλλιτέχνες δεν θα μπορούσαν ποτέ να περιοριστούν ούτε η τέχνη να πληγεί με κάποιον τρόπο. Και μετά ήρθε η πανδημία…. Και η φαντασία έγινε πραγματικότητα. Γιατί καμία φαντασία δεν μπορεί να ξεπεράσει την πραγματικότητα σε ευρηματικότητα.
- Θα μας χαρίσετε ένα απόσπασμα από το καθένα;
«Το μικρό θήραμα αποδείχτηκε πολύ δυνατό και πολύ ύπουλο. Την είδε να μεταμορφώνεται μπροστά σε όλους με τόσο θάρρος σ’ ένα λιοντάρι! Ένα γρήγορο λιοντάρι που έκανε επίθεση στις ψυχές όλων και τις υπέτασσε. Αυτό ήταν η τέχνη λοιπόν. Υπέτασσε τους πάντες με τον πιο ύπουλο τρόπο. Και μετά τους έβαζε στη διαδικασία της σκέψης. Όχι, η τέχνη δεν ήταν άχρηστη. Επικίνδυνη ήταν!» ΣΟΒΟΦ 1 Ο κινούμενος ήλιος
«Όλες οι σκέψεις αυτές θα κλειδώσουν μεν, αλλά θα μπουν και σε σειρά. Και μπροστά μου ανοίγεται πια ο μακρύς διάδρομος και οι σκάλες που θα με οδηγήσουν σε αυτό που εγώ επέλεξα. Κι έχω για οδηγό μέσα στο σκοτάδι εκείνον που έχει το χάρισμα να με κάνει καλύτερη. Να μας κάνει όλους καλύτερους. Επειδή κάποιος πριν από αυτόν έκανε εκείνον καλύτερο. Δεν έχει σημασία ποιος κάνει την αρχή και ποιος πυροδοτεί άλλωστε το φιτίλι. Σημασία έχει ποιος θα κρατήσει τη φωτιά ζωντανή μέχρι την έκρηξη.» ΣΟΒΟΦ 2 Τα κομμένα λουλούδια
- Η εν λόγω σειρά, που έχει αγαπηθεί πολύ, ανήκει στη λογοτεχνία του φανταστικού. Τι σας συναρπάζει ως δημιουργό στο συγκεκριμένο είδος;
Πάντα θα ανήκω στο φανταστικό. Στις ώρες της νυχτερινής δημιουργίας όπου όλα αποκαλύπτονται στο συνειδητό κι όμως υπάρχουν χρόνια μέσα μου στο ασυνείδητο και περιμένουν υπομονετικά για να αποκαλυφθούν. Το πρώτο πράγμα που μου είπε ο εκδότης μου Γιώργος Δαμιανός όταν του πήγα και τα δύο βιβλία είναι πως αυτά το βιβλία δεν θα πιστέψει κανείς πως γράφτηκαν πριν την πανδημία και πως επρόκειτο για προφητικά βιβλία. Τον ευχαριστώ από καρδιάς. Η αλήθεια είναι πως ο φόβος υπήρχε, υπάρχει και θα υπάρχει και πως οι συγγραφείς της δυστοπίας φαντάζονται και διαισθάνονται τις δονήσεις με έναν περίεργο τρόπο που αν δεν λυθεί και δεν βρει διέξοδο στο χαρτί θα τους βασανίζει για καιρό. Τα ΣΟΒΟΦ στις κριτικές τους έχουν χαρακτηριστεί κινηματογραφικά, δυστοπικά κι όμως μέσα στα σκοτάδια τους αισιόδοξα. Λοιπόν εμένα αυτό που μου αρέσει στην λογοτεχνία του φανταστικού είναι η ισορροπία. Τίποτα δεν είναι σκοτεινό και τίποτα δεν είναι φωτεινό. Τίποτα δεν είναι φανταστικό και τίποτα δεν είναι ρεαλιστικό. Άλλωστε το φανταστικό από τη στιγμή που υπάρχει μέσα μας… υπάρχει. Κι αυτό το κάνει πραγματικό.
