Στη στήλη "Στα βαθιά", προσκάλεσα σήμερα την ποιήτρια και τραγουδίστρια Ελένη Τζατζιμάκη. Η καλεσμένη μου έχει σπουδάσει φιλολογία,μουσική,τζαζ τραγούδι. Έχει εκδώσει δύο μουσικά άλμπουμ και τέσσερα ποιητικά βιβλία. Για την πρώτη της ποιητική συλλογή "Η μαγεία της Άνωσης",ήταν προτεινόμενη για το βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα του περιοδικού Διαβάζω. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί σε τέσσερις γλώσσες. Έργα της έχουν δημοσιευθεί στον έντυπο κι ηλεκτρονικό τύπο. Τα ποιήματά της είναι ιστορίες με συμβολικό χαρακτήρα , ενίοτε μ'ένα υπόγειο επιμύθιο,απόσταγμα του περιδιαβάσματος στη ζωή. Έχουν γρήγορο ρυθμό,δυνατές εικόνες ,ενδιαφέρουσα πλοκή,συγκίνηση και πάνω απ'όλα υποβλητική ατμόσφαιρα! Συνεπαίρνουν τον αναγνώστη, που μπαίνει εύκολα στο πεδίο δράσης και βλέπει ολοκάθαρα τους ήρωες. Θα ταξιδέψουμε με δεκαπέντε ξεχωριστά ποιήματά της!
ΠΟΙΗΜΑΤΑ (ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ Σε ποιον ανήκει μια ιστορία;/Who does a story belong to?,bilingual edition-translations by David Connolly, Μελάνι,2015)
Το δίλημμα του σκαντζόχοιρου
Το δίλημμα του σκαντζόχοιρου (ή ακανθόχοιρου)
Μιλάει για την αναπόφευκτη τριβή
Που προκαλεί η επαφή των ανθρώπων.
Δεν μπορούμε να αγαπηθούμε δίχως να αλληλοτσιμπηθούμε
Και να πονέσουμε.
Ως εκ τούτου
ούτε κι ο πόνος είναι εφικτός δίχως την αγάπη.
Σε αυτό το πείραμα της φύσης
μετέχουμε
Άλλοτε λιγότερο νικητές
κι άλλοτε λιγότερο ηττημένοι
Όμως ο πόνος δεν περιμένει τον νικητή.
Κι εκείνος που αγαπάει πιο πολύ,
Περισσότερο διστάζει στην αγάπη
κι αναδιπλώνεται στο σημείο κρούσης
ικετεύοντας
να κηρυχθεί η ήττα του
και επιτέλους,
να πονά ελεύθερος.
Τέσσερα +
Τα παιδιά τρέχουν ανάμεσα σε εμπόδια.
Μετρούν ένα ένα τα φώτα που σβήνουν.
Σημαδεύουν τα πουλιά στα ηλεκτροφόρα καλώδια.
Τα παιδιά τρέχουν ανάμεσα σε εμπόδια που έχουν βάλει οι
μεγάλοι.
Μετρούν ένα ένα τα φώτα που σβήνουν και τα εμπόδια
που μπορούν να προσπεράσουν.
Σημαδεύουν τα πουλιά στα ηλεκτροφόρα καλώδια,
προτού αυτά ψοφήσουν.
Τα παιδιά τρέξανε ανάμεσα σε εμπόδια που έχουν βάλει οι
μεγάλοι.
Μέτρησαν τα φώτα πριν σβήσουν και τα εμπόδια που θα
μπορούσαν να προσπεράσουν.
Τα σημάδεψαν τα ηλεκτροφόρα πουλιά την ώρα που τα
καλώδια ψοφούσαν σε αργή ταλάντωση.
Δε θα σταματήσουμε να παίζουμε, Νετανιάχου
(Όσο μεγαλώνεις, γίνεσαι σκληρός.
Όσο σκληραίνεις, γίνεσαι μεγάλος;)
Απάντηση σε μια ερώτηση (1)
Θα μπορούσα να σε είχα αγαπήσει
Αν δε σε είχα ήδη ερωτευτεί.
Τώρα δεν μπορώ να σ’ αγαπώ για σένα
Ούτε και να ανεχτώ το δίκαιο μοίρασμα
Ανάμεσα στον εαυτό
Και τη ζωή και τη ζωή σου
Δίχως να παρεμβάλλω βίαια τη δική μου.
Χαιρέκακα ασπάζομαι αυτό
που,
Κάνοντάς σε πιο μικρό,
Γρήγορα θα σε παρασύρει πιο βαθιά μου
Απομακρύνοντάς με κι άλλο απ’ την αγάπη σου,
Να την κανιβαλίζω ήσυχη, ευτυχώς,
Από απόσταση ασφαλείας,
Στον πάτο της κόλασης.
