Σαν σήμερα, το 1944, οι ναζιστικές δυνάμεις σκότωσαν 800 τσιγγανόπουλα στο Άουσβιτς. Θα γνωρίσουμε δυο ποιήματα του Ζαν Ρισπέν εμπνευσμένα από την καθημερινότητα της τσιγγάνικης φυλής. "Τα τραγούδια των Τσιγγάνων"!
Τα τραγούδια των Τσιγγάνων -ΖΑΝ ΡΙΣΠΕΝ
Για βάφτιση νεογέννητου
Μες στο νερό, που ατέλειωτα κυλάει
μες στο νεράκι που άσκοπα όλο πάει
σε βάφτισα και σένα
δίχως σκοπό κανένα.
Όπως κι αυτό, ποτέ μη σταματήσεις
Κ'εδώ στη γη, ποτέ φωλιά μη χτίσεις.
Γοργά...γοργά πέρνα! τη γης
να καταλείς... να καταλείς.
Παρόμοιος με τ' αγνό νεράκι γίνε.
Και πες... και πες πατρίδα σου πως είναι
το σύγνεφο που το γεννά
το σύγνεφο που πάει ξανά.
Όπως εκείνο απ' όλα θα διαβαίνεις.
Θα περνάς, θα στραγγίζεις, και θα βγαίνεις.
Γιατί έχεις κλήρα σου παλιά
τη λευτεριά... τη λευτεριά!
Σου είπε κ' η Μοίρα " Σαν κι αυτό γεννούν
απ' τη σχισμάδα του ψηλού βουνού
που σύγνεφο κάποιαν ημέρα
το σφιχταγκάλιασε εκεί πέρα.
Θα μάθεις σαν κι αυτό να τραγουδείς.
Γι' άκουσε το τραγούδι του να δεις
τι λέει ο δροσερός αφρός;
Πάντοτε εμπρός... πάντοτ' εμπρός!
Στη ρεματιά θα μάθεις να γυρνάς.
Σαν παίζει η γκούζλα, η γκάιδα, ο ζουρνάς.
Με τα γυρίσματα τ' αφράτα
σου λέει "μακριά, κι όλο περπάτα!"
Κι όταν πεθάνεις, έτσι όπως κι αυτή
θα βγεις σε κάποια θάλασσα ανοιχτή
κι απ' την πλατειά της την αγκάλη
ο Ήλιος θα σε πάρει πάλι.
Αφιέρωση του νεογέννητου στον Ήλιο
Ήλιε πυρρέ μου, Ήλιε χρυσέ μου, Ήλιε αιματένιε!
Ήλιε που λάμπεις και φλογίζεις. Διαμαντένιε!
που τη ζωή σπέρνεις και τρέφεις εδώ κάτου.
Το ζωντανό μου αυτό χρυσάφι: χάρισμά σου!
Το διαμαντένιο αυτό κορμί πάρε αγκαλιά σου.
Σου τάζω το αίμα του: Σταλιά δικού μου αιμάτου.
Ήλιε μου: ας πάρει απ΄το χρυσάφι σου η θωριά του.
Ήλιε μου: ας πάρει απ' τα διαμάντια σου η ματιά του.
Ήλιε μου: το αίμα σου ας χυθεί μες στην καρδιά του.
Ήλιε χρυσέ μου ΄ ήλιε λαμπρέ μου ΄ ήλιε αιματένιε.
Μετάφραση: Ν.Πετμεζάς- Λαύρας
Πηγές: Παγκόσμια ποιητική ανθολογία Ρίτας Μπούμη- Ν.Παππά, Διόσκουροι
& https://www.patrasevents.gr