Θα δούμε ένα πολύ συγκινητικό διήγημα,που απέσπασε το Β' Βραβείο στον 12ο Παγκόσμιο Λογοτεχνικό διαγωνισμό του Ε.Π.Ο.Κ ,με θέμα τη μικρασιατική καταστροφή. Τιτλοφορείται "Οι πνιγμένες" και δημιουργός του είναι η Ζωή Χατζηγεωργίου!
Οι πνιγμένες –ΖΩΗ ΧΑΤΖΗΓΕΩΡΓΙΟΥ
Αξαριώτισσα γέννημα θρέμμα η Ελπινίκη , Αύγουστο με τέτοιο κόκκινο φως όπως εκείνον του '22 δε θυμόταν . _ Λες και ξερνάει ο ουρανός σκουριά έλεγε και σταυροκοπιόταν. Από τις πρώτες μέρες του είχαν αρχίσει να φτάνουν τα μαντάτα: Η γραμμή των Ελλήνων είχε σπάσει, οι στρατιώτες εξουθενωμένοι και κουρελήδες υποχωρούσαν άτακτα, οι Τούρκοι προέλαυναν.
Στο σπίτι της είχαν απομείνει εκείνη κι η Χασμίκ , η Αρμένισσα ψυχοκόρη της. Τα δυο της κορίτσια είχαν παντρευτεί από καιρό , είχε κι από έναν γιο καθεμιά τους . Ο άντρας της , γνωστός έμπορος υφασμάτων στο Αξάρι είχε πεθάνει δύο χρόνια πριν . Τι δόξες είχε γνωρίσει εκείνο το σπίτι . Γιορτές , γάμους , βεγγέρες ! Έφτασε να 'χει 4 άτομα προσωπικό -Τούρκους και Ρωμιούς - στη δούλεψή της . Τη Χασμίκ την πήρε κοντά της σαν έμεινε πεντάρφανη στα εννιά της και είχε φτάσει δεκαεπτά χρονών ,κοπέλα της παντρειάς. Ήταν η παρηγοριά της, έτσι έλεγε . Αγάπη έδενε τις δύο γυναίκες . Η μια είχε βρει μάνα ξανά κι άλλη στερνοπαίδι.
Τον δεκαπενταύγουστο καμώθηκαν πως όλα ήταν καλά . Ντυθήκανε , έσφιξαν τα δόντια και πήγαν να προσκυνήσουν, κάθε μια στην εκκλησιά της , δυο βήματα η αρμένικη απ΄την αυλή τους. Μετά γυρίσανε να ψήσουν τον καφέ , να μαζευτούν κι οι γειτόνισσες , να κάνουν μουχαμπέτι . Ήρθανε κι οι κόρες της με τους γαμπρούς και τα εγγόνια της ,να πούνε τα χρόνια πολλά. Μα τίποτε δεν ήτανε όπως το ήξεραν. Έφερνε βόλτα ο φόβος τη σάλα της κι όσο κι αν άλλαζαν κουβέντα πάντα στα ίδια γύρναγαν : Τι οδηγίες θα έδινε ο Δήμαρχος Λεοντιάδης.
Πέρασε κι η Μπαχάρ η φιλενάδα της- χρόνια γειτόνισσα κουβέντα δεν άλλαξαν- διστακτική λες κι έφταιγε , να την καθησυχάσει πως όλα καλά θα πήγαιναν και θα συνέχιζαν ειρηνικά τη ζήση τους . Ήθελε να το πιστεύει η Τουρκάλα. Τι είχε άλλωστε να μοιράσει με τους χριστιανούς ; Ο ένας γαμπρός όμως , άνθρωπος της αγοράς με δικό του κεραμοποιείο , κάποια στιγμή την πήρε απόμερα :_ Μητέρα μαζέψτε τα πολύτιμα. Δεν ακούγονται καλά πράγματα. Ας είμαστε έτοιμοι.