Απάντηση σε μια ερώτηση (2)
Αν και πάντα με παρασέρνει το αδιάβατο τοπίο
Αυτό που δεν περπάτησα και δεν είδα ακόμη,
Είναι μυστήριο, αλλά
σα να το γνώριζα από πριν,
Προτού ακόμη αυτό υπάρξει εντός των ορίων
της εμπειρίας μου.
Αισίως δύο δεκάδων και μιας παρά κάτι,
Προτού υποδιασταλεί ξανά η καταμέτρηση
του χρόνου μου,
αιτούμαι παράταση για τη διερεύνηση του ονείρου.
Διότι θέλω να το μελετήσω απ’ την αρχή
Με προσοχή,
Έτσι ώστε να μη χάσει ποτέ τη βασική του ιδιότητα:
να είναι εχθρός της πραγματικότητας.
Γιατί από εδώ και πέρα, και το ξέρω καλά,
Όποιος μιλάει για όνειρα διαγράφει μέλλον επίπονο
και διώκεται τελικώς για ανικανότητα προσαρμογής.
Όμως, μάλλον θα επιμείνω στους ανέμους.
Γιατί και τι είναι το όνειρο;
Η ζωή σε ακραία θερμοκρασία.
Το δώρο
Κάτι της δώσαν.
Κάτι της πήραν.
Έτσι είναι αυτά.
(…)
Το μόνο που μένει είναι το δώρο
Κι η από μνήμης διαδρομή του.
ΠΟΙΗΜΑΤΑ (ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ "H μαγεία της Άνωσης'',Μελάνι,2009)
Σσς...
Κάθε βράδυ
ανασαίνουν τα σώματα
ορθάνοιχτα αφημένα
στην άκρη της νύχτας.
Υπό το φως των χεριών
και το απαλό μουρμούρισμα της σάρκας,
φορτωμένος άδικα
απ’ όνειρα μεσίστια
κροταλίζει ο πόθος
στο ψύχος.
Με το φιλί
δεσμεύσανε τα χείλη.
Με τη σιωπή
δεσμεύσαν το φιλί
να μη συμβεί.
Θάλασσες
Επίμονα γυρεύει
το παράθυρο
το βράδυ
να μας βρει
Αντισταθήκαμε
κι ας είμαστε βουβοί από φως
για χρόνια τώρα.
Γεμάτο από θάλασσες παράθυρο.
Θάλασσες που δεν κράτησαν τα μάτια.
Θάλασσες ανείπωτες.
Μα εσύ να κλαις.
Να κλαις.
Για νά ’ναι όμορφη η πλημμύρα.
Ισορροπία
Περπατάει με τα χέρια ανοικτά
πάνω στα μαχαίρια που τον συγκλόνισαν.
Για να τηρηθεί η ισορροπία
στην οφθαλμαπάτη
ανωφερούς
κατωφερούς
κι ο απαράβατος κανόνας της φοράς του μαχαιριού.
Έτσι μόνο θα ξορκιστεί το κακό.
Χτυπώντας το μέταλλο στη φτέρνα.
Είναι μνήμη ο πιερότος που χορεύει ημίγυμνος με τα χέρια
στο στήθος.
Είναι ζωή η μνήμη που σκοταδιάζει τον χρόνο.
Είναι ο χρόνος που χωράει και τη λήθη και την τρέλα.
Εναλλάξ
Ο τοίχος ήταν σχεδόν μπεζ.
Καφέ που διαλύθηκε στο άσπρο
η κόρη των ματιών απειλούμενη
απ’ τα αναπόσπαστα χείλη
Όταν ειδωθήκαμε, είπε.
Τα υπόλοιπα δεν ακούστηκαν παρά στις ουλές των βράχων
αλμυρισμένοι χρυσοί ίσκιοι και μια λαμπρή κραυγή από
άμμο
κύρτωναν τη σκιά ωσότου κλείσει το πλάνο στο βλέμμα ή
το βλέμμα στο πλάνο. Μετά άλλαξε η γωνία εστίασης
και γίναμε μικροί.
Ακόμη μικρότεροι.
Στην τήξη του αθόρυβου προσώπου ακκίζεται τώρα η
μνήμη και η θέληση, εναλλάξ.
…
[μέχρι να πάρουν το σχήμα της καρδιάς]
Εάν επρόκειτο να γίνω εχθρός του εαυτού μου
«Ο εχθρός του ποιητή»
Εάν επρόκειτο να γίνω εχθρός του εαυτού μου
Θα έφτιαχνα έναν μύθο
Με εντάσεις και ανατροπές.
