«Το εκμαγείο» -ΦΡΑΝΤΖΕΣΚΑ ΜΑΝΓΓΕΛ (Εκδόσεις Μίνωας, Οκτώβριος 2023)
γράφει η Αγγελική Καραπάνου
Τον Οκτώβριο του 2023 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Μίνωας το μυθιστόρημα της Φραντζέσκας Μάνγγελ «Το εκμαγείο». Όπως μας ενημερώνει η συγγραφέας, όταν επισκέφτηκε ένα μέρος της Ηπείρου σκέφτηκε να γράψει ένα ανάγνωσμα μυστηρίου κι εξαφάνισης. Αντιμετωπίζοντας όμως τον ξαφνικό χαμό ενός φίλου της δημιούργησε ταυτόχρονα κι ένα έργο για την απώλεια.
Ο τίτλος «Το εκμαγείο» παραπέμπει στην αναφορά του Πλάτωνα για το κέρινο εκμαγείο της ψυχής, όπου εκεί αποτυπώνονται οι εικόνες της μνήμης, όπως αναφέρεται στο βιβλίο. Το μέρος όπου διαδραματίζεται η ιστορία είναι εμπνευσμένο από τη σκάλα του Βραδέτου στα Ζαγοροχώρια.
Η ιστορία μας αρχίζει με την κεντρική ηρωίδα, τη Ναταλία να οδηγεί ένα φθινοπωρινό απόγευμα μέσα σ’ ένα τοπίο πυκνής ομίχλης. Στην επικίνδυνη, λόγω έλλειψης ορατότητας διαδρομή της, καταλήγει σ’ έναν άγνωστο προορισμό, το ορεινό χωριό Αθεάτη. Τα βήματά της τη βγάζουν σ’ ένα μαγαζί με βότανα και χειροποίητα αντικείμενα, «Το σεντουκάκι». Η ιδιοκτήτριά του, η Αλθαία, μια γαλήνια φιγούρα, την κάνει αμέσως να αισθανθεί ζεστασιά. Μια φράση που ξεστομίζει εν ριπή του λόγου, είναι ικανή ν’ αλλάξει τον ρου της μοίρας της Ναταλίας. «Εγώ έχω κουραστεί πια. Σκέφτομαι μήπως ήρθε η ώρα να το δώσω».
Τα λόγια αυτά τριβελίζουν το μυαλό της πρωταγωνίστριάς μας, μέχρι που βρίσκεται ενάμιση μήνα μετά στην απομακρυσμένη αυτή τοποθεσία για ν’ αγοράσει το μαγαζί.. Στην ξαφνική εγκατάστασή της στο χωριό νοικιάζει έναν όροφο σ’ ένα πανέμορφο παραδοσιακό σπίτι. Στο ισόγειο κατοικούν οι ιδιοκτήτες του, που εργάζονται ολημερίς στο καφενείο τους. Η Ακριβή είναι μια αυταρχική γυναίκα που καταπιέζει τις δυο της κόρες, τη συνεσταλμένη Εύα και τη χειμαρρώδη Μυρτώ, ενώ φέρεται με απαξίωση στον σύζυγό της, τον ήρεμο κι άβουλο Γεράσιμο. Στον νοικιασμένο χώρο της Ναταλίας στέκει ακατανόητα κλειστό ένα πιάνο, που απαγορεύεται σε όλους να το αγγίξουν.
Η Ναταλία μπαίνει απρόσμενα στις ζωές τους και σιγά σιγά ξετυλίγονται μπροστά στα μάτια της μυστικά που πονάνε. Φανερώνονται υπάρξεις καθηλωμένες απ’ τη δύναμη του κακού, χρόνια ταριχευμένα, όνειρα ματαιωμένα. Η Ακριβή εκπροσωπεί τον κακό θηλυκό δαίμονα που θάβει στο σκοτάδι του ολόκληρη την οικογένειά του. Κι όχι μόνο, όπως αποκαλύπτεται στη συνέχεια του βιβλίου. Οι διπλανοί της, πλανήτες αδύναμοι που περιστρέφονται γύρω από μια ζοφερή σελήνη.
