Σήμερα στη στήλη "Να σε γνωρίσω καλύτερα" έχω προσκαλέσει την ποιήτρια Λία Σιώμου. Η καλεσμένη μου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Σπούδασε στο Χημικό Τμήμα Αθηνών και ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές στην Αμερική. Εργάσθηκε ως ερευνήτρια στο MSU και στο Northwestern University και ως επιστήμων στο U.S Department of Energy στο Argonne National Laboratory. Έχει εκδώσει επτά ποιητικές συλλογές. Τον Μάιο του 2022 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ελευθερουδάκης ο τόμος "Της ζωής και της αγάπης" με όλο το εκδομένο έργο της. Ποιήματά της έχουν μελοποιηθεί από τον συνθέτη Δρ. Αθανάσιο Ζέρβα, καθηγητή και κοσμήτορα στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, και έχουν παρουσιασθεί σε κονσέρτα στην Αμερική και Ελλάδα. Έχει στα σκαριά τέσσερις νέες ποιητικές συλλογές και μια ανθολογία . Με τη Λία Σιώμου συζητήσαμε πολλά για τις διαδρομές της στον μαγικό κόσμο της ποίησης. Για να δούμε όσα μοιράστηκε μαζί μου!
Συνέντευξη : Αγγελική Καραπάνου
-Λία μου, σε καλωσορίζω για μια ακόμα φορά στο ΕΝΝΕΠΕ ΜΟΥΣΑ.
Πολύ σε ευχαριστώ Αγγελική μου γι᾽αυτήν την συνομιλία μας και για τις αναρτήσεις που έχεις ήδη κάνει ποιημάτων μου στο όμορφο λογοτεχνικό σου Blog Έννεπε Μούσα. Και για την τελευταία προβολή της παρουσίασης του νέου βιβλίου μου ῾Της Ζωής και της Αγάπης, Ποίηση 1995- 2011, Εκδόσεις Ελευθερουδάκη, 2022. Είναι αξιέπαινο το έργο σου και η αγάπη σου για τη Λογοτεχνία.
-Αρχικά θα ήθελα να σε ρωτήσω πότε μπήκε στη ζωή σου η ποιητική γραφή.
Θα έλεγα ότι από πολύ νωρίς είχα δείξει αγάπη όχι μόνον για την ποίηση αλλά για τη γραφή και τη λογοτεχνία γενικά. Έχω επίσης ελειώσει το κλασικό τμήμα του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών ( 10 χρόνια σπουδές ), στην οδό Σίνα και σε ηλικία 15 έως 18 ετών διάβαζα μέχρι τις τρεις τα χαράματα, στα original, γαλλική ποίηση και λογοτεχνία. Ήταν η αγάπη μου. Αλλά ειλικρινά αγαπούσα και έπαιρνα άριστα σε όλα τα μαθήματα. Έχει κι αυτό τα προβλήματά του στα νέα παιδιά. Τα δυσκολεύει να αποφασίσουν ποιο δρόμο να ακολουθήσουν στις σπουδές τους. Εγώ προσωπικά έλεγα ότι θέλω να σπουδάσω Χημεία για να μάθω τι γίνεται στο μοριακό επίπεδο της ζωής. Με απασχολούσε έντονα το μυστήριο της ζωής. Και φυσικά η Χημεία είναι η βάση για τη λύση αυτού του μυστηρίου. Βέβαια το μυστήριο της ζωής παραμένει μυστήριο παρ᾽ όλες τις σπουδές... Και σιγά σιγά, με τα χρόνια να αποθηκεύω ιδέες περί ζωής και αισθήματα και ανιχνεύσεις του εσωτερικού μου κόσμου, ήλθε η ποίηση στη ζωή μου να λύσει πολλά από τα ανθρώπινα μυστήρια. Και άρχισα να γράφω. Πυρετωδώς, γιατί είχα κιόλας καθυστερήσει... Και μια νέα καριέρα ανέτειλε για μένα που θα με απασχολεί όσο ζήσω.
