Σήμερα στη στήλη "Να σε γνωρίσω καλύτερα" έχω προσκαλέσει τον συγγραφέα Νικόλα Κολυτά. Ο ίδιος βέβαια, όπως μας λέει, προτιμά τον όρο γραφιά από οποιονδήποτε άλλο. Πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις 24 γράμματα το μυθιστόρημά του "Ξεριζωμένος βασιλικός". Η συζήτησή μας με έκανε να μάθω πολλά γι' αυτόν!
Συνέντευξη: Αγγελική Καραπάνου
-Νικόλα μου, σε καλωσορίζω στο ΕΝΝΕΠΕ ΜΟΥΣΑ. Θα ήθελα να σε ρωτήσω πότε μπήκε στη ζωή σου η συγγραφή.
Θέλω να ξεκινήσω ευχαριστώντας για την πρόσκληση. Το ΕΝΝΕΠΕ ΜΟΥΣΑ κάνει εξαιρετική δουλειά στο χώρο της τέχνης του λόγου γενικώς. Είτε μιλάμε για πεζό λόγο, είτε για ποίηση, είτε για στίχο. Εγώ ξεκίνησα το γράψιμο αρκετά μικρός. Πάντα έβρισκα μια γοητεία στην έκφραση μέσα από το γραπτό λόγο. Η διαδικασία μέσα από την οποία οι σκέψεις διαιρούνται σε λέξεις και μεταμορφώνονται σε κείμενο έχει ένα ξεχωριστό ενδιαφέρον. Το γράψιμο υπήρχε στη ζωή μου πάντα, όμως πιο οργανωμένα ξεκίνησα να γράφω από το 2010 όταν ως μαθητής δημιούργησα το blog μου και λίγο αργότερα στα φοιτητικά μου χρόνια όταν ξεκίνησα να γράφω σε μέσα πολιτικού και αθλητικού περιεχομένου. Εκεί υπήρξε η τριβή ώστε τα τελευταία δύο χρόνια να μπω στο κομμάτι της συγγραφής και της έκδοσης του βιβλίου μου.
-Υπήρξαν στην πάροδο του χρόνου λογοτέχνες που σε συγκλόνισαν;
Σαφώς υπήρξαν ναι. Η λογοτεχνία έχει μια ιδιαίτερη ικανότητα να σε βάζει σε κόσμους που εκείνη έχει ορίσει αλλά εσύ έχεις δημιουργήσει στο κεφάλι σου. Και αυτό είναι ένα πολύ μεγάλο αίσθημα ελευθερίας. Δεν μπαίνεις σε έτοιμα μοτίβα. Τα χτίζεις λίγο λίγο, λέξη τη λέξη που διαβάζεις.
-Αν σε ρώταγα να μου πεις πέντε τίτλους βιβλίων που έχεις διαβάσει κι έχουν χαράξει μέσα σου, τι θα μου απαντούσες;
Αν έπρεπε να περιοριστώ σε μόνο πέντε τίτλους που με έχουν χαράξει, τότε δεν θα έβαζα μόνο λογοτεχνία, αλλά και άλλα είδη. Θα ξεκινούσα με τους «Ανθρωποφύλακες», του Περικλή Κοροβέση. Το διάβασα απνευστί μέσα σε ένα απόγευμα σε ένα καφέ στα Εξάρχεια όταν ήμουν στο πρώτο έτος της νομικής. Συγκλονιστικό βιβλίο. Θα συνέχιζα με ποίηση και το «Ιδιώνυμο» της Κατερίνας Γώγου. Αυτός ο ριζοσπαστικός και χωρίς φόρμες λόγος είναι γροθιά στο στομάχι. Από εκεί και πέρα λατρεύω το μεσογειακό νουάρ. Μπορώ να διαβάζω Αττιά, Ιζζό, Μανσέτ, Φαζαρντί ασταμάτητα. Όπως επίσης λατρεύω τους στίχους της ανεξάρτητης ροκ σκηνής της δεκαετίας του ’90. Περιγράφουν την αστική παρακμή με μια μοναδική γνησιότητα. Τέλος ένα βιβλίο, σε τελείως άλλο πλαίσιο, που όμως πιστεύω ότι με καθόρισε στον τρόπο που αντιλαμβάνομαι τον κόσμο γύρω μου είναι το «Κράτος και επανάσταση» του Λένιν.
