Σήμερα στη στήλη των συνεντεύξεων έχω προσκαλέσει τον συγγραφέα Μιχάλη Κογχυλάκη. Ο καλεσμένος μου γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αθήνα. Τα τελευταία χρόνια ζει στο Ρέθυμνο, όπου είναι μέλος και της Ομάδας Φιλαναγνωσίας της πόλης. Σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων κι εργάστηκε για αρκετά χρόνια σ'αυτό τον τομέα. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια Σκηνοθεσίας και Σεναρίου, καθώς και μαθήματα Δημιουργικής Γραφής. Στα ενδιαφέροντά του , που ασχολήθηκε από μικρός, συγκαταλέγονται η Επιστημονική Φαντασία, η Ιστορία, η Ψυχολογία και η Μουσική. Τον Νοέμβριο του 2021 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις 24 γράμματα το πρώτο του μυθιστόρημα. Λέγεται "Η Επάνοδος" κι αποτελεί μια ωδή στις ανθρώπινες σχέσεις και την ελευθερία, με υπόκρουση αντικομφορμιστικών ήχων, όπως διαβάζουμε στο οπισθόφυλλο του βιβλίου. Θ'ακολουθήσει και το δεύτερο μέρος του μυθιστορήματος. Ο Μιχάλης Κογχυλάκης μού μίλησε για τη σχέση του με τη συγγραφή και το πρώτο του πόνημα που του άνοιξε τον δρόμο στην εκδοτική παραγωγή. Ας τον ακούσουμε!
Συνέντευξη: Αγγελική Καραπάνου
- Κύριε Κογχυλάκη, καλώς ήρθατε στο ΕΝΝΕΠΕ ΜΟΥΣΑ. Πρώτα πρώτα θα ήθελα να μάθω για σας πότε αρχίσατε να γράφετε.
Ευχαριστώ πολύ για την πρόσκλησή σας. Άρχισα να γράφω πολύ μικρός, στην ηλικία περίπου των 11-12, επηρεασμένος από τη μουσική που άκουγα. Οι στίχοι των τραγουδιών ήταν για μένα και τα πρώτα κείμενα, στα οποία εντρύφησα.
- Ποιων λογοτεχνών την πένα έχετε λατρέψει;
Έχω λατρέψει συγγραφείς σαν τον Ιούλιο Βερν, τον Λάβκραφτ, τον Τόλκιν, τον Φίλιπ Ντικ, για να αναφέρω μερικούς, αλλά και συγγραφείς κόμικς σαν τον Άλαν Μουρ. Η λίστα είναι ατελείωτη. Επίσης, όμως, με έχουν επηρεάσει βαθιά και στιχουργοί, κυρίως για τα θέματα, με τα οποία καταπιάνονταν. Θα ήθελα να αναφέρω για παράδειγμα τον Chuck D των Public Enemy, τον Jim Matheos των Fates Warning και τον Jon Oliva των Savatage.
- Γνωρίζω πως έχετε παρακολουθήσει μαθήματα Δημιουργικής Γραφής. Τι πιστεύετε πως προσφέρει σ’ έναν συγγραφέα αυτού του είδους η εκπαίδευση;
Ναι, πράγματι, έχω παρακολουθήσει λίγα μαθήματα δημιουργικής γραφής και κάποια σεναρίου, αλλά θεωρώ τον εαυτό μου αυτοδίδακτο. Οτιδήποτε, πάντως, προσφέρει γνώση, από όπου κι αν προέρχεται, όσο δύσκολο ή εύκολο κι αν είναι, αποτελεί εχέγγυο για κάθε συγγραφέα. Βέβαια, απαραίτητη προϋπόθεση είναι πάντα το συστηματικό διάβασμα λογοτεχνίας κάθε είδους.
- Γράφετε κάθε μέρα ή κατά περιόδους;
Ναι, γράφω κάθε μέρα. Τη μέρα που δεν θα γράψω, ο κόσμος μαυρίζει, η ατμόσφαιρα πυκνώνει και τα λουλούδια μαραίνονται.
