Σήμερα έχω προσκαλέσει στη στήλη "Στα βαθιά" την ποιήτρια Νάνα Παπαδάκη. Η καλεσμένη μου έχει σπουδάσει Θέατρο ,Σκηνοθεσία, Οικονομικά και είναι απόφοιτος της Γερμανικής Σχολής Αθηνών. Συμμετείχε σε πλήθος σημαντικών δουλειών ως ηθοποιός κι ως σκηνοθέτις. Έχει εκδώσει τρεις ποιητικές συλλογές . Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά και στα ισπανικά. Έργα της έχουν δημοσιευθεί στον έντυπο και στον ηλεκτρονικό τύπο. Η ποίησή της έχει έντονη αφηγηματική δύναμη, σκιαγραφεί τις λεπτές γραμμές των γεγονότων. Η γλώσσα της είναι πλούσια, λυρική, περίτεχνη. Αξιοποιώντας το όπλο της αλληγορίας χτίζει ολοζώντανες εικόνες με βαθιά νοήματα. Η γραφή της είναι έντονα ανθρωποκεντρική. Την απασχολούν οι στενές σχέσεις κι οι υπαρξιακές αναζητήσεις των ατόμων. Οι χαρακτήρες της είναι στιβαροί και δρουν μέσα σε μια καλοστημένη σκηνοθεσία. Συχνά εμπνέεται από μυθολογικούς ήρωες, τους οποίους φωτίζει ξεχωριστά δίνοντάς τους πολλαπλούς ρόλους και νέες ζωές. Θα μοιραστώ μαζί σας δέκα εκπληκτικά ποιήματά της!
TA ΔΩΡΑ ΤΗΣ ΑΓΡΥΠΝΙΑΣ
1.
Συνέχισε να τον συναντά στο ίδιο πρόχειρα στημένο
σκηνικό όπου ο άντρας κρεμούσε τακτικά
το σακάκι του στη ράχη της καρέκλας
- υπολόγιζε σ’ αυτό το ρυθμό που κατάπινε εκείνη
και τους νεκρούς της-
κι ύστερα ξελόγιαζε τη γυναίκα με τη βοήθεια μιας ιδέας,
προφανώς ενός ακόμη κατόπτρου,
μουρμουρίζοντας λέξεις χιλιοειπωμένες κι επαναλαμβάνοντας
κινήσεις που μόνο η άβυσσος μπορούσε να ανατρέψει.
Δε θα ξυπνούσαν ποτέ ο άντρας κι η γυναίκα
κουλουριασμένοι ο ένας μέσα στον άλλον.
Μάταια κρατούσε η νύχτα το ρυθμό στα βλέμματα
να κατέλθουν. Ξέχασε πως η ζωή που ζούσε
δεν ήταν η δική του. Έσκυψε να σβήσει το μοναδικό κερί
καθώς ο νους κοίταζε εκστατικά ως την αυγή.
2.
Ύστερα σηκωνόταν και βάδιζε με σταθερό βήμα προς
μια φανταστική έξοδο (άραγε έβλεπε το άδειο κλουβί που
έφεγγε στο βάθος της αφήγησης, τώρα μπορεί να το δει;)
ήξερε πώς να φεύγει ή τουλάχιστον έτσι έδειχνε.
Εκείνη όχι. Έμενε καθηλωμένη στο κρεβάτι
με μια μαργαρίτα να ζυγιάζεται ανάμεσα στα χείλη.
Η σελήνη τριγυρνούσε με τα κουρέλια της παιδικής της
φορεσιάς στην κάμαρη, ενώ εκείνος τραγουδούσε.
Τίποτα ανθρώπινο δεν υπήρχε σ’ αυτό το τραγούδι.
3.
Θα μπορούσε να κάθεται ακόμη σ’ εκείνη την παραλία
πίσω απ’ τη μισάνοιχτη εφημερίδα
αν και σε απόσταση μπορείς να διακρίνεις
τον τίτλο του άρθρου στο δεξί φύλλο
«Η Αλίκη στη χώρα των θαυμάτων», στο βάθος ασμίλευτα
κύματα, μια λάμψη κωπηλατούσε χωρίς κόπο χωρίς
πυρετό, κάτι μέσα της όχι.