- Κι αν σε ρωτούσα ποιοι είναι οι αγαπημένοι σου ποιητές;
Θα έλεγα χωρίς καμία αμφιβολία οι παλιοί! Είναι λίγοι σχετικά με την πληθώρα των τωρινών αλλά είναι οι διακεκριμένοι, οι αγαπημένοι, αυτοί που τα ποιήματά τους είχαν μέσα τους τις νότες και τη μελωδία, και τα μεγάλα νοήματα. Και αναφέρω Σολωμό, Παλαμά, Καβάφη, Ρίτσο, Πολυδούρη, Πορφύρα, Λαπαθιώτη .. Και έρχομαι βέβαια στον Ελύτη, Σεφέρη, Αναγνωστάκη,....
- Ποιες αρετές εκτιμάς στους εργάτες αυτούς του είδους;
Θα μου ήταν ευκολότερο να περιγράψω την ποίηση που δεν με ενθουσιάζει. Ποίηση γραμμένη σε κινέζικη διάλεκτο όπως τη χαρακτηρίζω. Τη διαβάζεις και δεν έχεις ιδέα περί τίνος πρόκειται. Η καλή ποίηση αγγίζει, μαγεύει, σε συγκινεί. Άλλοι πάλι γράφουν σε πεζότατο πεζό λόγο που δεν έχει σχεδόν τίποτα ποιητικό μέσα του. Δεν τη βρίσκω επιθυμητή αυτού του είδους τη γραφή στην ποίηση. Και υπάρχει βέβαια και η διανοητική ποίηση, χαρακτηρίζεται κυρίως από φοβερά έξυπνα λογοπαίγνια, δυσκολονόητα, που τελικά γίνονται κουραστικά θα’ λεγα. Οι αγαπημένοι μου ποιητές είναι αυτοί που τα γραφόμενά τους σε αγγίζουν, σε συγκινούν, δονούν το μέσα σου... Κατ᾽ ευθείαν, χωρίς αναλύσεις. Σου δίνουν το μήνυμα καθάριο, σου δίνουν τη μαγεία της ποίησης.
-Τι λογοτεχνικά αναγνώσματα προτιμάς να διαβάζεις τα τελευταία χρόνια;
Ποίηση περισσότερο. Ελληνική κυρίως, για να μαθαίνω και τι γράφει ο σύγχρονος Έλληνας ποιητής ή ποιήτρια. Όπως γνωρίζετε ζω στην Αμερική μισό αιώνα, και σπούδασα Χημεία, Βιοχημεία.
-Τι πιστεύεις πως δίνει στη ζωή σου η ποίηση;
Μια θαυμάσια συνομιλία με τον εαυτό μου, με τον συνάνθρωπό μου, για θέματα της ζωής γενικά, για τον εσωτερικό μας κόσμο, για τα ανθρώπινα αισθήματα, και τα παθήματα μας. Μου δίνει φοβερή ικανοποίηση και συγκίνηση όταν το ποίημα καταλήγει να είναι όντως όμορφο.
- Ποια θέματα σ’ έχουν απασχολήσει περισσότερο;
Όπως λέει και ο τίτλος του βιβλίου μου, με απασχολεί και γράφω για θέματα της ζωής, του εσωτερικού μας κόσμου, της αγάπης, των ποικίλων ανθρωπίνων αισθημάτων. Αναφέρομαι συχνά, όπως και το λέω συχνά, ότι γράφω για την ομορφιά του κόσμου γύρω μου, και για την ομορφιά του κόσμου εντός μου.
