Σήμερα στη στήλη "Στα βαθιά" έχω προσκαλέσει τον ποιητή και πανεπιστημιακό Νίκο Φωτόπουλο. Ο καλεσμένος μου γεννήθηκε στην Αμαλιάδα και σήμερα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Έχει εκδώσει βιβλία επιστημονικά ,ενώ άρθρα και κείμενά του δημοσιεύονται στον έντυπο κι ηλεκτρονικό τύπο. Έχει εκδώσει πέντε ποιητικές συλλογές και μια συγκεντρωτική έκδοση με ποιήματα της περιόδου 1996-2016. Η ποίησή του είναι λυρική, κοινωνιοκεντρική, στοχαστική. Ο λόγος του είναι πλούσιος, πολύπλευρος, διεισδυτικός, με διαυγείς εικόνες και μαγευτικές αλληγορίες. Στην αφήγησή του περνούν το προσωπικό βίωμα, τα όνειρα, οι μνήμες. Περισσότερο όμως απασχολεί την πένα του η κοινωνία κι οι συμπληγάδες του σύγχρονου ανθρώπου. Θα ταξιδέψουμε με δέκα εκπληκτικά ποιήματά του!
Φυλλοβόλος Ύπνος
Έρχονται νύχτες
που μέσα μου χτυπούν καμπάνες
αλαφιάζομαι
σηκώνομαι και περπατώ
η χλόη του κορμιού σου
δεύτερο σώμα μου.
Έρχονται μέρες
που τίποτα δε θυμάμαι
δεν κρατώ κακία σε κανέναν
κι η Μοίρα μου ανυποψίαστη
μοιράζει φυλλάδια σε σταυροδρόμια.
Εκεί συναντιούνται φίλοι
γνωστοί από διάφορες εποχές
έρωτες περαστικοί, αρρώστιες παιδικές
γνωμικά που μου 'λεγαν παιδί.
Τις περισσότερες φορές
βλέπω μια γυναίκα
χορεύει
η στροφή του σώματός της με κυκλώνει
μέχρι που ξυπνάω ιδρωμένος.
Ξανακοιμάμαι
ο νους μου επιστρέφει στην πλατεία Αμερικής
τα φύλλα του ύπνου μου
μοιράζονται ξανά - γύρω μου κόσμος πεινασμένος
Όσους αγαπώ
έρχονται συχνά στα όνειρά μου
θυμάμαι πρόσωπα
χάλκινες νότες και περιστατικά.
Είναι μεγάλη περιπέτεια ο ύπνος
σαν ταξιδάκι μέλιτος
σε ουράνιο περιβόλι.
Κάθε φορά που κοιμάμαι
λέω ανάλαφρα
το ύστατο χαίρε
σ’ αυτούς που δεν ξέχασα ποτέ
με τον ύπνο μου
να με σακατεύει όνειρο το όνειρο.
Από τη συλλογή : «Στ' ακροκέραμα των Ουρανών», 1996
Φράξαμε τα παράθυρα
Φράξαμε τα παράθυρα
το φως να φυλάξουμε.
Μας κούρασε πολύ αυτή η Μετάβαση
καθόλη τη διάρκεια
φυματικές ανάσες
θρόιζαν ακατάπαυστα.
Παντού χορδές σκουριασμένες
κάρα τρίκυκλα, καρέκλες πλαστικές.
Η μουσική που ερχόταν απ’ το δρόμο
μας πλήγωνε πολύ
κι όμως θέλαμε ν’ αγαπηθούμε.
Το θνητό μας μέρος να ζήσουμε.
Από τη συλλογή : «Στ' ακροκέραμα των Ουρανών», 1996
Απορίες
Στον ποιητή Γιώργη Παυλόπουλο
Κάποτε έγραφα
θυμάμαι
κόκκινους στίχους
στις πέτρες τ’ Άγιου Αντρέα
Γέμιζες τις κούπες με κρασί.
Στου Μαύρου Άδη το μαγγανοπήγαδο
φεγγοβολούσε το σκοτάδι μου
κι ήταν η πείνα μου
διάπλατη και ευλογημένη.
Τ’ άδολα μάτια σου
σπίθες ψυχών που γυάλιζαν
στην εξορία του Απέραντου.
