Σήμερα στη στήλη "Στα βαθιά" έχω προσκαλέσει τη λογοτέχνιδα Άνδρη Χριστοφίδου Αντωνιάδου. Η καλεσμένη μου γεννήθηκε στη Λεμεσό. Σπούδασε Γαλλική και Ισπανική Φιλολογία, Εκπαιδευτική Ψυχολογία και Παιδαγωγικά. Εργάστηκε στη Μέση Εκπαίδευση Κύπρου,για πολλά χρόνια κι από τη θέση της Διευθύντριας. Γνωρίζει πέντε ξένες γλώσσες. Γράφει ποίηση, διηγήματα, θεατρικά έργα, μυθιστορήματα, δοκίμια και βιβλία έρευνας. Η μελέτη της στο έργο του Λόρκα και του Θερβάντες έχει αναγνωριστεί τόσο στην Κύπρο όσο και στην Ισπανία. Έχει εκδώσει δεκατρία βιβλία. Έργα της μεταφράστηκαν σε πέντε γλώσσες και συμπεριλήφθηκαν σε ανθολογίες. Έδωσε διαλέξεις στην Κύπρο και στο εξωτερικό. Τιμήθηκε με σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία. Ίδρυσε και διευθύνει το Πολιτιστικό Κέντρο Ad Litteram στη Λεμεσό. Έχει μιλήσει σε σχολεία για την Κυπριακή Λογοτεχνία και έχει διδάξει αφιλοκερδώς Δημιουργική Γραφή. ΄Εχει συνεργαστεί με τον ΘΟΚ, το ΚΘΒΕ και άλλα θεατρικά σχήματα για το ανέβασμα έργων του Λόρκα. Η ποίησή της είναι λυρική, υπαρξιακή, προσωποκεντρική. Ο λόγος της είναι περίτεχνος, ζωντανός, γλαφυρός, με διαυγείς εικόνες κι εμπνευσμένα σχήματα. Εκφράζεται συχνά με απεύθυνση στο β'ενικό πρόσωπο, στον άγνωστο αγαπημένο αποστολέα των μηνυμάτων του ποιήματος, δίνοντας στη γραφή της έναν τόνο εξομολογητικό. Την πένα της απασχολούν οι σχέσεις, ο έρωτας, η συνομιλία με τον βαθύτερο εαυτό, η εσωτερική αναζήτηση, η ομορφιά της φύσης. Θα γνωρίσουμε δέκα ξεχωριστά ποιήματά της!
Δέκα ποιήματα της Άνδρης Χριστοφίδου Αντωνιάδου
ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ
Μη με ψάξεις στα παραθυρόφυλλα
τα ερμητικά κλεισμένα,
στη χάση της πανσέληνος
που με ζορίζει με κατάθλιψη,
στα μεσημέρια του καλοκαιριού
που κάνουν την άσφαλτο να λιώνει,
στα βασιλέματα του ήλιου
τα ροζ, τα μαγεμένα,
ανάμεσα σε φύλλα
που πεθαίνουν από έρωτα.
Βροχή γίνηκα να ποτίσω
την έρημο που σ’ έχει ζώσει.
Δάκρυ γίνηκα να με φορτωθείς
στα μάτια σου,
ανακούφιση στενοχώριας.
Μελωδία γίνηκα
να με γεννήσεις
σε κάποια στιγμή δημιουργίας.
Μη με ψάξεις σε εικόνες πανάρχαιες
με μύθους ή παραμύθια
σε όνειρα κέρινα
που λιώσανε από πιέσεις,
στον κατάλογο με τις χαμένες σου αγάπες.
Άδικα.
Στην καρδιά σου ψάξε με,
εκεί, θα με βρεις.
ΕΥΑΙΣΘΗΣΙΑ
Συνύπαρξη ευαισθησίας,
συναισθησία
στίχων και μουσικής.
Άτακτη τακτική
Καταπιεσμένου έρωτα.
Μαύροι σταλαχτίτες
παγωμένης ζωής.
Πνιγόμαστε αντάμα
στο λίμπο του ερωτισμού
και της μοναξιάς.