Κι όχι ανίκανος να παρατηρώ τη φύση μου
Να τρέχει να σωθεί.
Κι όχι ανήμπορος,
να μην μπορώ,
να με βλάψω όπως θέλω.
Η λογική
Έχει μια δόση φαντασίας.
Κι η φαντασία
Ένα ιστορικό ιδιοπάθειας.
Δεν θά ’χει αξία
Μια ανολοκλήρωτη εκδίκηση.
Δεν θα ’ναι τίποτα
Χωρίς τουλάχιστον για έπαθλο
Το κεφάλι μου το ίδιο.
Χειρότερο κι από τον θύτη είναι το θύμα.
Εάν επρόκειτο να μην είμαι τίποτε από τα δύο τελικά
Θα διάλεγα το τίποτα με παραπάνω σημασία.
Συζεύγοντας τα πιο ηλίθια μέρη
Θα προσπαθούσα να αποδείξω
Μια μικρή σημασία.
Με μέθοδο θα με σκότωνα.
Και θα το έκανα να φανεί
Έγκλημα πάθους.
Συνάντησα κάποτε έναν νικητή
«Οι κτίστες»
Συνάντησα κάποτε έναν νικητή
στη στροφή της κυκλικής πλατείας του χωριού σε ένα νησί
με προτεραιότητα από τα δεξιά ένα καφενείο άδειο μέρα
μεσημέρι οι αντλίες γέμιζαν στο βενζινάδικο κάποιος είπε
ότι κάτι ψάχνει μια γιαγιά προσκαλούσε το θάνατο η
θάλασσα κάτω πήγαινε κι ερχόταν ο γέρος ημίγυμνος απάνω στο
μηχανάκι μετακινούνταν αγέρωχος και σίγουρα από
αλλού ο νέος φορούσε τα ακουστικά τού τηλεφώνου του
όταν γεμάτοι έντομα οι ασβεστωμένοι τοίχοι σού μπούκωναν
τα μάτια οι βουκαμβίλιες και δεν πρόσεχε κανείς
τα άλλα τα φυτά και δέντρα κι εκείνος εκεί συνέχιζε να
στέκεται με το σώμα του γυμνό και τεντωμένο σαν γύφτικο
σκεπάρνι ανάμεσα στους άλλους το σώμα του δεν ανήκε
στους άλλους αλλά σ’ εκείνον που ήτανε νικητής αλλά οι
ηττημένοι έχασαν και ξέρουν να ξαναχάσουν ο νικητής ξέρει
να ξανακερδίσει; «η τιμωρία είναι μιαν εξαθλιωτική ηδονή»
και έρχεται πάντα στο τέλος αλλά ο νικητής δεν μένει
νικητής ώς το τέλος αφού το τέλος έρχεται και για όσους
νίκησαν και για τους ηττημένους και τίποτα δεν θα υπάρχει
αύριο και οι ηττημένοι θα ξεγίνουν και θα ξαναγεννηθούν
κι άλλο θα ’ναι τότε η νίκη κι άλλο η ήττα
Το παράδοξο των διδύμων
Του Γ.Χ.
Ζωή είναι η κατάφαση στην άγνοια, ποιητή.
Δεν έχουμε πολύ καιρό και για άλλες απαντήσεις.
Ο χρόνος όλος είναι η απόσταση από το ένα κομμάτι μου
στο άλλο
Κι ενώ όλα θα συμβαίνουν,
περιμετρικά των ματιών,
Εγώ ακόμη θα ψάχνω
την πιο κατάλληλη λέξη.
Η ιστορία της όρασης γράφεται από τους άλλους, ποιητή.
Και μέχρι, βέβαια, τα μάτια να δουν τον εαυτό τους
Δεν θά ’χουμε ποτέ
στ’ αλήθεια γνωριστεί.
Με κάποια προσποιητή αμηχανία, ποιητή
Εγώ θα έχω σίγουρα λίγο τη ράχη μου σκυμμένη
Κι εσείς
Θα κοιτάζετε πάνω από εμένα
Αδιαφορώντας
Για τη μόνιμη καμπούρα μου.
Δεν υπάρχει η απόλυτη ακινησία, ποιητή
Κι ώσπου να ορίσουμε
Τις σχετικές μας αφετηρίες
Δεν θά ’χουμε καθόλου καταλάβει
Σε τι είχαμε στ’ αλήθεια συμφωνήσει ως τώρα.
Εκείνος που μόνος ταξιδεύει
«Τα ταξίδια μου»
Εκείνος που μόνος ταξιδεύει
Ξέρει μονάχα την ώρα αναχώρησης.
