Μες στο 2022 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Όστρια η ποιητική συλλογή του Γεράσιμου Μοσχόπουλου "Διάλογος με τους ποιητές της Ιστορίας". Θα δούμε την κριτική της ποιήτριας Χρύσας Κοντογεωργοπούλου!
Γεράσιμος Μοσχόπουλος, Διάλογος με τους ποιητές της Ιστορίας, Αθήνα 2022-εκδ. Όστρια
Λόγος έμμετρος λόγος έντιμος
γράφει η Χρύσα Κοντογεωργοπούλου
Ο τίτλος προϊδεάζει με τρόπο θετικό και πρωτότυπο, ειδικά για ποιητική συλλογή · θα ήταν πιο αναμενόμενο αν ήταν τίτλος κάποιων δοκιμιακών κειμένων · έτσι «ξαφνιάζει» τον δυνάμει αναγνώστη ευθύς εξ αρχής · ωστόσο, δεν είναι διάλογοι μόνο με ποιητές αλλά και με τραγουδοποιούς (Αλκίνοο Ιωαννίδη, Νίκο Παπάζογλου, Παύλο Σιδηρόπουλο, Αρλέττα, ακόμη και με τους progressive rockers Κάνσας και το Dust in the wind τους), θεατρικούς συγγραφείς-στιχουργούς (Αλέκο Σακελλάριο, Λευτέρη Παπαδόπουλο, Γιάννη Καλαμίτση, Λάζαρο Ανδρέου), ή και με τραγουδιστές (Γιάννη Πουλόπουλο, Χρήστο Θηβαίο) καθώς και με μια τραγουδίστρια της νεώτερης γενιάς (Νάντια Κοντογεώργη) · αυτό και μόνο δημιουργεί μιαν «ετερόκλητη» πρωτοτυπία μέσα στην πληθώρα των εκδόσεων.
Κοντά σε αυτή, το βιβλίο του Γεράσιμου παρουσιάζει κι άλλη μία: τα ποιήματα-στιχουργήματα ακολουθούν, εν πολλοίς, μια μορφή έμμετρη, πράγμα πρωτότυπο στις μέρες μας, και ασφαλώς έκπληξη για τον -εθισμένο σε « ελεύθερο στίχο »- σύγχρονο αναγνώστη · κάποια από αυτά θα μπορούσαν και να είναι στίχοι τραγουδιών : με ερεθίσματα από παλαιότερα έως αρκετά σύγχρονα ακούσματα και αναγνώσεις, ο Μοσχόπουλος φτιάχνει έναν ενδιαφέροντα μικρόκοσμο, στον οποίον ο καθένας μπορεί να βρει μια θέση, χάρις –κυρίως- στην αναγνωρισιμότητα των περισσοτέρων από αυτά. Ερχόμαστε τώρα στη μορφή των –κάποτε- «τραγουδιστών» στιχουργημάτων του. Με μιαν αίσθηση μέτρου, ο Γεράσιμος Μοσχόπουλος συνομιλεί με τους ποιητές ή - γενικότερα - τους δημιουργούς αναφοράς του : άλλοτε σκωπτικά, σαν ένας σύγχρονος Σουρής, όταν γράφει Κατέχει έξι γράμματα η λέξη μας ελπίδα/μα αν τους αλλάξεις τη φορά, θα σε κόψει η λεπίδα στο Όλοι φορέστε άμεσα την άσπρη φουστανέλα , εμπνευσμένο από το ποίημα του Κωστή Παλαμά Μεθύστε με τ’ αθάνατο κρασί του Εικοσιένα, άλλοτε σπαρακτικά (όπως π.χ. στο εμπνευσμένο από τον Επιτάφιο του Γ. Ρίτσου ποίημα Αδικοχαμένη κόρη, γράφει έναν δικό του Επιτάφιο, μιας μάνας αυτή τη φορά για το νεκρό παιδί της: …Κάλλιο να ξεριζώνανε τα δυο φτωχά μου χέρια/να σπέρνανε στη γη μ’ αυτά, να φύτρωνε ζουμπούλι/παρά που χάθηκες εσύ και πέταξες στ’ αστέρια) · στο Πότε θα φτάσεις μη ρωτάς, έχουμε ανάπτυξη του ίδιου νοήματος της καβαφικής Ιθάκης: Ακόμη κι αν ξεκίνησες με πλοίο ή βαρκάκι /, είπα τ’ αρμένισμα μετρά, κι όχι, ποτέ η Ιθάκη!
Στο Θα σε θυμάμαι πάντοτε-εμπνευσμένο από την Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ-, βρήκαμε κάποιους από τους ομορφότερους στίχους του βιβλίου: τα χρόνια όσο κι αν περνούν, συ δεν περνάς στη λήθη/ και με τον Χάρο πάλεψες σα Διγενής Ακρίτας /κι εσύ θνητή στη μοίρα σου, εξέπνευσαν τα στήθη / με ποιήματά σου έφερες ανατροπή της ήττας… το ίδιο και στο Μαράθηκαν οι κρίνοι, εμπνευσμένο από το Είμαι το λουλούδι της Μαρίας Πολυδούρη: Μα δε νικά η σκοτεινιά, και πάλι θα χαράξει / το λυκαυγές της νιότης σου σα λόγια νικηφόρα / σαν πυρκαγιά αδίστακτη θα με κατασπαράξει / θα γίνω πυροτέχνημα σε πλοιάρια πυρφόρα!
Μ’ έναν λόγο: εκτός από το γεγονός ότι ο Γεράσιμος «συνδιαλέγεται» με τη δημοτική μας παράδοση - όπως συμβαίνει στο Ο Διγενής που μάχεται ή στο Ποια πίκρα είναι πιο βαριά που εμπνέεται από το Ξενιτεμένο μου πουλί-, κυρίως συνομιλεί με σημαντικούς ποιητές ή και πεζογράφους όπως ο Ν. Καζαντζάκης ή ακόμα και στοχαστές της Ελληνικής Επανάστασης όπως ο Ρήγας, από τους οποίους αντλεί έμπνευση ή «προεκτείνει» ή απλώς αναπαράγει ποιήματά τους με τη δική του γραφή (Σολωμό, Καβάφη, Πολυδούρη,Παλαμά, Ουράνη, Καρυωτάκη, Ελύτη, Σεφέρη, Ρίτσο, Γκάτσο, Βρεττάκο, Γιώργη Παυλόπουλο, Καββαδία, Αγγελάκη-Ρουκ, και μέχρι τη λησμονημένη ποιήτρια του Μεσοπολέμου Κατίνα Παΐζη ), εκπέμποντας μια αγνότητα και μια εντιμότητα σχεδόν πολύτιμη, ειδικά έτσι όπως τη «διακηρύσσει» στο -από τον Πράσινο κήπο του Νικηφόρου Βρεττάκου εμπνευσμένο ποίημά του- Δεν έμαθα ποτέ μου, ότι:
Τον πράσινο τον κήπο μου δεν έμαθα ποτέ μου
μα τόσο τον αγάπησα, στ’ ορκίζομαι Χριστέ μου!
Κι ο Γεράσιμος, σίγουρα αγάπησε πολύ, κι ακόμα πολύ αγαπά όλους εκείνους που του χάρισαν την πνευματική ευεξία και το έναυσμα για ν’ αποτυπώσει στα χαρτιά του ένα κομμάτι της ψυχής του, «ζεσταίνοντάς» μας την καρδιά, μέσα σ’ έναν κόσμο που όλο και «παγώνει» · και για τούτο τον ευχαριστούμε.
Χρύσα Κοντογεωργοπούλου
