«Καράβι στον Αλιάκμονα» - ΓΡΗΓΟΡΗΣ ΣΑΚΑΛΗΣ (Εκδόσεις Ενδυμίων, Οκτώβριος 2023 )
γράφει η Αγγελική Καραπάνου
Τον Οκτώβριο του 2023 κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Ενδυμίων η έβδομη ποιητική συλλογή του Γρηγόρη Σακαλή. Φέρει τον ευφάνταστο τίτλο «Καράβι στον Αλιάκμονα». Καράβι κατά τη δική μου αίσθηση είναι η ίδια η ζωή μας κι ο Αλιάκμονας ταυτίζεται με τις δυσκολίες της ζήσης. Η ποιητική δουλειά αφιερώνεται «Σ’ αυτούς που βγάζουν με ιδρώτα το ψωμί», όπως διαβάζουμε στο εσώφυλλο.
Τα σαράντα ποιήματα του πονήματος χωρίζονται σε τέσσερις ανισομεγέθεις ενότητες:
της κοινωνίας (16), του έρωτα (8),Γεννήτορες (2), υπαρξιακά (14).
Στα κοινωνικού προβληματισμού ποιήματα, που κατέχουν και τη μερίδα του λέοντος στη νεότευκτη αυτή συλλογή, διακρίνουμε ποικίλες αποχρώσεις συναισθημάτων.
Ο ποιητής μιλά με περηφάνια για την αντοχή του λαού στις κοινωνικές κακουχίες.
«οι γονείς εργάτες ~ είναι ήρωες αφανείς ~ που αξίζουν κάθε τιμή. (Πάλη)
Ο δημιουργός δείχνει την απαξίωσή του στον σύγχρονο αριβισμό.
«και τα συναισθήματα ~που αγοράζουν με τα λεφτά ~είναι μια λίρα κάλπικη» (Λίρα)
Τοποθετεί σαφή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στις αξίες και τις απαξίες απ’ τις οποίες εμφορούνται οι διάφορες ομάδες ανθρώπων.
«Εμείς νοιαζόμαστε~ για όλους τους ανθρώπους~ τους συνανθρώπους μας~ εσείς νοιάζεστε μόνο για τον εαυτό σας (Ποιότητες ανθρώπων)
Κηρύσσει το εγερτήριο του κοινωνικού αγώνα.
« η λύση είναι ~ στη συλλογική προσπάθεια~ σ’ ένα ατσαλένιο εμείς. (Διάκριση)
«Αυτές τις λίγες φορές ~ που άλλαξαν οι κοινωνίες ~ που ανατράπηκαν καθεστώτα~ κυριάρχησε το εμείς (Το ατομικό και το συλλογικό)
Θρηνεί για τα δεινά του πολέμου και δέεται για την ειρήνη.
«Κάτω από ένα αιωνόβιο δέντρο~ κάνω προσευχή~ για τα νεκρά παιδιά του πολέμου… κάνω προσευχή ~ για την Ειρήνη. (Προσευχή)
Στην ενότητα του έρωτα, ο ποιητής μιλά για την αναγεννητική δύναμη του συναισθήματος.
«μοιάζει με ρίγος ~ σ’ όλο το σώμα~ η αγάπη τότε~ σε μεταμορφώνει. (Μεταμόρφωση)
Δεν αρέσκεται να περιγράψει πάθη του συρμού, αλλά γενναία συναισθήματα που εξυψώνουν, φωτίζουν, μεταμορφώνουν ψυχές και ζωές.
«θα περπατήσω~ σε φλεγόμενους δρόμους ~ σε δρόμους~ της ζωής και του θανάτου» (Υδρόγειος)
«Είπα~ ας φύγω ακόμα~ και τώρα απ’ τη ζωή~ αρκεί που γνώρισα~ τον νικητή έρωτα (Ακόμα και τώρα)
η αγάπη μου ~ για σένα ~ μετακινεί βουνά ~ ανοίγει δρόμους (Νικηφόρα)
Κάνει λόγο για το αναπότρεπτο ταξίδι της φλόγας που έρχεται να παρασύρει τα πάντα στον διάβα της.
«Ποιος μπορεί ~ να βάλει φρένο στην αγάπη~ ποιος μπορεί ~ να σταματήσει τον έρωτα
Βαδίζοντας στην ενότητα «Γεννήτορες» που απαρτίζουν δύο μόλις ποιήματα, βλέπουμε τον δημιουργό να συγκινείται , να νοσταλγεί, να αποτίνει φόρο τιμής στους εκλιπόντες γονείς.
«η αγάπη της μάνας~ η σοφία του πατέρα~ λείπουν πάντα (Αναπόληση)
«κι όταν ακούμε μέσα μας ~τις φωνές τους ~δάκρυα κυλάνε ~στα μάτια μας» (Εστία)
Κλείνοντας το βιβλίο με τα «Υπαρξιακά» ,η πένα του λογοτέχνη Σακαλή αναζητά το νόημα του βίου.
ποιο είναι~ το νόημα της ζωής του~ τι είναι η ευτυχία~ τι πρέπει να κάνει ~ και τι να αποφύγει (Ύπαρξη)
Η γραφίδα του αποτυπώνει τα χνάρια της μοναξιάς.
Μέσα στους αέρηδες ~της μοναξιάς ~ζουν και πορεύονται οι άνθρωποι. (Περιεχόμενο)
γράφουν παραμύθια~ όσοι λένε ότι συμφιλιώθηκαν ~και αγάπησαν τη μοναξιά τους.(Παγωμένη ψυχή)
Ο ευαίσθητος παρατηρητής πίνει το βάλσαμο της ποίησης.
Μέσα στις άλλες τέχνες~ ξεχωρίζει η ποίηση~ είναι τέχνη υψηλή~ καθώς τις πίκρες εκφράζει ~του λαού και τα όνειρα. (Ύμνος στην ποίηση)
Η γραφή του Γρηγόρη Σακαλή είναι ρεαλιστική, κοινωνιοκεντρική, συχνά βιωματική.
Ο λόγος του ατόφιος, διαυγής, μεστός αποτυπώνει χωρίς περιττά στολίδια την αλήθεια .
Η ματιά του σκληρή και τρυφερή συνάμα στηλιτεύει, ξεμπροστιάζει, καταγγέλλει τους δυνάστες των ψυχών μας. Πενθεί για τις ανεπούλωτες πληγές των ανθρώπων και τ’ άδικα του κόσμου. Ονειρεύεται καλύτερες μέρες, όπου θα βασιλεύει η σύμπνοια κι η αλληλεγγύη. Εύχομαι το «Καράβι στον Αλιάκμονα» να κάνει πολλά κι ευχάριστα ταξίδια!