Τι να 'ναι η Θάλασσα;
αναρωτιόσουνα
Γραφή κι Ανάγνωση
έλεγα εγώ
Κι η Γη;
Πρόσθεση και Λογαριασμός.
κι ο Χρόνος;
Διαίρεση
Πολλαπλασιασμός.
Κι ο Ουρανός;
Τ’ άδολα μάτια σου
που τις νύχτες καθρεφτίζω
το σκοτάδι μου.
Από τη συλλογή : «Ευρετήριο Χαμένων Ονομάτων» 2000
Εν τη ερήμω
Δίνω τα λόγια και τα κείμενα
σε εργολάβους Οικοδομών
γιατί έτσι χτίζονται
τα πατώματα των Εποχών
με ιδρωμένο αίμα και χαμόγελο
κάτω από έναν ψεύτη Ουρανό.
Δίνω το Ύδωρ και το Χώμα μου
στης Αγάπης το Μαντείο
μα ούτε χρησμός
ούτε απόκριση
στο άδειο σπίτι που με βρήκανε
οι ξένες μέρες και οι δήθεν Εποχές.
(Από τη συλλογή Ευρετήριο Χαμένων Ονομάτων, 2000)
H γεωμετρία μιας Αθέατης Γενιάς
Στον Γιώργο Ρούση
Πώς να γυρίσεις πίσω
πώς να παλεύεις, να αγαπάς
μην καταντήσει η φύση μας συνήθεια
και οι αλήθειες μας
ήθη χρηστά
στης αγοράς τη βίαιη αρένα.
Κοίτα,
οι άνθρωποι βήχουν το αίμα τους
επισυνάπτουν την ψυχή
μαζί με τα κομμάτια τους
και στις θυρίδες των θεσμών
ψάχνουν στο τίποτα μια θέση στη ζωή.
Το μέλλον ανυπομονεί
και το παρόν αμφίβολο
μετεωρείται άτακτα
σαν εκκρεμές της Iστορίας και της Ενοχής.
Νύχτα ξανά
πλανιέμαι άγρυπνος στο θεατό μου παρελθόν
και ιχνογραφώ
τη γεωμετρία μιας Αθέατης Γενιάς.
Γενιά του ΄30
Γενιά της Ήττας
Γενιά του Πολυτεχνείου
Γενιά της Μεταπολίτευσης
Γενιά του Ιδιωτικού Οράματος.
Αλήθεια,
το σάπιο μέσα μας θα αλλάξει κύτταρο ποτέ ;
Από τη συλλογή: « Το αίνιγμα της λαβωμένης μνήμης» 2007
Οπή στην ομορφιά
Μαζεύοντας κοχύλια
έκοψε το δάχτυλό της το μικρό
Μία οπή στην ομορφιά της
Μια στάλα ανάμνησης ενός έρωτα τετελεσμένου
Ένας πόνος κατευθείαν απ' το βυθό του καλοκαιριού
Το αίμα που έσταξε
ήταν γλυκό
Το πήρε ο ήλιος
μισό για τη Δύση
μισό για την Ανατολή
Από τη συλλογή: « Το αίνιγμα της λαβωμένης μνήμης» 2007
Η ανεξήγητη βιολογία του Χρόνου
του Διονύση, του Στέφανου, του Γιώργου
Κάθε που αλλάζει ο καιρός τις εκδοχές του
έρχομαι αθόρυβα στο πλάι σας τα βράδια
και ξενυχτάω το όραμα
περιφρουρώ τη νύχτα.
Χαϊδεύω ανάλαφρα την πάχνη των ονείρων σας
και επουλώνω τις ρωγμές
καθώς παλεύω
τη χαρά να ονειρευτώ
τη ρημαγμένη μου εικόνα να ξεχάσω
να ελαφρώσω
από της άδειας μέρας την πληθώρα και το ρεύμα.
Μες στου σπιτιού μας τη σιωπή
πάνω απ' τα βλέφαρα και τα γαλάζια όνειρα
ίπταμαι
σε μια λαθραία ανάγνωση του Ύπνου σας.
Σιγοτρέχει το νερό
κυλάει ο χρόνος και το αίμα μου
σε ένα ρυάκι
με κλειδιά και νότες για τα σαξόφωνα του μέλλοντος.
