Σήμερα, στη στήλη "Να σε γνωρίσω καλύτερα" υποδέχομαι τον ποιητή Σπύρο Γούλα. Ο καλεσμένος μου γεννήθηκε και μένει στην Αθήνα. Σπούδασε στο Τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο Πατρών, και εργάζεται ως προγραμματιστής. Το 2020 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πόλις η πρώτη του ποιητική συλλογή "Τα περσινά τους βάζουν για καλά". Για την παρθενική του εκδοτική του απόπειρα τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα 2021 και το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Ποιητή "Γιάννης Βαρβέρης" ( Εταιρεία Συγγραφέων 2021). Με τον αγαπημένο λογοτέχνη συζητήσαμε πολλά και μου έδωσε την ευκαιρία να τον μάθω πιο βαθιά. Για να τον ακούσουμε!
Συνέντευξη: Αγγελική Καραπάνου
-Κύριε Γούλα, χαίρομαι που σας φιλοξενώ και πάλι στο Έννεπε Μούσα. Για αρχή θα ήθελα να σας ρωτήσω πότε ξεκινήσατε να εκφράζεσθε μέσω της ποίησης.
Εγώ ευχαριστώ για την πρόσκληση. Ξεκίνησα να γράφω σε μικρή ηλικία και η ποίηση μού κέντρισε το ενδιαφέρον στην αρχή της εφηβείας.
- Γιατί νομίζετε πως η πένα σας διάλεξε την ποίηση ως μέσο έκφρασης; Τι σας γοητεύει σ’ αυτό το λογοτεχνικό είδος σε σχέση με τ’ άλλα;
Εκτιμώ ιδιαίτερα την ανατρεπτικότητα του ποιητικού λόγου, είτε αυτή εντοπίζεται σε ενδιαφέρουσες τεχνικά προτάσεις είτε στη σύμπραξη πρωτογενών υλικών που μοιάζουν εκ πρώτης όψης ασύνδετα. Με συγκινούν τα έργα που με εκπλήσσουν.
- Όλοι έχουμε διαβάσει διάφορα πράγματα. Ποιοι ποιητές όμως νιώθετε πως έγραψαν μέσα σας;
Ο Νίκος Καββαδίας, γιατί τα πρώτα ποιήματα που άκουσα ήταν από τον Σταυρό του Νότου. “Το πειρατικό του captain Jimmy” είναι ακριβώς αυτό που ανέφερα πριν, ένα δείγμα ποιητικής ανατρεπτικότητας (μου είχε προκαλέσει βαθιά εντύπωση σε εκείνη την ηλικία ένα ποίημα να αναφέρει ναρκωτικά). Από εκεί και πέρα μεγαλώνοντας οι ποιητές στους οποίους επανέρχομαι είναι ο Τσαρλς Μπουκόβσκι και ο Γιάννης Στίγκας. Ο πρώτος για τον συγκρατημένο συναισθηματισμό που καταφέρνει να παρουσιάσει μέσω μίας ιδιαίτερα απλής γλώσσας και ο δεύτερος για την απόλυτη ανατροπή του γλωσσικού αναμενόμενου.
- Τι βιβλία σάς αρέσει να διαβάζετε τα τελευταία χρόνια;
Αγνοώ. Αισθάνομαι πως περνώ μία περίοδο αναγνωστικής κρίσης. Διαβάζω πολλές ποιητικές συλλογές, ιδιαίτερα νέων παιδιών γιατί προσπαθώ να παρακολουθώ τον χώρο, παλεύω να ανακαλύψω ξανά τη χαρά των μεγάλων μυθιστορημάτων, διαβάζω Κραζναχαρκάι βιώνοντας κάτι που μόνο ως σύνδρομο της Στοκχόλμης μπορεί να ερμηνευτεί και γενικά πλέον υπάρχουν τόσοι πολλοί επικαλυπτόμενοι φακοί μέσα από τους οποίους προσεγγίζω αυτά που διαβάζω που δεν ξέρω πια τι συμβαίνει. Ωστόσο διαβάζω.
