Σαν σήμερα, στις 4 Απριλίου 1913 έφυγε από τη ζωή σε ηλικία μόλις 44 ετών ο αγωνιστής και ποιητής Κωνσταντίνος Μάνος. Στον σύντομο βίο του πρόλαβε να ζήσει πάρα πολλά. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες, Φιλολογία και Φιλοσοφία στη Γερμανία και την Οξφόρδη. Πολέμησε για την προσάρτηση της Κρήτης στην Ελλάδα κι ακόμη στον Μακεδονικό Αγώνα και τους Βαλκανικούς Πολέμους. Εξελέγη δήμαρχος Χανίων. Αγωνίστηκε να αναβιώσουν στην Ελλάδα οι Ολυμπιακοί Αγώνες και έδωσε μεγάλο μέρος της περιουσίας του για να διεξαχθούν το 1896. Εξέδωσε την ποιητική συλλογή "Λόγια της καρδιάς" και μετέφρασε την Αντιγόνη του Σοφοκλή. Πάλεψε για την επικράτηση της δημοτικής. Πέθανε στο πεδίο της μάχης. Θα γνωρίσουμε το θαυμάσιο λυρικό του ποίημα "Το τραγούδι του ήλιου"!
Το τραγούδι του ήλιου - ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΜΑΝΟΣ
Ήλιε, καλέ πατέρα,βασιλιά,
που μέσ' απ' τον απέραντον αιθέρα
στέλνεις στη γη χρυσόφτερα φιλιά,
που δίνεις τη ζωή και την ημέρα,
μεγάλε, αστραφτερέ και δυνατέ,
καλούς κακούς η λαύρα σου θερμαίνει
και ζουν από το φως σου νικηταί
και νικημένοι.
Κανένα δεν αδίκησες ποτέ
μέσα στην άπειρή σου καλοσύνη.
Καλέ και εκλεκτέ και δοξαστέ,
κάνεις και στον κακό ελεημοσύνη,
γιατί κι εκείνος κάποτε μπορεί
με δάκρυα το κρίμα του να πλύνει
και τότε την παρηγοριά να βρει
και τη γαλήνη.
Μα στον αδικημένο,το φτωχό,
στον άρρωστο, στο δούλο και στον ξένο
για δώρο ατίμητο και μοναχό
δίνεις το φως το τρισευλογημένο.
Κι όταν βαθιά μέσα στη φυλακή
καμιά ψυχή διψά φωτός αχτίδα,
μπαίνεις κρυφά και φέρνεις μυστική
καλήν ελπίδα.
Όταν προβάλλεις, Ήλιε βασιλιά,
γεμίζει η δόξα σου τον κόσμο πέρα,
και φαίνεται πως βάζεις πυρκαϊά
στον ουρανό, το γέρο σου πατέρα.
Τότε κι ο κόσμος σε δοξολογεί,
λαχταριστή σε χαιρετά η πλάση,
πουλιά, λουλούδια, θάλασσα και γη,
λίμνες και δάση!
Κι όταν ψηλά τ'αμάξι σου ανεβεί
στα μεσουράνια, στ' άπαρτα παλάτια,
χτυπάς και τιμωρείς τον ασεβή,
όπου τολμήσει να σε ιδεί στα μάτια.
Τότε τρισφωτεινός και δυνατός,
ολόλαμπρος αστράφτεις οργισμένος
και μένει ευθύς ο δόλιος ταπεινός
και τυφλωμένος!
Μα στο βασίλεμα και συ να 'ρθεις,
κανείς δεν ημπορεί να σε βαστήξει.
Μέσα στη θάλασσα ν'αφανιστείς,
ο ωκεανός τα κάλλη σου θα πνίξει.
Και κάνει ο νους μια σκέψη αληθινή:
πως έχει τέλος κάθε βασιλεία
και πως περνούν και δόξα φωτεινή
και μεγαλεία!
Μα δεν απέθανες, γιατί οι καλοί
δε χάνονται στους άλλους τόπους.
Αύριο θα φέρεις πάλι τη ζωή
στη γη, στη θάλασσα, στους ίδιους χώρους.
Κι όσο τα χείλια μου έχουν τη μιλιά,
θα τραγουδεί η καρδιά μου κάθε μέρα΄
χαίρε, αφέντη, Ήλιε βασιλιά
χαίρε πατέρα!
Πηγή: Μεγάλη ανθολογία σχολικών ποιημάτων Μήτσου Κατσίνη, Εκδόσεις Πέτρου Πατσιλινάκου, 1962
& https://el.metapedia.org