Τι σ' αρέσει να διαβάζεις τα τελευταία χρόνια;
Γενικότερα μου αρέσει η αστυνομική λογοτεχνία, είτε μιλάμε για ένα βιβλίο του Μαρή τη δεκαετία του ’60 είτε για ένα σύγχρονο του Καμιλλέρι. Τα τελευταία χρόνια έχω λατρέψει το λεγόμενο νεοπολάρ. Το αστυνομικό μυθιστόρημα που δεν εξαντλείται στο ποιος σκότωσε ποιον, αλλά που παράλληλα επιχειρεί να θέσει το κοινωνικό πλαίσιο εντός του οποίου ξετυλίγεται η ιστορία. Νομίζω ότι αυτού του τύπου η αστυνομική λογοτεχνία έχει τεράστιο ενδιαφέρον και έχει εξελιχθεί σε μεγάλο βαθμό στις μεσογειακές χώρες. Μου αρέσει πάρα πολύ.
-Τι πιστεύεις πως δίνει η συγγραφή στη ζωή σου;
Έκφραση. Πιστεύω ότι για να πιάσει κάποιος ένα μολύβι ή το πληκτρολόγιό του, θέλει κάτι να πει. Θέλει να εξωτερικεύσει βαθύτερες σκέψεις του προβάλλοντάς τες σε πρόσωπα, ιστορίες, αλληγορίες, συμβολισμούς. Φτιάχνοντας κόσμους από το μηδέν που όμως περικλείουν τους πολλούς κόσμους που ζούμε καθημερινά. Πιστεύω ακράδαντα ότι κάθε επαφή με το γράψιμο είναι μια διττή διαδικασία που περιλαμβάνει την εσωτερίκευση του «έξω» σου και την εξωτερίκευση του «μέσα» σου. Αν το γράψιμο δεν σου δίνει έκφραση τότε είναι μια ναρκισσιστική δηθενιά.
-Υπάρχουν κάποιες ώρες του εικοσιτετραώρου που σου αρέσει περισσότερο να γράφεις;
Όχι. Μπορώ να γράψω οποτεδήποτε μου καρφωθεί κάτι στο κεφάλι. Ακόμη και μέσα στο τρένο μπορώ να πάρω το κινητό μου και να αρχίσω να πληκτρολογώ σε αυτά τα άβολα μικρά πληκτράκια κάτι που σκέφτηκα εκείνη τη στιγμή. Και θέλω μανιασμένα να καταγράψω αυτό που έχω στο κεφάλι μου εκείνη την ώρα γιατί μετά από πέντε λεπτά μπορεί να έχω την αίσθηση ότι αυτό που σκέφτηκα πάλιωσε ή είναι ασόβαρο.
-Οι ήρωες των λογοτεχνικών κειμένων σου είναι απλά πλάσματα της φαντασίας σου ή έχουν στοιχεία από υπαρκτά πρόσωπα της καθημερινότητάς σου;
Οι ήρωες του βιβλίου μου είναι κατασκευασμένοι από εμένα, αλλά γεννημένοι στην πραγματική κοινωνία. Πάντα είμαι υπέρμαχος της άποψης ότι η τέχνη μιμείται τη ζωή και όχι το αντίθετο. Μου αρέσει οι ήρωες να έχουν αντιφάσεις, τρωτά σημεία, εξέλιξη. Να είναι οι άνθρωποι της πραγματικής ζωής που κάποιος τους τοποθέτησε μέσα σε μια ιστορία.
-Πάμε τώρα στο μυθιστόρημά σου "Ξεριζωμένος βασιλικός" που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Πόσο καιρό σου πήρε να το γράψεις;
Η διαδικασία του γραψίματος μου πήρε λίγο παραπάνω από ένα χρόνο. Ήταν για εμένα ένα στοίχημα. Είχα τριβή την τελευταία δεκαετία σε πιο μικρής έκτασης κείμενα, είτε πρόκειται για άρθρα γνώμης, είτε ρεπορτάζ, είτε ποιητικές απόπειρες, είτε μικρά διηγήματα. Ήθελα να δοκιμαστώ σε κάτι μεγαλύτερο, να προσπαθήσω να εκφράσω κάποιες σκέψεις μου μέσα από μια εκτενή ιστορία, από ένα μεγαλύτερου εύρους κείμενο. Όσοι έχουν ασχοληθεί με το γράψιμο, το ξέρουν ότι δεν είναι μια εύκολη διαδικασία. Είναι μια πορεία διαρκούς αυτοαμφισβήτησης, που όμως μόλις φτάσει στο τέλος της σου χαρίζει ένα αίσθημα πληρότητας.
