Θα δούμε τη βιβλιοκρισία της φιλόλογου Μαρίας Βηλαρά στην ποιητική συλλογή "Αρμονίας Παιάνισμα" του Σταύρου Χρ. Αναστασόπουλου που κυκλοφόρησε μέσα στο 2025
«Βιβλιοκρισία στο "Στ. Χρ. Αναστασόπουλος, Αρμονίας Παιάνισμα", Αθήνα (Οι Εκδόσεις των Φίλων) 2025, σσ. 57».
γράφει η Μαρία Βηλαρά
Με ζωηρό ενδιαφέρον, ανέγνωσα, κυριολεκτικά απνευστί, την πρόσφατη ποιητική δημιουργία που εξέδωσε ο αξιόλογος συνάδελφος και καλός φίλος, Σταύρος Αναστασόπουλος, η οποία έρχεται να επιβεβαιώσει την ήδη διαφαινόμενη -και από προηγούμενες στιχουργικές του απόπειρες- γνήσια άδουσα φωνή του.
«Με το λεκτικό του σφρίγος / προκαλεί του νου το ρίγος», αυτό είναι το δίστιχο στο οποίο θα συνόψιζα τις εντυπώσεις μου από το βιβλίο του, παρασυρμένη και εγώ από κάποιον ποιητικό άνεμο...
Συγκεκριμένα, πρόκειται για μία ενιαία ποιητική σύνθεση, εκτεινόμενη σε 186 στροφές, γραμμένη σε ομοιοκατάληκτο τροχαϊκό μέτρο, στα πρότυπα του Εθνικού Ύμνου του Διονυσίου Σολωμού, με διάσπαρτους διασκελισμούς, στην οποία, με απαράμιλλη μαεστρία και ρυθμικό παλμό, βυθοσκοπεί το παρελθόν, εποπτεύει το παρόν και οραματίζεται το μέλλον.
Οι ρίμες του Αναστασόπουλου διαπνέονται από λυρική τόλμη, διανοητικό σθένος και συγκινησιακό αυθορμητισμό, ενώ, παράλληλα, ενορχηστρώνονται σε αυτές τα ηχοχρώματα της επτανησιακής ποιητικής παράδοσης, η οποία, λόγω καταγωγής, ρέει αβίαστα εντός της καλλιτεχνικής του φλέβας. Κατ' αυτόν τον τρόπο, προκύπτει τούτο το μακροσκελές ποίημα, στο οποίο εν-αρμονίζεται το αρχετυπικό Υψηλό με την νηφάλια αμεσότητα της σύγχρονης καθημερινότητας.
Ο Αναστασόπουλος αρθρώνει έναν βαθιά φιλοσοφημένο και αναγνωρίσιμο υφολογικώς ποιητικό λόγο, ο οποίος μνημειώνει την πολυμορφία και την πολυτροπία του ανθρώπινου βίου.
Η δεξιοτεχνία του νεαρού δημιουργού έγκειται στο γεγονός ότι ισορροπεί, με λεπτουργημένη ακρίβεια, επάνω στους πνευματικούς ιμάντες, στους οποίους στερεώνεται η προαιώνια και, αλυσιδωτά, η κατοπινή ιστορική και λογοτεχνική μας κληρονομιά, κάνοντας, μάλιστα, μνεία μέχρι και στους συγκαιρινούς αθλητικούς θρύλους. Καθίσταται, έτσι, εναργής η, διαχρονικά επιζητούμενη, συστηματική εκγύμναση και χαλύβδωση του νου, του σώματος και της ψυχής.
Ούτως ειπείν, από τους στίχους του Αναστασόπουλου κελαρύζει το νάμα μιας αστείρευτης πηγής πνευματικού πλούτου. Είναι δε, στίχοι ευθύβολοι, ψυχόρμητοι, κάποτε αρχαιοπρεπείς και, συνεπώς, ενδεικτικοί της βαθυγνωσίας του και της φιλολογικής του δεινότητας.
Ο αναγνώστης, λοιπόν, παρακολουθεί να συντελείται στις αράδες του ποιήματος μία αρμονική σύζευξη αντίρροπων, αλλά παραπληρωματικών μεγεθών, όπως του λαμπρού παρελθόντος με το φιλόδοξο παρόν, του ειδωλολατρικού σύμπαντος με την χριστιανική πίστη, της αδικίας με την αναγνώριση, της πληρότητας με την απώλεια, αλλά και του, πλατωνικής συλλήψεως, Πάνδημου, γήινου έρωτος με τον Ουράνιο έρωτα, τον ανυψωμένο και αποδεσμευμένο από τα πλανερά σαρκικά βρόχια.
Δίχως να προβαίνει σε κενές ηθικολογίες ή σε στείρο διδακτισμό, αλλά με λόγο αυθεντικό, που αναβλύζει ειλικρινή ευλάβεια και στοχαστική προτροπή, ο Αναστασόπουλος παροτρύνει τον αποδέκτη της ποίησής του να ζήσει μία ζωή σεβαστική, μακρόθυμη, ανεξίκακη, αισιόδοξη και δημιουργική.
Καταληκτικά, θα λέγαμε ότι το ποιητικό υποκείμενο θερίζει με το δρεπάνι της έμπνευσής του όλα τα παράσιτα που νεκρώνουν την ελπίδα και σπέρνει στον πνευματικό λειμώνα την υποσχετική αφθονία της ηλιόχαρης ζωής σε όλες τις εκφάνσεις της: από την ψυχοτρόφο ομορφιά του φυσικού και οικείου αστικού τοπίου ως την πολύτιμη, στοργική γονεϊκή μέριμνα, που γαλουχεί τον νέο άνθρωπο με αδιασάλευτες αξίες, για να πορεύεται, δυναμικά και έντιμα, τόσο στους ανέφελους ορίζοντες όσο και στις στενές ατραπούς του κόσμου.
Τέλος, ας ευχηθώ στον συγγραφέα πάντα με ούριο άνεμο να πλέει στα ποιητικά πελάγη!
Μαρία Βηλαρά
Καθηγήτρια Φιλόλογος, Μ.Α.
Αθήνα, Ιούλιος 2025