Λίγο πριν, παίζοντας, την είχε θάψει στην άμμο, ανάσκελη
μόνο το κεφάλι της έξω, ατάραχο σαν άγαλμα,
κανείς δεν του φιλούσε τα μάτια
το θεριό απρόσιτο, γεμάτο πτώματα, ο ήλιος
ανακάτευε τις σκέψεις μεταξύ τους σαν τράπουλα
με ολόλευκες φιγούρες, πουθενά αίμα
άλλο φως κατασπάραζε τη μέρα. Εκείνος
στάθηκε παράμερα και την κοίταξε
οριζόντια σα φράση στο χαρτί, χωρίς καμιά φιλοδοξία
και διαψευσμένη ελπίδα, να βυθίζει τις παλάμες
στην άμμο και να κλείνει τα βλέφαρα, δικό του
δημιούργημα.
Πριν ο ήλιος ρουφήξει τα είδωλα ως την καυτή του
σάρκα, κανένα παιδί, κανένα μαχαίρι, κανένα γέλιο κρυφό
δεν τάραξε την αρχέγονη σιωπή.
Tα Δώρα της Αγρύπνιας, εκδ. Αστάρτη, 2013
ΝΑΥΣΙΚΑ
Πυκνή η σάρκα·
Κυλάει σαν τόπι σε έρημο χωράφι που αμέτρητα γέλια παιδιών
αυλακώνουν.
Κι εμείς, σβήνουμε στο σκοτεινό νερό· απ’ τα βαθιά μας κόκαλα
Ξαναφτιάχνουμε τη μέρα
Πιο τυφλή.
ΚΑΛΥΨΩ
Έγινε τώρα σκοτεινή σπηλιά μια θάλασσα
Μεγάλη σαν ύπνος
Πάνω στο χαλκό χαράζει
Ουρλιαχτό στη θέση μου
Λευκά δόντια αντί για πέταλα
Ευφραίνεται ο ραγισμένος τόπος.
Πέφτουμε, Οδυσσέα, μέσα στον ήλιο
Τούτα τα χέρια δεν είναι παρά χέρια που αγάπησαν
Την αλήθεια του ματιού.
ΣΚΥΛΛΑ & ΧΑΡΥΒΔΗ
Κλείνουν οι βράχοι
Πάλι στο στήθος η λευκή σφαγή
TΡΑΓΟΥΔΙ ΤΗΣ ΣΕΙΡΗΝΑΣ
Tρεις φορές βουίζει η όχθη στα κουπιά τους.
Αυτοί νομίζουν θάνατο· εγώ
Το στόμα τραγουδώ.
ΠΗΝΕΛΟΠΗ
Προσπαθούσε ο καθένας να ζήσει με ό, τι είχε.
Την ίδια ώρα οι θάλασσες γέμιζαν με σώματα πνιγμένων-
Τα χέρια κόβονταν στους καρπούς
Τα λευκά παιδιά γελούσαν
Τα μαύρα παιδιά θρηνούσαν
Κάποιοι ονειρεύονταν το μέλλον
Μπορούσαν να διακρίνουν τί είναι καλό και τί κακό
Την ίδια ώρα οι θάλασσες γέμιζαν με σώματα πνιγμένων-
ΙΝΩ
Κάθε σώμα έχει τη δική του μοναδική σχέση με τον πόνο. Παρατήρησα ότι, όταν κάποιος ασθενής δεν μπορεί να συνδέσει τις συνθήκες της ζωής του με αυτό που τον κινεί και της δίνει νόημα (σε κάποιους αυτό περιγράφεται με υπερβατικούς όρους) σαρκώνει αυτή τη δυσκολία σαν να παρακαλεί για έναν επαναπρογραμματισμό, μια ελαφριά μετακίνηση ή μια λεπτότερη στόχευση των ψυχικών, σωματικών και πνευματικών του δυνάμεων. Τις περιόδους κρίσης ο πόνος είναι αβάσταχτος, μη προσδιορίσιμος και, όταν παρασύρει ή απελευθερώνει και ψυχικούς παράγοντες, τότε, οδηγεί σε έναν άτεγκτο διαμελισμό, όπου το σώμα κατατμίζεται σε πολύ μικρές μονάδες με δική τους νόηση και λόγο σαν να μιλάει με χίλια στόματα μια μεγάλη έκρηξη εντός του. Θεωρεί ότι έτσι έρχεται σε επαφή με την αρχή και την ουσία του κόσμου. Όταν η κρίση περάσει, τότε θαρρείς πως τα εξουθενωμένα κύτταρα αποκοιμιούνται το ένα πάνω στ’ άλλο κι ο κόσμος που ονειρεύονται είναι αυτός ο Κόσμος ο δίχως όρια, όπου ελεύθερα εισδύουν οι έννοιες η μία μες στην άλλη μαλακώνοντας την καθήλωση της Λογικής στη μία και μόνη αλήθεια.