-Πες μας δυο λόγια γι' αυτό. Τι πραγματεύεται;
Ένας άσημος δημοσιογράφος γεμάτος προσωπικά αδιέξοδα, δύο μετανάστες με όνειρα, αλλά χωρίς υλικούς πόρους, και ένας ευέξαπτος νεαρός με περισσό εθνικό φρόνημα, αναγκάζονται για λίγες ημέρες να συνυπάρξουν στο θάλαμο ενός νοσοκομείου. Η σχέση τους θα αποδειχθεί εκρηκτική, όταν πλήθος ερωτημάτων θα γεννηθεί γύρω από ένα απρόσμενο έγκλημα. Η Αθήνα της κρίσης, της φτώχειας και του ρατσισμού αποτελεί τον καμβά πάνω στον οποίο ξετυλίγεται η πλοκή. Είτε σε ένα ημιυπόγειο της οδού Φυλής στο κέντρο της Αθήνας, είτε σε ένα μπαρ στα βόρεια προάστεια, οι προσωπικές αντιλήψεις των πρωταγωνιστών αντανακλώνται στη δράση τους και στις σχέσεις που αναπτύσσουν μεταξύ τους. Αναζητώντας τις αιτίες της ζωής και του θανάτου, έρχονται αντιμέτωποι με την έννοια της ύπαρξης.
-Θα μοιραστείς μαζί μας ένα απόσπασμα;
Παραθέτω ένα μικρό απόσπασμα από την αρχή του βιβλίου:
«Η βιαιότητα της ανάγκης υποτάσσει τα πάντα. Τις αισθήσεις αλλά και το συναίσθημα. Μετατρέπει τους δρόμους σε πίστες ράλι, τους πεζούς σε αδιάφορους περαστικούς και τα κτίρια σε γκρίζες σκιές. Κάπως έτσι οι άνθρωποι μαθαίνουν να ζουν στις ανάγκες τους και όχι στις προσδοκίες τους. Είναι ένας ωραίος τρόπος για να μην ονειρεύονται, να μην αγωνίζονται, να αρκούνται στη μάταιη συνέπεια και την υποτακτικότητα. Ο Πέτρος χάρηκε που ο ήλιος τού ξύπνησε τα κύτταρα. Ένιωσε λίγα δευτερόλεπτα ελευθερίας όπως αυτά που απολαμβάνει κάθε βράδυ στο μπαλκόνι του κάτω από τον έναστρο ουρανό. Όμως η ελευθερία δεν είναι ατομική ψευδαίσθηση, είναι συλλογική διεκδίκηση και ζωή. Πάντως προς το παρόν του αρκούσε αυτή η στρεβλή ελευθερία του μπαλκονιού του. Ακούγεται μίζερο, όμως του έφτανε. Ίσως δεν το ’χε ψάξει και πολύ, ίσως ήταν μια βολική ελευθερία που έτεινε να γίνει μια βολεμένη ελευθερία. Μια ανελευθερία δηλαδή».
-Τι ονειρεύεσαι για την πορεία σου ως συγγραφέας;
Η λέξη συγγραφέας, κάπως με τρομάζει. Δε θεωρώ τον εαυτό μου συγγραφέα, αλλά γραφιά. Μπορώ να γράψω οτιδήποτε, οπουδήποτε. Συνεπώς όνειρό μου δεν είναι να εξελιχθώ εγώ ως συγγραφέας αλλά να εκφράζομαι εγώ όσο το δυνατόν πιο γνήσια μέσα από αυτά που γράφω ως Νικόλας.
Σου εύχομαι ολόψυχα το βιβλίο σου να γνωρίσει πολλές αναγνώσεις και το ταξίδι της πένας να 'ναι για σένα πάντα δημιουργικό!
Ευχαριστώ πολύ για τη συνέντευξη και το ενδιαφέρον που δείξατε για το πρώτο μου βιβλίο!
Βρείτε το βιβλίο του Νικόλα Κολυτά "Ξεριζωμένος Βασιλικός" στον παρακάτω σύνδεσμο :
https://24grammata.com