Δεν κουβαλά πολλές αποσκευές
Δεν αγοράζει δώρα
Ξοδεύει και το τελευταίο συνάλλαγμα
Ίχνος να μη μείνει απ’το ταξίδι
Απλώνει το κορμί του άνετα στο κάθισμα
(Δίπλα του ποιος να κάθεται που να μην τον ξέρει;)
Τρώει το προσφερόμενο γεύμα
Διαβάζει, κοιμάται
Ένας κανονικός άνθρωπος.
Ιδανικός και ξεπεσμένος.
Έλεγχος διαβατηρίων, παραλαβή αποσκευών.
Έξοδος από τον αερολιμένα.
Τώρα πια το ταξίδι
Δεν θά ’ναι δικό του.
Διαθλάσεις
Εκείνη την ώρα είχε μιαν επικίνδυνη ομορφιά σα μολυσμένη
«Ο αδελφός»
Η κοπέλα καθότανε γυμνή
Μπροστά στον στρογγυλό καθρέφτη
Μετακινούνταν με τη φορά του φωτός
Υπολογίζοντας με το ανάστημα το ύψος των διαθλάσεων
Τότε ακουμπούσε πάνω του τα χέρια της
Κι ευθυγραμμιζόταν
Με τη μία βρεγμένη της παλάμη
Η ομορφιά της θα παρέμενε στέρεη
ωσότου
να αποδειχθεί ψευδές το είδωλο
«Είδες τελικά που τα άκρα μας συγγενεύουν κάπως;»
Της είπε ο καθρέφτης
Και θρυμματίστηκε
Μπροστά στα μάτια της
Δεν καταλαβαίνω τα ποιήματα
«Ο εχθρός του ποιητή»
«Δεν με ενδιαφέρουν τα ολοκληρωμένα ποιήματα»
«Δεν καταλαβαίνω τα ποιήματα»
Ο ποιητής
Προτιμούσε νά ’ναι κακός από το να μην είναι καθόλου
Ο ποιητής
διάλεγε
Να είναι θύμα των συμπτώσεων
Της βαριάς του μοίρας
Αχθοφόρος
Της σπάνιας τιμωρίας.
Ο ποιητής
Ο ποιητής
Δεν έβρισκε χρόνο τώρα.
Έψαχνε πώς να βρει να πει
Εκείνο
το ακριβές
το ασίγαστο
Μάρτυρες όλες οι συγγενείς
Οι μεγαλύτεροι εχθροί
Οι λέξεις Οι λέξεις του
Λάκκοι πατημένοι στη σειρά
Έπαιζε κουτσό
Κάποτε πηδούσε ψηλά περισσότερο από το μπόι του
Τις ποδοπατούσε
Μετά έτρωγε το χώμα
Τον τρόμαζε που ήξερε τη λέξη που θα διάλεγε
''Τέρας μου πληγωμένο κεφάλι Μέδουσας
Κρατάς στα χέρια σου τώρα
Το πιο ένοχό μου μυστικό
Την ερμαφρόδιτη θλίψη μου
Γράφε, γράφε, γράφε κι εσύ
Μέχρι να βρεις
Την τέλεια ιδέα
Την κυριολεξία που έρχεται μετά το τέλος
της πραγματικότητας
Έτσι κι αλλιώς
Το ποίημα
Θά ’ρθει
Πεσμένο στα τέσσερα
Γράφε ξανά [άνω τελεία]
Έχει τον πόνο της γέννας
Τη λύση του θανάτου''
Βιογραφικό σημείωμα
Η Ελένη Τζατζιμάκη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1986. Σπούδασε ελληνική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και συνέχισε σε μεταπτυχιακό επίπεδο στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης (Paris IV). Παράλληλα, έχει σπουδάσει μουσική και τζαζ τραγούδι ενώ έχουν κυκλοφορήσει και δύο προσωπικοί της δίσκοι (‘’Κίρκη’’-Μετρονόμος,2012, “Soulfully”-Final Touch,2014) . Το 2009, για την πρώτη της ποιητική συλλογή "Η μαγεία της άνωσης", υπήρξε υποψήφια για το βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου συγγραφέα, του περιοδικού Διαβάζω. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, στα γαλλικά, στα ιταλικά και στα σλοβενικά.
Τα βιβλία της:
Η μαγεία της Άνωσης, 2009,Μελάνι
Μετά την Ενηλικίωση, 2012, Μελάνι
Σε ποιον ανήκει μια ιστορία;/Who does a story belong to?, δίγλωσση έκδοση σε μετάφραση του David Connolly,2015,Μελάνι
Το παράδοξο των διδύμων-ένα ποιητικό transcription στον Γιώργο Χειμωνά,2018,Μελάνι