Τι να πρωτομαζέψει η Ελπινίκη ! Εξήντα οκτώ χρόνια ζωής μπαίνουνε σε μπόγους ; Ωστόσο με βαριά καρδιά άρχισαν από την επόμενη να στοιβάζουν ντένκια στο κατώι. Τα δύο τους καλά χαλιά , δυο παπλώματα , κάνα μπακίρι , πορσελάνες και κρύσταλλα τυλιγμένα σε κουρέλια. Ό,τι νόμισαν καλύτερο απ΄την προίκα της Χασμίκ , τις εικόνες ανάμεσα. Σπαράγματα υπαρχόντων , σπαραγμός νοικοκυραίων... Τα χρυσαφικά τα μοίρασαν σε δυο πουγκιά κι έστειλε να φωνάξουν τους γαμπρούς της _ Τέτοιες ώρες καλύτερα να είναι σε χέρια αντρικά είπε . Μια οικογένεια είμαστε, εσείς θα μας προστατέψετε όλους ! Και μένα και την ψυχοκόρη μας! Ό,τι εμείς και τ΄ορφανό. Να υποσχεθείτε! Κι αφού της ορκιστήκανε , μάλαμα άνθρωποι κι οι δυο τους, παρέδωσε ένα στον καθένα τους.
21 Αυγούστου ο Δήμαρχος ενημέρωσε την ελληνική κοινότητα πως πρέπει να απομακρυνθούν . Θεώρησε μάλιστα πως ήταν σωστό και ασφαλές να πάνε στη Σμύρνη. Εκεί υπήρχαν εκπρόσωποι του ελληνικού κράτους και βέβαια οι σύμμαχοι ...
Το τελευταίο τρένο από το Αξάρι για Σμύρνη αναχωρούσε την επομένη στις δύο το μεσημέρι. Η Ελπινίκη μήνυσε στις κόρες της να στείλουν να πάρουν τα πράγματα και την Χασμίκ και να φύγουν νωρίτερα . Η ίδια περίμενε να φτάσει η κουνιάδα της - χήρα κι αυτή - που ζούσε σε χωριό λίγο έξω από την πόλη και θα το προλάβαιναν. Όλοι μαζί πια θα βρίσκονταν στον προορισμό τους.
Το κορίτσι την κοίταξε και αρνήθηκε να το κουνήσει. _ Εγώ θα φύγω μαζί σου . Μόνη δεν μένεις να περιμένεις, ακούς ; Θα έρθει η Ελενίτσα και φεύγω μαζί σας. Τότε αναγκάστηκε να της πει την αλήθεια :_ Να φύγεις τζιγιέρι μου, δεν πρόκειται να αφήσω το σπίτι μου και τους τάφους των δικών μου. Οι νέοι έχετε μπρος τη ζωή, κρίμα να κινδυνέψετε . Εγώ τα έφαγα τα ψωμιά μου. Αν δώσει ο Θεός και σωθώ πάει καλά , αν είναι να πεθάνω θέλω τον τόπο μου. Μα εσύ να φύγεις , τα κανόνισα . Δικοί σου άνθρωποι είναι τα παιδιά μου. _ Νομίζεις πως δεν κατάλαβα πως δεν περιμένεις κανένα ; Πώς είναι κόλπο; Μα μόνη δεν σ΄αφήνω o κόσμος να χαλάσει. Μόνο εσένα έχω στον κόσμο , γίνεται να σ΄αφήσει η ¨παρηγοριά¨ σου ;
Το τελευταίο τρένο έφυγε, οι δικοί της ταξίδευαν πια για τη Σμύρνη , οι γυναίκες ολομόναχες κλείστηκαν στο σπίτι και περίμεναν βουβές . Οι Τσέτες του Κιορ Μπεχλιβάν δεν άργησαν να φανούν . Η νύχτα γέμισε ήχους πυροβολισμών και ποδοβολητά αλόγων. Άνθρωποι ούρλιαζαν έξω απ΄τα παραθυρόφυλλά τους . Κραυγές πόνου , βρισιές και ικεσίες απελπισίας . “ Σφάζουν τους Αρμένιους στην εκκλησία” φώναξε κάποιος “ Κρύψτε τα κορίτσια “, κάποιος άλλος . Η Ελπινίκη έπιασε την Χασμίκ απ΄το χέρι και βγήκαν στην πίσω αυλή . Οι φωνές τώρα ήταν πιο δυνατές και πιο άγριες. Στάθηκαν μπρος το πηγάδι κι όταν άκουσαν να σπάζουν την εξώπορτά τους αγκαλιάστηκαν σφιχτά κι έπεσαν.