ΜΕΛΑΝΘΩ
ώσπου καμιά τους να μη
μείνει ζωντανή για να ξεχάσουν μια για πάντα τις χαρές της
Αφροδίτης εκείνα τα κρυφά αγκαλιάσματα, πλαγιάζοντας με τους
μνηστήρες
χ 443-445
Δούλα της Πηνελόπης
Πατέρας μου ο Δολίος, δούλος του Οδυσσέα.
Πέντε από τα αδέλφια μου υποτάχτηκαν στη μοίρα τους
Μαζί με τον Δολίο, στις φυτείες
Χτίζουν φράχτες.
Μοναχοκόρη.
Είπαν τον έκτο αδελφό μου, Μελάνθιο, προδότη
Γιατί προμήθευε με όπλα τους μνηστήρες.
Έκοψαν τα μέλη του και τα πετάξαν.
Διαστρέβλωνε το νόμο και την τάξη των πραγμάτων
Του άξιζε λένε η ατίμωση.
Ο Μελάνθιος, ο μόνος που αποδέχτηκε
Τον έρωτά μου για τον Ευρύμαχο
Δεινό κι αδίστακτο μαχητή, πολυμίσητο μνηστήρα.
Ο γέρος πατέρας μου έσφιξε το χέρι του αφέντη του
Και τον καλωσόρισε. Πιο πριν
Ο Τηλέμαχος είχε καρφώσει χάλκινο ακόντιο
Στην πλάτη του εραστή μου.
Έσυρα το κουφάρι του -
Σκούπισα το αίμα κι έσταξα το σφουγγάρι στο πρόσωπο
και στο λαιμό μου.
Άκουσα τον Οδυσσέα να φωνάζει
Να μας σύρουν, καμιά μας να μη μείνει ζωντανή
Που τόσον καιρό πλαγιάζαμε με τους προδότες άνομα.
Πριν το τελευταίο βήμα
Είδα τα πόδια μου να κρέμονται
Κάτω από γερή θηλιά
Χοντρού σκοινιού καραβίσιου.
Έγλειψα τις τρίαινες
Μίσησα τη μυρωδιά του σκύλου.
Encore – Γυναίκες της Οδύσσειας, εκδ. Μελάνι, 2016
Βιογραφικό σημείωμα
Η Νάνα Παπαδάκη γεννήθηκε στην Αθήνα. Εργάζεται ως ηθοποιός, σκηνοθέτις και ποιήτρια. Είναι απόφοιτος του Θεάτρου Τέχνης Καρόλου Κουν, της Σχολής Σκηνοθεσίας Κιν/φου Ε. Χατζίκου, του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και της Γερμανικής Σχολής Αθηνών. Ως ηθοποιός έχει συνεργαστεί με σημαντικούς σκηνοθέτες σε έργα ελληνικού και παγκόσμιου ρεπερτορίου, που παρουσιάστηκαν σε κρατικές και ιδιωτικές θεατρικές σκηνές, καθώς και στο Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Σκηνοθέτησε τον πλατωνικό διάλογο Ίων για το Φεστιβάλ των Αισχυλείων, την Κασσάνδρα της Κρίστα Βολφ στην γερμανική γλώσσα, το Κάτω απ’ τον ίσκιο του βουνού του Γιάννη Ρίτσου με το οποίο ταξίδεψε στις Βρυξέλλες προσκεκλημένη του Hellenic Circle – Cultural Association in Brussels. Οργάνωσε το Αφιέρωμα στον Γιάννη Ρίτσο για τα 110 χρόνια από τη γέννησή του με τη συμμετοχή Ελλήνων ποιητών και ποιητριών. Συμμετείχε με ταινία μικρού μήκους σε δική της σκηνοθεσία στο Διεθνές Φεστιβάλ Κιν/κών Σχολών στο Μόναχο. Έχει εκδώσει τρία ποιητικά βιβλία με πιο πρόσφατο το Encore - Γυναίκες της Οδύσσειας που κυκλοφορεί απ’ τις εκδόσεις Μελάνι. Ποιήματά της έχουν μεταφραστεί στα γερμανικά, στα ισπανικά κι έχουν δημοσιευθεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά.
* Την ποιήτρια Νάνα Παπαδάκη φωτογράφισε η Κατερίνα Τζιγκοτζίδου.