Καληνύχτα
μια ανεξήγητη βιολογία του Χρόνου
ανατέλλει
Το άλλο πρωί θα είμαι απλώς ο πατέρας σας.
Από τη συλλογή: « Το αίνιγμα της λαβωμένης μνήμης» 2007
Το κύμα μιας νύχτας ακυβέρνητης
Ένας αγέρας άνισος
τη σκοτεινή μου χώρα
παρασέρνει
νόστος βαρύς
με κατεβάζει στα βαθιά
κι η μαύρη θάλασσα
τρέφει στο ψύχος της
την άδεια σου εικόνα
μπροστά μου η θλίψη των καιρών
και η στεριά του έρωτα
που κάποτε ονειρεύτηκα πως έφτασα
μία νέκυια βουβή
στα έγκατα ενός βυθού
γεμάτου ανίδεες ψυχές
το μείζον και το έλασσον
ενός κόσμου λερού
που δεν κοινώνησε ποτέ
τα πάθη των ανθρώπων.
Κι όμως
η νύχτα αυτή σε φέρνει πιο κοντά
στην ερημιά των τόπων και των ιδεών
εκεί που οι δύο μας
ένοικοι του παντοτινού
στην εποχή των δρόμων και των ουρανών
σφήνα η μνήμη μου
σε εκείνη την τρεχάλα του αίματος
μιας εφηβείας
που ούτε στο γήρας της
δεν χόρτασε τον παραλογισμό της.
Συνωμοτώ συχνά με τους νεκρούς
τις προσμονές του κάτω κόσμου εγκυμονώ
φιλολογίες της βροχής
γραμματικές του έρωτα
άδεια κουφάρια κείμενα
στων ποιητών τα κόκαλα
οι λέξεις αλυχτούνε
με πειθαρχίες λογικής
σημειωμένες διαδρομές
δημοσιεύσεις του κενού
ιατρικά παράγωγα
ψηφιακές απεικονίσεις του κενού
κούφια ψυχή μου δεν ακούς
τα βήματα
τις κλειδαριές
τις άδειες ράγες
τις ρωγμές
τα ταπεινά ανθρώπινα που καταλήξανε ψωμί
στα πεινασμένα στόματα των αφανών.
Κοίτα το χιόνι του ουρανού
πώς πέφτει ανάλαφρα
πάνω στο άψυχο λευκό του χειρουργείου
Κι όμως
όσα δεν έφερε ο άνισος αυτός αγέρας
σιγοκαίνε ακόμα τη ζωή
με δακρυγόνα και φωτιές
που δε μάς βγάλανε στο φως
Θλίψη
Κατάθλιψη
Θλίψη
Κατάθλιψη
ο ουρανός σαπίζει σαν ξύλινη οροφή
μες στην αντίστιξη μιας τύψης.
Θυμάμαι ακόμα την Αγάπη
το άρρητο ρίγος στα ακροδάχτυλα του Θέρους
ένα αχνό,
παράφορο
και λυγμικό
«Σ’ αγαπώ»
το «Σ’ αγαπώ»
που δεν κατάφερε σε Σώμα να συγκροτηθεί
μια βουβή εξομολόγηση του αίματος
μια κηλίδα
στο σιωπηλό σεντόνι της νύχτας.
Απ’ όλη τούτη τη σφαγή
τα απομεινάρια μιας ζωής σε ένα χρώμα
το ερωτευμένο αίμα
να κυλά
στη στέρφα μνήμη τη νεκρή
καλλιεργώντας το αδικαίωτο
το ανεκπλήρωτο ευγνωμονώντας
εκείνο που 'ρχεται από μακριά
αυτό που χάνεται παντοτινά
μες στην αχλή
του κόσμου μας που έφυγε
του κόσμου μας που έρχεται
εκεί που μας έβγαλε
το κύμα μιας νύχτας ακυβέρνητης.
Προδημοσιεύθηκε αυτοτελώς από το Βιβλιολογείο το 2013 και συμπεριλήφθηκε στη συλλογή, «Τεφροδόχος», Μανδραγόρας 2016
Γραμματισμοί του ορθολογισμού
Στις πέτρες αυτές σήμερα
ευδοκιμούν ερείπια και αποσιωπητικά
φουγάρα άκαπνα και πέτρινοι υψικάμινοι
γραμματισμοί του ορθολογισμού
που ορθώθηκαν ως αντιπαροχές
για την ανέγερση αστικών συνοικιών
θαμμένες λάσπες και χώματα
από κορμιά βασανισμένων γυναικών.