Σαν σου απλώσω το χέρι
τραβιέσαι, θύμα συμβιβασμού.
Σαν μου απλώσεις το χέρι
σου δίνομαι θύμα αγάπης.
Και συνυπάρχουμε, εσύ, εγώ,
η δική σου ευαισθησία,
η δική μου ευαισθησία,
μαριονέτες κρεμασμένες
στο μεταξένιο νήμα του έρωτα.
Σαν κοπεί άραγε τι γίνεται;
Θα πεθάνουμε ή θα ζήσουμε
εραστές της ευαισθησίας;
ΠΟΙΗΣΗ
Ποίηση είναι έρωτας
τα μάτια σου
ένα λουλούδι
ένας ήχος στο πιάνο.
Ποίηση είναι ο κίτρινος ήλιος
η αλμύρα της θάλασσας
το πράσινο των δέντρων
μια ακτίδα ελπίδας.
Ποίηση είναι ένα χαμόγελο
μια καλή κουβέντα
μια ανθρώπινη επαφή
μια φιλική συμπαράσταση.
Ποίηση είναι το δικαίωμα της έκφρασης
ο αγώνας ενάντια στην καταπίεση
η αξιοπρέπεια
ο αυτοσεβασμός.
Ποίηση είναι όλες οι λέξεις μαζί
και η κάθε μια χώρια
η αφή του έρωτα
και το πάθος της αγάπης.
Ποίηση είναι τα χέρια σου που με αγγίζουν
ο χτύπος της καρδιάς σου για μένα
η ψυχή σου που δένεται με τη δική μου
η ζωή που έχω δώσει.
ΤΑ ΠΙΟΝΙΑ
Νομάδες οι φθόγγοι
της ασύμμετρης νοσταλγίας ξεγλίστρησαν
από το ασπρόμαυρο ελεφαντόδοντο
και γιόμισαν παπαρούνες κίτρινες
τα μαλλιά σου.
Ασύμφορες οι κινήσεις σου
στο σκάκι της θύμησης.
Τα πιόνια
συμπεριφέρθηκαν σαν τσιγγάνοι:
χόρεψαν, αλήτεψαν,
γυρόφερναν,
πήδησαν γύρω από φωτιές αναμμένες,
άναψαν άλλες τόσες.
Φόρεσαν παρδαλές κορδέλες,
σε τράβηξαν μαζί τους
μες το μεθύσι της αυγής
που γεννιόταν στη σάπια βάρκα.
Χαμένο παιχνίδι.
ΚΑΣΙΝΤΑ ΤΟΥ ΓΙΑΣΕΜΙΟΥ
Το γιασεμί
δε μύριζε έτσι τυχαία
χωμένο στη θαλασσινή σπηλιά
τα μάτια σου μύριζε.
Το γιασεμί
δε μύριζε όλες τις νύχτες του καλοκαιριού.
Ήταν φορές που θρηνούσε
την απουσία σου
δεμένο στεφάνι ματωμένο
στη χάση της ατέρμονης φύσης
ανάμεσα σε σκιές
περιπλανώμενης αστροφεγγιάς.
Το γιασεμί
μύριζε για σένα μονάχα
σαν δέθηκε
με μουσική των Ίνκας,
παλιά ιστορία.
Σαν μου τ’ άπλωσες να το μυρίσω,
χάθηκα στα μάτια σου.
Σημείωση:
Κασίντα: σύντομη μετρική φόρμα αγαπητή στην αραβική ποίηση.
ΑΥΤΟΚΤΟΝΙΑ
Το φίδι κυκλοφορούσε αμέριμνο
πάνω σ’ ένα κοκκινόμαυρο ζατρίκιο.
Τα πιόνια του χρησίμευαν για ακροβασίες.
Σουλατσάριζε απ’ τη μια γωνιά στην άλλη
στο ρυθμό της μουσικής που έπαιζε
στο ξεχαρβαλωμένο γραμμόφωνο,
καθώς οι νότες συναντούσαν
τη σκόνη που περιπλανιόταν
στην ατμόσφαιρα
και χόρευαν αγκαλιαστές.