- Υπάρχουν θέματα τα οποία σας απασχολούν ξανά και ξανά στην ποίησή σας;
Έχω μία μικρή εμμονή με την εικόνα της αντιστροφής του ελέγχου. Από ποια χέρια ξεκινάει, σε ποια καταλήγει και υπό ποιους όρους. Δεν έχω γράψει πολύ για αυτό, αλλά είναι κάτι που με απασχολεί.
- Το 2020 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Πόλις η πρώτη σας ποιητική συλλογή "Τα περσινά τους βάζουν για καλά". Τι νοηματοδοτεί ο τίτλος;
Μία διάθεση εξέλιξης. Τα ποιήματα της συλλογής συγκροτούν την εικόνα ενός ανθρώπου που αναζητά μία ισχυρότερη εκδοχή του. Ένα ανθεκτικότερο κράμα ικανού να αντέξει εκεί που η πρότερη μορφή απέτυχε. Ένα από τα εργαλεία είναι το χιούμορ και η προσποίηση, ένα επίμονο “fake it 'till you make it” το οποίο στην πιο απλή του μορφή ξεκινά από τα ρούχα σου. Δεν θα φορέσεις τα περσινά σου για καλά. Θα πάρεις καινούρια και ας είσαι το ίδιο σώμα. Θα δείχνεις όμορφος, άσχετα από το πώς νιώθεις.
- Ποια περίοδο γράφτηκαν αυτά τα ποιήματα;
Η συντριπτική τους πλειοψηφία στο διάστημα 2016-2020. Ήταν μία έντονα μεταβατική περίοδος, είχα μόλις τελειώσει τη σχολή, πήγα στρατό, είχα προσφάτως ανακαλύψει τον Στίγκα και διάβαζα τα έργα του, ήταν μία εποχή μεγάλων αλλαγών και έντονης αμφιβολίας.
- Πείτε μας δυο λόγια γι’ αυτή τη δουλειά.
Δεν ήθελα με τίποτα να είναι κάτι βαρετό. Ήταν σημαντικό για εμένα τεχνικά να είναι μία ενδιαφέρουσα και σύγχρονη πρόταση. Αυτός είναι ο λόγος που χρησιμοποίησα νεολογισμούς, αγγλικά βρισιές και ακρωνύμια. Ήταν η γλώσσα με την οποία σκεφτόμουν και μιλούσα οπότε δεν ήθελα να απομακρυνθώ από αυτήν. Την ίδια στιγμή επειδή ήταν και η πρώτη μου δουλειά μπήκαν μέσα πάρα πολλά πράγματα, έρωτες, θάνατοι, μνήμη, αποξένωση, ενηλικίωση. Το κοινό συστατικό ήμουν εγώ, όλα τα άλλα ήταν προς πάσα κατεύθυνση και το λέω με αγάπη. Με απασχολούσαν πολλά πράγματα.
- Θα μας χαρίσετε ένα ποίημα;
Mx
Κυνόδοντες φορώ κολιέ
κι αντίχειρες στα μάτια
τις μελανιές στολίζομαι με χάρη
κεχριμπάρι
που μαρκάρει
τον λαιμό
είμαι η θήκη για τα ξίφη
η αποψινή σου νύφη
καθώς πρέπει
πλην κόκκινων αυτιών
έτοιμη.