- Τον κεντρικό ρόλο στη δημιουργία σου παίζει το προσωπικό βίωμα, η κοινωνική παρατήρηση ή η απλή έμπνευση της στιγμής;
Θα έλεγα όλα τα ανωτέρω. Η αρχή μάλλον γίνεται με μία σκέψη ή και μόνο με μία λέξη καμιά φορά που φέρνει στον νου ῾το θέμα῾ είτε προσωπικό βίωμα, ή κάποια ανάμνηση, ή περιστατικά της ζωής γενικά που απασχολούν όλους μας. Μιλάω λοιπόν για τη ζωή και την αγάπη όλων μας θα’ λεγα.
-Μπορείς να θυμηθείς μια πολύ ευτυχισμένη στιγμή της ζωής σου που αποτύπωσες σ’ ένα ποίημα;
Ένα για την πρώτη αγάπη μου.
Πρώτη αγάπη
Μας ένωσε η ομορφιά της γης
μας ένωσε το πνεύμα των αιώνων
μας άγγισε η δρόσος μιας αυγής
μας τύλιξε η μαγεία των πρώτων χρόνων.
Σ’ αγνάντεψα στη δόξα μιας ανατολής
σε πρωτοφίλησα στο φέγγος μιας σελήνης
των αστεριών η λάμψη μ’ έλουσε για σε
των κάμπων οι πνοές σε τύλιξαν για με.
Και τα πουλιά τραγούδησαν για μας
στων δέντρων τα φυλλώματα στα δάση
οι παπαρούνες του αγρού ανθίσανε για μας
κρίνα κι αγράμπελη έγιναν μαγιάτικο στεφάνι στα όνειρά μας.
- Πες μας δυο λόγια για το πιο πρόσφατο έργο σου ,τον συγκεντρωτικό τόμο «Της ζωής και της αγάπης»( Ποίηση 1995-2011) που κυκλοφόρησε μέσα στο 2022 από τις εκδόσεις ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ.
Ήταν μια πολύ σωστή απόφαση που πήρα ακολουθώντας τη συμβουλή του διακεκριμένου ποιητή μας Τάσου Γαλάτη . Τον Τάσο Γαλάτη τον είχα γνωρίσει στο σπίτι Λογοτεχνίας της Πάρου, στις γραφικές Λεύκες. Το 2014 παρουσίασε τη συλλογή μου Attica στο βιβλιοπωλείο του εκδότη μου, του αλησμόνητου Σάμη Γαβριηλίδη. Λοιπόν ο Τάσος λίγα χρόνια αργότερα μου είπε : ῾Κοίταξε Λία, ζεις 50 χρόνια στην Αμερική και έρχεσαι στην Αθήνα μια φορά στα 4 ή 5 χρόνια...Αυτό που πρέπει να κάνεις τώρα είναι να εκδώσεις τις 7 συλλογές που έχεις ήδη εκδώσει, σε ένα βιβλίο και μετά δύο χρόνια θα εκδώσεις και μία Ανθολογία. Το σκέφθηκα λίγο και συνειδητοποίησα ότι είχε δίκιο, οι πρότερες εκδόσεις των συλλογών μου είχαν ήδη σχεδόν εξαντληθεί. Τον ευχαριστώ και πάλι για την τόσο σημαντική συμβουλή του.
- Θα ήθελες να μοιραστείς μαζί μας κάποια ποιήματα απ’ αυτή τη δουλειά;
Ευχαρίστως.
ΛΙΜΝΗ ΜΕ ΤΑ ΑΠΥΘΜΕΝΑ
Λίμνη με τα απύθμενα
τα κύματά σου τα γαλήνια
νανούρισέ μου μια χαρά
στα νούφαρα, τα κρίνα.
Λίμνη στα ηλιοκαμένα σου
τα λεία τα κοχύλια
έχω κρυμμένα μυστικά
σαν τα φαρμάκια μύρια.
Λίμνη θα ’ρθω τ’ απόβραδο
να σμίξω στις σκιές σου
με δέντρα και φυλλώματα
κλωνάρια απ’ τις ιτιές σου.
Κάποια της σκέψης όνειρα
εκεί θα σεργιανίσω
Κάποιο καημό της ζήσης μου
έχω να σου μιλήσω.
