Σήμερα στη στήλη "Να σε γνωρίσω καλύτερα" φιλοξενώ τη συγγραφέα Δήμητρα Παπαναστασοπούλου. Έχοντας στο ενεργητικό της εννέα βιβλία, πρόσφατα κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις 24 γράμματα το ιστορικό μυθιστόρημα "Η φωτιά της ψυχής". Για να δούμε όσα μοιράστηκε μαζί μου για το δημιουργικό ταξίδι της γραφής!
Συνέντευξη: Αγγελική Καραπάνου
-Κυρία Παπαναστασοπούλου, σας καλωσορίζω στο ΕΝΝΕΠΕ ΜΟΥΣΑ. Για αρχή θα ήθελα να σας ρωτήσω πότε μπήκε στη ζωή σας η συγγραφή.
Σας ευχαριστώ πολύ για την πρόσκληση. Η συγγραφή μπήκε ορμητικά στη ζωή μου το 2009, αμέσως μόλις βρήκε χώρο.
-Γιατί γράφετε; Τι σας προσφέρει αυτό το ταξίδι;
Είναι εσωτερική ανάγκη, οξυγόνο της ψυχής, τρόπος έκφρασης όλων όσων με απασχολούν ή με δελεάζουν. Το γράψιμο γεμίζει τα κενά, απαλύνει τους πόνους, με ταξιδεύει σε όσους τόπους μ’ ενδιαφέρουν. Δίπλα, στέκουν πάντα η μελέτη και η έρευνα, δημιουργώντας μια τριάδα απαραίτητη και αλληλένδετη.
-Τι θα θέλατε να δίνουν τα βιβλία σας στους αναγνώστες ;
Θα ήθελα να μεταλαμπαδεύεται η δική μου ανάγκη, να ταξιδεύουν μαζί μου, ν’ ανακαλύπτουν χώρους, ανθρώπινες συμπεριφορές, ήθη και έθιμα, αλλά περισσότερο να μαθαίνουν πώς ήταν η ζωή, πώς αντιμετώπισαν οι προγενέστεροι τα προβλήματα που πάντα επαναλαμβάνονται, ίσως κάπως διαφορετικά.
-Ποιοι παράγοντες νομίζετε πως βοηθούν στην ωρίμανση ενός συγγραφέα στην πάροδο του χρόνου;
Θεωρώ η ίδια η συγγραφή, ο αγώνας με τις λέξεις που γίνεται όλο και πιο απαιτητικός, το ακατάπαυστο διάβασμα άλλων έργων, η αγωνία να γραφεί ένα έργο αλησμόνητο.
-Πάμε στην πλευρά της αναγνώστριας τώρα. Τι σας αρέσει να διαβάζετε;
Διαβάζω πολύ και πολλά διαφορετικά πράγματα. Η ποίηση, η λογοτεχνία και η παγκόσμια ιστορία έχουν τον πρώτο λόγο, αλλά τα ενδιαφέροντά μου περιλαμβάνουν τη ζωγραφική, την αρχιτεκτονική, την μυθολογία, την φιλοσοφία, τις θρησκείες του κόσμου, την μεταφυσική. Κατά καιρούς προστίθεται και ένα συγκεκριμένο θέμα όπως π.χ. η ιστορία του καφέ ή του τσιγάρου.
-Ασχολείστε κατά κανόνα με το ιστορικό μυθιστόρημα. Τι σας σαγηνεύει σ’ αυτό το λογοτεχνικό είδος;
Η ιστορία, και μάλιστα οι λεπτομέρειες, λειτουργούν σαν μαγνήτης, με μαγεύουν, ανοίγουν ορίζοντες στη σκέψη και στη θεώρηση των πραγμάτων. Μού αρέσει ν’ ανακαλύπτω γεγονότα άγνωστα στους πολλούς και να χτίζω ανθρώπινες ιστορίες πάνω σ’ αυτά, ενώ η παράλληλη μελέτη της κοινωνιολογίας και της λαογραφίας μού δίνουν στοιχεία διάπλασης της ατμόσφαιρας της εποχής.
-Διακρίνετε κάποιες ιδιαίτερες δυσκολίες στο ιστορικό μυθιστόρημα σε σχέση με τα άλλα είδη;
Η συγγραφή ενός ιστορικού μυθιστορήματος απαιτεί μεγάλη έρευνα, χρόνο και οργάνωση των στοιχείων. Η όποια δυσκολία έγκειται στο να αποφασίσει ο συγγραφέας ποια γεγονότα θα κρατήσει, πώς θα τα παρουσιάσει και ποια θα παραλείψει.
-Υπάρχει κάποια αγαπημένη ιστορική περίοδος όπου ανατρέχει η πένα σας ξανά και ξανά;
Όχι, το αντίθετο. Προσπαθώ να παρουσιάζω πάντα ένα διαφορετικό κομμάτι ιστορίας, μια διαφορετική χώρα (εκτός από την Ελλάδα που είναι πάντα παρούσα).
-Και μια εποχή που αγαπάτε μεν ,αλλά δεν έχετε καταπιαστεί μέχρι τώρα;
Κάθε εποχή έχει το δικό της ενδιαφέρον, και μάλιστα σε κάθε χώρα. Επομένως, είναι πολλές και οι εποχές και οι χώρες που δεν έχω ασχοληθεί ακόμη. Για να σας δώσω ένα παράδειγμα: η Ολλανδία του 17ου αιώνα.