- Τι δίνει η συγγραφή στη ζωή σας;
Δύο πράγματα. Πρώτον, μια αίσθηση «αποστολής» και συμπερίληψης. Δεύτερον, νέους φίλους και νέους εχθρούς, χαρακτήρες δηλαδή που με τοποθετούν σε μία εναλλακτική οικογένεια.
- Τι θα ονειρευόσασταν να παίρνουν οι αναγνώστες από τα γραπτά σας;
Θα με ενδιέφερε κατ’ αρχήν οι αναγνώστες μου να μπουν στον κόσμο που περιγράφεται στο βιβλίο. Να ταξιδέψουν σ’ αυτόν, να τον μυρίσουν, να τον αισθανθούν με κάθε τρόπο. Κι αν νιώσουν οικεία σ’ αυτόν τον κόσμο, να διαλέξουν απ’ τους χαρακτήρες μου τους φίλους και τους εχθρούς τους, όπως συνέβη και με μένα.
- Μες στο 2021 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις 24 γράμματα το πρώτο σας μυθιστόρημα «Η επάνοδος». Πότε ξεκινήσατε να το γράφετε και πότε το ολοκληρώσατε;
Είχα την ιδέα χρόνια στο μυαλό μου, αλλά ξεκίνησα να γράφω τον Οκτώβρη του 2019. Τελείωσε το καλοκαίρι του 2021. Εκδόθηκε τέλη του 2021.
- Γιατί επιλέξατε αυτό τον τίτλο;
Δεν θα ήθελα να κάνω spoiler, αλλά, για να σας δώσω μια απάντηση, το βιβλίο αφορά, την επάνοδο προσώπων, συναισθημάτων, δυνατοτήτων, ενδεχομένων, επιλογών…
- Τι πραγματεύεται το βιβλίο σας;
Το βιβλίο περιγράφει μια μελλοντική δυστοπική κοινωνία απολυταρχισμού, έναν αιώνα μετά, στο 2104, στην οποία έχουν καταρρεύσει τα γνωστά πολιτικά συστήματα και έχει εγκατασταθεί ο απόλυτος έλεγχος των πάντων. Σ’ αυτή την κοινωνία, υπάρχουν ομάδες που συσπειρώνονται και ανθίστανται. Κάποιοι είναι Καπιταλιστές και κάποιοι ανήκουν στους Ελεύθερους Ανθρώπους, που ξέρουν να δημιουργούν ευρύτερες λειτουργικές και θεραπευτικές οικογένειες, επηρεασμένες απ’ την παγκόσμια Τέχνη, που είναι απαγορευμένη διά ροπάλου. Μια από αυτές τις ομάδες είναι οι Θράσερς, μεταλλάδες παλιάς κοπής, που μπλέκουν σε μια αποκαλυπτική περιπέτεια.
-Θα μας παρουσιάσετε ένα απόσπασμα;
Σας παρουσιάζω μια σκέψη ενός από τους χαρακτήρες του βιβλίου, του Λέο:
«Η κοινωνία που δημιουργήσαμε είναι ένα φρικτό βίωμα. Λειτουργεί σαν οργανωμένο καθαρτήριο που περιλαμβάνει σωματικές και ψυχικές τιμωρίες. Συνδυάζει τη διδακτική ταπείνωση και την εκλεκτική μόρφωση με σκοπό την ολική αφομοίωση μιας μονοδιάστατης συστημικής συμπεριφοράς. Η βίαιη απώθηση κάθε αιρετικής γνώσης, η οποία εξημέρωνε τα αλυσοδεμένα αγρίμια από ανεξέλεγκτες εγωπάθειες, πύρινα αισθήματα αντιδικίας και πολωτικές μεθόδους, έγινε κάτι παραπάνω από συνήθεια. Κατάντησε ήθος, έθιμο και κουλτούρα.