Κι η Ναταλία ποια είναι; Τι κρύβει ; Γιατί βρέθηκε σ’ αυτή τη μικρή κουκίδα του χάρτη αλλάζοντας σελίδα στο πεπρωμένο της; Τι κυνηγά, τι θέλει να χτίσει εκεί και τι να ξεχάσει;
Παρακολουθώντας τη ζωή της , η πλοκή εμπλουτίζεται από σκηνές που δείχνουν τις κινήσεις ενός μυστηριώδους άντρα. Κατοικεί σ’ ένα ερημικό σπίτι του χωριού. Μοιάζει απελπισμένος. Όλη μέρα φτιάχνει κέρινα ομοιώματα με πεντάγραμμα και νότες για να τα στείλει κρυφά στο σπίτι που μένει η Ναταλία. Συνεργός του ένα μικρό αγόρι, ενώ ο ίδιος μοιάζει να θέλει να επικοινωνήσει επιλέγοντας αυτόν τον παράδοξο τρόπο. Η Ναταλία προσπαθεί να λύσει τον γρίφο, μα μάταια.
Ενώ η ζωή στην Αθεάτη συνεχίζεται κι η καθημερινότητα των νέων συντρόφων της Ναταλίας αλλάζει μέρα με τη μέρα, η μέχρι πρότινος ξένη γυναίκα φανερώνεται ως ένας άνθρωπος με άγνωστο παρελθόν. Η περιπέτεια του βίου της από το σημείο μηδέν, που είναι ο ερχομός της στο χωριό, παρουσιάζεται σε τριτοπρόσωπη αφήγηση. Αυτή εναλλάσσεται με κεφάλαια πρωτοπρόσωπης αφήγησης, όπου ένας άντρας μιλά σε μια άγνωστη αγαπημένη. Της θυμίζει ευτυχισμένες αλλοτινές στιγμές, τότε που ζούσαν έναν μεγάλο έρωτα μαζί, αλλά και μια ξεχωριστή φιλία με τον τρίτο κρίκο της μουσικής παρέας τους, τον Άρη. Η ευτυχία τους σταυρώθηκε από μια απώλεια.
Ο αναγνώστης δε γνωρίζει πώς συνδέεται το παρελθόν με το παρόν, πώς μπλέκονται οι μοίρες των πρωταγωνιστών και των δευτερευόντων ηρώων. Στο τέλος μπαίνουν όλα τα κομμάτια του παζλ στη σωστή σειρά. Δάκρυα συγκίνησης, μα και χαμόγελα ανακούφισης για όσα αποφασίζει η θεά τύχη. Ισχυρό και το μήνυμα της νέμεσης γι’ αυτούς που σπέρνουν ηθελημένα τη δυστυχία.
Η συγγραφέας Φραντζέσκα Μάνγγελ επιτυγχάνει να γράψει ένα πολύ ελκυστικό μυθιστόρημα μυστηρίου. Ταυτόχρονα καταθέτει ένα βιβλίο που μιλά για την απώλεια κι όχι μόνο με τη μορφή του θανάτου, αλλά και της ευκαιρίας που χάνεται. Μια ιστορία που υμνεί τον έρωτα και τη φιλία. Οι ζωντανές περιγραφές, οι ρεαλιστικοί διάλογοι, η ποικιλία στους τρόπους αφήγησης, η μετατόπιση του σημείου ενδιαφέροντος για τη ζωή του κάθε ήρωα από σελίδα σε σελίδα, το φλας μπακ είναι τα μέσα που κρατούν αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη.
Η δημιουργός παίζει ιδιαίτερα και με τα δίπολα : Η αγγελική Αλθαία κι η σατανική Ακριβή, η εσωστρεφής Εύα κι η εξωστρεφής Μυρτώ, η τυραννική συμβία κι ο θυματοποιημένος σύζυγος, η ασύλληπτη ευτυχία κι η ανείπωτη δυστυχία, η συντροφική αγάπη κι η συζυγική αδιαφορία, το βασανιστικό ράπισμα της ανάμνησης κι η απώλεια μνήμης.
Το βουβό πιάνο συμβολίζει τις ελπίδες που ράγισαν. Το μαγαζί με τα βότανα, την ανάγκη της επούλωσης των πληγών στις ψυχές των περισσότερων ηρώων. Τα κέρινα αποτυπώματα που φτιάχνει ο μοναχικός νέος, σφραγίζουν όσα κατοικούν στο μυαλό.
Εύχομαι το μυθιστόρημα «Το εκμαγείο» να γράψει ανεξίτηλα στις καρδιές πολλών αναγνωστών, αφού πρόκειται για ένα πολύ δυνατό βιβλίο!
Βρείτε το βιβλίο της Φραντζέσκας Μάνγγελ «Το εκμαγείο» στον παρακάτω σύνδεσμο:
https://minoas.gr/product/to-ekmageio/