Σήμερα ορθώνονται συρματοπλέγματα
για να μην δραπετεύσουν ποτέ
οι λύπες των λιμναζόντων υδάτων
οδοσημάνσεις πένθιμες
φανάρια άχρωμα
ξεθωριασμένες επιγραφές
ιδιόχειρες καταστροφές
υδρορροές αισθημάτων σε βαθιές ουλές
δερμογραφίες από σκυρόδεμα
στο στήθος του αστικού κτήνους.
Στα οδοστρώματα και τις πλατείες
τίποτα πια δεν υπάρχει
που να θυμίζει τη δική σου ομορφιά.
Πρωτοδημοσιεύτηκε στον ιστοχώρο «Culture Book», 18 Mαρτίου 2021
Απόδημοι και βιαστικοί
Στα σύνορα τώρα κοιμούνται περαστικοί
απόδημοι και βιαστικοί
κυνηγημένοι από μια αναίτια προφητεία
φτιάχνουνε σπίτια από χαρτόκουτα
φιάλες υγραερίου και καμινάδες τσίγκινες
άδειες σκεπές
ένα σκοτάδι που στις σιωπές ευδοκιμεί
καλλιεργώντας δάκρυα
κάτω απ' τα άστρα
μηρυκάζοντας μνήμες και ξεφλουδίζοντας απορίες
από μπροσούρες οδηγιών
μανιφέστα και επιφυλλίδες
μαύρες φωτιές
ερείπια και ανθρωπιστικές ενέσεις
στο ρημαγμένο κορμί μιας φυγής
που αναδύει
κόπωση
μελαγχολία και απόγνωση.
Μα τίποτα δεν τους ευχαριστεί πια.
ούτε ένα πιάτο φαΐ
ούτε ένα σιδερωμένο ρούχο
ούτε καν μια ζεστή αγκαλιά
έστω σαν αντίδοτο στο δηλητήριο ενός κόσμου που ακόμα ψάχνουν.
Πρωτοδημοσιεύτηκε στον ιστοχώρο «Culture Book», 18 Mαρτίου 2021
* Τα ποιήματα 1-8 περιλαμβάνονται στην συγκεντρωτική έκδοση «Δάνειος Χρόνος - Ποίηση 1996-2016» Μανδραγόρας 2018. Τα ποιήματα 9 και 10 δημοσιευθήκαν για πρώτη φορά στον ιστοχώρο «Culture book».
Βιογραφικό σημείωμα
Ο Νίκος Φωτόπουλος είναι ποιητής και πανεπιστημιακός. Γεννήθηκε στην Αμαλιάδα το 1970 και εμφανίστηκε στα ελληνικά γράμματα στη δεκαετία του 90 και συγκεκριμένα στο περιοδικό «Αλφειός», μετά από παρότρυνση του ποιητή Γιώργη Παυλόπουλου. Σήμερα διδάσκει στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και το συγγραφικό και διδακτικό του έργο, καθώς και τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα, σχετίζονται με την Κοινωνιολογία της Εκπαίδευσης και του Πολιτισμού, την Εκπαιδευτική Πολιτική, την Κριτική Πολιτισμική Θεωρία. Το συγγραφικό του έργο είναι πολυσχιδές και περιλαμβάνει βιβλία, άρθρα και δημοσιεύσεις κειμένων σε εφημερίδες και ιστοχώρους, ενώ δημοσιεύσεις του έχουν συμπεριληφθεί σε συλλογικούς τόμους και πρακτικά συνεδρίων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Έχει δημοσιεύσει τις ποιητικές συλλογές: «Στ' Ακροκέραμα των Ουρανών», Θεριστής 1996, «Ευρετήριο Χαμένων Ονομάτων»,΄Ιδμων 2000, «Το Αίνιγμα της Λαβωμένης Μνήμης», Μανδραγόρας 2007, «Το κύμα μιας νύχτας ακυβέρνητης», Βιβλιολογείο 2013, «Τεφροδόχος», Μανδραγόρας 2015, «Δάνειος Χρόνος, Ποίηση 1996-2016», Μανδραγόρας, 2018.