Στ’ ακύμαντά σου τα νερά
τη δροσερή αγκαλιά σου
μη μου λικνίσεις μια χαρά
το δάκρυ μη μου σβήσεις.
Στ’ ανήλια σου κι απρόσιτα
και σκοτεινά ερέβη
μη και μου κρύψεις τον καημό
να μη μου περισσεύει.
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ
Έφερ’ ο άνεμος τραγούδι στη νυχτιά,
τραγούδι, άσμα των ασμάτων, ύμνο
σαν μελωδία αγγελική στη σιγαλιά
νανούρισμα γλυκό στον φευγαλέο ύπνο.
Γέμισαν νότες του μυαλού την ερημιά
χορδές, κιθάρες και γλυκόλαλα βιολιά.
Σύραν οι θύμησες χορό με τη φωνή της λύρας,
Τσιγγάνες, γυφτοπούλες θύμησες… οι μάγισσες της μοίρας.
Χόρεψε ο αγέρας τα κλαδιά της φοινικιάς
κλειδιά του σολ στον ουρανό τα μαυροπούλια,
τσιγγάνες, γύφτισσες με σύραν στον χορό
και γυφτοπούλες θύμησες μου φίλησαν τα χείλια.
Και μια μελαχρινή, μια γυφτοπούλα όμορφη, μικρή
κρατούσε στο χεράκι της και χτύπαγε το ντέφι.
Σεργιάνιζαν στον άνεμο πάθη, κορδέλες και καημοί
και το μικρό κορμάκι της το τύλιγε μια μέθη.
Τα ποδαράκια της κι αυτά λες με φτερά
μια κάποια στριφογύριζαν στον νου αγκάλη
στα γύφτικα τσαντίρια τα παλιά
γλέντι, τραγούδι φούντωνε, κραιπάλη.
Ω γυφτοπούλα θύμηση, να’ ταν να έγερνα ξανά
μες στα σγουρά σου τα μαλλιά να βρω τη λήθη
και να χορέψω εκεί με τα χρυσά φλουριά
π’ αγκάλιαζαν τα τρυφερά σου στήθη.
ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ
Έτσι απλά και ταπεινά θα σου δοθώ
αγάπης όνειρα θα φέρω στην καρδιά σου
σαν άνθος ταπεινό στις ρίζες που ζητά
να βρει γλυκό το όπιο του θανάτου.
Απλή, αφτιασίδωτη, γυμνή
η πλάση μου θα ’ρθει να σ’ αγκαλιάσει
μέρα που έσβησε στου ορίζοντα τη γη
το δειλινό σε χρώμα θ’ αποστάξει.
Δεν θα στολίζει το φτωχό κορμί μου φως
και η ματιά μου θα ’ναι απλή σαν την αλήθεια.
Τι να σου κρύψω, πώς να στολισθώ;
Της ζήσης η φθορά μου πότισε τα στήθια.
Θα ’ρθω απλά και ταπεινά να σβήσω εκεί
και να σου πω έτσι απλά πως σ’ αγαπάω
πως σου ανήκω, όπως το κύμα σπάει στη γη
σαν το απότιστο το χώμα πως πονάω.