- Τι να περιμένουμε από σας στο κοντινό μέλλον; Ετοιμάζετε κάποιο νέο έργο;
Θα ήθελα να μιλήσω για τον έρωτα όπως μίλησα για το φόβο. Αλλά σε καμία περίπτωση με την μορφή του ρομάντζου. Κάτι ετοιμάζεται αλλά θέλει πολλή δουλειά και χρόνο για να στηθεί όπως θα το ήθελα. Οι αναγνώστες του ΣΟΒΟΦ βέβαια μου ζητάνε και τρίτο βιβλίο. Αλλά κι αυτό πρέπει να το κάνω όταν είπαμε το ασυνείδητο αποφασίσει να γίνει συνειδητό. Άλλωστε τι είναι η συγγραφή; Πέντε λεπτά πριν όλα ξεχυθούν σαν χείμαρρος. Όταν όλα υπάρχουν και δεν υπάρχουν. Θα περιμένω τα πέντε λεπτά.
Σας ευχαριστώ για τη συνομιλία αυτή.
Εγώ σας ευχαριστώ από καρδιάς.
Βιογραφικό Λέττας Βασιλείου
Η Λέττα Βασιλείου γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε κιθάρα με τον κιθαριστή και συνθέτη Νότη Μαυρουδή και πήρε το πτυχίο και το δίπλωμά της με άριστα και διακρίσεις. Είναι επίσης πτυχιούχος της σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών του τμήματος Ευρωπαϊκού Πολιτισμού του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Έχει παρακολουθήσει μαθήματα με Έλληνες και ξένους σολίστ, έχει δώσει συναυλίες, και προσωπικά ρεσιτάλ και έχει συνεργαστεί με άλλα όργανα σε συναυλίες και φεστιβάλ μουσικής δωματίου σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Εργάστηκε στην πρωτοβάθμια ιδιωτική εκπαίδευση γνωστών εκπαιδευτηρίων και σε γνωστά επίσης μουσικά ιδρύματα της Αθήνας.
Σήμερα είναι καθηγήτρια κιθάρας στο ωδείο Kodaly όπου έχει δημιουργήσει μία κιθαριστική ομάδα από́ νέους ταλαντούχους κιθαριστές που με μαθήματα, σεμινάρια, παιχνίδια, συναυλίες και διαγωνισμούς κατακτούν εκτός από πανελλήνια βραβεία, δημιουργική έκφραση, ευγενή άμυλα και αλληλεγγύη μέσα από την τέχνη της κιθάρας.
Το 2015 δημιούργησε το κιθαριστικό σύνολο Piratas de la guitarra το οποίο παρουσιάστηκε σε κιθαριστικά φεστιβάλ και συναυλίες στην Ελλάδα και τιμήθηκε με 3ο Βραβείο μουσικής δωματίου το 2019 στο διαγωνισμό κιθάρας του Παλαιού Φαλήρου.
Είναι συγγραφέας με έντονη καλλιτεχνική και εκδοτική πορεία. Έχει εκδώσει έως σήμερα 13 παιδικά βιβλία και 3 βιβλία ενηλίκων από τις εκδόσεις Μίνωας, Κέδρος, Παπαδόπουλος, Ελληνικά Γράμματα, Πνοή και 24 Γράμματα καθώς και 3 παιδικά cd με τραγούδια από τη δισκογραφική εταιρία Αcroasis.
Έχει κάνει την απόδοση στα ελληνικά του λιμπρέτου της τσέχικης όπερας Brudibar των Krása and Hoffmeister που κυκλοφόρησε σε cd από την δισκογραφική εταιρία Acroasis με την συμμετοχή της ορχήστρας νέων της ΕΡΤ και της παιδικής χορωδίας του ωδείου Kodaly και που ανέβηκε σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας από μουσικά σχολεία της χώρας και από την Όπερα Δωματίου Κέρκυρας.
Το παιδικό της μιούζικαλ «Ο Μίμης ο Πατούσας» τιμήθηκε με 3ο βραβείο στον 39ο Λογοτεχνικό διαγωνισμό της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών στην κατηγορία θεατρικού έργου ενώ το παραμύθι της «Τα παιδιά της θάλασσας» τιμήθηκε με το 1ο βραβείο στον 1ο Λογοτεχνικό διαγωνισμό της δημοτικής βιβλιοθήκης Αγίας Παρασκευής – Μουσείο Αλέκου Κοντόπουλου στην κατηγορία παιδικό παραμύθι.
Η δυστοπία Σοβόφ ο κινούμενος ήλιος και Σοβόφ τα κομμένα λουλούδια, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις 24 Γράμματα με εξαιρετικές κριτικές τόσο από τους κριτικούς λογοτεχνίας όσο και από το αναγνωστικό κοινό.
Βρείτε τα βιβλία της Λέττας Βασιλείου ΣΟΒΟΦ 1 Ο κινούμενος ήλιος και ΣΟΒΟΦ 2 Τα κομμένα λουλούδια στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://24grammata.com