Αυτοί που κρατούσαν τα σκήπτρα, αυτά τα εστεμμένα καθωσπρέπει ανθρωπόμορφα αρπαχτικά πάνω απ’ τα ασκέπαστα κεφάλια μας, έσπερναν στους απροστάτευτους αγρούς της άγονης αντίληψής μας, τους σπόρους της εμπάθειας και της μνησικακίας. Η εχθρότητα έγινε μέρος της καθημερινής διαπαιδαγώγησης. Η κατάχρηση επικριτικών συμπεριφορών μεταλαμπαδευόταν σαν ανεκτίμητο κανονάρχημα. Ο φθόνος χρησιμοποιήθηκε σαν εργαλείο αυτοσυντήρησης και απαραίτητο εχέγγυο άσκοπων σταδιοδρομιών. Το μίσος διατυπώθηκε, μεταδόθηκε και εξυψώθηκε σε ιδεολογικά λογύδρια, προπαγανδιστικά συγγράμματα κι επιδεικτικές επιστημονικές αναλύσεις περί ανωτερότητας συγκεκριμένων θεσμών, αξιών, στόχων, επιπέδων και τάξεων. Η απέχθεια, οι υποκριτικές νουθεσίες και τα απαιτούμενα αντίποινα για την αποτυχία, τις λανθασμένες αποφάσεις και το άδικο των αμφιλεγόμενων πράξεων ενός συνανθρώπου αποθεώθηκαν σαν υπέρτερα δείγματα δικαιοσύνης, ηθικής αριστείας και πνευματικής υπεροχής…»
- Τι ρόλο έπαιξε το ατομικό βίωμα και τι ρόλο η φαντασία στην παρθενική εκδοτική σας απόπειρα;
Έπαιξαν ρόλο, όπως σας είπα, τα βιβλία και οι μουσικές, αλλά και προσωπικές εμπειρίες και σχέσεις, που με βοήθησαν να σωματοποιήσω τον κόσμο της Επανόδου. Επίσης σημαντική είναι η ευαισθητοποίηση προς την περιρρέουσα δυστοπία που βιώνουμε. Χωρίς φαντασία, η ζωή είναι ξενέρωτη. Μονοδιάστατη.
- Σ’ αυτό σας το έργο θίγετε το φλέγον ζήτημα της ελευθερίας. Ο μεγαλύτερος εχθρός της ελευθερίας είναι το περιβάλλον ή ο εαυτός μας;
Μεγάλο θέμα. Είναι αλήθεια ότι εγκλωβιζόμαστε σχεδόν πάντα σε αδιατάρακτα αφηγήματα που είτε αφορούν τον εαυτό μας είτε τον κόσμο γύρω μας. Αυτό είναι ένα από τα μεγάλα ερωτήματα του βιβλίου μου και θα ήθελα να έχει λόγο ο αναγνώστης.
- Μετά την «Επάνοδο» τι να περιμένουμε από σας; Έχετε αρχίσει να γράφετε κάτι άλλο;
Η Επάνοδος είναι το πρώτο μέρος μιας μεγαλύτερης ιστορίας, που θα ολοκληρωθεί με το δεύτερο βιβλίο «Η Κοινωνία των Ελεύθερων Ανθρώπων». Έχω ξεκινήσει να το γράφω και, αν όλα πάνε καλά, θα εκδοθεί στις αρχές της επόμενης χρονιάς και πάλι από τις εκδόσεις 24 γράμματα. Σε αυτό το σημείο θέλω να πω ένα ευχαριστώ στον εκδότη Γιώργο Δαμιανό, που πίστεψε στην ιστορία μου, στον εικαστικό Φαίδωνα Καλλιτσουνάκη για το υπέροχο εξώφυλλο, και στη συγγραφέα Ειρήνη Γαβριλάκη, που επιμελείται τα βιβλία και μου μαθαίνει τα μυστικά των τριγενών και δικατάληκτων. Τέλος, θέλω να ευχαριστήσω τους αναγνώστες για τη θετική υποδοχή του βιβλίου μου.
Σας ευχαριστώ για τη συνομιλία αυτή.
Βρείτε το μυθιστόρημα του Μιχάλη Κογχυλάκη "Η Επάνοδος" στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://24grammata.com