Τη δεκαετία του ’70 ο ένας εγγονός της Ελπινίκης επισκέφτηκε τον τόπο που γεννήθηκε. Είχε φύγει πέντε χρονών , μνήμες πολλές δεν είχε. Ούτε και απ΄το ταξίδι της προσφυγιάς θυμόταν πολλά πράγματα .Η ζωή τους στην Ελλάδα είχε πάρει το δρόμο της , η ψυχή τους πάντα κουβαλούσε το τραύμα. Με βοηθό και διερμηνέα έναν ηλικιωμένο ντόπιο που θυμόταν την οικογένειά του , βρήκε το σπίτι τους , τη γειτονιά τους , το μέρος όπου είχε το κεραμοποιείο ο πατέρας του. Τελευταίο άφησε το σπίτι της Ελπινίκης. Δυο βήματα από κει που βρίσκονταν κάποτε η αρμένικη εκκλησία. Οι ένοικοί του τον καλοδέχτηκαν , είχαν κι αυτοί συγγενείς που ήρθαν από την Ελλάδα με την ανταλλαγή, καταλάβαιναν. Πηγάδι δεν είδε στην πίσω αυλή, ίσως δεν ήταν σωστά όσα είχαν μάθει για το τέλος των δύο γυναικών σκέφτηκε. Μα όταν ρώτησε τη νοικοκυρά του σπιτιού, του απάντησε πως όταν ήρθαν εκείνοι στο σπίτι , το πηγάδι είχε ήδη σκεπαστεί. Οι άνθρωποι στη γειτονιά συνέχισε έλεγαν πως όταν φυσούσε ανέβαινε από τα βάθη του κάτι σαν ψίθυρος : παρηγοριαααά, παρηγοριαααά ._ Φαντασίες κατέληξε η γυναίκα . Ο εγγονός της Ελπινίκης δεν είπε τίποτα...
Β΄ Βραβείο στον 12ο Παγκόσμιο Λογοτεχνικό διαγωνισμό του Ε.Π.Ο.Κ. ,με θέμα την μικρασιατική καταστροφή
Βιογραφικό σημείωμα
Ονομάζομαι Χατζηγεωργίου Ζωή. Έχω τελειώσει την ελληνική φιλολογία του Α.Π.Θ. και κείμενά μου έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα. Έχω διακριθεί με το Α΄ βραβείο ποίησης του ¨Φίλωνα¨ , το Β΄ βραβείο του 26ου Πανελλήνιου ποιητικού διαγωνισμού ¨Κούρος Ευρωπού ¨, το Β΄ βραβείο στην κατηγορία ποίησης του 12ου Παγκόσμιου Λογοτεχνικού διαγωνισμού Ε.Π.Ο.Κ. , όπως επίσης και στον διαγωνισμό χαϊκού του Room for Art. Το διήγημά μου¨ Οι πνιγμένες¨ ,απέσπασε το Β΄ Βραβείο στον 12ο Παγκόσμιο Λογοτεχνικό διαγωνισμό του Ε.Π.Ο.Κ. που είχε θέμα την μικρασιατική καταστροφή.