Καμιά διάθεση για δαγκώματα
και φαρμακερές πράξεις.
Είχε ρεπό.
Σουλατσάριζε ακόμα
σαν ο σκοπός άλλαξε.
Οι νότες μπήκαν πίσω
στο γραμμόφωνο βιαστικά.
Η σκόνη αφέθηκε στη μοναξιά της.
Το φίδι ζάρωσε κοντά στη βασίλισσα
σ’ ένα κόκκινο τετράγωνο απάνω
και τύλιξε την ουρά
γύρω απ’ το λαιμό του.
Σφιχτά. Πολύ σφιχτά.
Έγινε ένα κουβάρι κολοβό.
Δεν άντεξε να σε νιώθει
μέσα απ’ τη μουσική.
Η ΜΟΥΣΙΚΗ
Η μουσική ανύποπτη
δέθηκε κρίκος ατσάλινος
σε εξωφρενικό σχήμα,
νύμφη τρελή τριγυρνά τ’ ακρογιάλια,
με ψάχνει να μου πνίξει την ανάσα
στη μι ελάσσονα,
χωρίς διέσεις και καθόλου ημιτόνια.
Η μουσική χίμηξε
στης πεθυμιάς το ποτάμι
μ’ ανασεμιά ασίγαστη
και με ρυθμό vivace
ψάχνοντας σε κάθε βότσαλο
το καλοκαίρι που χάθηκε στο βυθό
να ζωντανέψει con molto moto.
Η μουσική γυροφέρνει το κορμί μου
μόλις το κλειδί του σολ καταφέρει
να γλιστρήσει,
σαγηνευτική, γλυκιά,
χωρίς περιττό arpège,
και με ταξιδεύει
σε κλίμακες molto dolce
και με δένει ανύποπτη
στον κρίκο τον ατσάλινο
με το εξωφρενικό σχήμα
και με χορεύει pianissimo,
νύμφη τρελή,
στην άκρη του γκρεμού
με θλίψη και μοναξιά
στην κάθε νότα.
ΑΧΥΡΑ ΚΑΙ ΧΩΜΑ
Εικονικά υποκείμενα –
ή καλύτερα αντικείμενα –
έχουν κατακλύσει τη ζωή μου
τους τελευταίους μήνες
και μου απομυζούν την ενέργεια.
Μείγμα από άχυρα και χώμα,
αυτά τα ανθρωπόμορφα όντα,
δηλητηριάζουν το σώμα μου
σταγόνα-σταγόνα.
Το αντίδοτο πρέπει να βρεθεί
για να σταματήσει το φαρμάκι
να ρέει στις φλέβες μου.
Η εκδίκηση είναι γνώρισμα
κατωτέρων ανθρώπων
με ακατέργαστα και αποτυχημένα συναισθήματα.
Θα αντέξω.
Δεν έχω σκύψει ποτέ το κεφάλι.
ΗΛΙΟΣ ΚΑΙ ΘΑΛΑΣΣΑ
Και ο τροχός της άμαξας γυρίζει, γυρίζει,
ο Βασιλιάς Ήλιος ανεβαίνει
σκαλί-σκαλί προς τα σύννεφα
και στέκεται μια σταλιά να χαζέψει
τα μικροσκοπικά ανθρωπάκια
με τις γιγάντιες έγνοιες
που κινούνται στην άσφαλτο,
τη σκονισμένη, την πυρούμενη.
Στάθηκε εκθαμβωτικός,
όμορφος, πληθωρικός.
Το μέτωπό μου καίει το μεσημέρι.
Ο Βασιλιάς έχει καθίσει στον θρόνο του
σκορπώντας τη θαλπωρή στους υπηκόους του.
Γύρω του, θόρυβοι από την πόλη
αναμιγνύονται με τα τσιτσιρίσματα των γλάρων
που την έχουν αράξει πάνω σε κάτι βράχους
ανάμεσα στα κύματα
απέναντι από τη Φραγκοκλησιά.
Κι ο Ήλιος με τη Θάλασσα
έχουν πιάσει ψιλή κουβέντα, λένε τα δικά τους,
εκεί κοντά στις αποβάθρες.
ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΣΤΟ ΚΟΥΡΙΟ
Σαν μπλέχτηκαν οι φθόγγοι,
στάχυα κιτρινωπά,
πολιορκητές ανελέητοι
ατέλειωτου φεγγαριού
πάνω από αρχαία ερείπια,
σε μάζεψα κομμάτι, κομμάτι,
μέσα απ’ τις λέξεις
που αντήχησαν αμφιθεατρικές.
Στριμώχθηκες μέσα στις πέτρες
που κουβάλησαν
οι πρόγονοί σου, οι πρόγονοί μου,
παθητικός – ή ενεργητικός; - δέκτης
εμπορίου μουσικής,
ημίθεος απ’ τα χειροκροτήματα.
Και σε ψάχνω στις χαραμάδες δίχως ήχο
στο πληθωρικό τοπίο αρχαίου πολιτισμού,
και με τρομάζουν τα μεγάφωνα
και οι ενισχυτές που συναντώ
ανάμεσα στους δικούς σου θεούς,
ανάμεσα στους δικούς μου θεούς.
Και σε βρίσκω αναζητώντας σε.
Και σε χάνω βρίσκοντάς σε.
Μη σκοτίζεσαι.
Οι θεοί δεν ξύπνησαν ακόμα.
Βιογραφικό Σημείωμα
Η Άνδρη Χριστοφίδου Αντωνιάδου γεννήθηκε στη Λεμεσό. Σπούδασε Γαλλική και Ισπανική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου καθώς και Εκπαιδευτική Ψυχολογία και Παιδαγωγικά στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης στο Παρίσι. Σπούδασε ακόμα στα Πανεπιστήμια της Σαραγόσας στην Ισπανία, της Νίκαιας και του Μονμπελιέ στη Γαλλία και στην Παιδαγωγική Ακαδημία της Ερφούρτης Γερμανίας. Αφυπηρέτησε από τη θέση της Διευθύντριας στη Μέση Εκπαίδευση Κύπρου. Μιλά αγγλικά, γαλλικά, ισπανικά, ιταλικά και γερμανικά. Έχει γράψει ποίηση, διηγήματα, θεατρικά έργα, μυθιστορήματα, δοκίμια και έρευνα. Έργα της έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, ισπανικά, γερμανικά, ρουμανικά και σέρβικα και έχουν συμπεριληφθεί σε ανθολογίες. Η έρευνά της για τον Λόρκα έτυχε εξαιρετικής κριτικής και θεωρήθηκε πολιτιστική γέφυρα μεταξύ της Ισπανίας και της Κύπρου. Βρίσκεται αρχειοθετημένη στο Μουσείο Λόρκα στο Φουέντεβακερος και στο Ίδρυμα Λόρκα στη Γρανάδα. Θεωρείται η πιο σημαντική ερευνήτρια στην Κύπρο για τον Λόρκα. Η έρευνά της για τον Θερβάντες αρχειοθετήθηκε στα Μουσεία-Κέντρα Μελετών Θερβάντες στην Εσκίβιας, Τολέδο, στο Βαγιαδολίδ και στο Αλκαλά ντε Ενάρες. Έχει τιμηθεί με πρόσκληση από το Μουσείο Θερβάντες για να δώσει διάλεξη στην ισπανική γλώσσα για τον Θερβάντες το 2020 και το 2023. Έχει δώσει διαλέξεις σε διάφορες χώρες. Της έχουν απονεμηθεί σημαντικά λογοτεχνικά βραβεία. Ίδρυσε και διευθύνει το Πολιτιστικό Κέντρο Ad Litteram στη Λεμεσό. Έχει φέρει τους νέους σε επαφή με την Κυπριακή Λογοτεχνία μιλώντας σε σχολεία και διδάσκοντας αφιλοκερδώς Δημιουργική Γραφή. ΄Εχει συνεργαστεί με τον ΘΟΚ, το ΚΘΒΕ και άλλα θεατρικά σχήματα για το ανέβασμα έργων του Λόρκα. Έχει γράψει δεκατρία βιβλία.