Μάιος 2001
- Τα τελευταία χρόνια είχες την ευκαιρία να δεις κάποια ποιήματά σου μελοποιημένα. Θα μας μιλήσεις γι’ αυτή τη συνεργασία;
Δώδεκα χρόνια πριν γνώρισα τον καθηγητή και συνθέτη του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Δόκτορα Αθανάσιο Ζέρβα σε μία συναυλία που έδινε στο Σικάγο, όπου έχω ζήσει πολλά χρόνια. Ο Δρ Ζέρβας έχει πάρει το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο Northwestern εις το Evanston, βορεινά του Σικάγου, σε μουσική σύνθεση, και έρχεται συχνά στην Αμερική και παρουσιάζει κονσέρτα. Του άρεσαν τα λυρικά ποιήματά μου και άρχισε να μελοποιεί μερικά και να τα παρουσιάζει σε συναυλίες στην Ελλάδα και Αμερική. Τελικά έχει μελοποιήσει εννέα ποιήματά μου και ένα της κόρης μου Ξενίας και το καλοκαίρι του 2022 εξέδωσε τον δίσκο ( CD ), Lia's Songs, με τη γνωστή μεσόφωνο Αγγελική Καθαρίου και με αρκετούς καθηγητάς του Πανεπιστημίου Μακεδονίας να την συνοδεύουν στις όμορφες μελωδίες. Του είμαι ευγνώμων για αυτό. Το CD μαζί με το βιβλίο παρουσίασαν Ο Δρ Ζέρβας και η Δρ Ανθούλα Δανιήλ, τον περασμένο Οκτώβρη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών. Είμαι και στους δύο ευγνώμων.
- Τι ονειρεύεσαι από δω και πέρα για το συγγραφικό ταξίδι σου;
Δουλεύω εντατικά να εκδώσω 3 έως 4 ακόμα συλλογές που είναι σχεδόν έτοιμες ( η μία είναι με ποιήματα γραμμένα στην Αγγλικήν) και μίαν Ανθολογία, κατά συμβουλή και πάλι του Τάσου Γαλάτη.
-Λία μου, σ’ ευχαριστώ πολύ για την παρουσία σου στον ιστότοπο ΕΝΝΕΠΕ ΜΟΥΣΑ.
Βιογραφικό σημείωμα
Η Λία Σιώμου ( Λία Αντωνοπούλου ) γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Αποφοίτησε από το Χημικό τμήμα του Πανεπιστημίου Αθηνών και μετέπειτα ήλθε στο Michigan State University (MSU) για μεταπτυχιακές σπουδές, Μαster of Science στη Βιοχημεία. Εργάσθηκε ως ερευνήτρια στο MSU και στο Northwestern University. Επίσης ως επιστήμων στο U.S Department of Energy στο Argonne National Laboratory.
Η Λία Σιώμου έχει εκδώσει τις κάτωθι ποιητικές συλλογές:
Ερωδιού η Κατοικία (2001), Δωδώνη
Αλκυονίδες (2001), Δωδώνη
Μαγιοστέφανο (2003), Γαβριηλίδης
Σπονδή ονείρου (2006), Γαβριηλίδης
Εν γη ερήμω (2007), Γαβριηλίδης
Attica (2014), Γαβριηλίδης
Εις Μνήμην Ουτοπίας (2014), Γαβριηλίδης
Της ζωής και της αγάπης (2022), Ελευθερουδάκης
Ποιήματά της έχουν μελοποιηθεί από τον συνθέτη Δρ. Αθανάσιο Ζέρβα, καθηγητή και κοσμήτορα στο Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, και έχουν παρουσιασθεί σε κονσέρτα στην Αμερική και Ελλάδα. Πρόσφατα ( 2022), ο Δρ. Ζέρβας εξέδωσε CD με δέκα τραγούδια πάνω σε ποιήματα της Λίας Σιώμου. σε συνεργασία με την πολύ γνωστή μέσο σοπράνο Αγγελική Καθαρίου, τον σπουδαίο Ρώσο πιανίστα Ιγκόρ Πέτριν, και άλλους καθηγητές του Παν/μίου Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη. Ποιήματά της έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά και σε ανθολογίες. To Hellenic Heartbeat Media (TVRadioWeb) έχει παρουσιάσει στην Τηλεόραση συνδιαλέξεις με τη Λία Σιώμου σχετικές με την ποίησή της.
Βρείτε τον συγκεντρωτικό τόμο ποίησης "Της ζωής και της αγάπης" (Ποίηση 1995-2011) της Λίας Σιώμου στον παρακάτω σύνδεσμο : https://www.ianos.gr