- Φαντάζομαι πως οι ήρωες για έναν συγγραφέα είναι κάτι σαν συγγενείς του. Υπάρχει όντως αυτό το δέσιμο; Τι αισθάνεστε εσείς για τους χαρακτήρες των βιβλίων σας;
- Είναι κάτι παραπάνω από συγγενείς. Είναι δημιουργήματα του συγγραφέα, χαρακτήρες πλασμένοι με όλα τους τα γνωρίσματα, τις αδυναμίες και τις ασχήμιες τους δίπλα στα προτερήματα, «χτισμένοι» με τρόπο ώστε να καταφέρουν να ζωντανέψουν και να «κερδίσουν» τους αναγνώστες. Όπως κάθε δημιουργός, έτσι κι εγώ αγαπώ τους ήρωές μου, αφού καταθέτω στον καθένα κάτι από τον εαυτό μου, έστω κι αν ως χαρακτήρας δεν παρουσιάζει κοινά στοιχεία μ’ εμένα.
-Ας μιλήσουμε λίγο για το μυθιστόρημά σας «Η φωτιά της ψυχής» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις 24 Γράμματα. Πόσο καιρό σας πήρε να το γράψετε;
Το συγκεκριμένο μυθιστόρημα, λόγω των ιδιαιτεροτήτων του, μού πήρε περίπου δύο χρόνια.
- Τι πραγματεύεται;
Βασίζεται σε μια πραγματική ιστορία. Αναφέρεται σε μια οικογένεια που έζησε στην Θεσσαλονίκη, στο Χαλέπι και στη Βηρυτό τον 20ό αιώνα, με κύρια ηρωίδα την μεσαία κόρη.
- Τι σας κινητοποίησε ν’ασχοληθείτε με αυτό το θέμα;
Γνώρισα την πρωταγωνίστρια, θαύμασα την προσωπικότητά της και θέλησα να πω την ιστορία της. Φυσικά, το ενδιαφέρον μου κίνησε και ο άγνωστος αραβικός πολιτισμός της Μέσης Ανατολής, όπως και ο εμφύλιος του Λιβάνου, δηλαδή το περιβάλλον στο οποίο έζησε εκείνη.
- Θα μοιραστείτε με τους αναγνώστες του ΕΝΝΕΠΕ ΜΟΥΣΑ ένα απόσπασμα;
Πολύ ευχαρίστως! Επιλέγω ένα στο οποίο αναφέρεται στην ηρωίδα μου, την Λιντά Ιπεξί.
«Η καινούργια πρόκληση-να μένει μόνη της σε ένα πελώριο σπίτι- ισχυροποίησε περισσότερο τον χαρακτήρα και την αποφασιστικότητά της, η εύρεση λύσεων σε κάθε εμπόδιο επιδρούσε πάντα σαν δυνατό διεγερτικό πάνω της. Τώρα, μπορούσε ν’ ασχοληθεί περισσότερο με τη δουλειά της, να δρέψει κι άλλα βραβεία και διακρίσεις, να εμπνεύσει περισσότερα παιδιά.
Παιδιά, που έβλεπε στα μάτια τους τον θαυμασμό, που την είχαν πρότυπο στις δικές τους επιδιώξεις.
Παιδιά με ισχυρούς γονείς που της έδιναν χαρά κάθε φορά που ζητούσαν τη γνώμη της για σοβαρά και μεγάλα θέματα.
Παιδιά φτωχά, από την άλλη μεριά, που δεν τους έπαιρνε χρήματα, αλλά τους έκανε δωρεάν μαθήματα, δίνοντάς τους ταυτόχρονα ρούχα και φαγητό, κερδίζοντας τις ευχές των γονιών τους και αποκομίζοντας ως αμοιβή τη λάμψη των ματιών τους, την ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο.
Παιδιά των Παλαιστινίων, που τους μάθαινε όσα περισσότερα μπορούσε, και όχι μόνο γαλλικά, κάνοντας υπαίθρια μαθήματα χωρίς να εξετάζει ηλικίες, αδιαφορώντας για τα καλάσνικοφ που κρατούσαν τα μεγαλύτερα, κάνοντας άπειρες προσπάθειες να προσελκύσει και κάποια κορίτσια. Ένιωθε υπέροχα κάθε φορά που άκουγε να τη φωνάζουν στους βρόμικους δρόμους με το μικρό της όνομα, που μοιραζόταν έναν καφέ, που μοίραζε απλόχερα μπισκότα, καραμέλες και σοκολάτες, διερευνώντας τις μεγαλύτερες ανάγκες τους και φροντίζοντας να καλύπτει κάποιες, ζητώντας την μεσολάβηση των δικών τους δασκάλων.
Παιδιά που τα θεωρούσε δικά της, στην απέλπιδα προσπάθειά της να θάβει την προσωπική της ζωή και να προσποιείται ότι δεν αντιλαμβάνεται το πέρασμα του χρόνου που θα σήμαινε κάποια στιγμή το τέλος της ικανότητάς της να αποκτήσει ένα βιολογικά δικό της παιδί».
-Σας ευχαριστώ για την παρουσία σας στο ΕΝΝΕΠΕ ΜΟΥΣΑ. Σας εύχομαι καλή τύχη στα όνειρά σας!
-Εγώ σας ευχαριστώ για την ευγενική σας φιλοξενία. Με τη σειρά μου εύχομαι το 2023 να φέρει ειρήνη, υγεία και χαρά σε όλον τον πλανήτη.
Βρείτε το μυθιστόρημα "Η φωτιά της ψυχής" της Δήμητρας Παπαναστασοπούλου στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://24grammata.com