- Με την παρθενική σας εκδοτική απόπειρα τιμηθήκατε με το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Ποιητή "Γιάννης Βαρβέρης" και με το Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα 2021. Τι σημαίνουν για σας αυτές οι βραβεύσεις;
Τα βραβεία αυτά επιδαψιλεύουν μία απίστευτη τιμή στη δουλειά μου. Έρχονται από τον χώρο, από τη “συντεχνία”, και είναι η μεγαλύτερη αναγνώριση που θα μπορούσε να ζητήσει ένας πρωτοεμφανιζόμενος. Σημαίνει πως η δουλειά έγινε σωστά, πως η πρόταση που κατέθεσες εκτιμήθηκε. Από εκεί και πέρα, διευκολύνουν κάπως τα πράγματα. Σε καθιστούν περισσότερο γνωστό στον χώρο, παρουσιάζονται ευκαιρίες να συνομιλήσεις και να συνυπάρξεις με ανθρώπους που εκτιμάς το έργο τους και φυσικά ξεχωρίζουν το βιβλίο στα μάτια του κόσμου, του δίνουν μία ώθηση να γίνει περισσότερο γνωστό στους αναγνώστες. Αυτή η αλληλεπίδραση με τον κόσμο είναι ο λόγος για τον οποίο γίνονται όλα αυτά, δεν υπάρχει κάτι άλλο.
- Οι Έλληνες διαβάζουν αρκετά κλασικούς ποιητές, αλλά με πολλή φειδώ τις σύγχρονες φωνές. Τι βήματα πιστεύετε πως θα μπορούσαν να γίνουν για να κερδίσει έδαφος η σύγχρονη ποίηση;
Να είμαστε περισσότεροι ειλικρινείς με το τι μας αρέσει και τι δεν μας αρέσει. Δεν χρειάζεται να “ξέρεις τι θέλει να πει ο ποιητής” για να πεις αν σου αρέσει κάτι (παρόλο που πολλές φορές αξίζει να προσπαθήσεις να καταλάβεις τι θέλει να πει, αισθάνομαι πως απλά δεν έχω χώρο για να εκφράσω πλήρως τη θέση μου στο ζήτημα :P, αλλά το θεωρώ ιδιαίτερα ενδιαφέρον). Νομίζω αν το αποδεχτείς αυτό γίνεται πιο εύκολο να αναζητήσεις κάτι που όντως θα προτιμάς. Και προτιμώ σημαίνει συγκρίνω. Αλλά γενικά η ποίηση περνάει μία μικρή κρίση σαν τέχνη, δεν υπάρχουν πολλοί αναγνώστες της. Το οποίο είναι ενδιαφέρον αν σκεφτείς πως η rap και η hip hop που είναι ποίηση είναι ιδιαίτερα δημοφιλή είδη μουσικής. Γιατί άραγε; Εκτιμώ πως τα εργαλεία πρόσληψης και κριτικής των δύο ειδών τέχνης επικαλύπτονται σε μεγάλο βαθμό. Μου αρέσει ο MF DOOM για τους ίδιους λόγους που μου αρέσει ο cummings. Είναι ένα δύσκολο ζήτημα για να απαντηθεί εδώ.
- Ο ηλεκτρονικός τύπος και τα μέσα κοινωνικής διαδικτύωσης πιστεύετε πως έχουν βοηθήσει την ποίηση;
Σε τεράστιο βαθμό. Μαθαίνω για πρωτοεμφανιζόμενες ποιητικές φωνές κατά κύριο λόγο από το facebook και τα online περιοδικά / blogs. Αντίστοιχα πολλά σπουδαία ποιητικά έργα μπορούν να βρεθούν online και από εκεί ενημερώνομαι για δράσεις και πολιτιστικά γεγονότα ή για νέες δουλειές ανθρώπων που εκτιμώ και παρακολουθώ.
- Τι να περιμένουμε από σας στο εγγύς μέλλον;
Ελπίζω κάτι ενδιαφέρον.
Σας ευχαριστώ για τη συνομιλία αυτή!
Εγώ σας ευχαριστώ. Και σας ευχαριστώ για τους ανθρώπους που φιλοξενείτε και τη δουλειά που κάνετε.
Βρείτε την ποιητική συλλογή του Σπύρου Γούλα "Τα περσινά τους βάζουν για καλά" στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://www.politeianet.gr
